- •Аннотация
- •Мазмұны
- •Кіріспе
- •1. Қосалқы станцияның жүктеме графиктерін құру
- •Тұтынушылар жүктемесінің жиынтық (біріктірілген) графигі
- •Жүктемелер ұзақтығы бойынша жылдық график
- •2. Қондырғының техника-экономикалық көрсеткіштері
- •3. Күштік трансформаторларды таңдау
- •4. Қосалқы станция жүктемесінің эквивалентті екі сатылы графигін тұрғызу
- •5. Жк және тк желілер үшін сым маркасы мен қимасын таңдау
- •6. Желі параметрлері мен қысқа тұйықталу токтарын есептеу
- •7. Қосалқы станцияның шиналары мен аппараттарын таңдау және тексеру
- •8. Айырғыштарды таңдау
- •9. Ажыратқыштар таңдау
- •10. Асқын кернеуді шектегіштерді таңдау
- •11. Шиналарды таңдау
- •12. Ток трансформаторларын таңдау
- •13. Кернеу трансформаторларын таңдау
- •14. Қосалқы станцияның өз қажеттіліктері үшін трансформатор таңдау
- •Қорытынды
11. Шиналарды таңдау
ЖК жағы үшін:
ЖК жағындағы шиналар иілгіш болып орындалады. Ол термиялық тұрақтылыққа тексеріледі.
Өткізгішті термиялық тұрақтылыққа тексеру
ν0 = 30°С, νдоп = 70°С, ν0.ном = 25°С
°С
fн = 37°С
k = 1,054 мм4°С/(А·с)·10-2
кА2·с
°С
хк = 66,7°С ≤ хк.доп = 200°С
АС-70/72 маркалы сым термиялық тұрақтылық шарттары бойынша қарастырылып отырған қосалқы станция үшін жарамды.
ТК жағы үшін:
Төмен кернеу жағына шина қатты түрде орындалады. Ол термиялық және динамикалық төзімділік шарты бойынша тексеріледі.
Өткізгішті термиялық тұрақтылыққа тексеру
ТК жағындағы жұмыс тогы:
А
Өткізгіштің экономикалық қимасы:
мм2
Іmax2 = 1915,6 А ≤ Ік.доп = 2070 А шарты орындалатын қимасы тік төртбұрыш болатын боялған шиналарды таңдаймыз.
Таңдалған шинаның қима өлшемдері 120х10 мм құрайды және көлденең қимасының ауданы 1200 мм2 тең.
°С
fн = 62°С
k = 1,054 мм4°С/(А·с)·10-2
кА2·с
°С
хк = 76°С ≤ хк.доп = 200°С
Өлшемдері 120х10 мм және көлденең қимасының ауданы 1200 мм2 тең тік төртбұрыш боялған шиналар термиялық тұрақтылық шарттары бойынша қарастырылып отырған қосалқы станция үшін жарамды.
Шиналарды динамикалық тұрақтылыққа тексеру
Үш фазалы қысқа тұйықталу кезіндегі шектік меншікті күш шамасы:
а = 26 см
Н/м
Біртекті таралған f(3) күші июші момент тудырады (шина тіреулерде бос жатқан сырық ретінде қарастырылады), осы моменттің шамасы:
Н·м
М июші моменті әсер еткенде шина материалында пайда болатын кернеу шамасы:
см3
МПа
σрасч = 0,0035 МПа ≤ σдоп = 40 МПа
Өлшемдері 120х10 мм және көлденең қимасының ауданы 1200 мм2 тең тік төртбұрыш боялған шиналар динамикалық тұрақтылық шарттары бойынша қарастырылып отырған қосалқы станция үшін жарамды.
12. Ток трансформаторларын таңдау
Ток трансформаторына қосылатын приборлар
Прибор |
Типі |
Фаза жүктемесі, В·А | |
А |
С | ||
Амперметр |
Э-335 |
0,5 |
0,5 |
Ваттметр |
Д-335 |
0,5 |
0,5 |
Варметр |
Д-335 |
0,5 |
0,5 |
Актив энергия санағышы |
И-680 |
2,5 |
2,5 |
Индуктив энергия санағышы |
И-673 |
2,5 |
2,5 |
Барлығы |
|
6,5 |
6,5 |
ЖК жағындағы ток трансформаторы:
ТФНД-110М-ХЛ, S2ном = 30 В·А, tТ = 3 с
|
Есептік мәндер |
Каталогтық мәндер |
Uн, кВ |
110 |
110 |
Іmax, А |
174,15 |
600 |
іу, кА |
2,0028 |
150 |
Вк, кА2·с |
4,93 |
5624,67 |
Приборлар кедергісі:
Ом
Түйіспелер кедергісі 0,1 Ом-ға тең деп аламыз, себебі қарастырылып отырған жағдайда приборлар саны үштен артық.
Ток трансформаторы таңдалған дәлдік класында жұмыс істеуі үшін төмендегі шарт орындалуы керек:
Zпр + Zприб + Zк ≤ Z2ном
Ток трансформаторының таңдалған дәлдік класында рұқсат етілген номинал жүктемесі:
Ом
Сымдардың рұқсат етілген кедергісі:
Zпр = Z2ном - Zприб - Zк = 1,2 – 0,26 – 0,1 = 0,84 Ом
Сымның рұқсат етілген қимасы:
мм2
Ток трансформаторлары мен приборларды қосатын сымдардың ұзындығын lесеп ТҚ 110 кВ үшін 80 м-ге тең деп алуға болады. Сым материалының меншікті кедергісін ρ алюминий үшін 0,0283 тең деп алу керек.
Қосқыш сымдар ретінде көп жилалы бақылау кабельдері қолданылады. Изоляциясы қағаздан, резинадан, поливинихлоридтан немесе арнайы жылуға төзімді қабықшадан жасалады. Қарастырылып отырған қосалқы станция үшін қимасы 4 мм2 болатын алюминий жилалы бақылау кабелін таңдаймыз.
Кері операция жасап, сым кедергісін анықтаймыз:
Ом
Екінші ретті есептік жүктеме:
Z2 = Zпр + Zприб + Zк = 0,566 + 0,26 + 0,1 = 0,926 Ом
Z2 = 0,926 Ом ≤ Z2ном = 1,2 Ом
ЖК жағы үшін жоғарыдағы шарт орындалады.
ТК жағындағы ток трансформаторы:
Ток трансформаторына қосылатын приборлар
Прибор |
Типі |
Фаза жүктемесі, В·А | |
А |
С | ||
Амперметр |
Э-335 |
0,5 |
0,5 |
Ваттметр |
Д-335 |
0,5 |
0,5 |
Варметр |
Д-335 |
0,5 |
0,5 |
Актив энергия санағышы |
И-680 |
2,5 |
2,5 |
Индуктив энергия санағышы |
И-673 |
2,5 |
2,5 |
Барлығы |
|
6,5 |
6,5 |
ТШЛ-10-У3, S2ном = 20 В·А, tТ = 4 с
|
Есептік мәндер |
Каталогтық мәндер |
Uн, кВ |
10 |
10 |
Іmax, А |
1915,6 |
2000 |
іу, кА |
14,7284 |
81 |
Вк, кА2·с |
255,1 |
3969 |
Таңдалған ток трансформаторы ЖТҚ-ның кіріс ұяшығы үшін арналған.
Приборлар кедергісі:
Ом
Түйіспелер кедергісі Zк 0,1 Ом-ға тең деп аламыз, себебі қарастырылып отырған жағдайда приборлар саны үштен артық.
Ток трансформаторы таңдалған дәлдік класында жұмыс істеуі үшін төмендегі шарт орындалуы керек:
Zпр + Zприб + Zк ≤ Z2ном
Ток трансформаторының таңдалған дәлдік класында рұқсат етілген номинал жүктемесі:
Ом
Сымдардың рұқсат етілген кедергісі:
Zпр = Z2ном - Zприб - Zк = 0,8 – 0,26 – 0,1 = 0,44 Ом
Ток трансформаторлары мен приборларды қосатын сымдардың ұзындығын 10 кВ желілер үшін 6 м-ге тең деп алуға болады. Есептік ұзындығы lесеп = м. Сым материалының меншікті кедергісін ρ алюминий үшін 0,0283 тең деп алу керек.
Сымның рұқсат етілген қимасы:
мм2
Қарастырылып отырған қосалқы станция үшін қимасы 4 мм2 болатын алюминий жилалы бақылау кабелін таңдаймыз.
Кері операция жасап, сым кедергісін анықтаймыз:
Ом
Екінші ретті есептік жүктеме:
Z2 = Zпр + Zприб + Zк = 0,0735 + 0,26 + 0,1 = 0,4335 Ом
Z2 = 0,4335 Ом ≤ Z2ном = 0,8 Ом
Келесі ток трансформаторы тұтынушы ұяшығына орналастыру үшін таңдалады. Қарастырылып отырған қосалқы станция тұтынушылары үшін бір типті бес ток трансформаторын таңдаймыз. Есептеуді тек қана бір тұтынушы үшін жүгіземіз, қалған тұтынушылар үшін есептеу дәл солай орындалады.
Ток трансформаторына қосылатын приборлар:
Прибор |
Типі |
Фаза жүктемесі, В·А | |
А |
С | ||
Амперметр |
Э-335 |
0,5 |
0,5 |
Актив энергия санағышы |
И-680 |
2,5 |
2,5 |
Барлығы |
|
3 |
3 |
Елді мекен:
ТПЛМ-10, S2ном = 10 В·А, tТ = 4 с
|
Есептік мәндер |
Каталогтық мәндер |
Uн, кВ |
10 |
10 |
Іmax, А |
58 |
200 |
іу, кА |
14,7284 |
70 |
Вк, кА2·с |
255,1 |
306,25 |
Приборлар кедергісі:
Ом
Түйіспелер кедергісі Zк 0,05 Ом-ға тең деп аламыз, себебі қарастырылып отырған жағдайда приборлар саны 2.
Ток трансформаторы таңдалған дәлдік класында жұмыс істеуі үшін төмендегі шарт орындалуы керек:
Zпр + Zприб + Zк ≤ Z2ном
Ток трансформаторының таңдалған дәлдік класында рұқсат етілген номинал жүктемесі:
Ом
Сымдардың рұқсат етілген кедергісі:
Zпр = Z2ном - Zприб - Zк = 0,4 – 0,12 – 0,05 = 0,23 Ом
Ток трансформаторлары мен приборларды қосатын сымдардың ұзындығын 10 кВ желілер үшін 6 м-ге тең деп алуға болады. Есептік ұзындығы lесеп = м. Сым материалының меншікті кедергісін ρ алюминий үшін 0,0283 тең деп алу керек.
Сымның рұқсат етілген қимасы:
мм2
Қарастырылып отырған қосалқы станция үшін қимасы 4 мм2 болатын алюминий жилалы бақылау кабелін таңдаймыз.
Кері операция жасап, сым кедергісін анықтаймыз:
Ом
Екінші ретті есептік жүктеме:
Z2 = Zпр + Zприб + Zк = 0,0735 + 0,12 + 0,05 = 0,2435 Ом
Z2 = 0,2435 Ом ≤ Z2ном = 0,4 Ом