Тлумачальная запіска

Кантрольныя работы па беларускай мове прызначаны для студэнтаў ФЗН усіх спецыяльнасцяў і маюць на мэце: а) праверыць тэарэтычныя веды па курсе “Беларуская мова. Прафесійная лексіка”; б) паглыбіць і замацаваць веды па ўсіх раздзелах гэтай лінгвістычнай дысцыпліны; в) узбагаціць прафесійны слоўнікавы запас будучых спецыялістаў; г) развіць моўную (пісьмовую) кампетэнцыю студэнтаў у вучэбна-прафесійнай сферы дзейнасці.

Кантрольная работа па беларускай мове дасылаецца простай бандэроллю ці прыносіцца асабіста ў дэканат ФЗН або на кафедру беларускай філалогіі (408 аўдыторыя). Падпісваецца па-беларуску!!!

Узор подпісу бандэролі:

Іванова Ірына Мікалаеўна

211805 в. Залессе

Глыбоцкага раёна

Віцебскай вобласці

Каму: кафедра беларускай

філалогіі, п. 408

БДУ культуры і мастацтваў

Куды: вул Рабкораўская, 17

220001, Мінск

Узор подпісу кантрольнай работы:

Кантрольная работа

па беларускай мове

студэнта (-кі) ФЗН групы № 115

Івановай Ірыны Мікалаеўны

Пры выкананні кантрольнай работы рэкамендуецца карыстацца наступнай вучэбнай літаратурай:

1. Сямешка Л.І., Шкраба І.Р., Бадзевіч З.І. Курс беларускай мовы. – Мн., 1986.

2. В.У.Азарка, А.С.Васілеўская, М.М.Круталевіч. Беларуская мова: спецыяльная лексіка. – Мн., 2004.

3. Беларуская мова. Пад агульнай рэдакцыяй Л.М.Грыгор’евай. – Мн., 1994.

4. Сучасная беларуская мова. Пад агульнай рэдакцыяй Л.М.Грыгор’евай. – Мн., 2010.

5. Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы. – Мн., 1996.

6. Тлумачальны слоўнік беларускай мовы: У 5-ці т. – Мн., 1977–1984.

Можна выкарыстоўваць і іншую вучэбна-метадычную літаратуру.

Заданні для кантрольных работ складзены ў чатырох варыянтах. Выбар варыянта залежыць ад пачатковай літары прозвішча студэнта.

Пачатковая літара прозвішча студэнта	Нумар варыянта
А, Б, В, Г, Д, Е	1
Ж, З, І, К, Л, М	2
Н, О, П, Р, С, Т	3
У, Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Э, Ю, Я	4

Пры выкананні кантрольнай работы неабходна кіравацца наступнымі патрабаваннямі:

1. Кантрольная работа павінна быць выканана і прадастаўлена ў тэрмін, устаноўлены вучэбным планам (да 30 кастрычніка).

2. У пачатку кантрольнай работы ўказваецца нумар варыянта.

3. Перад кожным заданнем павінна быць поўнасцю прыведзена яго ўмова.

4. Кантрольная работа выконваецца акуратна, разборліва, без памарак і закрэсліванняў. Забараняецца скарачаць словы.

5. На старонках работы адводзяцца палі для заўваг выкладчыка.

6. У канцы работы неабходна прывесці спіс выкарыстанай літаратуры (аўтар, назва падручніка).

7. Калі ў рабоце былі зроблены заўвагі, іх трэба выправіць і прад’явіць выкладчыку да здачы заліку (разам з папярэдняй работай).

8. Студэнты з незалічанай работай да заліку не дапускаюцца.

9. Кантрольную работу дасылаць да 30 кастрычніка.

Кантрольная работа па беларускай мове для студэнтаў-завочнікаў Варыянт 1

1. Падбярыце і перакладзіце тэкст на беларускую мову па сваёй спецыяльнасці (0,5 старонкі кнігі звычайнага фармату, прыкладна 100 слоў). У перакладзеным варыянце падкрэсліце словы-тэрміны (да перакладу абавязкова дадайце ксеракопію тэксту-арыгінала з усімі выходнымі дадзенымі).

2. Напішыце 20 слоў-тэрмінаў па сваёй спецыяльнасці, падкрэсліце зычныя і галосныя, напісанне якіх не супадае з вымаўленнем.

3. Напішыце словы па-беларуску:

проездной, профессор, почтальон, здоровье, радиопередача, эмоциональный, аккордеонист, вокальный, необразованный, жизнерадостный, добросовестный, немилосердно, восемнадцатый, антифашистский, аппарат, периодика, реакция, территория, ориентация, идеалы, отголосок, примадонна, специальность, театральный, интеллект, бессмертие, специфика, Фейербах.

4. Устаўце, дзе трэба, прапушчаныя літары:

камп..ют..р, ф..льклор, ф..ртэпіяна, з..мправізаваць, кал..ндар, “П..сняры”, д..рыжор, раз..сціся, ц..рымонія, адна..менны. дэз..нфармацыя, с..мнаццаць, спец..нструмент, канферанс..е, інтэрпр..тацыя, к..нцэртмайстар, н..жыццяздольны, энц..клапедыя, мен..джар, сальфеджы.., ф..награма, р..петыцыя, пасляслоў..е, абан..мент, інт..л...генцыя, мец..нат, в..ртуоз, сп..вак, бал..рына.

5. Раскрыйце дужкі:

а) запішыце, дзе трэба, вялікую літару. Калі ёсць варыянты ў напісанні, трэба напісаць абодва (напрыклад, 9 Мая (свята), 9 мая (дата)):

(Дз,дз)ень (П,п)ерамогі, (Л,л)аўрэат (Дз,дз)яржаўнай (П,п)рэміі, (П,п)алеская вёска, мікрараён (З,з)ялёны (Л,л)уг, (З,з)аслужаны (Дз,дз)еяч (К,к)ультуры (Б,б)еларусі, (Дз,дз)ень (Н,н)араджэння, (Г,г)рамадзянская (В,в)айна, (В,в)ялікдзень, (Г,г)рунвальдская (Б,б)ітва, (З,з)аходняя (Б,б)еларусь, (К,к)анстытуцыя (Р,р)эспублікі (Б,б)еларусь, сузор’е (В,в)ялікай (М,м)ядзведзіцы, газета “(К,к)ультура”, (П,п)олаччына, (Б,б)еларускі (Дз,дз)яржаўны (Ў,ў)ніверсітэт (К,к)ультуры і (М,м)астацтваў;

б) запішыце словы разам, асобна, праз дэфіс: (аўдыя)візуальны, (экспрэс)выставы, (даведачна)бібліяграфічны, (канкурэнта)здольнасць, (супер)вокладка, (шмат)кроп’е, (па-за)праграмаю, (высока)адукаваны, (добра)вядомы, (значна)палепшаны, (філасофска)гістарычны, (агульна)(усходне)славянскі, чаму(сьці), (паў)краіны, (агульна)адукацыйны, (тэле)пастаноўка, як(небудзь).