Установа адукацыі “Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П.М.Машэрава”

Гістарычны факультэт

Кафедра гісторыі Беларусі

Крыніцазнаўства гісторыі беларусі

Планы семінарскіх заняткаў

спецыяльнасць: 1-02 01 02-06 “Гісторыя. Сацыяльна-палітычныя дысцыпліны”

Віцебск, 2011

Семінар1: Вызначэнне гiстарычнай крынiцы. Прадмет і змест гістарычнага крыніцазнаўства.

Пытанні:

1. Вызначэнне гістарычнай крыніцы. Паняцця "гістарычная крыніца", "гiстарычны дапаможнiк", "гiстарычнае даследаванне".

2. Тэарэтычнае і прыкладное крыніцазнаўства.

3. Суадносіны паняццяў "рэчавая крыніца", "археалагічная крыніца" і "музейны прадмет".

4. Роля і месца крыніцазнаўства ў сістэме гістарычнай навукі:

• узаемадзеянне крыніцазнаўства, археаграфіі і архівазнаўства;

• выкарыстанне метадаў дыпламатыкі ў апрацоўцы гістарычных крыніц;

• выкарыстанне дадзеных метралогіі пры вывучэнні гістарычных крыніц;

• палеаграфія ў даследаванні гістарычных крыніц;

• выкарыстанне навуковага патэнцыялу нумізматыкі, сфрагістыкі і фалерыстыкі пры аналізе гістарычных крыніц;

• геральдыка і генеалогія ў вывучэнні гістарычных крыніц.

Літаратура:

І. Да ўсёй тэмы:

1. Вспомогательные исторические дисциплины. М., 1990.

1. Грицкевич В.П., Каун С.Б., Ходин С.Н. Теория и история источниковедения. Пособие для студентов гуманитарных факультетов. Мн.,2000.

2. Источниковедение истории СССР/ под ред. И.Д.Ковальченко, М., 1981. С. 5 – 7.

3. Леонтьева Г.А., Шорин П.А., Кобрин В.Б. Ключ к тайнам Клио. Палеография, метрология, хронология, геральдика, нумизматика, ономастика, генеалогия. М., 1994.

4. Музееведение. Музеи исторического профиля. М., 1988, С.13--15, 73--81, 209--217.

5. Пронштейн А.П., Данилевский И.Н. Вопросы теории и методики исторического исследования. М., 1986 . С. 14—51, 51—62.

6. Пронштейн А.П., Задера А.Г. Методика работы над историческими источниками. М., 1977, С.3—10.

7. Пронштейн А.П. Методика исторического источниковедения. Ростов-на-Дону,1976, С.15--77.

ІІ. Дадатковая:

1. Беленький И.Л. Разработка проблем теоретического источниковедения в исторической науке (1969-1983). М., 1983

2. Борисенков Е.П. Климат и деятельность человека. М., 1982.

3. Клейн Л.С. Археологические источники. Л., 1978.

4. Фарсобин В.В. Источниковедение и его метод. М., 1983.

5. Шмидт С.О. Современные проблемы источниковедения // Источниковедение. Теоретические и методологические проблемы. М.,1969.

6. Шмидт С.О. Проблема взаимодействия общества и природы и некоторые вопросы источниковедения // Общество и природа. М.,1981.

7. Шкуратов И. А. Историческая психология. М.,1997.

ІІІ. Да чацвёртага пытання:

а) дыпламатыка :

1. Каштанов С.М. Очерки русской дипломатики. М., 1970.

2. Каштанов С.М. Русская дипломатика. М., 1988.

3. Пронштейн а.П. Методика исторического источниковедения. Ростов-на-Дону,1976, с.312--363.

4. Пронштейн а.П., Задера а.Г. Методика работы над историческими источниками. М., 1977, с.65--77.

5. Фарсобин В.В. О предмете дипломатики и ее соотношении с источниковедением // Вопросы истории, 1978. № 1.

б) метралогія:

1. Скурат К. Даўнiя беларускiя меры. Мн., 1974

в) палеаграфія :

1. Куль-Сяльверстава С.Я. Беларуская палеаграфія. Навучальны дапаможнік. Гродна, 1996. .

2. Люблинская А.Д. Латинская палеография. М., 1969.

3. Тихомиров М.Н., Муравьев А.В. Русская палеография. М.,1982.

4. Богданов А.П. Филиграноведение вчера и сегодня // История и палеография. Сб.статей. М., 1993. Ч.2. С.302-432.

5. Добиаш-Рождественская О.А. История письма в средние века: руководство к изучению латинской палеографии. М., 1987.

6. Рейсер С.А. Русская палеография нового времени. М., 1982.

7. Щепкин В.М. Учебник русской палеографии. М., 1918 (перавыдадзена М., 1967).

г) нумізматыка і сфрагістыка:

1. Археалогiя і нумiзматыка Беларусi. Мн., 1993

2. Рябцевич В.Н. Нумизматика Беларуси. Мн., 1995

3. Хорошкевич А.Л. Печати полоцких грамот XIV – XV вв.// Вспомогательные исторические науки. Л., 1972, кн.4

4. Цiтоў А.К. Пячаткi старажытнай Беларусi. Мн., 1993.

д) геральдыка і генеалогія :

1. Аксенов А.И. Генеалогия // Вопросы истории, 1972, № 10.

2. Генеалогия: источники, проблемы, методы исследования. М., 1989.

3. Каменцева Е.И., Устюгов Н.В. Русская сфрагистика и геральдика. М.,1963.

4. Медушевская О.М. О проблемах генеалогии // Советские архивы. 1989, № 6.

5. Нарбут А.Н. Генеалогия Белоруссии. Вып.1, М., 1995, вып.2, М. 1994.

6. Наш радавод. кн.5, ч.1, Гродно, 1993. ( артыкулы А.Н. Нарбута, Д.В.Карева, А.П.Грыцкевіча).

7. Цiтоў А.К. Геральдыка беларускiх местаў. Мн., 1998.