- •Қазақстан республкасының білім және ғылым министрлігі
- •1.2 Құрылыс алаңның инженерлік – геологиялық мәліметтер және топырақтың физика – механикалық қасиеттері:
- •3. Табиғи негіздіктегі таяз іргетасты жобалау
- •3.2 Іргетастың табанының алаңын анықтау
- •3.3 Іргетас табанының астындағы топырақтың есептік кедергісін анықтау
- •3.4 Іргетас табанындағы қысымдарды (кернеулерді) анықтау
- •3.5 Іргетасты есептегенде төмендегі шарттар тиісті қанағаттану керек:
- •3.6 Іргетастың шөгуін есептеу
3.4 Іргетас табанындағы қысымдарды (кернеулерді) анықтау
а) Іргетасқа орталықтан түсетін жүктеме кезінде іргетас табанының астындағы орташа қысымды анықтаймыз:
Рорт = = , кПа (3.6)
Мұндағы: N0–іргетастыңкесіндісіне түсетін есептік жүктеме, кН;
Nірг – іргетас салмағынан түсетін есептік жүктеме, кН;
Nтоп – топырақ салмағынан түсетін есептік жүктеме, кН;
Nірг + Nтоп – жүктемелер, іргетас табанына түсетін
Nірг + Nтоп = b ∙ l ∙ d ∙ γорт
Pорт= + γорт ∙ d (3.7)
Pорт= + 20∙ 1,8 = 200 ≤ R = 385
б) Іргетасқа орталықтан тыс түсетін жүктеме кезінде іргетас табанының астындағы орташа қысым мен бірге шеткі екі қысымдарды анықтаймыз:
Рmax = + γорт ∙ d ± (3.8)
min
Рmax = 200 ± ; Рmax = 219,2 кПа
min Рmin = 180,77кПа
W = = 2,6
Мұндағы: Мо– іргетас кесіндісіне түсетін есептік момент, Мо=50 кН ∙ м;
W – кедергілік момент, W = , мұнда b – іргетас табанының ені, l = іргетас табанының ұзындығы l=2,6м;
3.5 Іргетасты есептегенде төмендегі шарттар тиісті қанағаттану керек:
орташа қысым үшін: РОРТ ≤ R
200 ≤ 385
максималды қысым үшін: РMAX≤ 1,2R
219 ≤ 1,2 ∙ 385= 462
минималды қысым үшін: PMIN ≥ 0
PMIN = 180,77 PMIN ≥ 0
Бұл шарттарда R – топырақтың есептік кедергісі (3.5) формуламен анықталады. Іргетасты жобалау кезінде іргетас табанындағы қысымдар (РОРТ, РMAX, PMIN) мен негіздіктегі топырақтың есептік кедергісі R айырмашылығы арасындағы) 10 – 15% - тен аспау керек.
3.6 Іргетастың шөгуін есептеу
Жалпы серпімді деформация әдісін төмендегі формула бойынша анықтаймыз:
S = (м) (3.6.1)
Мұндағы: w – коэффициент, w = 0,88.
E0 – топырақтың деформация модулі (тапсырмада берілген); Pорт - қысым
–Пуассон коэффициенті топырақтардың түрлеріне байланысты:
Құмдарға – 0,29
Құмдақтарға – 0,30
Cаздақтарға – 0,35
Саздарға - 0,41
S = 2= 0,019 м