- •Беларускі дзяржаўны універсітэт культуры і мастацтваў
- •Тлумачальная запіска
- •Прыкладны тэматычны план дысцыпліны
- •Змест дысцыпліны уводзіны
- •Раздзел і. Узнікненне бібліяграфіі і напрамкі яе развіцця ў перыяды сярэдневякоўя, адраджэння і асветніцтва (да XVIII ст.) Тэма 1. Узнікненне бібліяграфіі ў Старажытным свеце
- •Тэма 2. Развіццё бібліяграфіі ў перыяд Сярэдневякоўя (V – XV стст.)
- •Тэма 3. Развіццё бібліяграфіі ў перыяды Адраджэння і Асветніцтва (xvі – XVIII стст.)
- •Тэма 4. Бібліяграфія на тэрыторыі Беларусі ў перыяд існавання вкл і Рэчы Паспалітай (да 1795 г.)
- •Раздзел II. Бібліяграфія ў новы і навейшы час (хіх – першая палова хх ст.) Тэма 5. Развіццё асноўных відаў бібліяграфіі ў хіх – першай палове хх ст.
- •Тэма 6. Беларуская бібліяграфія ў перыяд уваходжання беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі (1795-1917 гг.)
- •Узнікненне бібліяграфічнай думкі і адукацыі (а.М.Багаткевіч).
- •Тэма 7. Развіццё беларускай бібліяграфіі ў перыяд з 1918 г. Да сярэдзіны хх ст.
- •Тэма 8. Узнікненне міжнароднага бібліяграфічнага супрацоўніцтва
- •Раздзел III. Бібліяграфія на сучасным этапе (пасля Другой сусветнай вайны) Тэма 9. Міжнароднае бібліяграфічнае супрацоўніцтва і асноўныя тэндэнцыі развіцця бібліяграфіі на сучасным этапе
- •Тэма 10. Развіццё нацыянальнай бібліяграфіі ў асобных краінах свету і рэгіёнах
- •Тэма 11. Развіццё беларускай бібліяграфіі ў другой палове хх ст. (да 1990 г.)
- •Тэма 12. Асноўныя кірункі развіцця беларускай бібліяграфіі ў 1990–2000-я гг.
- •Інфармацыйная частка літаратура
- •Метадычныя ўказанні для семінараў Тэматыка семінараў
- •Семінар № 1
- •Тэма: “развіццё беларускай бібліяграфіі
- •У перыяд вялікага княства літоўскага і рэчы паспалітай”, 2 гадзіны
- •Пытанні для абмеркавання:
- •Заданні па ндрс
- •Семінар № 2 Тэма: “Развіццё рэтраспектыўнай нацыянальнай бібліяграфіі ў розных краінах і Беларусі ў хіх – пач. Хх ст.”, 2 гадзіны
- •Пытанні для абмеркавання:
- •Семінар № 3 Тэма: “развіццё беларускай бібліяграфіі (з 1918 г. Да сярэдзіны хх ст.)”, 2 гадзіны
- •Пытанні для абмеркавання:
- •Семінар № 4 Тэма: “міжнароднае бібліяграфічнае супрацоўніцтва і асноўныя тэндэнцыі развіцця бібліяграфіі на сучасным этапе”, 2 гадзіны
- •Пытанні для абмеркавання:
- •Семінар № 5 Тэма: “Праблемы бягучай нацыянальнай бібліяграфіі (бнб) на сучасным этапе”, 2 гадзіны
- •Пытанні для абмеркавання:
- •Метадычныя ўказанні да практычных работ практычная работа № 1 па тэме “методыка бібліяграфавання ў дапаможніках агульнай і спецыяльнай бібліяграфіі (хіх – перш. Палова хх ст.)”, 4 гадзіны
- •Бібліяграфічныя дапаможнікі:
- •Тэма 2. Бібліяграфічны пошук па крыніцах бягучай нацыянальнай бібліяграфіі краін усходняй еўропы,
- •2 Гадзіны
- •Тэма 3. Бібліяграфічны пошук па крыніцах бягучай нацыянальнай бібліяграфіі краін заходняй еўропы і паўночнай амерыкі, 2 гадзіны
- •Тэма 4. Бібліяграфічны пошук па крыніцах бягучай нацыянальнай бібліяграфіі краін афрыкі і аўстраліі,
- •2 Гадзіны
- •Практычная работа № 5 рубежны тэст, 2 гадзіны
- •Метадычныя ўказанні для самастойнай работы студэнтаў
- •Тэма 1. Развіццё бібліяграфічнага ўліку бібліяграфічных дапаможнікаў, 8 гадзін
- •2. Субяседаванне па тэме.
- •3. Выступленні на семінары № 2. Тэма 2. Сусветныя і нацыянальныя біябібліяграфічныя слоўнікі, 8 гадзін
- •Тэма 3. Дзейнасць выдатных бібліёграфаў хіх – першай паловы хх ст., 14 гадзін
- •2. Субяседаванне па тэме.
- •Тэма 4. Дзейнасць выдатных бібліёграфаў хіх – першай паловы хх ст., 14 гадзін
- •Тэма 5. Развіццё беларускай бібліяграфіі ўдругой палове хх ст. (да 1990 г.), 14 гадзін
- •Пытанні да заліку
- •Умовы выкарыстання рэйтынгавай сістэмы
- •Тэмы магістэрскіх работ
Тлумачальная запіска
Згодна вучэбнага плана дысцыпліна “Бібліяграфазнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” вывучаецца студэнтамі ўсіх спецыялізацый факультэта інфармацыйна-дакументных камунікацый на другім курсе і студэнтамі другога і трэцяга курсаў факультэта завочнага навучання.
Актуальнасць вывучэння дысцыпліны абумоўлена фундаментальнай роллю гісторыка-бібліяграфічных ведаў у фарміраванні прафесіянальнага светапогляду студэнтаў, неабходнасцю пераемнасці гістарычнага вопыту, накопленага сусветнай бібліяграфіяй у цэлым і беларускай бібліяграфіяй як яе неад’емнай часткай.
Мэтай дысцыпліны “Бібліяграфаўзнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” з’яўляецца вывучэнне студэнтамі зараджэння і эвалюцыі бібліяграфіі як грамадскай з’явы на розных гістарычных этапах.
Мэтавая накіраванасць дысцыпліны абумоўлівае кола задач, вырашэнне якіх забяспечыць фарміраванне неабходных для спецыялістаў ведаў і ўменняў, а менавіта:
– раскрыць прычыны ўзнікнення бібліяграфіі, яе ролю ў інфармацыйным забеспячэнні грамадства ў асобныя гістарычныя перыяды;
– вызначыць асноўныя гістарычныя перыяды развіцця сусветнай бібліяграфіі;
– вызначыць асноўныя гістарычныя перыяды развіцця беларускай бібліяграфіі ў кантэксце сусветнай бібліяграфіі;
– прасачыць паэтапнае фарміраванне арганізацыйных структур беларускай бібліяграфіі;
– паказаць дасягненні выдатных бібліёграфаў і бібліяграфічных арганізацый;
– паказаць эвалюцыю метадычных падыходаў у фарміраванні бібліяграфічнай прадукцыі;
– тлумачыць шляхі тэарэтычнага асэнсавання бібліяграфіі;
– раскрываць значэнне і кірункі міжнароднага бібліяграфічнага супрацоўніцтва;
– разумець змест і значэнне міжнародных бібліяграфічных і інфармацыйных праграм.
У выніку засваення дысцыпліны студэнты павінны ведаць:
– асноўныя тэарэтычныя палажэнні гісторыі бібліяграфіі;
– інфармацыйныя бар’еры ў сістэме дакументных камунікацый, якія сталі фактарамі ўзнікнення бібліяграфічных з’яў;
– кампанентную структуру бібліяграфічнай практычнай дзейнасці ў розныя гістарычныя перыяды;
– асаблівасці фарміравання відавой структуры бібліяграфіі і бібліяграфічнай прадукцыі ў розныя гістарычныя перыяды;
– развіццё прынцыпаў і функцый бібліяграфіі і бібліяграфічнай інфармацыі;
– перыядызацыю гісторыі сусветнай і беларускай бібліяграфіі, выдатных дзеячоў;
– асноўныя дасягненні сусветнай і беларускай бібліяграфіі;
– кірункі міжнароднага бібліяграфічнага супрацоўніцтва;
– змест і значэнне міжнародных бібліяграфічных і інфармацыйных праграм.
У выніку вывучэння дысцыпліны студэнты павінны ўмець:
– выкарыстоўваць гісторыка-бібліяграфічныя веды ў прафесійнай практычнай і навуковай дзейнасці для аналізу і ацэнкі бібліяграфіі як грамадскай з’явы;
– аналізаваць і ацэньваць бібліяграфічную прадукцыю з мэтамі выяўлення каштоўнага метадычнага вопыту і выкарыстання яе ў бібліяграфічным абслугоўванні;
– выяўляць і аналізаваць дакументальную гісторыка-бібліяграфічную спадчыну,
– выкарыстоўваць вядомыя факты пры разглядзе прычынна-выніковых сувязей гісторыі бібліяграфіі;
– карыстацца бібліяграфічнымі ведамі ў непрадбачаных прафесійных і жыццёвых абставінах.
Дысцыпліна “Бібліяграфазнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” цесна звязана з вучэбнай дысцыплінай “Тэорыя інфармацыі і дакументалогія”. Іх аб’ядноўвае вывучэнне праблем перадачы інфармацыі ў грамадстве (раздзел “Тэорыя інфармацыі і камунікацыі”, феномена і спецыфікі дакументальных крыніц інфармацыі, гістарычнай абумоўленасці асобных відаў дакументаў (раздзел “Дакументалогія і гісторыя кнігі”).
Для паспяховага засваення студэнтамі “Бібліяграфазнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” неабходна вывучэнне дысцыплін “Бібліятэказнаўства. Раздзел 1. Тэорыя”, “Бібліятэказнаўства. Раздзел 2. Гісторыя”. З бібліятэчным сацыяльным інстытутам бібліяграфія мае самыя глыбокія гістарычныя сувязі, выразныя тэндэнцыі плённага ўзаемадзеяння на працягу ўсіх гістарычных эпох.
“Бібліяграфаўзнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” звязана і з агульнанавуковымі дысцыплінамі “Гісторыя Беларусі” і “Культуралогія”. “Гісторыя Беларусі” дапамагае асэнсаваць канкрэтна-гістарычную абумоўленасць і грамадскую запатрабаванасць айчыннай бібліяграфіі, даваць інтэрпрэтацыю канкрэтных гістарычных з’яў. Адметныя сувязі “Бібліяграфазнаўства. Раздзел 2. Гісторыі” з “Культуралогіяй”. Гісторыка-бібліяграфічныя веды раскрываюць асаблівасці захавання, перапрацоўкі і трансляцыі дакументальна-фіксаваных ведаў паміж пакаленнямі і ўваходзяць у культуру як яе частка на ўзроўні сусвету і асобных нацыянальных культур.
Веды і ўменні, атрыманыя студэнтамі пры вывучэнні дысцыпліны “Бібліяграфаўзнаўства. Раздзел 2. Гісторыя”, неабходныя для засваення іншых дысцыпліны “Бібліятэчна-інфармацыйнае абслугоўванне”, галіновых бібліяграфічных курсаў.
У ліку эфектыўных педагагічных методык і тэхналогій пры вывучэнні дысцыпліны “Бібліяграфаўзнаўства. Раздзел 2. Гісторыя”, якія садзейнічаюць удзелу студэнтаў у пошуку і ўпраўленні ведамі, набыццю вопыту самастойнага вырашэння разнастайных задач, неабходна выдзеліць:
– тэхналогіі праблемна-модульнага навучання,
– тэхналогія вучэбна-даследчай дзейнасці,
– праектныя тэхналогіі,
– камунікатыўныя тэхналогіі
– практычныя бібліяграфічныя метады (пошуку, ідэнтыфікацыі і інш.)
Для кіравання вучэбным працэсам і арганізацыі кантрольна-ацэначнай дзейнасці выкладчыкам рэкамендуецца выкарыстоўваць рэйтынгавую сістэму ацэнкі вучэбнай і даследчай дзейнасці студэнтаў, варыятыўныя мадэлі кіруемай самастойнай работы, вучэбна-метадычны комплекс па дысцыпліне.
У мэтах фарміравання сучасных сацыяльна-асабовых і сацыяльна-прафесіянальных кампетэнцый будучых спецыялістаў мэтазгодна пры правядзенні семінарскіх і практычных заняткаў выкарыстоўваць методыкі актыўнага навучання, дыскусійныя формы.
Вывучэнне дысцыпліны “Бібліяграфаўзнаўства. Раздзел 2. Гісторыя” максімальна разлічана на 118 гадзін, з якіх 70 гадзін аўдыторных заняткаў: 40 гадзін лекцый, 16 гадзін семінараў і 14 гадзін практычных заняткаў.
Праводзіцца розныя віды кантроля за самастойнай працай студэнтаў (ацэнка пісьмовых прац, тэстаў, электронных прэзентацый, вуснае субяседаванне і інш.) . Вывучэнне курса студэнтамі завяршаецца залікам.