Философия мәдениет феномені хақысында

Мақсаты мен міндеттері: Философия руханияттың ерекше формасы, философия әлемді танудың ерекше формасы ретінде талдау жасау.

Жоспар:

1. Философиялық білім ұғымын анықтау. Философиялық таным ерекшелігі

2. Дүниеге көзқарас ұғымы, түрлері.

3. Философия пәні, функциялары.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иманқұл Н.Н. Философия әлемінде: болмысы және тарихы. Алматы,2006ж.

2. Иманқұл Н.Н., Бөрібаев Т.Қ. Іліми философия. Астана, 2009ж.

3. Әбішев Қ.Ә. Философия. Алматы, 2000ж.

4. Ғ. Есім. Фалсафа тарихы. Алматы, 2004.

5. Мир философии. Книга для чтения. В 2-х частях. М.,1991.

6. Спиркин А.Г. Философия. Учебник. М., 2006.

7. Канке В.А. Философия. М., 2001.

8. Спиркин А.Г. Философия. М. 2005.

Дәрістің қысқаша мазмұны:

Дүниеге көзқарас -объективтік дүниеге, болмысқа, адамға және тіршілікке деген неғұрлым жинақталған,қорытылған біртұтас көзқарастар мен қағидалар.

Дүниеге көзқарас түрлері-

• Әдеттегі, қарапайым, күнделікті өмірлік көзқарас;

• Діни көзқарас;

• Философиялық дүниеге көзқарас;

Адамзат тарихында дүниеге көзқарастың негізгі үш формасы көрініс тапты:

• Мифология;

• Дін;

• Философия

§2. Мифология (грекше мифос-аңыз, шежіре; логос-сөз, ілім)-алғашқы қауымдық қоғамға тән дүние туралы қияли - ғажайып, танымдық қоғами сана формасы.

Әдетте, миф мына негізгі мәселерге көңіл аударады:

• Әлем, жер және адамның пайда болуы;

• Табиғи құбылыстарды ұғыну;

• өмірдің, тағдырдың, адам өлімінің себеп- салдары;

• ұждан, парыз, әдеп пен әдет мәселелері;

Мифтік белгілерге мыналар жатады:

• табиғатты адамиландыру;

• әпсаналық құдайлардың болуы, олардың адамдармен қоян-қолтық араласуы;

• абстракциялық ойлаудың(рефлексияның) болмауы;

• мифтің нақты өмірлік мәселелерге (шаруашылыққа, табиғи апаттан қорғануға және т.б. ) практикалық бағытталуы;

• мифологиялық көріністердің біркелкілігі, жұтаңдығы.

§3. Дін -жаратылыстан, адам мен адамзаттан тыс трансценденталдық, құдіретті күшке сенуге негізделген дәстүрлі қоғами сана формасы.

Діни көзқарасқа қоршаған ортаны сезімдік, бейне -эмоциялық, тылсымдық (бейрационалдық) формада қабылдау тән.

Дін мына мәселелерді қарастырады:

• Құдайдың бар екеніне шәк келтірмеу;

• Әлемнің, жаһан дүниенің, адамның, фәни мен бақидағы өмірдің, барлық тіршіліктің пайда болуы, жаратылуы;

• табиғат құбылыстарын өздігінше ұғыну;

• адам тағлымы, тағдыры мәселесі;

• Әдептілік- этикалық мәселер.

Негізгі әлемдік діндер:

• христиандық;

• буддизм;

• ислам;

Әлемдегі ірі және неғұрлым кең тараған ұлттық діндер:

• синтоизм;

• индуизм;

• иудаизм.

Дүниеге көзқарастан өзге, дін мына функцияларды атқарады:

• біріктіруші(бір идея төңірегінде қоғамды ынтымақтандыру);

• мәдени -танымдық(белгілі бір мәдениетке ықпал ету);

• әдептілік-тәрбиелік (қоғамда адамға деген сүйіспеншілік, махаббат, кешірімділік, адалдық, ізеттілік, төзімділік, борыштық).

Тақырып бойынша негізгі ұғымдар: философия, мифология, фетишизм, тотемизм, анимизм, дін, гносеология, онтология, объективтік идеалазм, субъективтік идеализм және т.б.

№ 2 дәріс.

Ежелгі Қытай және Үнді философиялық ойлары.

Мақсаты мен міндеттері: Философия тарихын кезеңдерге бөлу мәселесі. Ежелгi шығыс философияның ерекшелiктерiнiң қарастыруы бұл қазiргi шығыс менталитетiнiң негiзi ретінде қарастыру.

Жоспар:

1. Философия тарихын оқып үйрену дегеніміз не

2. Ежелгі Қытай философиясының ерекшеліктері мен сипаты., мектептері.

3. Ежелгі Үнді философиясының ерекшеліктері, негізгі даму кезеңдері және мектептері.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иманқұл Н.Н. Философия әлемінде: болмысы және тарихы. Алматы,2006ж.

2. Иманқұл Н.Н., Бөрібаев Т.Қ. Іліми философия. Астана, 2009ж.

3. Әбішев Қ.Ә. Философия. Алматы, 2000ж.

4. Ғ. Есім. Фалсафа тарихы. Алматы, 2004.

5.Философия в 2 частях. Ч. 1 История философии М., 2002

6.Хрестоматия по философии РнД., 1997

Древнекитайская философия. В 2-х т. М., 1972.

7.История китайской философии. М., 1989

Дәрістің қысқаша мазмұны:

Қытай философиясы өзінің даму барысында үш негізгі кезеңнен өтті:

• Б.з.д. VIIғ.-б.з.ІІІғ.- ежелгі ұлттық философиялық мектептердің пайда болуы мен қалыптасуы;

• ІІІ-ХІХ ғ.ғ. Үндістаннан Қытайға буддизмнің (б.з.ІІІғ.)енуі және оның ұлттық философиялық мектептерге ықпалы;

• ХХІ ғ.-қазіргі заманғы кезең- Қытай қоғамының біртіндеп ашыла бастауы, қытай философиясының еуропалық және дүние жүзілік философия жетістіктерімен сусындауы.

Қытайдағы ежелгі ұлттық философиялық ілімдер:

• даосизм;

• конфуцийшілдік;

• легизм.

Онша көп таралмаған ілімдер:

• моизм;

• натурфилософия;

• номинализм.

Қытайға буддизм (ІІІ ғ.) енгеннен кейінгі және ХІХ ғ. соңына (екінші кезең) дейінгі қытай философиясының негізін қалаған ілімдер:

• чань-буддизм (ұлттық қытай буддизмі);

• неодаосизм;

• неоконфуцийшілдік.

ХХ ғасырда қытай ұлттық философиясы мына әлемдік философиялық идеялармен байыды:

• христиандық діни философия;

• марксизм;

• еуропаның көрнекті философтарының идеялары;

• американдық прагматизм философиясы.