12. Журналистің сұрақтарына жауап беріп, сұхбатты жалғастырыңыз.

• Сәлеметсіз бе, Бауыржан ағай!

• Қалқам, сәлеметсіз бе? Жағдайыңыз қалай?

________________________________________________________.

14. Жағдаяттық тапсырманы оқи отырып, өз ойыңызды мақал-мәтел арқылы дәлелдеп, аяқтаңыз. Осындай жағдайдан шығудың бірнеше жолдарын көрсетіңіз.

1. Іскерлік келіссөздердің нәтижесі жақсы болу үшін қандай шара қолданылатынын айтыңыз;

2. Келіссөз басталғанда қолданылатын сөз орамдарын айтыңыз.

2 -САБАҚ

БЮДЖЕТ

Теңге – тиыннан құралады.

1. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қазақстан Республикасы шоғырландырылған бюджетінің шығындары неден тұрады?

2. Көптеген функционалдық топтар бойынша шығыстар не арқылы жүзеге асырылады?

3. Үкіметтік қарыз алу саясаты неге сәйкес жүргізіледі?

Тт

2. Тұрақты тіркестердің мағынасын түсіндіріңіз.

-Ақша салды

–Ақша сауды

–Қарбаласты жүріс

–Қарызын өтеді

–Қарық болды

- борышын қайтарды, міндетін атқарды

- аАқша аударды

- жарып қалды, молшылыққа кенелді, мәз болды

- қысылшаң, асығыс жүріс

- ақша жаратты, жұмсады

мына сөздермен сөз тіркесін құрыңыз, мысалы: жоғары пайыз.

шоғырландырылған - аккумулированный

шығыстар - расходы

жүзеге асырылады - реализуется

нысаналы - объектное

қаржыландыру - финансирование

қалыптастыру -формирование

кепілдендірілген - залоговый

Назар аударыңыз!

Лицензиялық шарт - патент иеленушi (лицензиар) басқа тарапқа (лицензиатқа) өнеркәсiптiк меншiк объектiсiн белгiлi бiр түрде уақытша пайдалану құқығын беру шарты.

3. Мәтінді оқып, ой бөлісіңіз.

Қазақстан Республикасы шоғырландырылған бюджетінің шығындары жергілікті бюджеттердің, республикалық бюджеттің шығындарынан және Ұлттық қордың шығыстарынан тұрады. Көптеген функционалдық топтар бойынша шығыстар жергілікті және республикалық бюджеттен жүзеге

асырылады, сол уақытта Ұлттық қордан республикалық бюджетке ҚР Президенті айқындайтын мақсаттарға нысаналы трансферттерді қаржыландыру жүзеге асырылады.

Ал Қазақстан Республикасының Ұлттық қорының қаражатын қалыптастыру мен пайдаланудың орта мерзімді перспективаға арналған тұжырымдамасына сәйкес үкіметтік қарыз алу саясаты Ұлттық қор активтерінің нарықтық құнына кепілдендірілген борышты ескере отырып, үкіметтік борышты 50-70-пайыздық қатынасқа қол жеткізуге бағдарланатын болады.

Бюджет кодексіне сәйкес бюджетаралық қатынастар трансферттер мен бюджеттік кредиттер арқылы, сондай-ақ облыстық және аудандық бюджеттердің арасында кірістерді бөлу нормативтерімен реттеледі.

4. Түсініктеме

БЮДЖЕТ – мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржылық қамтамасыз ету үшін арналған оның орталықтандырылған ақшалай қоры. «Бюджет» деген сөз сөзбе-сөз алғанда ақша сақтауға арналған «ақшалы сөмке», «былғары қапшық» дегенді білдіреді.