Фунд. и комп. алгебра I курс / АЛГЕБРА 1
.pdfЗАДАЧИ К ГЛАВЕ II.
Найти ранг следующих матриц методом окаймления миноров:
|
|
2 |
1 |
3 |
2 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
78. |
|
4 |
2 |
5 |
|
1 |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
6 |
3 |
8 |
1 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 3 |
4 |
|
|
|
|
|
|
1 |
5 3 2 |
3 |
|
|
|||||||||
|
|
5 |
1 1 |
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
4 5 3 |
2 |
|
|
|
|||||
79. |
|
|
|
|
|
|
|
80. |
|
|
|
|
|||||||||||
|
1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
7 1 0 |
5 |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
5 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
7 |
7 |
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
1 7 4 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|||||||||
Вычислить ранг следующих матриц при помощи элементарных |
|||||||||||||||||||||||
преобразований: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
1 |
2 |
|
|
3 |
|
4 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
3 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
81. |
|
6 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
1 |
10 |
|
|
3 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
10 |
2 |
|
|
4 |
|
8 16 |
6 |
|
|
|
|
23 22 |
1 21 |
|
||||||||
|
|
3 |
3 |
|
|
9 |
|
7 8 |
4 |
|
|
|
|
|
14 |
11 |
3 |
8 |
|
|
|||
82. |
|
|
|
|
|
|
83. |
|
|
|
|||||||||||||
|
2 |
4 7 |
3 |
|
0 |
|
1 |
|
|
|
11 9 |
2 7 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
5 |
1 |
|
|
2 |
|
4 8 |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
13 |
6 |
19 |
|
|
||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
25 |
32 |
|
20 |
48 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
38 |
36 |
72 |
19 |
24 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
80 |
|
|
|
|
|
84. |
|
75 |
94 |
|
54 |
134 |
|
|
|
|
|
|
85. |
|
73 |
147 |
40 |
49 |
|
||||
|
25 |
31 |
|
17 |
43 |
|
|
|
|
|
|
|
118 |
98 |
219 |
59 |
73 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
75 |
94 |
|
53 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72 |
71 |
141 |
36 |
47 |
|
|
|
|
|
132 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
42 |
13 |
|
29 |
55 |
68 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
31 |
12 |
|
19 |
43 |
|
55 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
86. |
|
25 |
7 |
|
32 |
|
18 |
11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
37 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24 |
|
61 |
13 |
50 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
17 |
28 |
|
45 |
|
11 |
39 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
41
Определить ранг матриц при различных значениях :
|
3 1 1 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
20 |
|
|
12 2 |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
87. |
4 10 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
88. |
|
1 |
|
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|
||||||
|
1 |
7 17 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
10 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
2 2 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Исследовать совместность и найти общее и одно частное решение |
|||||||||||||||||||||||||||
системы уравнений: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
x1 x2 9x3 x4 3x5 28 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
89. |
2x1 3x2 |
6x3 2x4 4x5 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
3x 4x |
2 |
3x x |
4 |
|
x 27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
2x1 3x2 5x3 7x4 1 |
|
3x1 4x2 x3 2x4 3 |
||||||||||||||||||||||||
90. |
4x1 6x2 |
2x3 |
3x4 2 |
91. |
6x1 8x2 |
|
2x3 |
5x4 7 |
|||||||||||||||||||
|
2x 3x |
2 |
11x 15x |
4 |
1 |
|
9x 12x |
2 |
3x 10x |
4 |
13 |
||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|||||
|
2x1 7x2 3x3 x4 6 |
|
3x1 5x2 2x3 4x4 2 |
||||||||||||||||||||||||
92. |
3x1 5x2 |
2x3 2x4 |
|
4 |
93. |
7x1 4x2 |
|
x3 3x4 |
5 |
||||||||||||||||||
|
9x 4x |
2 |
x 7x |
4 |
2 |
|
5x 7x |
2 |
4x 6x |
4 |
3 |
||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||
|
2x1 5x2 |
8x3 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 x2 3x3 2x4 3x5 1 |
||||||||||||||||
|
|
|
3x2 |
9x3 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x2 |
4x3 x4 3x5 2 |
|||||||||||
94. |
4x1 |
|
|
|
|
|
|
|
95. |
2x1 |
|||||||||||||||||
|
|
3x2 |
5x3 7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x2 |
|
5x3 2x4 3x5 1 |
||||||||||||
|
2x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3x1 |
|
||||||||||||||||
|
|
x 8x |
2 |
7x 12 |
|
|
|
|
|
|
2x 2x |
2 |
8x 3x |
4 |
9x 2 |
||||||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
5 |
||||
|
2x1 x2 x3 2x4 3x5 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
3x2 |
2x3 4x4 5x5 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
96. |
6x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
3x2 |
4x3 8x4 13x5 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
6x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
4x 2x |
2 |
x x |
4 |
2x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
6x1 4x2 5x3 2x4 3x5 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
2x2 |
4x3 x4 2x5 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
97. |
3x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
2x2 |
2x3 x4 |
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
3x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
9x 6x |
2 |
x 3x |
4 |
2x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
42
|
8x1 6x2 5x3 2x4 21 |
|
2x1 3x2 x3 2x4 4 |
|||||||||||||||||
|
3x 3x |
2 |
2x x |
4 |
10 |
|
4x 3x |
2 |
x x |
4 |
5 |
|||||||||
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
||||||||
98. |
|
|
2x2 |
3x3 |
x4 |
8 |
99. |
|
|
11x2 |
3x3 2x4 2 |
|||||||||
4x1 |
5x1 |
|||||||||||||||||||
|
3x 5x |
2 |
x x |
4 |
15 |
|
2x 5x |
2 |
x x |
4 |
1 |
|||||||||
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
||||||
|
7x 4x |
2 |
5x 2x |
4 |
18 |
|
|
x 7x |
2 |
x 2x |
4 |
7 |
||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
Исследовать систему и найти общее решение в зависимости от значений параметра :
|
5x1 3x2 2x3 4x4 3 |
|
2x1 x2 3x3 4x4 5 |
||||||||||||
|
|
|
2x2 |
3x3 7x4 1 |
|
|
|
2x2 |
5x3 6x4 7 |
||||||
100. |
4x1 |
101. |
4x1 |
||||||||||||
|
|
6x2 |
x3 5x4 9 |
|
|
3x2 |
7x3 8x4 9 |
||||||||
|
8x1 |
|
6x1 |
||||||||||||
|
7x 3x |
2 |
7x 17x |
4 |
|
|
x 4x |
2 |
9x 10x |
4 |
11 |
||||
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
Найти общее решение и фундаментальную систему решений для
систем уравнений:
|
x1 2x2 |
|
4x3 3x4 0 |
|
2x1 4x2 |
5x3 3x4 0 |
||||||||||||||
|
|
|
5x2 |
6x3 4x4 |
0 |
|
|
|
6x2 |
|
4x3 2x4 0 |
|||||||||
102. |
3x1 |
103. |
3x1 |
|||||||||||||||||
|
4x |
5x |
|
2x 3x |
|
|
0 |
|
4x |
8x |
|
17x 11x |
|
|
0 |
|||||
|
|
2 |
4 |
|
|
2 |
4 |
|||||||||||||
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
3 |
|
||||||||
|
3x 8x |
2 |
24x 19x |
4 |
0 |
|
2x 4x |
2 |
12x 8x |
4 |
0 |
|||||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|||||
|
3x1 5x2 2x3 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
7x2 |
5x3 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
104. |
4x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
x |
x |
|
4x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
2x 9x |
2 |
6x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 x3 0x2 x4 0
105.x1 x3 x5 0x2 x4 x6 0x3 x5 0
x4 x6 0
43
x1 x3 x5 0
x2 x4 0
106.x1 x2 x5 x6 0x2 x3 x6 0
x1 x4 x5 0x1 x2 x3 x4 x5 x6 0x6
|
5x1 6x2 2x3 7x4 4x5 0 |
|||||||||||
|
|
|
3x2 x3 4x4 |
2x5 0 |
||||||||
107. |
2x1 |
|||||||||||
|
|
9x2 3x3 5x4 6x5 0 |
||||||||||
|
7x1 |
|||||||||||
|
5x 9x |
2 |
3x x |
4 |
6x 0 |
|||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
5 |
|
||
|
3x1 4x2 x3 2x4 3x5 0 |
|||||||||||
|
|
|
7x2 x3 3x4 4x5 0 |
|||||||||
108. |
5x1 |
|||||||||||
|
4x |
5x |
|
2x x |
|
5x 0 |
||||||
|
|
2 |
4 |
|||||||||
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
5 |
|
|||
|
7x 10x |
2 |
x 6x |
4 |
5x 0 |
|||||||
|
|
1 |
|
|
3 |
|
|
|
5 |
|
||
109. Какие из строк матрицы |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
2 |
3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
3 |
7 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
0 |
5 |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 2 |
7 |
5 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
7
4
137
образуют фундаментальную систему решений для системы уравнений
2x1 5x2 3x3 2x4 x5 0 |
||||||
|
|
|
5x3 4x4 3x5 0 |
|||
5x1 8x2 |
||||||
|
x 7x |
2 |
4x 2x |
4 |
0 |
|
|
1 |
3 |
|
|
||
4x x |
2 |
x 2x |
4 |
3x 0 |
||
|
1 |
3 |
5 |
44
ГЛАВА 3.
ЛИНЕЙНЫЕ ОПЕРАТОРЫ.
§3.1. Матрицы линейных операторов.
Пусть дано множество L ; его элементы будут обозначаться
малыми латинскими буквами: a, b, c, Пусть, далее, в множестве L
определены операция сложения, ставящая в соответствие всякой паре элементов a, b из L однозначно определенный элемент a b из L ,
называемый их суммой, и операция умножения на действительное
число, причем произведение |
a элемента a на число , |
однозначно |
|||
определено и принадлежит к L . |
|
|
|
||
Элементы множества L будут называться векторами, |
а само L |
||||
действительным |
линейным |
(или |
векторным, |
или |
аффинным) |
пространством, если указанные операции обладают свойствами 1 8 из §2.1.
Так, арифметическое n мерное векторное пространство является примером линейного пространства.
Два линейных пространства L и |
L/ называются изоморфными, если |
||||||
существует биективное отображение |
f : L L/ , ставящее в соответствие |
||||||
каждому вектору x пространства L вектор f x |
пространства |
L/ , такое |
|||||
что: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f a b f a f b ; |
|
|
|
|
|
|
|
f a f a . |
|
|
|
|
|
Пусть e1,..., en |
базис L и x L . Так |
как |
e1,..., en |
система |
|||
порождающих, то найдутся числа 1,..., n такие, |
что |
x 1e1 .. nen . |
|||||
Если |
также |
x 1e1 .. nen , |
|
|
то |
имеем |
|
x x |
1 1 e1 ... n n en . |
Но e1,..., en |
линейно независимая |
||||
система, |
откуда 1 1 |
... n n 0 . Значит 1 |
1,..., n n . Итак, |
||||
представление вектора |
x в виде линейной комбинации базисных векторов |
45
возможно и единственно. |
Набор ( 1,..., n ) называется |
координатами |
||||||
вектора х в базисе e1,..., en . |
|
|
|
|
|
|
|
|
Отображение : L L называется |
линейным |
оператором, |
если |
|||||
выполнены условия: для всех x, y L и числа : |
|
|
|
|||||
(а) x y x y |
|
|
|
|
|
|
||
(б) x x , |
|
|
|
|
|
|
|
|
которые можно заменить |
одним: |
для |
всех |
x, y L и |
чисел , , |
верно |
||
x y x y . Отсюда следует равенство |
|
|
|
|||||
1a1 ... n an 1 a1 ... n an , |
|
|||||||
широко используемое в дальнейшем. |
|
|
|
|
|
|||
Справедлива следующая |
|
|
|
|
|
|
||
ТЕОРЕМА (о существовании и единственности ). Пусть e1, ,en |
||||||||
базис L и a1, , an |
произвольные |
векторы из L . |
Тогда существует |
|||||
единственный линейный оператор такой, что (e1) a1,..., (en ) an . |
||||||||
ДОКАЗАТЕЛЬСТВО. |
Если |
x 1e1 ... nen , то зададим : L L |
||||||
так: (x) 1a1 ... nan . |
Проверим, |
что |
линейный |
оператор. |
Если |
|||
y 1e1 ... nen |
и |
, |
|
произвольные |
числа, |
то |
( x y) (( 1e1 ... nen ) ( 1e1 ... nen ))
(( 1 1)e1 ... ( n n )en ) ( 1 1)a1 ... ( n n )an
( ( 1a1) ... ( nan ) ( ( 1a1) ... ( nan )) (x) ( y).
Предположим, что |
также линейный |
оператор |
L , |
причем |
|
(e1) a1,..., (en ) an . |
|
|
|
|
|
Имеем ( 1e1 ... nen ) 1 (e1) .. n (en ) 1a1 ... nan . |
Итак |
||||
(x) (x) для любого x L . Значит . □ |
|
|
|
||
Доказанная теорема показывает, что линейный оператор однозначно |
|||||
определяется в данном базисе e1, ,en |
своими значениями (e1),..., (en ) . |
||||
Приходим к определению: |
матрицей |
линейного |
оператора |
в |
базисе |
46
e1, ,en называется такая |
матрица |
A aij |
|
i |
|
; j |
|
., |
у которой |
||||
1..n |
1..n |
||||||||||||
i ый столбец есть координаты вектора (ei ) |
в базисе e1, ,en . Т. е., |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
11 |
12 |
|
|
1n |
|
|
(e ) |
(e ) (e ) e |
e e |
21 |
22 |
2n . |
||||||||
1 |
2 |
n |
1 |
2 |
n |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
n1 |
n2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
nn |
||||||
Обозначим через x |
столбец из координат вектора x в базисе e1, ,en , |
||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т.е. x |
. В частности, (x) столбец из координат вектора (x) |
в этом |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
же базисе. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Имеет место следующее равенство |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
(x) A x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
(1) |
Действительно,
x ( 1e1 ... nen ) 1 (e1) ... n (en ) 1( 11e1 ... n1en ) ...
n ( 1ne1 ... nnen ) ( 11 1 ... 1n n )e1 ... ( n1 1 ... nn n )en
Но в последней сумме коэффициенты при e1, ,en |
как раз есть координаты |
||||||||||||||||||||
вектора (x) |
в базисе e1, ,en . Из правила умножения |
матрицы A на |
|||||||||||||||||||
столбец x получаем искомое равенство (1). □ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Пусть |
e |
/ ,...,e/ |
другой базис L. Матрицей перехода от одного базиса |
||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
e1 ,...,en |
|
к |
|
|
другому |
e1/ ,...,en/ |
называется |
такая |
матрица |
||||||||||||
T ij |
i |
|
; |
j |
|
, |
|
||||||||||||||
1..n |
1..n |
у которой i-ый столбец есть координаты вектора |
|||||||||||||||||||
e/ в базисе |
e |
,...,e |
n |
, т. е. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
i |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
12 |
1n |
|
|||||
|
e/ |
|
|
|
e/ e e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
e/ |
|
|
e |
|
21 |
|
22 |
|
|
|
||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2n . |
|||||||||||||
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
n |
1 |
|
n |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n1 |
nn |
47
Фактически |
|
матрица T есть матрица линейного оператора, |
||
переводящего векторы e1 ,...,en в e1/ ,...,en/ . |
|
|||
|
|
1 |
|
|
Пусть y |
|
|
столбец из координат вектора х в базисе |
e1/ ,...,en/ |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
Тогда имеет место следующее равенство |
|
|
|
|||||
|
|
|
x T y |
|
|
(2) |
||
Действительно, имеем |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
x e |
... |
e |
e/ |
... |
e/ |
|
|
|
1 1 |
|
n n |
1 |
1 |
|
n n |
Но e/ |
e ... |
e , откуда |
|
|
|
|
|
|
i |
1i 1 |
ni n |
|
|
|
|
|
|
x 1( 11e1 ... n1en ) ... n ( 1ne1 ... nnen )( 11 1 ... 1n n )e1 ... ( n1 1 ... nn n )en .
Но в последней сумме коэффициенты при e1 ,...,en как раз и есть координаты вектора х в базисе e1 ,...,en . Из правила умножения матрицы T на столбец y
получаем (2).
По следствию 2 из теоремы о ранге матриц T невырожденная матрица, т.к. её столбцы, будучи координатами базисных векторов линейно независимы. Поэтому Т имеет обратную матрицу T 1. Умножая обе части
равенства (2) слева на T 1, получаем
y T 1 x .
Пример 1.
Векторы |
e/ |
(1, 1, 1); |
e/ |
(1, 1, 2); |
e/ |
(1, 2, 3); |
x (6, 9, 14) заданы своими |
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
|
координатами в некотором базисе e1, e2 , e3 . Показать, что векторы e1/ , e2/ , e3/
сами образуют базис, и найти координаты вектора x в этом базисе.
Решение. Составим матрицу перехода от базиса e1, e2 , e3 к системе
векторов e1/ , e2/ , e3/ :
48
1 |
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
T 1 |
1 |
2 |
|
, |
|
2 |
3 |
|
|
1 |
|
|
она невырожденная, значит векторы e1/ , e2/ , e3/ линейно независимы и могут образовывать базис трёхмерного пространства. Тогда
|
|
1 |
1 |
1 |
|
T 1 |
|
1 |
2 |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
0 |
|
|
|
|
Найдём координаты вектора x в базисе e1/ , e2/ , e3/ :
/ |
|
|
1 |
1 |
1 |
6 |
|
1 |
|||||
x1 |
|
|
|||||||||||
x/ |
|
|
1 |
2 |
1 |
|
|
9 |
|
|
|
2 |
. |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
x/ |
|
1 1 |
0 |
14 |
|
3 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Следующая теорема устанавливает связь между матрицами одного и того же линейного оператора, заданными в разных базисах.
ТЕОРЕМА (о связи матриц линейного оператора). Пусть A и B –
матрицы линейного оператора в базисах e1 ,...,en и e1/ ,...,en/
соответственно и T матрица перехода о первого базиса ко второму.
Тогда B T 1 A T (матрицы A и B называются подобными).
ДОКАЗАТЕЛЬСТВО. Если x L , то обозначим через x 1 и x 2
столбцы из координат вектора x в первом и во втором базисах, а через
(x) 1 и (x) 2 координаты образа этого вектора в первом и во втором
базисах.. Из равенства (2) имеем
T (x) 2 (x) 1.
Из равенства (1) получаем
(x) 1 A x 1 и (x) 2 B x 2 .
49
Из этих трех равенств заключаем, что
T B x 2 A x 1.
Но x 1 T x 2, откуда
T B x 2 A T x 2.
Домножая обе части этого равенства на T 1 слева, получаем равенство
B x 2 T 1 A T x 2 ,
Которое имеет место при любом векторе x L . Это означает равенство матриц B и T 1 AT . □
В доказательстве теоремы молчаливо использовался тот факт, что если для любого вектора х выполнено A x B x , то A B . Предлагается его доказать читателю.
Пример 2. Линейный оператор в базисе e1, e2 , e3 имеет матрицу
1
A 31
2 |
1 |
|
2 |
1 |
. Найти его матрицу |
1 |
0 |
|
|
e1/ e2/ e3/
Bв базисе
(1, 1, 1);
(1, 2, 1);
(0, 1, 1).
Решение. Составим матрицу перехода от базиса e1, e2 , e3 к базису
e/ |
, e/ |
, e/ |
: |
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
T |
|
|
1 |
2 |
1 . |
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
||
|
|
|
|
|
1 |
||||
Найдём обратную матрицу для T : |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
1 |
|
|
|
T 1 |
|
0 |
1 |
1 . |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
50