4.2 Тэмы рэфератаў і паведамленняў

1. ”Беларуская граматыка для школ” Б.Тарашкевіча.

2. «Арыфметыка» Л. Ф. Магніцкага.

3. «Залаты век» у гісторыі 6еларускай дзяржавы.

4. «Катэхізіс» С. Буднага -першая беларуская кніга.

5. Iван Луцкевіч - вястун нашаніўскай пары.

6. Iгнат Дамейка - сын Беларусі i народны герой Чылі.

7. Аляксандр Кавалеўскі - славуты вучоны -6іёлаг

8. Аляксандр Чыжэўскі - Леанарда да Вінчы ХХ ст.

9. Антон Жэбрак - вядомы вучоны-генетык i селекцыянер.

10. Аркадзь Смоліч i яго «Геаграфія Беларусі».

11. Асноўныя тэндэнцыі сучаснага развіцця беларускай тэрміналогіі.

12. Барбара Радзівіл - чорная дама Нясвіжскага замка.

13. Белавежская пушча.

14. Беларускія мовазнаўцы (Я. Карскі, П. Бузук, Я.Лесік, С. Некрашэвіч, М. Байкоў, браты Гарэцкія і інш. ).

15. Бярэзінскі запаведнік.

16. Вацлаў Ластоўскі - выдатны палітычны i культурны дзеяч.

17. Возера Нарач.

18. Возера Свіцязь.

19. Геалагiчныя помнiкi прыроды Беларусі.

20. Герман Мінкоўскі - выдатны нямецкі матэматык i фізік.

21. Группы афіцыйна-справавых дакументаў па сваім функцыянальным прызначэнні.

22. Группы справавых лістоў па функцыянальным прызначэнні.

23. Грыбы Беларусі (ix назвы ў 6еларускай i рускай мовах).

24. Да ісціны - найпрасцейшым шляхам: Васіль Ермакоў.

25. Давыд Гарадзенскі - слаўны а6аронца Айчыны ад крыжакоў‑заваёўнікаў.

26. Дрэвы -помнікі на Беларусі.

27. Замкі на зямлі Беларусі.

28. Зыгмунт Мінейка -сын Беларусі i нацыянaльны герой Грэцыі.

29. Казімір Лышчынскі - выдатны 6еларускі гуманіст.

30. Казімір Семяновіч - вынаходнік шматступеневай ракеты.

31. Карл Шыльдэр - «ракетны генерал» .

32. Кастусь Астрожскі - славуты гетман Вялікага княства Літоўскага.

33. Кастусь Каліноўсхі - змагар за Бацькаўшчыну.

34. Кветкі - жывыя барометры.

35. Культура выступлення.

36. Купала, Я. Колас аб мове.

37. Лёс i трагедыя: Усевалад 1гнатоўскі.

38. Літаратурная норма. Кадыфікацыя.

39. Мая Радзіма – Белая Русь.

40. Мікалай Капернік - стваральнік навуковай карціны свету.

41. Мікалай Радзівіл Чорны - магутны рыцар нашай незалеж­насці.

42. Мікола Гусоўскі i яго паэма «Песня пра зубра».

43. Мітрафан Доўнар-Запольскі - 6ацька беларускай гістарычнай навукі.

44. Міхаіл Гамаліцкі - прафесар фiзiялoгii.

45. Мова ў Вялікім княстве Літоўскім.

46. Моўная палітыка на Беларусі. Выкананне Закона аб мовах.

47. Моўныя рэформы на Беларусі.

48. Параўнальная характарыстыка рускай і беларускай фанетычных сістэм.

49. Першыя лексікаграфічныя працы на Беларусі.

50. Праблемы сучаснай акцэнталогіі.

51. Праблемы сучаснай лексікаграфіі.

52. Правілы напісання рэферата, анатацыі, рэцэнзіі.

53. Прадметна-лагічнае і асацыятыўнае значэнне слова. Аб’ем і змест паняцця, выражанага словам.

54. Прыказкі і прымаўкі. Выяўленне ў іх народнай філасофіі, мудрасці.

55. Прысуд выканаў невядомы: Iгнат Грынявіцкі.

56. Псіхалінгвістыка, этналінгвістыка, лінгвакультуралогія. Асноўныя напрамкі даследаванняў.

57. Птушкi Беларусi (ix найменнi ў 6еларускай i рускай мовах).

58. Развіцце беларускай тэрміналогіі.

59. Развіцце новай літаратурнай мовы ў пачатку 20 ст.

60. Развіцце новай літаратурнай мовы ў пачатку 20 ст.

61. Рыбы Беларусі (ix найменні ў 6еларускай i рускай мовах).

62. Саламея Русецкая - знакамітая лекарка i падарожніца XVIII ст.

63. Славутыя жанчыны Беларусі.

64. Станіслаў Нарбут - народны лекар з Браслава.

65. Становішча беларускай мовы ў Рэчы Паспалітай.

66. Старажытны Менск.

67. Стылістычна маркіраваная лексіка і асаблівасці яе ўжывання

68. Субстантывацыя прыметнікаў у тэрміналагічнай лексіцы.

69. Сучаснае беларускае мовазнаўства.

70. Сучасны стан стылістыкі як лінгвістычнай дысцыпліны.

71. Сцяпан Кутарга - вучоны - прыродазнаўца, заолаг i геолаг

72. Табліца Мендзялеева (назвы хімічных элементаў у 6еларускай i рускай мовах).

73. Тадэвуш Касцюшка - выдатны палітычны i ваенны дзеяч Рэ­чы Паспалітай.

74. Тапанімічныя назвы Беларусі.

75. Таямніцы Mipcкaгa замка.

76. Тры назвы аднаго возера (Князь-возера, Жыцкае, Чырвонае).

77. Тыпы пераноснага значэння слова.

78. У пошуках гармоніі Сусвету: Iван Яркоўскі.

79. Увекавечаны i на Месяцы: Вітольд Цяраскі.

80. Узаемаадносіны мовы і грамадства.

81. Уладзімір Кавалеўскі - заснавальнік эвалюцыйнай палеанталогіі.

82. Уладзіслаў Дыбоўскі - рыцар навукі з Нянькава.

83. Францыск Скарына - беларускі i ўсходнеславянскі перша­друкар.

84. Цудоўныя выдумке прыроды.

85. Чырвоная кнiга Беларусі.

86. Якуб Наркевіч-Ёдка - прафесар злектраграфіі i магнетызму.

87. Ян Чэрскі - славуты географ i падарожнік.

88. Яўхім Карскі - 6ацька 6еларускай філалогіі.

89. Еўклід і яго «Пачаткі».

90. А.Ампер – заснавальнік сучаснай электрадынамікі.

91. Энштэйн і стварэнне тэорыі адноснасці.

92. Рымская і арабская сістэма лічбаў.

93. Адлік часу. Гісторыя календара.

94. Венгерскі кубік Рубіка.

95. Крыж Ефрасінні Полацкай – выдатны помнік старажытнага мастацтва.

96. Светлай волі зычны звон: Алесь Гарун.

97. Прадвеснік Адраджэння – Ф. Багушэвіч.

98. А.Міцкевіч - славуты паэт, вялікі сын нашага народа.

99. Язэп Драздовіч у гісторыі беларускага мастацтва.

100. Музыка ў камені: «Нясвіжскі замак».

101. Слуцкія паясы.

102. Музеі г. Мінска

103. М.Агінскі – аўтар паланеза «Развітанне з Радзімай».

104. Радзівілы і тэатр.

105. Рыгор Шырма і яго харавыя капэлы.

106. Загадка смерці Моцарта.

107. Музычныя школы на Беларусі ў 16 – 18 ст.

108. Славутыя музычныя калектывы Беларусі.

109. Музыка ў маім жыцці.

110. Ян Амос Каменскі – педагог-гуманіст.

111. З. Фрэйд – заснавальнік псіхааналізу.

112. Праблемы беларускага нацыянальнага выхавання.

113. Почырк і характар.

114. Мова жэстаў.

115. Узаемаадносіны дзяцей і бацькоў.

116. Праблема «цяжкіх» падлеткаў.

117. Асоба і калектыў: праблема лідэрства ў калектыве.

118. Тэмперамент і паводзіны чалавека.

4.3. Тэставыя заданні.

Тэст № 1

1. Адзначце колькасць літар и гукаў у словах

1) елка

2) раз’езд

3) снеданне

4) аб’ездчык

5) саладзенькі

2. Пастаўце прапушчаныя літары

1. Эн…ргія

2. Нав…ла

3. Ч…чня

4. ш…сць

5. шніц…ль

6. Ч…люскін

7. Ц…рымонія

8. Цв…йг

9. В…рдзі

3. Пастаўце прапушчаныя літары

ба…здольны

1. насенн…ачышчальны

2. сярэдн…рускі

3. верхн…лужыцкі

4. хвал…падобны

4. Пастаўце прапушчаныя літары

1. раз…граць

2. за…нелы

3. між…нстытуцкі

4. без…менны

5. па…сці

5. Пастаўце прапушчаныя літары

1. Рады..с

2. Ра…т

3. калекві…м

4. а…тсайдэр

5. па…за

6. э…каліпт

6. Пастаўце прапушчаныя літары