- •1 Билет
- •1.Синапстар, оның түрлері. Химиялық және электрлік синапстардың ерекшеліктері.
- •1.Рефлекс.Рефлекторлық доға,оның бөлімдері.
- •3. Кеуде қаңқасы.Ми сауыты
- •2 Әрекет потенциалы, фазалары
- •10 Билеті
- •2.Синапстарда импульстың химиялық жолмен берілу ерекшеліктері.
- •3.Бұлшық ет жүйесінің қызметі, антагонисті және синергисті бұлшық еттер
- •11 Билеті
- •1.Нейроглияның түрлері, оның қызметі.
- •2.Лимбиялық жүйе. Құрылымы мен қызметі.
- •3.Ас қорыту жүйесі, маңызы, қызметі. Ағзалары.
- •12 Билеті
- •2.Аталық жыныс бездері гормондарының қызметі. Екінші жыныс белгілері.
- •1.Ересек адамның электроэнцефалограммасы.
- •1.Гипоталамус және оның вегетативті реттелу қызметіндегі маңызы
- •1.Анохин бойынша функцональды жүйе.
- •2. Қалқанша маңы (қалқансерік) бездері гормондарының кальций алмасудағы рөлі.
- •3. Қан айналу жүйесіне жалпы шолу. Кіші және үлкен қанайналым шеңберлері.
- •20 Билет
- •2. Қаңқа бұлшық етінің функцианальдық жүйесінің жалпы сипаттамасы, түзілу жолдары мен ерекшеліктері.
- •3.Сыртқы және ішкі секреция бездері. Аралас бездер, ерекшеліктері
- •1.Аш ішектергі астың қорытылуы. Мембраналық ас қорыту.
- •2.«Моторлы бірлік» жайында түсінік.
- •24 Билеті
- •25 Билеті
- •1 Ет ұлпасы классификациясы. Олардың ерекшеліктері
- •27Билет
- •1.Көздің өткірлігі. Көздің аймағы. Дальтонизм.
- •3. Жүйке жүйесінің құрылысы мен қызметі, нейрон оның бөлімдері. Нейроглия. Синапс.
- •28 Билет
- •2. Павлов бойынша ожж-дегі темпераменттің жіктелуі.
- •3. Жұлынның құрылысы мен атқаратын қызметі. Жұлынның бөлімдері, жұлын нервтері. Рефлекторлық доға
- •29 Билет
- •3.Сезім мүшелеріне жалпы шолу. Қасиеттері, олардың маңызы. Есту және тепе – тендік мүшесі. Олардың құрылысы.
- •30 Билеті
- •3.Дәм сезу анализаторы. Дәм сезу мүшесі құрылысы, дамуы. Иіс сезу анализаторының перифериялық, өткізүші және орталық бөліктері.
2.Лимбиялық жүйе. Құрылымы мен қызметі.
Лимбиялық жүйе деп үлкен ми сыңарларының медиобазальдық бөлігінде орналасқан нервтік құрылымдар мен олардың байланыстарын айтады. Бұл жүйенің құрылымдары ми бағанын көмкеріп жатады. Лимбиялық жүйенің орталық звеноларына миндаль тәрізді кешен, гиппокамп, белдеуше ирек жатады.
Лимбиялық жүйе есте сақтау қызметіне қатысады. Адамның гап-покампын алып тастаса, жақын арада болғап барлық окиғалар естен шығып, ұмытылады. Ал операция кезінде бұл құрылым тітіркендірілсе, бірден тез өтетін оқиғалар еске түседі.
Лимбиалық жүйе құрамына кіретін құрылымдар организм әрекетінің аса күрделі формаларын (қоректік, сексуальдық іс-әрекеттерді, түр сақтау үрдістерін, ұйқыны және ояу күйді, есті, зейінді, эмоциялық күйлерді т.б.) реттеуге қатысады да, тұтас соматовегатативтік интеграцияны жүзеге асыруда маңызды роль атқарады. К.Прибрам мен Л. Крюгер (1954) үш түрлі функциональдық жүйені ажыратады 1. Иіс сезу (иіс сезу пиязшығы мен төрт төбешік, диагональ шоғыр, миндалинаның қыртыс — медиальды ядролары); 2. Метаболизм үрдістері мен эмоциялық реакцияларды қамтамасыз ететіндер (қалқа, миндалинаның базолатеральдық ядролары, маңдай — самай қыртысы, базальдық қыртыс); 3. Эмоциялық реакцияларға қатысатындар (гиппокамп, энторинальдық қыртыс, белдеуше ирек).
3.Ас қорыту жүйесі, маңызы, қызметі. Ағзалары.
Адамменжануарларорганизмдеріндегі асты (азықты)қабылдау,өндеу,қорыту,сіңіружәне жын қалдығын сыртқы ортаға шығару қызметтерін атқаратын мүшелердің жүйесі. Асқорыту жүйесі түтік тәрізді мүшелерден және ас қорыту бездерінентұрады.Филогенездік және онтогенездік түрғыдан асқорыту жүйесін төрт бөлімге бөледі: бас бөлімді — ауызжұтқыншақ (аран), алдыңғы бөлімді - өңеш пен қарын (асқазан), ортаңғы бөлімді — ащы ішектер (он екі елі ішек, аш ішек, мықын ішек) мен ірі асқорыту бездері (ұйқы безі, бауыр), артқы бөлімді - жуан ішектер (бүйен, тоқ ішек, тік ішек)құрайды
Асқорыту мүшелері Асорыту мүшелері мен асқорыту бездері қосылып асқорыту жуйесін. құрайды. Асқорыту жүйесінде тағам әр түрлі механикалықжәнехимиялықөзгерістерге ұшырайды. Тағам құрамындағы нәруыздар, майлар, көмірсулар суда ерімейді. Сондықтан оларқанменлимфағаөте алмайды. Асқорыту мүшелерінде тағамның шайналып ұсақталуы механикалық өңдеу делінеді. Асқорыту бездерінен бөлінген сөлдің әсерінен ыдырауы химиялық өзгерістерге жатады.
Асқорыту мушелеріне ауыз қуысы, жұтқыншақ, өңеш, қарын, аш ішек және тоқ ішек жатады. Асқорыту мүшелерінің іші қуыс, түтікке ұксас.
Асқорыту мүшелерінің қабырғасы негізінен үш қабаттан тұрады: сыртқы, қабаты - дәнекер ұлпадан тұратын сірқабат. Ортаңғысы бұлшықетқабаты, ішкі қабаты - эпителий ұлпасынан түзілген.
Жұтқыншақ - түтік пішінді қуыс, бұлшықетті мүше, көлденеңжолақты бұлшықет ұлпасынантұрады. Жұтқыншақ мойын омырт-қалардың алдыңғы жағында орналасқан. Ересек адамда оның ұзындығы, шамамен 11—13 см.
Өңеш — ұзындығы 25 сантиметрдей іші қуыс бұлшықетті мүше. Оның жоғарғы бөлімі жұтқыншақпен, төменгі бөлімі қарынмен жалғасады. Өңешті астарлап жатқан сілемейлі қабықшасы көп қабатты эпителиймен қапталған. Эпителийлердің ұзын қатпарлары тамақ өткен кезде өңешті кеңейтеді.
Қарын — құрсақ қуысының жоғары бөлімінің сол жағында, көкеттің астында орналасқан асқорыту жолының кеңейген мүшесі.Қарын - іші қуыс қалың бұлшықетті мүше.
Аш ішек - қарын мен тоқ ішекті жалғастыратын түтік пішінді бұлшықетті мүше. Оның ұзындығы ересек адамдарда 5,5-6 метрдей. Аш ішектің қарыннан басталған 25—30 сантиметрдей бөлімі - улта-бар (он екі елі ішек) деп аталады. Ұлтабарға бауырдан келетін от қабының өзегі және үйқыбездің де өзегі ашылады. Аш ішек ирелеңдеп орналасқан.
Тоқ ішектің ұзындығы 1,5-2 метрдей, аш ішектен екі еседей жуан. Тоқ ішектің аш ішектен басталған жері бу йен деп аталады. Ол он жақтағы мықын тұсында орналасқан. Бүйеннің томенгі шетінде ұзындығы 7-8 см-дей құрт пішінді түйық өскін соқырішек (аппендикс) болады. Оны аппендикс (лат.«арреndіх» - қосалқы) деп атайды.