107. Триангуляциялық тордың 3, 4 класындағы негізгі ерекшеліктері.

Триангуляция әдісі жергілікті жерде үшбұрышты жүйесін құрудан тұрады, оларда барлық бұрыштар мен кейбір базис қабырғаларының ұзындығы өлшенеді. Үшбұрыштың басқа қабырғаларының ұзындықтары тригонометрияның белгілі формулалары бойынша есептеледі.

І класс триангуляциясының тұтас жүйесін орасан зорт территорияда құру едәуір уақыт пен материалдық қаражатты жұмсауды қажет етеді. Сондықтан І классты геодезиялық жүйені, мүмкіндігінше меридиан және параллель бағытында бірінен-бірі 200 кмге дейінгі алыс қашықтықтарда орналасқан үшбұрыштар қатары түрінде құрады. І класстық триангуляция қатарының параметрі 800 км-ге дейінгі тұйық полигонды құрастырады.

ІІ класты триангуляция бірінші класты полигонның бүкіл ауданын толтыратын және І класты пункттерімен сенімді байланыстағы үшбұрыштардың жаппай жүйелі түрінде дамиды.

3 және 4 класты триангуляциялар мемлекеттік геодезиялық жүйелердің одан арғы жиілендіруі болып табылады.

Триан-я кластары	Қабырға ұз, км	Бұрыш өлшеудегі окқ	Үшбұрыштардағы шекті қателік	Базисті қабырға өлш сал.шек.қат
1	20-25	0,7"	3,0"	1:400000
2	7-20	1,0"	4,0"	1:300000
3	5-8	1,5"	6,0"	1:200000
4	2-5	2,0"	8,0"	1:200000

108. Триангуляциялық торлар.

Триангуляция(лат. traіngulum – үшбұрыш) — геодезиялық тірек пункттер (нүктелер) торын құру әдістерінің бірі және осы әдістермен жасалған сол тордың өзі. Ол бір-бірімен жалғасып жатқан үшбұрыштар жүйесінен немесе тордан құралады. Триангуляцияда берілген координаттар жүйесінде үшбұрыштар төбелерінің орны анықталады. Ол үшін бастапқы үшбұрыштың қабырғасының біреуі жүргізілген өлшеулер нәтижесі бойынша есептеледі және әрбір үшбұрыштың үш бұрышы өлшенеді. Егер бастапқы үшбұрыштың қабырғасы тікелей өлшеулер арқылы анықталса, онда ол базистік қабырға деп аталады. Триангуляция тәсілі Жер пішіні мен мөлшерін анықтау, жер қыртысының горизонталь қозғалыстарын зерттеу; әр түрлі топографиялық түсірулер мен геодезиялық жұмыстарды негіздеу, т.б. үшін кеңінен қолданылады

5. Фотасхема және фотоплан дайындау.

Фотоплан- өзгертілген аэрофотосуреттердің пайдалы аудандарының тірек нүктелері бойынша монтаждау нәтижесінде алынған жергілікті жердің фотографиялық бейнесі. Фотоплан, әдетте, түсірістік трапеция жақтауында дайындалады; геодезиялық пункттермен салыстырғандағы контурлар орнының дәлдігі осындай масштабтағы топографиялық картаның дәлдігіне Фотоплан сияқты сәйкес болады. Фотоплан көшірмелері топографиялық түсіріс кезінде оған жер бедерін сызу үшін және жергілікті жерді егжей-тегжейлі зерделеуді қажет ететін іздестіру және құрылыс жұмыстарында дербес құжат және арақашықтықтарды немесе аудандарды дәл анықтау үшін пайдаланылады.

ФОТОСХЕМА —

в аэрофотосъемке, совокупность смонтированных контактныхотпечатков, не трансформированных и не приведенных к одному масштабу. Перекрывающиеся частиснимков вырезаются с таким расчетом, чтобы от каждого снимка осталась средняя часть (рабочая площадь),имеющая минимум искажений. Отпечатки наклеиваются на картон. Ф., состоящая из вырезанных центр.частей аэрофотоснимков, носит назв. мозаичной. Чтобы получить представление о всей заснятой территориииз нескольких Ф., монтируют фотокарту, которую затем обычно уменьшают. Эта карта имеет те женеточности, что и Ф