Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

каз яз

.docx
Скачиваний:
26
Добавлен:
01.05.2015
Размер:
63.47 Кб
Скачать

Функционалдық стильдер. Тіл қоғамдағы түрлі қарым-қатынасты жүзеге асырудың құралы ретінде қызмет етеді де, белгілі бір салаға бейімделеді. Әдетте қоғамдағы мұндай саланың бес түрі бар: 1) ғылым, білім, оқу-ағарту саласы - ғылыми стиль; 2) құқықтық сала, заңнама т.б. - ресми іс-қағаздар стиль; 3) көркем өнер саласы – көркем әдебиет стилі; 4) қоғамдық саяси сала – публицистикалық стиль; 5) тұрмыстық қатынас саласы – сөйлеу тілі стилі. Адамдар арасында тілдік қарым-қатынастың түрі көп болғанмен, негізмен олар екі үлкен салаға бөлінеді: а) қарым-қатынастың бейресми түрі; б)қарым-қатынастың ресми түрі. Қазіргі тіл білімінде бұл функционалдық стиль деген жалпы атпен аталады. Функционалдық сөзі стильдердің қай салада қандай мақсатпен жұмсалатындығын білдіреді. Функционалдық стильдердің негізі белгілерінің бірі олардың әрқайсысына тән, жылдар бойы қалыптасу, даму нәтижесінде пайда болған дайын тілдік бірліктердің, стандарттардың болуы.

Мен, Бахтыгүл Нұрахметқызы Қоқышева, 1965 жылы 12-і мамырда, Алматы қаласында, қызметкерлер отбасында дүниеге келдім. Ата-анам "Қызыл Ту" ғылыми-өндірістік бірлестігінде :әкем - Қоқышев Нұрахмет - инженер конструктор, шешем - Қоқышева Гүлмәрия - кадр бөлімінің инспекторы болып қызмет атқарады. 198О жылы мен № 33 қалалық орта мектептің 8 класын бітіріп, № 9 кәсіптік-техникалық училищеге түстім. Оны 1981 жылы бітіріп, стенографияны, шетелдік машинкада басу және ұйымдастыру ісінің техникасын меңгерген хатшы-машинистка мамандығын алдым. Училищені бітірген соң Қазақстан Респ. Жеңіл өнеркәсіп министрлігінің машбюросына жолдама алдым. 1983 жылы машинистка, ал 1985 жылы машина бюросының меңгерушісі

1

Тілдік норма

Қазақ тілінің, өзге де ұлттық әдеби тілдер сияқты, екшеліп, тұрақталған, жалпыға ортақ тұрақталған ортақ заңдылықтары, яғни нормалары бар. Ол заңдылықтардың бір бөлегі сөздерді дұрыс таңдап, орнымен жұмсауға қатысты болып келеді, оны лексикалық нормалар деп атаймыз, енді бір саласы сөздерді бір-бірімен дұрыс байланыстырып, сөйлемдерді құрастыра білуге қатысты болып келеді, оны грамматикалық нормалар дейміз. Дұрыс жазу заңдылықтарын орфографиялық нормалар, ал дұрыс айту заңдылықтарын орфоэпиялық нормалар деп атаймыз.

Қазақстан Республикасы Әуезов к-сі, 29-үй, 65 пәтер

Алматы қаласы телефон: 87014253361

e-mail: sholpan@mail.ru.

АСЫЛБЕКОВА ШОЛПАН САҒАТҚЫЗЫ

Туған жылы: 15.02.1969

Ұлты: қазақ

Жынысы: әйел

Отбасы жағдайы: тұрмыста

Азаматтығы: Қазақстан Республикасы

Білімі: жоғары

1992-1995 жж. Әлем тілдері университеті, халықаралық қатынастар факультеті 1984-1991 жж. Әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ, аң факультеті

Кәсіби тәжірибесі: 1996-2001 жж. «Саяхат» туристік фирмасы, кеңесші-заңгер. (Алматы қаласы)

Тілдік дағдылары: қазақ тілі – ана тілі, орыс тілі – еркін, ағылшын тілі – өте жақсы

Компьютерлік сауаттылығы: Windows 98, Word, Excel, internet

Жеке қасиеттері: ұстамдылық, жауапкершілік, ұйымдастырушылық және басқарушылық қабілет.Қызығушылығы: БАҚ, жарнама, спорт саяхат. 2

Стандарт тілдік бірліктер іс қағаздары тілін барынша анық, дәл түсінуге, мәтін мазмұның ашуға, тез қабылдауға қажетті шарттардың бірі. Іс қағаздар тіліндегі стандарт сөздерге ең алдымен іс қағаздарының атаулары жатады: анықтама, аңдатпа, куәлік, бұйрық, өмірбаян, хат, сенімхат, қолхат, хабарлама, акт шарт т.б.

Іс қағаздар тілінде жиі қолданылатын стандарт тілдік бірліктерді формасына қарай стандарт сөздер, стандар сөз тіркестері, стандарт құрылымдар, стандарт сөйлемдер және стандарт мәтіндер деп бес топқа бөліп қарастыруға болады.

Қойған шарты - поставленное условие

Өкім шығару- постановление приговора

Өтініш жазу – написать заявление

Қызықты бағдарлама – интересная программа

Акт бекітілсін – заключить акт

Заң талаптарын орындау - выполнять требование закона

Басқа талабым жоқ – нету других требовании

Анықтама алу Жоспар құру Маман даярлау Жобаны талқылау- обсудить проектТолық мінездеме- Ұсыныс жіберу- Кәсіби білім – Тұрмысқа шыққанЕркін сөйлеу - Жетік білу, Отбасы жағдайыӘскери қызмет ,

Тілдік дағдылары – языковые навыки

БҰЙРЫҚ №213123

А.Қ. Сегізбаевты іссапарға жіберу туралы «Тәуелсіз мемлекеттер Достастығындағы салық салу» төртінші жыл сайынғы Конференциясына қатысу үшін БҰЙЫРАМЫН: 1. 2007 жылдың қарашасының 14-і мен 17-сін қоса алғандағы кезеңге Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Салық комитетінің Салықтық әкімшілендіру басқармасының бастығы Сегізбаев Асқар Қадырбекұлы Берлин қаласына (Германия) іссапарға жіберілсін. 

«Мұнай» ЖК-ның бас директоры:        қолы              И.В.Николаев

3

Бұйрық (приказ). Бұйрық – кәсіпорындағы ең маңызды және кең тараған құжаттардың бірі. Бұйрық – кәсіпорын басшысы қандай да болмасын (өндірістік немесе кадр мәселеіне байланысты) бір міндеттерді шешу үшін шығаратын нормативтік құжат. Бұйрық кәсіпорынды немесе оның құрылымдық бөлімнесін құру, жою, қайта құру, жоспарлау, есептеу т.б. мәселелер бойынша шығарылады.

Бұйрықтын деректемелері:

1.Мекеменің атауы

2.Құжаттың атауы( бұйрық)

3.Бұйрықтын себебі

4.Мәтін

5.Бұйырушының лауазымы,аты-жөні, қолы,күні

"Мекеме аты" директоры

"басшы аты" мырзаға

"қызмет аты" "өз атың"-нан

Өтініш

Сізден кезекті еңбек демалысын 2014 жылдың *11-ші ақпаннан бастап және сауықтыру жәрдемақысын беруіңізді сұраймын.

..20** жыл.

"қолы

4

Риторика сөзі грек тілінен келген. Оның синонимдері ретінде латын тіліндегі айтылуы шешендік өнер (ораторское искусство), ал орыс тілінде ділмарлық (красноречие) болып табылады. Риторика – сендіру өнері Шешендік өнердің түрлерін былайша топтастыруға болады:

Әлеуметтік-саяси: әлеуметтік-саяси және саяси-экономикалық тақырыптағы баяндамалар, саясат тілі (политическая речь), саяси шолу, митингтегі сөз Академиялық – ЖОО-дағы лекция, ғылыми баяндама, ғылыми шолу, ғылыми хабарлама; Сот кезіндегі ділмарлық прокурордың (айыптау) сөзі, қоғамдық айыптаушылардың сөзі, адвокаттың (қорғайтын) сөзі, Әлеуметтік-саяси – мерейтойдағы сөз, стөл үстіндегі сөз (тост), еске алу кезіндегі сөз; Діни бағыттағы ділмарлық – уағыз айту (проповедь); Әскери ділмарлық – бұйрық беру, нұсқау беру, әскери-саяси тақырыпта сөйлеу, шабыттандыратын сөз (воодущевляющая речь); Саудадағы ділмарлық – жарнамалау; Диалог кезіндегі ділмарлық – айтыс-тартыс (спор), айтыс, пікірталас (диспут), пікірсайыс (дискуссия), әңгіме, іскерллік жиналыс, сұхбат, баспасөз конференциясы, іскерлік ойын, «дөңгелек стөл», сұрақ-жауап кеші. Шешендік өнердің машығына (навыкам) төмендегілер жатады: 1) әдебиеттерді іріктеу, 2) іріктелген әдебиеттерді оқып білу, 3) жоспар құру, 4) сөйлейтін сөзінің мәтінін жазу, 5) аудитория алдында өзін-өзі ұстау (самообладания); 6) уақытты бағдарлау (ориентация во времени). Ділмар төмендегі нәрселерді істей білуі керек: 1) сөйлейтін сөзін өздігінен дайындау, 2) материалды жеткізе, сендіре баяндау (доходчиво, убедительно), 3) тыңдаушылар сұрағына жауап беру, 4) аудиториямен байланыс орнату, 5) техникалық құралдар мен көрнекі құралдарды пайдалану т.б. Сөйлеген сөздің құрылымы бәрінен бұрын метериалды жеткізу әдісіне байланысты. Олар: Индуктивті әдіс – материалды жалқыдан жалпыға қарай баяндау. Дедуктивті әдіс – материалды жалпыдан жалқыға қарай баяндау. Аналогия әдісі – әртүрлі құбылыстар, жағдайлар, деректерді салыстыру. Шоғырландыру әдісі – материалды негізгі мәселенің төңірегінде жайғастыру. Сатылы әдіс – бір мәселені бірінен кейін бірін ретімен баяндау. Тарихи әдіс – материалды уақыт ағысымен хронологиялық тәртіпте баяндау.

Техникалық сипаттама Модель: ACER R300/ Процессор(үдіріс) Core i11/ Бейне карта 1 гб/ Шұғыл жады 2гб/Қатқыл диск 120гб/Монитор 19дюйм

5

Монолог. Монолог – бір кісінің сөзі. Онда бір тақырыпты айтын беру мақсаты көзделеді, адамның ойы, пікірі, психология ішкі толғанысы, саяси, - бәрі анық байқалады. Белгілі тақырыпқа көпшілік алдында жасалған лекция, баяндамалар да монологқа жатады. Монолог күрделі ойға құрылады, әдеби сөйлеу үлгісіне жатады. Жұрт алдында сөйлеу өте жауапты, әрі қиын жұмыс. Тындаушылар алдында өзін-өзі ұстай алмаған адамның сөзі де өтімді болмайды. Сондықтан мінбеде ұстамды болу, сасқалақтамау – сөйлеушілерге қойылатын басты талаптардың бірі. Аудиторияда ұстамдылықтың қамы ерте бастан жүргізілетін даярлық. Даярлықсыз сөйлеген кісінде батылдық, өзіне сенім болмайды. Сөйлеуге алдын-ала дайындалған кісі, не айтатының, қалай айтатының, тілдік амалтәсілдерді қалай пайдалатынын жоспарлап алған адам ғана өзін-өзі еркін ұстап, тыңдаушыларын өзіне тарта алады.

Аңдатпа

Бұл бітіру жұмысында Интернет технологиялар пәнін қашықтан оқытуға арналған Web-сайт құрастырылады. Тиімді оқу жүйесін жасау үшін келесі мәселелер зерттеліп анықталған:

- жүйенің сапалы жұмыс істеуіне қажетті мақсаттар, Web-технологиялар мен жобалау тілі;

-программалық және ақпараттық құралдар;

Құрылған жүйенің экономикалық тиімділігі есептелген. Өміртіршілік қауіпсіздігі, еңбек ету жағдайлары мәселелері қарастырылған, жұмыс орнын жарықтандыру және ауа баптау есептеулері келтірілген.

6

Презентация - жаңадан шыққан затты жұртқа көрсету іс шара. Презентацияның басты мақсаты- арнайы аудиторияға айтылып отырған зат немесе оқиға туралы ыңғайлы түрде толық мәлімет жеткізу. Презентация дегеніміз графика, видео, компьютерлік анимация, мәтін құралдарынан тұрады. Бұдан басқа, ақпарат тез ойға жетсін деп мақсатпен, презентацияның жоспары, арнайы сөжеті болады. Презентацияның айырмашылығы - пайдаланушы басқару элементтері арқылы презентацияны бақылап отырады. Презентация көбінесе 10 немесе 15 беттерден турады. Презентацияда көп сөйлем қолдануға болмайды, кеміне 1-2 сөйлем қолдану керек.

Прецентация жасаған кезде қойылатын талаптар:

Ашық түрде, бәріне түсінікті тілде жазылуы;

Белгілі мәселенің тақырыбы ашылуы;

Тыңдап жатқан адамдарды презентацияға қызықтыру;

Тыңдап жатқан адамдардан не керегін білу;

Тыңдап жатқан адамдарға керек нәрсесін беру және т.б.

Заманауи құрылғыларды бөлуін сұрап, өтініш хат жазыңыз.

Алматы қаласы, «ҚазАтомПром»

ЖШС «АППАК» компаниясына

компаниясы

№00007

04 мамыр 2014 ж.

Өтініш хат

Алматы қаласы, ЖШС «АППАК» компаниясы заманауи құрылғыларды бөліп, жіберуіңізді өтінеді.

АППАК компаниясының бастығы Школьник В. И. 7

Телефомен сөйлесудің мынадай артықшылықтары бар: - шұғыл екіжақты байланыс; - уақыттан ұту; - еңбек және қаржы шығындарың үнемдеу; - байланыстың үзілмеуі т.б. Телефонмен сөйлесудің бірқатар этикалық талаптары болады, олардың кейбіреуі мыналар: - іскерлік әңгімелер қызметтік телефон арқылы жүргізіледі; - әңгімелесушілер өздерін таныстырады; - пәтерге сағат 22-дең кейін және 9-даң ерте телефон соғу этикетті бұзғандық болып саналады; - әңгімені басталған адам аяқтауы керек. Телефонмен сөйлесудің мыңадай мақсаттары болуы мүмкін: ақпарат алмасу, мәлімет жинау, кездесу туралы келісу, тапсырыс беру, құттықтау, этикеттік сипаттағы қатынастарды жоғалтпау т.б.

АЭжБУ жатакханасынын басшысына А.Е Смагулулына.

Электроэнергетика факультетінің 1- курс

Студенті Ам Оспановадан

Отініш

Маған, 1 жатақханадан орын беруіңізді сұраймыз

Роспись…. Дата…..

8

Іскерлік хат жазысу. Хат – қарым-қатынасқа пайдаланылатын құжаттардың бірі. Әр жағдайяттарға орай хаттар жазылады. Демек, мазмұны, мақсаты, қалпы дайынан хаттың бірнеше түрі болады. Іскерлік хат жазысу – іскерлік этикеттің маңызды бөлігі боп табылады. Іскерлік хаттарды жазудың жалпы ережелері болады, бірақ қажет жерінде ол хат жазушының творчестволық қабілетіне де байланысты болады. Хатқа қойылатын басты талаптардың бірі – оның ұзақ болмауы. Жіберген хатыңызды оқысын десеңіз, оның көлемің 1-1,5 беттен асырмаңыз. Іскерлік хатта түсініксіз сөздерді қолданбау – оған қойылатын үшінші талап. Сол сияқты іскерлік хаттарда стильді тым «түрлу-түсті» етіп жіберетін басы артық сын есімдер қолданылмағаны жөн

Іскерлік хат жазысу түрлері:

  • Сауда-саттыққа байланысты келісімдер

  • Алғыс хаттар

  • Құттықтаулар

  • Кешірін сұрау

  • Көңіл айту

Мақсатына қарай хаттың бірнеше түрі бар:

  • Баяндау мазмұндағы хат(хабарламахат, өмір, қызмет, оқу туралы хат)

  • Әсер ету мазмұндағы хат(шақырухат, өтінішхат, талапхат, ескертухат, сауалхат, кеңесхат)

  • Эмоционалды-бағалау мазмұндағы хат(арызхат, көңіл айту хаты, мақұлдаухат)

  • Этикет мазмұндағы хат(құттықтаухат, алғысхат, кешірімхат, байланыс орнату хаты)

2.Өмірбаяныныңызды жазыңыз

Мен, /……дүниеге келдім. Ата-анам "…….. қызмет атқарады.

9

Жұрт алдында сөйлеу өте жаупты, әрі қиын жұмыс. Тыңдаушылар алдында ұстамды, сосқалақтамау керек. Сөйлеу алдында даярлау керек, жоспар жазу керек. Жұрт алдында сөйлейтін адамдар мына қағидаларды ескеруі керек:

-Тындаушылар жақсы білетін нэрселерді айту қажжеті жоқ.

-Мақтана сөйлеу керек емес.

-Сөздер анық,дәл,айқын болу керек.

-Сөйлеуші қағаздын оқымай, өзі сөйлеу қажет.

-Үйреншікті сөздерден бастамаған дұрыс.

-«Аз сөз – алтын, көп сөз - көмір» дегендей, аз сөзбек көп нәрсені айтуға тырысу керек.

Ұялы телефон Жаңа, жіңішке, күшті. 5 МгПиксель камерасы, автоматтық от алу, 16Гб-қа дейін жады, GPS, WIFi және басқа мүмкіншілігіде бар.Сенбейсіңізбе? Нокиа Е5 сатып алып көріңіз.

14

Телефомен сөйлесудің мынадай артықшылықтары бар:/-шұғыл екіжақты байланыс;/-уақыттан ұту;/-еңбек және қаржы шығындарың үнемдеу;/-байланыстың үзілмеуі т.б./ Телефонмен сөйлесудің бірқатар этикалық талаптары болады, олардың кейбіреуі мыналар:/-іскерлік әңгімелер қызметтік телефон арқылы жүргізіледі;/-әңгімелесушілер өздерін таныстырады;/-пәтерге сағат 22-дең кейін және 9-даң ерте телефон соғу этикетті бұзғандық болып саналады;/-әңгімені басталған адам аяқтауы керек./ Телефонмен сөйлесудің мыңадай мақсаттары болуы мүмкін:/Ақпарат алмасу, мәлімет жинау, кездесу туралы келісу, тапсырыс беру, құттықтау, этикеттік сипаттағы қатынастарды жоғалтпау т.б.

Аңдатпа

Бұл бітіру жұмысында Интернет технологиялар пәнін қашықтан оқытуға арналған Web-сайт құрастырылады. Тиімді оқу жүйесін жасау үшін келесі мәселелер зерттеліп анықталған:

- жүйенің сапалы жұмыс істеуіне қажетті мақсаттар, Web-технологиялар мен жобалау тілі;

-программалық және ақпараттық құралдар;

Құрылған жүйенің экономикалық тиімділігі есептелген. Өміртіршілік қауіпсіздігі, еңбек ету жағдайлары мәселелері қарастырылған, жұмыс орнын жарықтандыру және ауа баптау есептеулері келтірілген.

15

Жарнама жұмысын жоғары дәрежеге жеткізудің негізгі бір шарты – жарнама мәтіндері тілінің көркемдік әсерін мейлінше жақсарту. Бұл іс жарнама ұйымдастыру мәселесін дұрыс жолға қоюмен қатар жүруі тиіс. Нарық экономикасы мен өндіріс түрлерінің дамуы нәтижесінде жарнаманың жаңа түрлері мен формалары пайда болуда. Жарнамалық стиль «көпқабатты». Мұнда публицистикалық, ғылыми, кейде сөйлеу және іс қағаздар стилі де кездеседі. Мамандарға арналған жарнамалар ғылыми немесе іс қағаздар стилінде, ал халық шаруашылығы тауарларын жарнамалағандағы мәтін сөйлеу стилінде құрастырылады. Жарнама тілінің басты ерекшелігі – әдеби тілді ерекше жағдайлардағы нақты мәселелерді шешу құралы ретінде қолдану. Жарнама арқылы тұтынушылардың сол тауарларға қызығушылығын арттыру үшін қажетті сөздерді талғап, орынды жұмсау керек.

Қазақ сусындары» сусыны арнайы өңделген айраннан дайындалады. Біздің «Бидай көже» сусынымыз 2005 жылғы 7-ші Халықаралық Көрме Бірлестігі Қазақстан республикасының өндірушілерінің арасында ең жақсы деп аталатын бас жүлде «Гран-При» алды. Табиғи өскен бидайдан адамның ағзасына қажетті дәрумендерді алуға болады. Олар В, С және Е дәрумендер тобына және ферменттер мен микроэлементтерге бай. Зат алмасуға, иммунитетті көтеруге, жүйке жүйесін және тістерді қатайтуға жәрдемдеседі.  Қысымды қалыптастыруға жақсы әсер етеді. Сонымен қатар арықтауға да көмектеседі.

16

Сенімхат сенімді тұлғаға сенін тапсырушының атынан қандай да бір іс-әрекесттерді жасауға құқық беруі туралы құжат. Сенімхаттың екі түрі бар: 1) кәсіпорындарға берілетін ресми; 2) азаматтарға (жеке тұлғаларға) берілетін жеке./ Ресми сенімхат мәлімелер жасауға, ақша, тауар-материалдық құнжылықтарды алуға немесе басқа да іс-әрекеттерді жүргізуге кәсіпорын атынан кәсіпорынның өкіліне беріледі./ Сенімхатты кәсіпорынның бланкісінде рәсімдеуге болады. Сенімхатта көрсетілген іс-әрекет ақшаға немесе материалдық құндылықтарға қатысты болса, оған кәсіпорынның басшысы мен бас бухгалтері қол қояды. Көбінесе сенімхаттардың үлгі бланкілері пайдаланылады

Ұялы телефон Жаңа, жіңішке, күшті. 5 МгПиксель камерасы, автоматтық от алу, 16Гб-қа дейін жады, GPS, WIFi және басқа мүмкіншілігіде бар.Сенбейсіңізбе? Нокиа Е5 сатып алып көріңіз.

13 СЕНІМХАТ

2005 жылғы 17тамыз, Алматы қаласы

Мен, азамат Тұрғанбаев Алмат, жеке куәлігі № 203654, мекенжайым – Алматы қаласы, Сейфуллин көшесі, 15үй, Алматы қаласы Гагарин көшесі, 25 үй, 17 пәтерде тұратын азамат Рыскулов Айдарға Алматы қаласы Сейфуллин көшесі, 15 мекенжайдағы пәтерімді сатуға құқықты беремін.

Сенімхат 2004 жылдың 1 желтоқсанына дейін берілген және 1 жыл күшінде. 01.12.2003 С.Маметовтың қолын растаймын 12

Іскерлік жиналыстарды тиімді өткізу үшін дұрыс қарым-қатынас жасау өнерін меңгеру қажет. Бұл ұжым мүшелерінің өзекті және күрделі мәселелерді ұтымды шешуінің тәсілі болып табылады. Іскерлік жиналыстар көбінесе әр адамның пікірін тең дәрежеде қарастыра отырып, ұжым бойынша шешім қабылдау қажет болған жағдайда өткізіледі. Жиналыс мақсатты түрде жүргізілетін жағдайда оған мұқият дайындық қажет. Ол келесі мәселелерді қамтиды:* жиналысты өткізуге шешім қабылдау;* тақырыпты анықтап, күн тәртібін жасау;* жиналыстың міндеттерін және жалпы өткізілу ұзақтығын анықтау;* күнін және басталу уақытын анықтау; * қатысушылар құрамын анықтау;* регламентін анықтау;* баяндаманы және шешімнің жобасын дайындау;* қатысушыларды және өткізілетін жерді алдын-ала дайындау.Кез келген шұғыл жиналыс 20-30 минуттан артық болмау керек. Ал іскерлік жиналыстар 1-1,5 сағат болып белгіленеді. Ерекше жағдайларда ғана бұл межеден артуы мүмкін. Жиналыс өткізуге аптаның 2-3 күні белгіленеді. Мүмкіндігінше жиналыс өткізбейтін тұрақты екі күн (мысалы, сейсенбі, жұма) болғаны жөн. Баяндамашы тақырыпқа байланысты мәселені жақсы білетін және сөз мәдениетін игерген қызметкер болғаны жөн. Ұтымды (рациональный) баяндама ұғымына міндетті түрде мәнді идеялар мен жақсы көңіл-күй сыйлайтын сөйлемдер, әдеби тілмен жеткізілетін мақсатты, дәл, қисынды, грамматикалық тұрғыдан дұрыс құрастырылған, сөйленген сөздің мәнерлі, түсінікті, эмоционалдығы жатады. 11

Бейнеу балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны бос жұмыс орындарына конкурс жариялайды. Ән-саз жетекшісі – 1 орын Орыс тілі маманы – 1 орын Дене тәрбиесі маманы – 1 орын Хореограф – 1 орын

Осы конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар:

Ән-саз жетекшісі, дене тәрбиесі маманы, орыс тілі маманы, міндетті түрде өз қызметтеріне сай жоғары немесе арнаулы орта білімді болуы, физиология және гигенаны, педагогика, психология негіздерін білуі тиіс. Конкурсқа қатысу үшін мына құжаттар тіркелуі қажет: Өтініш; Түйіндеме; Жеке басын куәландыратын куәлігінің көшірмесі; Кадрларды есепке алу жөніндегі жеке парақ (тұрақты мекен-жайы мен байланыс телефоны міндетті түрде); Білімі жөніндегі іс-қағаздары Денсаулық жағдайы туралы анықтама Конкурсқа қатысуға ниет білдіргендер үшін, жеке тұлғалардан қабылдауhttp://www.45minut.kz БАҚ-да хабарландыру жарияланған күннен бастап 15 күн ішінде мына мекен-жайға ұсынылуы тиіс. Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Бейнеу селосы, Азан Балов көшесі «Бейнеу балабақшасы» МКҚК ғимараты. Анықтама телефоны: 50 7 46 Конкурстық комиссия

Диалог – сөз өнерінің негізгі жанрларының бірі және оның қалыптасып, дамуына тікелей әсер етеді. Тіпті диалог шешендік сөздің басты заңдылығы ретінде қарастырылады. Аристотельдің: «Сөз үш құрамдас бөліктен – шешеннің өзінен, оның әңгіме арқауына арналған мәселеден және ол сөзін арнаған тыңдаушыдан тұралы», - деуінде сондай мағына жатыр. Қоғамдық қарым қатынасқа түскен кез келген адам көпшілікке араласпай тұрмайды және бір адаммен, топпен, қауыммен тіл табысудың өзіндік психологиялық ерекшеліктері бар. Мұндай сәттерді шартты түрде 3-ке бөлуге болады: Екеуара әңгіме. Көп алдындағы сөз. Ортақ әңгіме

Диалогтың бір көрінісі сұхбат болып табылады. Диалог екі адамның арасындағы әңгімені білдіретін болса, сұхбатқа қатысушылар саны екі не одан да көп болса да бола береді. Сұхбат – көбінесе, екі не одан да көп сұхбаттастардың тілдесуі жағдайында бірінен-бірі туып отыратын реприкалар тізбегі. Сұхбат кезінде бір сұрақтан екінші сұраққа, бір тақырыптан екіншісіне күтпеген жерден ауыса салу, бұрыңғы тақырыпқа қайты оралу деген жиі ұшырасады. Сұхбаттың элементтері – әртүрлі репликалар. Олар бір сөз немесе біренеше сөйлем болуы мүмкін.

Қолхат Мен, Жоламанова Зарина, «DEAR» мекемесінің машинасын, AUDI q7 номері – А 126 RRO, уақытша пайдалануға алдым. Келісілген мерзімде қайтаруға міндеттенемін.

2013 жылғы 17 желтоқсан Қолы:

10

Функционалдық стильдер.

Тіл қоғамдағы түрлі қарым-қатынасты жүзеге асырудың құралы ретінде қызмет етеді де, белгілі бір салаға бейімделеді. Әдетте қоғамдағы мұндай саланың бес түрі бар. -ғылым, білім, оқу-ағарту саласы – ғылыми стиль; -құқықтық сала, заңнама т.б. – ресми стиль; -көркем өнер саласы – көркем әдебиет стилі; -қоғамдық саяси сала – публицистикалық стиль; -тұрмыстық қатынас саласы – сөйлеу тілі стилі. /Адамдар арасында тілдік қарым-қатынастың түрі көп болғанмен, негізмен олар екі үлкен салаға бөлінеді: а)қарым-қатынастың бейресми түрі; б)қарым-қатынастың ресми түрі. Қазіргі тіл білімінде бұл функционалдық стиль деген жалпы атпен аталады. Функционалдық сөзі стильдердің қай салада қандай мақсатпен жұмсалатындығын білдіреді. Функционалдық стильдердің негізі белгілерінің бірі олардың әрқайсысына тән, жылдар бойы қалыптасу, даму нәтижесінде пайда болған дайын тілдік бірліктердің, стандарттардың болуы.

Қолхат

Мен, Жазықова Дариға, Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТУ-дің қазақ филологиясы кафедрасының аға оқытушысы, университет кітапханасынан сабақ үстінде пайдалануға 10 (он) дана "Қазақ тілі" оқулығын алдым. Оқулықтарды 2007-2008 оқу жылының соңында қайтаруға міндеттенемін.

Қазақстан Республикасының ІІМ 2006 жылғы 23 мамырда берген жеке куәлігімнің № 111344032

Жазықова Дариға 11.01. 2007ж.

19

Тілдік норма. Тілдік норма тілдің барлық стильдік тармақтарына бірдей және міндетті. Тілдік норма – тілдің өзі ұсынған тәртіп. Яғни тілдің дұрыс айтылу, дұрыс жазылу, дұрыс қолданылу нормалары болады. Бүгінгі тіл мәдениеті – айтуда да, жазуда да дұрыстықтың, сауаттылықтың, жүйеліліктің, қолайлылықтың болуы. «Тіл мәдениетінің өзегі – норма тіралы ұғым» дейді академик Сыздыкова. Тілдік норманың қалыптасып, даму процесінде қоғамның әлеуметтік, саяси өмірі, яғни экстралингвистикалық факторлар үлкен рөл атқарады.

АНЫҚТАМА

Осы анықтама азамат Әлібек Нұржанұлына берілді. Әлібек Нұржанұлы Алматы энергетика және байланыс университетінде оқиды.

Анықтама Бостандық аудандық ауруханасына берілді

Алматы энергетика және байланыс университетінің ректоры Дәукеев *.О.

2014ж. 4 мамыр

29

Сенімхат сенімді тұлғаға сенін тапсырушының атынан қандай да бір іс-әрекесттерді жасауға құқық беруі туралы құжат. Сенімхаттың екі түрі бар: 1) кәсіпорындарға берілетін ресми; 2) азаматтарға (жеке тұлғаларға) берілетін жеке./ Ресми сенімхат мәлімелер жасауға, ақша, тауар-материалдық құнжылықтарды алуға немесе басқа да іс-әрекеттерді жүргізуге кәсіпорын атынан кәсіпорынның өкіліне беріледі./ Сенімхатты кәсіпорынның бланкісінде рәсімдеуге болады. Сенімхатта көрсетілген іс-әрекет ақшаға немесе материалдық құндылықтарға қатысты болса, оған кәсіпорынның басшысы мен бас бухгалтері қол қояды. Көбінесе сенімхаттардың үлгі бланкілері пайдаланылады.//

Қарағанды Мемлекеттік  Техникалық Университетінің  ректоры профессор Г.Г. Пивеньге Қайратов Данияр Жасақбайұлынан Мекен-жайы 470061 Қарағанды қаласы. Бейбітшілік бақжолы, көшесі 12-Үй, 5 пәтер

ӨТІНІШ

Мені ЖКФ не ӨК-гі кафедрасына оқытушы қызметіне жұмысқа алуыңызды сұраймын.

    1. Қолы ( анық болсын

20

Бұйрық-кәсіпорындағы ең маңызды және кең тараған құжаттардың бірі. Бұйрық - кәсіпорын басшысы қандай да болмасын (өндірістік немесе кадр мәселеіне байланысты) бір міндеттерді шешу үшін шығаратын нормативтік құжат. Бұйрық кәсіпорынды немесе оның құрылымдық бөлімшесін құру, жою, қайта құру; кәсіпорын жұмысын ұйымдастыру, қаржыландыру, жоспарлау, есептеу, жабдықтау, өнімді өткізу, сондай-ақ қызметкерлерді жұмысқа қабылдау, ауыстыру, босату т.б. мәселелер бойынша шығарылады.

Деректемелер: құжаттын атауы, мекеме атауы, датасы, қысқашан мазмұны, мәтіні, қолы.

АЭжБУ ректорына Даукеевке

ҚазҰТУ Электроэнергетика факультетінің 1- курс

Студенті Ам Оспановадан

Отініш

Мені, АЛматы энергетика және байланыс университетіне ауыстырруіңізді сұраймын

Роспись…. Дата…..

24

Жұрт алдында сөйлеу өте жаупты, әрі қиын жұмыс. Тыңдаушылар алдында ұстамды, сосқалақтамау керек. Сөйлеу алдында даярлау керек, жоспар жазу керек. Жұрт алдында сөйлейтін адамдар мына қағидаларды ескеруі керек:

-Тындаушылар жақсы білетін нэрселерді айту қажжеті жоқ.

-Мақтана сөйлеу керек емес.

-Сөздер анық,дәл,айқын болу керек.

-Сөйлеуші қағаздын оқымай, өзі сөйлеу қажет.

-Үйреншікті сөздерден бастамаған дұрыс.

-«Аз сөз – алтын, көп сөз - көмір» дегендей, аз сөзбек көп нәрсені айтуға тырысу керек.

2. АКП-8 (АКБ-8) агрегаттарының техникалық сипаттамасы

Өнімділігі, дана/ауысымына 30

Теспенің (отверстие) диаметрі, мм 42

Теспенің тереңдігі, мм 2200

Арбаның жүк көтергіші, кг 400

Ең жоғары жүру жылдамдығы, км/сағ 15

Манипул-дың бұрылу бұрышы, град. -45...0...+45

Салмағы 17000

Басқарушылар саны, адам 1

25

Жарнама жұмысын жоғары дәрежеге жеткізудің негізгі бір шарты – жарнама мәтіндері тілінің көркемдік әсерін мейлінше жақсарту. Бұл іс жарнама ұйымдастыру мәселесін дұрыс жолға қоюмен қатар жүруі тиіс. Нарық экономикасы мен өндіріс түрлерінің дамуы нәтижесінде жарнаманың жаңа түрлері мен формалары пайда болуда. Жарнамалық стиль «көпқабатты». Мұнда публицистикалық, ғылыми, кейде сөйлеу және іс қағаздар стилі де кездеседі. Мамандарға арналған жарнамалар ғылыми немесе іс қағаздар стилінде, ал халық шаруашылығы тауарларын жарнамалағандағы мәтін сөйлеу стилінде құрастырылады. Жарнама тілінің басты ерекшелігі – әдеби тілді ерекше жағдайлардағы нақты мәселелерді шешу құралы ретінде қолдану. Жарнама арқылы тұтынушылардың сол тауарларға қызығушылығын арттыру үшін қажетті сөздерді талғап, орынды жұмсау керек.

Жұмыс істейтіндігі туралы 

Анықтама

Осы анықтама Әлібек Нұржанұлына берілді. Әлібек Нұржанұлы Алматы қалалық көлік департаментінде экономист болып жұмыс істейді./

Анықтама Бостандық аудандық салық инспекциясы үшін берілді./ Алматы қалалық көлік департаментінің бастығы – А. Салықов/2010ж.15ақпан.

30

Стандарт тілдік бірліктер іс қағаздары тілін барынша анық, дәл түсінуге, мәтін мазмұның ашуға, тез қабылдауға қажетті шарттардың бірі. Іс қағаздар тіліндегі стандарт сөздерге ең алдымен іс қағаздарының атаулары жатады: анықтама, аңдатпа, куәлік, бұйрық, өмірбаян, хат, сенімхат, қолхат, хабарлама, акт шарт т.б.

Іс қағаздар тілінде жиі қолданылатын стандарт тілдік бірліктерді формасына қарай стандарт сөздер, стандар сөз тіркестері, стандарт құрылымдар, стандарт сөйлемдер және стандарт мәтіндер деп бес топқа бөліп қарастыруға болады.

Қойған шарты - поставленное условие

Өкім шығару- постановление приговора

Өтініш жазу – написать заявление

Қызықты бағдарлама – интересная программа

Акт бекітілсін – заключить акт

Заң талаптарын орындау - выполнять требование закона

Басқа талабым жоқ – нету других требовании

Анықтама алу Жоспар құру Маман даярлау Жобаны талқылау- обсудить проектТолық мінездеме- Ұсыныс жіберу- Кәсіби білім – Тұрмысқа шыққанЕркін сөйлеу - Жетік білу, Отбасы жағдайыӘскери қызмет ,

Тілдік дағдылары – языковые навыки

С.Торайғыров атындағы

Павлодар мемлекеттік

университетінің ректоры,

проф. С.Т.Жексенге Ұсыныс хат

Филология факультетінің деканаты қазақ тілі кафедрасының аға оқытушысы, филология ғылымының кандидаты Мақпал Ақанқызы Жұмағұлды факультет деканының орынбасары қызметіне лайық деп тауып, осы қызметке алуыңызды сұрайды.

Филология факультетінің деканы қолы С Т Досжан 21,02,2014

23

Презентация - жаңадан шыққан затты жұртқа көрсету іс шара. Презентацияның басты мақсаты- арнайы аудиторияға айтылып отырған зат немесе оқиға туралы ыңғайлы түрде толық мәлімет жеткізу. Презентация дегеніміз графика, видео, компьютерлік анимация, мәтін құралдарынан тұрады. Бұдан басқа, ақпарат тез ойға жетсін деп мақсатпен, презентацияның жоспары, арнайы сөжеті болады. Презентацияның айырмашылығы - пайдаланушы басқару элементтері арқылы презентацияны бақылап отырады. Презентация көбінесе 10 немесе 15 беттерден турады. Презентацияда көп сөйлем қолдануға болмайды, кеміне 1-2 сөйлем қолдану керек.

Прецентация жасаған кезде қойылатын талаптар:

Ашық түрде, бәріне түсінікті тілде жазылуы;

Белгілі мәселенің тақырыбы ашылуы;

Тыңдап жатқан адамдарды презентацияға қызықтыру;

Тыңдап жатқан адамдардан не керегін білу;

Тыңдап жатқан адамдарға керек нәрсесін беру және т.б.

Сенімхат

Мен, азамат Әділханова Еңлік, жеке куәлігі №123123, мекенжайым – Алматы қаласы, Торайғыров көшесі, 21-үй, Алматы қаласы, Тлендиев көшесі, 14-үй, 14 пәтерде тұратын азамат Манапов Серикке Алматы қаласы, Торайғыров көшесі, 21 мекнжайымдағы пәтерімді жекешелендіруге сенім білдіремін

Бұл үшін Манапов Серикке менің атымнан отініш жазу, қажетті құжаттар мен анықтамаларды, жекешелендіру құжаттарын алу, оларды тіркеу, осы іс-әрекеттерге мен үшін қол қою құұығын беремін

Әділхановва Е қолы

28

Риторика сөзі грек тілінен келген. Оның синонимдері ретінде латын тіліндегі айтылуы шешендік өнер (ораторское искусство), ал орыс тілінде ділмарлық (красноречие) болып табылады. Риторика – сендіру өнері Шешендік өнердің түрлерін былайша топтастыруға болады:

Әлеуметтік-саяси: әлеуметтік-саяси және саяси-экономикалық тақырыптағы баяндамалар, саясат тілі (политическая речь), саяси шолу, митингтегі сөз Академиялық – ЖОО-дағы лекция, ғылыми баяндама, ғылыми шолу, ғылыми хабарлама; Сот кезіндегі ділмарлық прокурордың (айыптау) сөзі, қоғамдық айыптаушылардың сөзі, адвокаттың (қорғайтын) сөзі, Әлеуметтік-саяси – мерейтойдағы сөз, стөл үстіндегі сөз (тост), еске алу кезіндегі сөз; Діни бағыттағы ділмарлық – уағыз айту (проповедь); Әскери ділмарлық – бұйрық беру, нұсқау беру, әскери-саяси тақырыпта сөйлеу, шабыттандыратын сөз (воодущевляющая речь); Саудадағы ділмарлық – жарнамалау; Диалог кезіндегі ділмарлық – айтыс-тартыс (спор), айтыс, пікірталас (диспут), пікірсайыс (дискуссия), әңгіме, іскерллік жиналыс, сұхбат, баспасөз конференциясы, іскерлік ойын, «дөңгелек стөл», сұрақ-жауап кеші. Шешендік өнердің машығына (навыкам) төмендегілер жатады: 1) әдебиеттерді іріктеу, 2) іріктелген әдебиеттерді оқып білу, 3) жоспар құру, 4) сөйлейтін сөзінің мәтінін жазу, 5) аудитория алдында өзін-өзі ұстау (самообладания); 6) уақытты бағдарлау (ориентация во времени). Ділмар төмендегі нәрселерді істей білуі керек: 1) сөйлейтін сөзін өздігінен дайындау, 2) материалды жеткізе, сендіре баяндау (доходчиво, убедительно), 3) тыңдаушылар сұрағына жауап беру, 4) аудиториямен байланыс орнату, 5) техникалық құралдар мен көрнекі құралдарды пайдалану т.б. Сөйлеген сөздің құрылымы бәрінен бұрын метериалды жеткізу әдісіне байланысты. Олар: Индуктивті әдіс – материалды жалқыдан жалпыға қарай баяндау. Дедуктивті әдіс – материалды жалпыдан жалқыға қарай баяндау. Аналогия әдісі – әртүрлі құбылыстар, жағдайлар, деректерді салыстыру. Шоғырландыру әдісі – материалды негізгі мәселенің төңірегінде жайғастыру. Сатылы әдіс – бір мәселені бірінен кейін бірін ретімен баяндау. Тарихи әдіс – материалды уақыт ағысымен хронологиялық тәртіпте баяндау.

«Бейнеу балабақшасы» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны бос жұмыс орындарына конкурс жариялайды. Ән-саз жетекшісі – 1 орын Орыс тілі маманы – 1 орын Дене тәрбиесі маманы – 1 орын Хореограф – 1 орын

Осы конкурсқа қатысушыларға қойылатын талаптар:

Ән-саз жетекшісі, дене тәрбиесі маманы, орыс тілі маманы, міндетті түрде өз қызметтеріне сай жоғары немесе арнаулы орта білімді болуы, физиология және гигенаны, педагогика, психология негіздерін білуі тиіс. Конкурсқа қатысу үшін мына құжаттар тіркелуі қажет: Өтініш; Түйіндеме; Жеке басын куәландыратын куәлігінің көшірмесі; Кадрларды есепке алу жөніндегі жеке парақ (тұрақты мекен-жайы мен байланыс телефоны міндетті түрде); Білімі жөніндегі іс-қағаздары Денсаулық жағдайы туралы анықтама Конкурсқа қатысуға ниет білдіргендер үшін, жеке тұлғалардан қабылдауhttp://www.45minut.kz БАҚ-да хабарландыру жарияланған күннен бастап 15 күн ішінде мына мекен-жайға ұсынылуы тиіс. Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы, Бейнеу селосы, Азан Балов көшесі «Бейнеу балабақшасы» МКҚК ғимараты. Анықтама телефоны: 50 7 46 Конкурстық комиссия

22

Риторика сөзі грек тілінен келген. Оның синонимдері ретінде латын тіліндегі айтылуы шешендік өнер (ораторское искусство), ал орыс тілінде ділмарлық (красноречие) болып табылады. Риторика – сендіру өнері Шешендік өнердің түрлерін былайша топтастыруға болады:

Әлеуметтік-саяси: әлеуметтік-саяси және саяси-экономикалық тақырыптағы баяндамалар, саясат тілі (политическая речь), саяси шолу, митингтегі сөз Академиялық – ЖОО-дағы лекция, ғылыми баяндама, ғылыми шолу, ғылыми хабарлама; Сот кезіндегі ділмарлық прокурордың (айыптау) сөзі, қоғамдық айыптаушылардың сөзі, адвокаттың (қорғайтын) сөзі, Әлеуметтік-саяси – мерейтойдағы сөз, стөл үстіндегі сөз (тост), еске алу кезіндегі сөз; Діни бағыттағы ділмарлық – уағыз айту (проповедь); Әскери ділмарлық – бұйрық беру, нұсқау беру, әскери-саяси тақырыпта сөйлеу, шабыттандыратын сөз (воодущевляющая речь); Саудадағы ділмарлық – жарнамалау; Диалог кезіндегі ділмарлық – айтыс-тартыс (спор), айтыс, пікірталас (диспут), пікірсайыс (дискуссия), әңгіме, іскерллік жиналыс, сұхбат, баспасөз конференциясы, іскерлік ойын, «дөңгелек стөл», сұрақ-жауап кеші. Шешендік өнердің машығына (навыкам) төмендегілер жатады: 1) әдебиеттерді іріктеу, 2) іріктелген әдебиеттерді оқып білу, 3) жоспар құру, 4) сөйлейтін сөзінің мәтінін жазу, 5) аудитория алдында өзін-өзі ұстау (самообладания); 6) уақытты бағдарлау (ориентация во времени). Ділмар төмендегі нәрселерді істей білуі керек: 1) сөйлейтін сөзін өздігінен дайындау, 2) материалды жеткізе, сендіре баяндау (доходчиво, убедительно), 3) тыңдаушылар сұрағына жауап беру, 4) аудиториямен байланыс орнату, 5) техникалық құралдар мен көрнекі құралдарды пайдалану т.б. Сөйлеген сөздің құрылымы бәрінен бұрын метериалды жеткізу әдісіне байланысты. Олар: Индуктивті әдіс – материалды жалқыдан жалпыға қарай баяндау. Дедуктивті әдіс – материалды жалпыдан жалқыға қарай баяндау. Аналогия әдісі – әртүрлі құбылыстар, жағдайлар, деректерді салыстыру. Шоғырландыру әдісі – материалды негізгі мәселенің төңірегінде жайғастыру. Сатылы әдіс – бір мәселені бірінен кейін бірін ретімен баяндау. Тарихи әдіс – материалды уақыт ағысымен хронологиялық тәртіпте баяндау.

Алматы қаласы, Әуезов көшесі

25-үй, 14-пәтерде тұратын

Б.Кеңесбаев мырзаға

Хабарлама хат

2003 жылдың 31 тамызындағы жасалған келісімшарт бойынша. Сіз қызыңыз Айман Кеңесбаеваның оқуы үшін жыл сайын әр семестрдің аяғына дейін 140 000 (бір жүз қырық мың) теңге төлеуге міндеттенген болатынсыз. 2004-2005 оқу жылындағы 3 семестрдің төлемақысы келісімде көрсетілген мерзімде төленбегендіктен, қызыңыз Айман Кеңесбаева қысқы сессияға жіберілмейді. 1 ай мерзім ішінде оқу төлемақысы төленбесе, қызыңыз Айман Кеңесбаеваның оқудан шығарылатынын мәлімдейміз.

Абылай хан атындағы ҚазХҚ ж

ӘТУ-дің ректоры С.С.Құнанбаева

2005 ж., 16 ақпан

18

Риторика сөзі грек тілінен келген. Оның синонимдері ретінде латын тіліндегі айтылуы шешендік өнер (ораторское искусство), ал орыс тілінде ділмарлық (красноречие) болып табылады. Риторика – сендіру өнері Шешендік өнердің түрлерін былайша топтастыруға болады:

Әлеуметтік-саяси: әлеуметтік-саяси және саяси-экономикалық тақырыптағы баяндамалар, саясат тілі (политическая речь), саяси шолу, митингтегі сөз Академиялық – ЖОО-дағы лекция, ғылыми баяндама, ғылыми шолу, ғылыми хабарлама; Сот кезіндегі ділмарлық прокурордың (айыптау) сөзі, қоғамдық айыптаушылардың сөзі, адвокаттың (қорғайтын) сөзі, Әлеуметтік-саяси – мерейтойдағы сөз, стөл үстіндегі сөз (тост), еске алу кезіндегі сөз; Діни бағыттағы ділмарлық – уағыз айту (проповедь); Әскери ділмарлық – бұйрық беру, нұсқау беру, әскери-саяси тақырыпта сөйлеу, шабыттандыратын сөз (воодущевляющая речь); Саудадағы ділмарлық – жарнамалау; Диалог кезіндегі ділмарлық – айтыс-тартыс (спор), айтыс, пікірталас (диспут), пікірсайыс (дискуссия), әңгіме, іскерллік жиналыс, сұхбат, баспасөз конференциясы, іскерлік ойын, «дөңгелек стөл», сұрақ-жауап кеші. Шешендік өнердің машығына (навыкам) төмендегілер жатады: 1) әдебиеттерді іріктеу, 2) іріктелген әдебиеттерді оқып білу, 3) жоспар құру, 4) сөйлейтін сөзінің мәтінін жазу, 5) аудитория алдында өзін-өзі ұстау (самообладания); 6) уақытты бағдарлау (ориентация во времени). Ділмар төмендегі нәрселерді істей білуі керек: 1) сөйлейтін сөзін өздігінен дайындау, 2) материалды жеткізе, сендіре баяндау (доходчиво, убедительно), 3) тыңдаушылар сұрағына жауап беру, 4) аудиториямен байланыс орнату, 5) техникалық құралдар мен көрнекі құралдарды пайдалану т.б. Сөйлеген сөздің құрылымы бәрінен бұрын метериалды жеткізу әдісіне байланысты. Олар: Индуктивті әдіс – материалды жалқыдан жалпыға қарай баяндау. Дедуктивті әдіс – материалды жалпыдан жалқыға қарай баяндау. Аналогия әдісі – әртүрлі құбылыстар, жағдайлар, деректерді салыстыру. Шоғырландыру әдісі – материалды негізгі мәселенің төңірегінде жайғастыру. Сатылы әдіс – бір мәселені бірінен кейін бірін ретімен баяндау. Тарихи әдіс – материалды уақыт ағысымен хронологиялық тәртіпте баяндау.

С.Торайғыров атындағы

Павлодар мемлекеттік

университетінің

кітапхана меңгерушісі

С.А.Қасымға

Сұраныс хат

Филология факультетінің қазақ тілі кафедрасы сізден 2004-2005 оқу жылында кітапхана қорына келіп түскен тіл және әдебиет сериясының тізімін жіберуіңізді сұрайды.

Қазақ тілі кафедрасының

меңгерушісі қолы Б.К. Омар00.00.0000.

21

Іскерлік хат жазысу. Хат – қарым-қатынасқа пайдаланылатын құжаттардың бірі. Әр жағдайяттарға орай хаттар жазылады. Демек, мазмұны, мақсаты, қалпы дайынан хаттың бірнеше түрі болады. Іскерлік хат жазысу – іскерлік этикеттің маңызды бөлігі боп табылады. Іскерлік хаттарды жазудың жалпы ережелері болады, бірақ қажет жерінде ол хат жазушының творчестволық қабілетіне де байланысты болады. Хатқа қойылатын басты талаптардың бірі – оның ұзақ болмауы. Жіберген хатыңызды оқысын десеңіз, оның көлемің 1-1,5 беттен асырмаңыз. Іскерлік хатта түсініксіз сөздерді қолданбау – оған қойылатын үшінші талап. Сол сияқты іскерлік хаттарда стильді тым «түрлу-түсті» етіп жіберетін басы артық сын есімдер қолданылмағаны жөн

Іскерлік хат жазысу түрлері:

  • Сауда-саттыққа байланысты келісімдер

  • Алғыс хаттар

  • Құттықтаулар

  • Кешірін сұрау

  • Көңіл айту

Мақсатына қарай хаттың бірнеше түрі бар:

  • Баяндау мазмұндағы хат(хабарламахат, өмір, қызмет, оқу туралы хат)

  • Әсер ету мазмұндағы хат(шақырухат, өтінішхат, талапхат, ескертухат, сауалхат, кеңесхат)

  • Эмоционалды-бағалау мазмұндағы хат(арызхат, көңіл айту хаты, мақұлдаухат)

  • Этикет мазмұндағы хат(құттықтаухат, алғысхат, кешірімхат, байланыс орнату хаты)

Қазақстан Республикасы Әуезов к-сі, 29-үй, 65 пәтер

Алматы қаласы телефон: 87014253361

e-mail: sholpan@mail.ru.

АСЫЛБЕКОВА ШОЛПАН САҒАТҚЫЗЫ

Туған жылы: 15.02.1969

Ұлты: қазақ

Жынысы: әйел

Отбасы жағдайы: тұрмыста

Азаматтығы: Қазақстан Республикасы

Білімі: жоғары

1992-1995 жж. Әлем тілдері университеті, халықаралық қатынастар факультеті 1984-1991 жж. Әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ, аң факультеті

Кәсіби тәжірибесі: 1996-2001 жж. «Саяхат» туристік фирмасы, кеңесші-заңгер. (Алматы қаласы)

Тілдік дағдылары: қазақ тілі – ана тілі, орыс тілі – еркін, ағылшын тілі – өте жақсы

Компьютерлік сауаттылығы: Windows 98, Word, Excel, internet Жеке қасиеттері: ұстамдылық, жауапкершілік, ұйымдастырушылық және басқарушылық қабілет.Қызығушылығы: БАҚ, жарнама, спорт саяхат. 17

Іскерлік жиналыстарды тиімді өткізу үшін дұрыс қарым-қатынас жасау өнерін меңгеру қажет. Бұл ұжым мүшелерінің өзекті және күрделі мәселелерді ұтымды шешуінің тәсілі болып табылады. Іскерлік жиналыстар көбінесе әр адамның пікірін тең дәрежеде қарастыра отырып, ұжым бойынша шешім қабылдау қажет болған жағдайда өткізіледі. Жиналыс мақсатты түрде жүргізілетін жағдайда оған мұқият дайындық қажет. Ол келесі мәселелерді қамтиды:* жиналысты өткізуге шешім қабылдау;* тақырыпты анықтап, күн тәртібін жасау;* жиналыстың міндеттерін және жалпы өткізілу ұзақтығын анықтау;* күнін және басталу уақытын анықтау; * қатысушылар құрамын анықтау;* регламентін анықтау;* баяндаманы және шешімнің жобасын дайындау;* қатысушыларды және өткізілетін жерді алдын-ала дайындау.Кез келген шұғыл жиналыс 20-30 минуттан артық болмау керек. Ал іскерлік жиналыстар 1-1,5 сағат болып белгіленеді. Ерекше жағдайларда ғана бұл межеден артуы мүмкін. Жиналыс өткізуге аптаның 2-3 күні белгіленеді. Мүмкіндігінше жиналыс өткізбейтін тұрақты екі күн (мысалы, сейсенбі, жұма) болғаны жөн. Бұл қызметкерлерге өзінің жұмыс уақытын жүйелі жоспарлауға мүмкіндік береді. Мақсатты түрде жоспардан тыс жиналыстардан аулақ болған жөн. Жиналысқа қатысушыларды алдын-ала сөздерін ойластыруы үшін оның өтілу уақытымен, күн тәртібімен, барлық қажетті материалдармен таныстыру қажет. Баяндамашы тақырыпқа байланысты мәселені жақсы білетін және сөз мәдениетін игерген қызметкер болғаны жөн. Ұтымды (рациональный) баяндама ұғымына міндетті түрде мәнді идеялар мен жақсы көңіл-күй сыйлайтын сөйлемдер, әдеби тілмен жеткізілетін мақсатты, дәл, қисынды, грамматикалық тұрғыдан дұрыс құрастырылған, сөйленген сөздің мәнерлі, түсінікті, эмоционалдығы жатады. Егер баяндама жақсы құрастырылса, оны көбейтіп, қатысушыларға алдын-ала таратып берілетіндей жағдай тудырылу керек. Сонда жиналысты тура баяндамашыға қойылатын сұрақтан бастауға болады.

АЭжБУ ректорына Даукеевке Электроэнергетика факультетінің 1- курс Студенті Ам Оспановадан

Отініш

Маған, денсаулығыма байланысты сессияны ұзартуыңызды сұраймын

Имя, отчество….. Роспись…. Дата…..

27

Диалог өзара қарым-қатынас негізінде ілікпе сөз арқылы жүзеге асатын үдеріс. Бұлай сөз алмасу ретті түрде белгілі бір ережелер арқылы, тіпті заңмен де белгіленеді. Диалог тұрмыстық және іскерлік деп екіге бөлінеді. Қарапайым диалог пен іскерлік диалогтың әлеуметтік жағынан, болжамдылығы (предсказуемость), мақсаты, тақырыбы, құрылысы, сөз саптауы (стилі) бойынша айтарлықтай айырмашылықтары бар.Тұрмыстық диалогтың өз ерекшеліктері бар. Оның тақырыбы және мақсаты әртүрлі: бір нәрсе жөнінде сұрау, жауап алу, этикалық қатынастарды жоғалтпау, ақылдасу, көңіл көтеру, уақыт өткізу т.б... Іскерлік диалог жүргізу алдын-ала дайындықты, ұтымды ұйымдастыру жұмыстарын қажет етеді. Яғни пікірталастың өтетін орны, уақыты, тақырыбы, мақсаты, мәселені талқылау үдерісі және жүйелі басқару қимылдары ойластырылады.

Диалог дайындық, мәселенің мән-жайын түсіндіру, талқылау, қорытынды шығарып шешім қабылдау сияқы кезеңдерден тұрады. Диалог жүргізудің жалпы ережелері. Әріптесіңіз сізді дұрыс түсіну үшін өз ойыңды анық жеткізе білу лазым (следует). Алғашқы сәттен негізгі мәселеге көшпей тұрып серіктесіңіздің хал-жағдайын біліңіз, мемлекеттік істері жөнінде сөз қозғағаныңыз жөн. Содан соң өз ойыңызды қысқаша (тезисно) жеткізіңіз. Екі адамның сөзі мен үнсіздігі кезек алмасып отыруы керек. Өзіңіздің бет-әлпетіңіздің өзгерісі (мимика) мен интонацияңызды қадағалап отырыңыз. Әңгіме барысында серіктесіңізбен келіскен, теріске шығарған немесе қарсылық білдірілген жағдайларда да эмоцияңызды тежеп ұстаған жөн. Жауап күткен кезде серіктесіңізді асықтырмай, оның реакциясын мұқият қадағалаңыз. Жауапты мәселені өздігіңізден шеше алмайтын болсаңыз да, әлсіздік танытуға болмайды. Шешім қабылдай алатын дербес адам болып көрінуге тырысқан жөн. Іскерлік әңгіме аяқталған кезде сөзді ауа райы, саясат немесе әрніптесіңіздің жеке өміріне бұрыңыз. Диалог жүргізу кезінде жеңіске жету стратегиясы мен келісімге келу стратегиясы қолданылады. Жеңіске жету стратегиясы серіктесті тұқырту (подавления) есебінен жүргізіледі. Бұл кезде іскерлік қатынас күткен нәтиже әкелетінін біліп, өте мұқият болу керек. Аяқ астынан іс насырға да шабуы мүмкін. Сондықтан көп жағдайда серіктестер өзара түсіністікпен келісімге келу жолымен табысқа жетуді көздейді. Диалог барысында серіктестер арасында төмендегідей сұрақтардың түрлері қолданылады: 1) жабық сұрақтар («иә» немесе «жоқ» деген жауап күтіледі); 2) ашық сұрақтар (кең түрдегі түсінік беретін жауаптар); 3) риторикалық сұрақтар (мақсат – жаңа сұрақтар туындатып, шешілмеген мәселелерге назар аударту); 4)өзгеріс әкелетін (переломные) сұрақтар (әңгіме барысын қатаң ұстау немесе жаңа мәселелерге күрт көшу);

*ойландыратын сұрақтар (мақсат – әңгімелесушілер арасында өзара түсіністік қалыптастыру).

«Мереке» ААҚ

№4 БҰЙРЫҚ 21,02,2013 Жұмысқа қабылдау туралы Мақсат Кожин осы жылдың 25 ақпаннан бастап штаттық кестеге сәйкес жалақы көлемінде 1 апаталық сынақ мерзімімен бухгалтер қызметіне қабылдансын Негізі: Мақсат Кожиннің отініші «Мереке» ААҚ директоры Б Майлин

26

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]