- •2. Нанотехнология дамуының қысқаша тарихын сипаттаңыз.
- •3. Нанотехнологияның Қазақстан республикасындағы даму мүмкіндіктерін атап көрсетіңіз
- •4. Наноматериалдарды тұрмыста қолдану
- •5. Нанокристалдар дегеніміз не?
- •6. Нанокатализаторлар туралы не білесіз?
- •9. Нано әлемде қандай ерекшеліктер бар?
- •10. Нанообъекті және наножүйелерге мысалдар
- •11. Наноұнтақтардың жіктелуі және алу әдістері
- •12.Фуллерендердің құрылымы және физикалық қасиеттерін көрсетіңіз
- •14. Көміртекті материалдардың жіктелу диаграммасы.
- •15." Фуллерен" терминінің қалыптасуын түсіндірініз.
- •16.Көміртекті нанотүтікшелер құрылысы және түрлерін атаңыз.
- •17. Металдық нанокластерлер.
- •18. Көміртекті нанобөлшектердің негізгі морфологиялық түрлері?
- •19. Кванттық шұңқырлар,сымдар және нүтелер.
- •20. Нанобөлшектердің талшық тәрізді формасының морфологиясы
- •21. Электрондық микроскоп әдістерін түсіндіріңіз.
- •22. Сканерлеуші туннельді микроскоп (стм)
- •23. Атомдық күштік микроскопия қалай жүзеге асырылады?
- •24. Кеуекті материалдардың меншікті беттік ауданы қалай анықталады.
- •25. Наноқосылыстарды алудың қандай тәсілдерін білесіңдер.
- •26. Нанотүтікшелерді алудың қандай әдісін білесіз?
- •27. Нанобөлшектерді жалында алу қалай жүзеге асады?
- •28. Нанобөлшектердің жинақталуын түсіндіріңіз.
- •29. Нанотехнологияны медицинада қолдану мысалдарын атаңыз
- •31. Темір нанобөлшектерін қалай алуға болады?
- •38. Нанообьектілер алу процесі «төменнен-жоғары» және «жоғарыдан-төмен» сипаттамасы
- •39. Нанообъектілердің механоактивациясы және механосинтезі туралы не білесіз?
- •41. Наноматериалдарды алудың физикалық, механохимиялық және химиялық әдістерін атаңыз
- •42.Наноматериалдарды алудың электр доғалық әдісі дегеніміз не?
- •43. Наноматериалдарды алудың лазерлі абляция әдісін көрсетіңіз
- •44. Наноматериялдарды алдың пиролиздік әдісі
- •45. Наноматериалдарды алудың золь – гель әдісі .
- •46. Наноматериалдарды алудың каталитикалық синтезін сипаттаңыз
- •47. Наноматериалдарды алудың гидротермальді әдісі
- •48. Нанобөлшектердің электрлік қасиеттері туралы не білесіз
- •49. Нанобөлшектердің магнитті қасиеттерін атап көрсетіңіз.
- •50. Наноматериалдарды функционализациялау қалай жүзеге асады.
- •51.Нанотехнологияны биотехнолгияда, химияда қолдану қалай жүзеге асырылады.
- •52. Нанотехнологияны оптика, электроника, құрылыста пайдалану мүмкіндіктерін қарастыр.
- •53. Наноматериалдарды пайдаланып композитті материалдар қалай алуға болады
- •53. Наноматериалдарды пайдаланып композитті материалдары қалай алуға болады?
- •55. Cvd әдісімен нанобөлшектерді алу
- •58. Нанонысандарды зерттеуде инфра қызыл спектроскопия әдісін қалай қолданамыз?
- •60.Рентген дифракционды әдіс қалай қолданылады.
44. Наноматериялдарды алдың пиролиздік әдісі
Шиншу Университетінде қызмет атқаратын Мариноб Эндо және оның әріптестерінің Сассеканың ғалымдарымен бірге жасаған жұмыстары нәтижесі бензолды сутегі ортасында пиролиздеу арқылы көпқабатты нанотүтікщелер алуға болатыны анықталды.Олардың әдісі бойынша табақша ретінде орталық графит стержені орналастырылған керамикалық реактордың құбырына бензол мен сутегі буын енгізу арқылы жүргізілген. Температура 1000°С-ға дейін көтеріліп, осы жағдайда бір сағат бойы ұсталып тұрады. Содан кейін реактор бөлме температурасына дейін салқындатылып, аргонмен тазартылады. Тұндырылған материал табақшадан бөлініп алынған соң 10 минут шамасында 2500-3000°С кезінде «графитизирлейтін» жылулық әсерге түсірілді.
45. Наноматериалдарды алудың золь – гель әдісі .
Золь – гель әдісі – наноматериалдарды алу әдістерінің бір түрі болып табылады. Бұл әдіс ең алдымен золь алып, кейін оның гельге ауысуына негізделген.
Золь – гель әдісін қолдана отырып торлары ретті немесе ретсіз орналасқан кеуекті құрылымды заттарды, наножабындыларды, талшықты және монолитті құрылымдарды алуға болады.
Процесс бірнеше сатыдан тұрады:
1 саты: Зольдің түзілуі - кремнийдің мономерлі қосылыстарының гидролизі және поликонденсациясы.
2 саты: гельдің пайда болуы Бұл сатыда гельдің кеңістікті торының түзілуі жүреді. Сонымен қатар бұл кезде ерітіндінің тұтқырлығының бірден жоғарылауы байқалады. Құрылатын сетка структурасы рН ортасына байланысты. Қышқылдық ортада гидролиз поликонденсацияға қарағанда тез жүреді. Сондықтан бастапқы сатыларда тізбектердің айтарлықтай мөлшері түзіледі, содан кейін тізбектердің тармақталуы мен олардың көлденең байланысуы болады.
3 саты – гельдің тозуы (синезерис) . Гельдің құрылымының тығыздалуы, тордың қысылуы және еріткіштің гельден бөлінуі. Бұл саты бірнеше күнге созылуы мүмкін.
Бастапқыда кремний оксидінің жеке бөлшектері пайда болады. Содан соң үлкен кеуекті құрылымдардың түзілуімен олардың коалесценциясы жүреді. Бастапқыда материалдарда диаметрі үлкен болатын тесіктердің аз мөлшері түзіледі. Гельдің синерезис құбылысының өтуіне байланысты тесіктердің мқлшері артады, сонымен қатар бұл кезде олар жіңішкереді.
4 саты – кептіру. Гельдің торлық құрылымынан сұйықтың жойылуы. Егер еріткіштің жойылуы жоғары критикалық жағдайда өтсе, онда мұндай жағдайда аэрогель түзіледі. Ал егер кептіруді жоғары температурада жүргізетін болса, онда берік құрылым – ксерогель түзіледі(1- сурет).
1 – сурет. Гельді кептіру кезінде түзілетін құрылымдар.
5 саты. Гельдің термиялық тығыздалуына, кеуектіліктіктің төмендеуіне және қалған тесіктердің орташа өлшеміне негізделген.
6 саты – гельді шыныландыру. Тесіктердің саны мен өлшемі айтарлықтай төмендейді, ал бұйым қарапайым қатты шыны дененің қасиеттеріне ие болады.
Золь – гель әдісінің сатылары:
Сурет -2. Золь-гель әдісінің сатылары:
1 — зольдің түзілуі; 2 — гельдің пайда болуы; 3 — гельдің тозуы; 4 — кептіру; 5 — термиялық тығыздалу; 6 — шыныландыру.
Бұл әдістің артықшылығы – осы жолмен алынған наноматериал жоғары температураға төзімді, тозуға тұрақты, берік және басқа да бірегей қасиеттерге ие болады. Сонымен қатар бұл материалдардың қолдану аясы кең.
Әдістің кемшілігі – алынатын бөлшектердің монодисперсті болмауы, бірөлшемді және екіөлшемді наноқұрылымдарды алу мүмкіндігінің болмауы, кеңістікті – реттелген құрылымдарды синтездеу мүмкіндігінің болмауы.