Кіріспе
Электр станция электр энергияны өндіріп оны әрі қарай тарататын станция болып табылады. Ал қосалқы станция электр энергияны тиімді пайдаланып әрі қарай беру мақсатында түрлендіруге арналған электр қондырғысы. Қосалқы станция келесі бөліктерден тұрады: бір немесе бірнеші трансформатордан (автотрансформатордан), жоғары кернеулі таратқыш құрылғыдан, төмендетілген кернеулі таратқыш құрылғыдан, қосалқы құрылғыдан.
Қосалқы станциялар категориялары:
Ұзын көп тізбекті желілердегі трансформаторсыз электр қондырғылары. Бұлар беріктігін арттыратын секциялық желілерге бойлық компенсацияға конденсаторлар орнатуға арналған. Мұндай құрылғы секциялық қосалқы станция деп аталады.
Қалалық желілер мен өнеркәсіп орындары желілеріндегі трансформаторсыз электр қондырғылары тұтынатын орындар аралығында қуатты таратуға арналған станция. Мұндай құрылғы таратқыш қосалқы станция деп аталады.
Электр станцияның жүктемелік графиктері тәуліктік, маусымдық, жылдық және екі сатылы график болып бөлінеді. Сонымен қатар белгіленген параметрлер бойынша графиктер активті, реактивті, толық қуаттары және тоғы бойынша бөлінеді. Графиктер белгілі уақыт ішінде жүктеменің өзгеруін көрсетеді.
Арналған жеріне немесе олар кіретін, энергожүйе элементіне байланысты келесі топтарға бөлуге болады:
ҚС шиналарында анықталатын, тұтынушылар жүктемелерінің графиктері;
Аудандық және негізгі ҚС шиналарында – желілік жүктеме графиктері;
Энергожүйенің нәтижелейтін жүктемесін сипаттайтын, энергожүйенің жүктеме графиктері;
Электр станция жүктемелерінің графиктері.
Курстық жобаны дайындау үшін алғашқы берілгендер
Қосалқы станция түрі: соңғы
Кернеуі: 110/10 кВ
Жоғарғы кернеулі ауа желісінің түрі: екі тізбекті
Ауа желісінің жоғарғы жағындағы кернеуі: 110 кВ
Ауа желісінің ұзыңдығы: 70 км
Жүйе шиналарындағы қысқа тұйықталу қуаты: 1100 МВА
Қосалқы станция тұтынушыларының сипаттамасы:
|
№ |
Тұтынушының аты |
Максималды қуаты, МВт |
Сымдардың орналасуы, м |
Қуат коэффициенті |
Қоректендіруші желілер саны |
|
1. |
Елді мекен |
3 |
Үшбұрыш, 4,5 |
0,87 |
3 |
|
2. |
Машина жасау зауыты |
4 |
Үшбұрыш, 4,5 |
0,83 |
4 |
|
3. |
Қараметаллургия кәсіпорны |
8 |
Үшбұрыш, 4,5 |
0,80 |
3 |
|
4. |
Тоқыма өнеркәсібінің кәсіпорыны |
1 |
Үшбұрыш, 4,5 |
0,78 |
2 |
|
5. |
Кең байыту фабрикасы |
9 |
Үшбұрыш, 4,5 |
0,85 |
3 |
1. Қосалқы станцияның жүктеме графиктерін құру
Курстық жобаның есептік бөлімі ұзақтығы бойынша тәуліктік жылдық болып бөлінетін қосалқы станцияның активті жүктеме графиктерін құрудан басталады.
Жобаланып отырған қосалқы станцияның тәуліктік жұктеме графигін құру үшін, қосалқы станциядан қоректенетін электр энергиясын тұтынушының сағаттық жүктемесін білу керек. Көптеген тұтынушылардың қысқы (200 күн) және жазғы (165 күн) тәуліктік графиктері ерекше сипатқа ие.
Тұтынушыларының әр тәулік сағатына белгіленген қуаттар шамасын типтік тәуліктік графиктер бойынша анықталады. Жүктемелердің тәуліктік графиктерін кестелік түрден графикалық түрге ауыстыру керек. Типтік тәуліктік графиктің ең үлкен сағаттық ординатасы максималды активті қуат (Рмах) немесе 100% деп алынады.
Қара металлургия кәсіпорны үшін:
Әр кәсіпорын үшін тәуліктің басқа сағаттардың жүктемелері дәл осылай анықталады. Есептеулер нәтижелері 1.1-1.5 кестелерге енгізіледі.
1.1-кесте. Елді мекен
|
0-1 |
1-2 |
2-3 |
3-4 |
4-5 |
5-6 |
6-7 |
7-8 |
8-9 |
9-10 |
10-11 |
11-12 |
t, сағ |
|
60 |
52 |
37 |
37 |
45 |
55 |
70 |
80 |
85 |
70 |
50 |
45 |
% |
|
1,8 |
1,56 |
1,11 |
1,11 |
1,35 |
1,65 |
2,1 |
2,4 |
2,55 |
2,1 |
1,5 |
1,35 |
Қыс |
|
55 |
37 |
25 |
25 |
25 |
37 |
45 |
63 |
69 |
63 |
45 |
45 |
% |
|
1,65 |
1,11 |
0,75 |
0,75 |
0,75 |
1,11 |
1,35 |
1,89 |
2,07 |
1,89 |
1,35 |
1,35 |
Жаз |
|
12-13 |
13-14 |
14-15 |
15-16 |
16-17 |
17-18 |
18-19 |
19-20 |
20-21 |
21-22 |
22-23 |
23-24 |
t, сағ |
|
40 |
40 |
60 |
70 |
80 |
90 |
100 |
100 |
95 |
30 |
80 |
70 |
% |
|
1,2 |
1,2 |
1,8 |
2,1 |
2,4 |
2,7 |
3 |
3 |
2,85 |
2,52 |
2,4 |
2,1 |
Қыс |
|
37 |
37 |
45 |
55 |
55 |
60 |
69 |
79 |
85 |
85 |
74 |
60 |
% |
|
1,11 |
1,11 |
1,35 |
1,65 |
1,65 |
1,8 |
2,07 |
2,37 |
2,55 |
2,55 |
2,22 |
1,8 |
Жаз |
1.2-кесте. Машина жасау зауыты
|
0-1 |
1-2 |
2-3 |
3-4 |
4-5 |
5-6 |
6-7 |
7-8 |
8-9 |
9-10 |
10-11 |
11-12 |
t, сағ |
|
40 |
40 |
40 |
40 |
10 |
10 |
100 |
100 |
100 |
100 |
70 |
70 |
% |
|
1,6 |
1,6 |
1,6 |
1,6 |
0,4 |
0,4 |
4 |
4 |
4 |
4 |
2,8 |
2,8 |
Қыс |
|
36 |
36 |
31 |
31 |
6 |
6 |
6 |
6 |
90 |
90 |
50 |
50 |
% |
|
1,44 |
1,44 |
1,24 |
1,24 |
0,24 |
0,24 |
0,24 |
0,24 |
3,6 |
3,6 |
2 |
2 |
Жаз |
|
12-13 |
13-14 |
14-15 |
15-16 |
16-17 |
17-18 |
18-19 |
19-20 |
20-21 |
21-22 |
22-23 |
23-24 |
t, сағ |
|
100 |
100 |
90 |
90 |
90 |
90 |
50 |
90 |
90 |
90 |
40 |
40 |
% |
|
4 |
4 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
2 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
1,6 |
1,6 |
Қыс |
|
85 |
85 |
80 |
80 |
75 |
75 |
30 |
30 |
80 |
80 |
34 |
34 |
% |
|
3,4 |
3,4 |
3,2 |
3,2 |
3 |
3 |
1,2 |
1,2 |
3,2 |
3,2 |
1,36 |
1,36 |
Жаз |
1.3-кесте. Қараметаллургия кәсіпорны
|
0-1 |
1-2 |
2-3 |
3-4 |
4-5 |
5-6 |
6-7 |
7-8 |
8-9 |
9-10 |
10-11 |
11-12 |
t, сағ |
|
98 |
97 |
97 |
98 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
98 |
98 |
100 |
% |
|
7,84 |
7,76 |
7,76 |
7,84 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
7,84 |
7,84 |
8 |
Қыс |
|
86 |
80 |
80 |
86 |
90 |
90 |
90 |
90 |
90 |
86 |
86 |
90 |
% |
|
6,88 |
6,4 |
6,4 |
6,88 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
6,88 |
6,88 |
7,2 |
Жаз |
|
12-13 |
13-14 |
14-15 |
15-16 |
16-17 |
17-18 |
18-19 |
19-20 |
20-21 |
21-22 |
22-23 |
23-24 |
t, сағ |
|
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
98 |
98 |
100 |
100 |
100 |
98 |
98 |
% |
|
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
7,84 |
7,84 |
8 |
8 |
8 |
7,84 |
7,84 |
Қыс |
|
90 |
90 |
90 |
90 |
90 |
80 |
80 |
90 |
90 |
90 |
85 |
85 |
% |
|
7,2 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
6,4 |
6,4 |
7,2 |
7,2 |
7,2 |
6,8 |
6,8 |
Жаз |
1.4-кесте. Тоқыма өнеркәсібінің кәсіпорыны
|
0-1 |
1-2 |
2-3 |
3-4 |
4-5 |
5-6 |
6-7 |
7-8 |
8-9 |
9-10 |
10-11 |
11-12 |
t, сағ |
|
40 |
40 |
40 |
40 |
40 |
15 |
15 |
95 |
100 |
100 |
100 |
50 |
% |
|
0,4 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
0,15 |
0,15 |
0,95 |
1 |
1 |
1 |
0,5 |
Қыс |
|
25 |
25 |
30 |
30 |
10 |
10 |
10 |
10 |
90 |
90 |
30 |
30 |
% |
|
0,25 |
0,25 |
0,3 |
0,3 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,1 |
0,9 |
0,9 |
0,3 |
0,3 |
Жаз |
|
12-13 |
13-14 |
14-15 |
15-16 |
16-17 |
17-18 |
18-19 |
19-20 |
20-21 |
21-22 |
22-23 |
23-24 |
t, сағ |
|
100 |
100 |
100 |
95 |
95 |
95 |
95 |
50 |
95 |
95 |
95 |
40 |
% |
|
1 |
1 |
1 |
0,95 |
0,95 |
0,95 |
0,95 |
0,5 |
0,95 |
0,95 |
0,95 |
0,4 |
Қыс |
|
30 |
90 |
90 |
85 |
85 |
85 |
35 |
35 |
85 |
85 |
22 |
22 |
% |
|
0,3 |
0,9 |
0,9 |
0,85 |
0,85 |
0,85 |
0,35 |
0,35 |
0,85 |
0,85 |
0,22 |
0,22 |
Жаз |
1.5-кесте. Кең байыту фабрикасы
|
0-1 |
1-2 |
2-3 |
3-4 |
4-5 |
5-6 |
6-7 |
7-8 |
8-9 |
9-10 |
10-11 |
11-12 |
t, сағ |
|
50 |
50 |
50 |
50 |
50 |
50 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
% |
|
4,5 |
4,5 |
4,5 |
4,5 |
4,5 |
4,5 |
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
Қыс |
|
45 |
45 |
45 |
40 |
40 |
40 |
40 |
40 |
70 |
70 |
80 |
80 |
% |
|
4,05 |
4,05 |
4,05 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
3,6 |
6,3 |
6,3 |
7,2 |
7,2 |
Жаз |
|
12-13 |
13-14 |
14-15 |
15-16 |
16-17 |
17-18 |
18-19 |
19-20 |
20-21 |
21-22 |
22-23 |
23-24 |
t, сағ |
|
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
60 |
60 |
60 |
60 |
60 |
60 |
% |
|
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
9 |
5,4 |
5,4 |
5,4 |
5,4 |
5,4 |
5,4 |
Қыс |
|
90 |
90 |
90 |
90 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
45 |
% |
|
8,1 |
8,1 |
8,1 |
8,1 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
4,05 |
Жаз |
Осы кестелердегі мәліметтер бойынша әр кәсіпорын үшін тәуліктік жүктеме графиктері тұрғызылады, абсцисса осі бойынша уақыт (сағ), ордината бойынша қуат (МВт) алынады.