Універсальная перыядызацыя:
1. Старажытнае грамадства
(100 тыс. г.д.н.э. – 5 ст.н.э.)
Каменны век (100 тыс. г.д.н.э. – 3 тыс. г.да н.э.)
Бронзавы век (2 тыс.г.да.н.э. – пач. 1 тыс. да н.э.)
Жалезны век (пач. 1 тыс. да н.э. – 8 ст.н.э.)
Сярэднявечча (кан. 5 ст. – 15 ст.)
Ранняе (V-IX), класічнае (IX - XII), позняе (XII -XV)
Пачатак пераходу да класавага грамадства і ўзнікненне дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі (6 ст. – 1-я пал. 13 ст.).
Развіццё феадальнай сістэмы (cяр. 13 – 15 стст.) карпаратыўнасць сац. жыцця.
Панаванне рэлігіі ў культурным жыцці
Новы час (16 – пач. 20 стст.)
Ранні (1492 – 1789) , Позні (1789 – 1917 г.)
Фарміраванне каланіяльнай сістэмы
Цэнтралізацыя і фарміраванне імперый
Крызіс рэлігійнага жыцця ад Рэфармацыі да “навуковага” атэізму ў 19 ст.
Генезіс і зацвярджэнне капіталізму, трансфармацыя грамадства ў буржуазнае.
НТР ў 19 - пач. 20ст.
Найноўшы (навейшы) час
(з 1917 да нашага часу.)
Фарміраванне ідэалагічных дзяржаў і саюзаў (СССР, фашызм, НАТА) і іх сусветнасць
Пашырэнне НТР і адукацыі ва ўсім свеце і фарміраванне сусветнай супольнасці
Глабалізацыя , дэмакратызацыя і фарміраванне інфармацыйнага грамадства
Тэорыі паходжання чалавека
Крэацыйная (тэалагічная)
Касмічная
Эвалюцыйная (Ч. Дарвін)
Антропагенэз -фарміраванне чалавека сучаснага тыпу .
Аўстралапітэк (4-5 млн.да н.э.), архантрап (360 000), неандэрталец (150 000 – 50 000), неаантрап – краман’ёнец (50 – 40 000)
Ледавіковая эпоха
Палеаліт (3 млн. – 10 тыс. да н.э)
Чалавек з’явіўся на Зямлі каля 3 млн.г.т.
На тэрыторыі Беларусі чалавек з’явіўся каля
100 – 40 тыс г.да н.э.
80-15000 да н.э. Ледавіковая эпоха
Першыя знаходкі: рубілы, сякеры, дзіды (Абідавічы, Свяцілавічы). Антрапалагічна гэта неандэртальцы.
Першыя стаянкі людзей – в. Бердыж і Юравічы (27 -18 000 да н.э.). Гэта ўжо краманьёнцы
Ляжыць ледавік. Клімат на тэрыторыі Беларусі арктычны.
Чалавек умее будаваць жыллё, здабываць агонь, паляваць загонам.
На стаянках жыве каля 25 чал.
Існуе раннеродавая абшчына.
Есць рэлігія (татэмізм, фетышызм, анімізм, пахаванні) і мастацтва (Палеалітычныя Венеры)
Татэмізм –вера ў звышнатуральныя здольнасці звярэй ці раслін і сувязь з імі людзей.
Фітышызм- вера у звышнатур. здольнасці рэчаў. Анімізм – вера ў існаване душы, духаў, багоў.
18 тыс г.да н.э. – чарговае пахаладанне, ледавік, людзі зыйшлі з тэрыторыі Беларусі
Канчатковае засяленне і
ўваходжанне ў айкумену адбылося каля 15-9 тыс.г.да.н.э.
Вядома 120 мезалітычных стаянак.