М.К. Аммоссов аатынан Хотугулуу-Илинни федеральнай университет

Саха тылын истилиистикэтин уонна нууччалыы-сахалыы тылбаас хаапыдырата

Быраактыка отчуота

Yлэни толордо: ХИНТуоКИ

НСТ-10 2к. устудьуона Яковлев Иван

Yлэни бэрэбиэркэлээтэ:

Васильева А.А.

Дьокуускай 2010

Иhинээ5итэ

1. Киириитэ……………………………………………………………………………………………..3стр.

2. Сурун чааhа

2.1 Ситим тылы туттууга тахсар ал5астар………………………………………4стр

2.2 Тардыылаах ааты сыыhа туттуу……………………………………………..…6стр

2.3 Солбуйар ааты сыыhа туттуу…………………………………………….........8стр

2.4 Аат туохтууру туттууга тахсар ал5астар……………………………………9стр

2.5 Элбэх ахсаан халыыбын сыыhа туттуу……………………………………10стр

2.6 Аат тыл уоскээбит уонна коспут суолтатын сыыhа туттуу ……12стр

2.7 Туохтуур атынтан туhаайыы халыыбын сыыhа туттуу….………13стр

3. Тумук………………………………………………………………………………………………….14стр

Киириитэ

Быраактыка сыала: «Сахалыы сана култуурата» кууруска ылбыт билиини чинэтии

Соруктара: 1. сахалыы сана култууратын кэhэр ал5астары ойдоон корорго, ону коннорорго уорэнии; 2. торообут тылбыт билинни туругар бол5омтону тардыы; 3. торообут санабыт култууратын урдэтэр улэ5э кыттыhыы; 4. тыл-ос фактическай матырыйаалын хомуйуу, сааhылааhын; 5. тыл-ос фактическай матырыйаалын наардааhын, ырытыы; 6. булбут ал5астары конноруу, тиэкиhи эрэдээксийэлээhин; 7. тиэкиhи истиилинэн ырытарга уорэнии.

Мин улууhум хаhыатын матырыйаалларыгар оло5уран быраактыкабын 2 нэдиэлэ кэринэ бардым. «Амма оло5о» хаhыат 1933 сыл муус устар 5 кунуттэн тахсар. Улууспут хаhыата балай эмэ уhун сыллар усталарыгар таhаарыылаахтык улэлээн-хамнаан кэллэ. Ону туоhулуур элбэх ситиhиилэрдээх. Хаhыат кылаабынай эрэдээктэринэн Наталья Егоровна Бубякина айымнньылаахтык улэлии-хамныы сылдьар. Ону таhынан эдэр эрчимнээх кэрэспэндьиэннэр сыраларын биэрэн туран улэлииллэр. «Амма оло5о» хаhыат нэдиэлэ5э иккитэ 1850 тираажтаах бэчээттэнэн тахсар, сэрэдэ5э уонна субуота5а. Хаhыат балай эмэ элбэх сыhыарыылардаах, ол курдук: Тыа ыала, Чол олох, Культура эйгэтэ, Норуот угэстэрэ, Уорэхтээhин ситимэ, Кэскилээнэ, Спорт эйгэтэ, Куох экран илдьитэ, Э5эрдэ, Кэриэстэбил уо. д. а. Ону таhынан ыйга биирдэ тахсар улахан балаhалардаах:

1. Умсул5ан – хаhыат духуобнаска, култуура5а, литэрэтиирэ5э хайысхалаах ыйга биирдэ тахсар анал сыhыарыыта.

2. Долун – эр дьонно аналлаах балаhа.

3. Киhи уонна Сокуон – Улуустаа5ы ис дьыала отделын уонна «Амма оло5о» хаhыат ыйга биирдэ тахсар анал балаhалара.

4. Тема – Творческое единство молодежи Амги. Бу балаhа эдэр ыччакка аналлаах нууччалыы тылынан ыйга биирдэ тахсар хаhыат анал сыhыарыыта.

5. Киhи уонна Yлэ – Улуустаа5ы дьарыктаах буолуу киинин уонна «Амма оло5о» хаhыат холбоhуктаах таhаарыыта.

6. Урбаанньыттар – «Амма оло5о» хаhыат уонна улуустаа5ы «Бизнес киин» кварталга биирдэ тахсар анал балаhалара.

Хаhыат 2009 сыллаа5ы таhаарыыларын туhанным.

1. Ситим тылы туттууга тахсар ал5астар

1. Нэдиэлэ устата олохтоох участковай балыыhа акушерката Е.И. Пахомова, лаборант А.Е. Ануфриева уонна сиэстэрэлэр В.Д. Филиппова, С.А. Артемьева «Анти СПИД» диэн темалаах араас ВИЧ ыарыылар тустарынан кыргыттарга уонна уолаттарга тус бэйэ гигиенатын соптоохтук тутуhарга субэлээн кэпсээтилэр. – 2010 сыл Тохсунньу 6 кунэ сэрэдэ № (9858) «Онньуостэн сонуннар» Люда Григорьева

Нэдиэлэ устата олохтоох участковай балыыhа акушерката Е.И. Пахомова, лаборант А.Е. Ануфриеваны кытта

сиэстэрэлэр В.Д. Филиппова, С.А. Артемьева «Анти СПИД» диэн темалаах араас ВИЧ ыарыылар тустарынан кыргыттарга ону тэнэ

уолаттарга тус бэйэ гигиенатын соптоохтук тутуhарга субэлээн кэпсээтилэр.

2. Коля Фомин – иккис уонна Герман Сутаков уhус миэстэлэри ыллылар. 2010 сыл Тохсунньу 6 кунэ сэрэдэ № (9858) «Мас тардыhыытыгар аhа5ас турнир» Оксана Кривогорницына.

Коля Фомин – иккис, Герман Сутаков уhус миэстэлэри ыллылар.

3. Ынырыылаах ыалдьыттар ортолоругар Дьокуускай куораттан «Кыым» хаhыат эрэдээксийэтин кэлбиттэрэ уонна Ил Тумэн Судаарыстыбаннай Мунньах дьокутаата В.С. Куличкин толопуонунэн э5эрдэлээбитэ киэьэни киэргэттэ. – 2010 сыл Тохсунньу 13 кунэ сэрэдэ № 2 (9859) «Аа5ар бала5ан тэриллибит дьин кэмэ» Галина Захарова.

Ынырыылаах ыалдьыттар ортолоругар Дьокуускай куораттан «Кыым» хаhыат эрэдээксийэтин кэлбиттэрэ ону сэргэ Ил Тумэн Судаарыстыбаннай Мунньах дьокутаата В.С. Куличкин толопуонунэн э5эрдэлээбитэ киэьэни киэргэттэ.

4. Ааспыт сылга арыы сыа5а 44 ыалтан биир бааhынай хаhаайыстыбатыттан уонна «Амма» ТХПК Чакырдаа5ы отделениетыттан ууту туппута. – 2010 сыл Олунньу 27 кунэ № 23-24 (9881) «Чакыр арыы сыа5ар» Иван Корякин.

Ааспыт сылга арыы сыа5а 44 ыалтан биир бааhынай хаhаайыстыбатыттан ону таhынан «Амма» ТХПК Чакырдаа5ы отделениетыттан ууту туппута.

5. Ол иhигэр 1 фольклор салаатын, 15 уруhуйдьут, 8 ункууhут, 9 ырыаhыт уонна 8 пианист баар. – 2010 сыл бэс ыйын 3 кунэ №55-56 (9890) «Отчуоттуур кэнсиэр» Виктория Григорьева.

Ол иhигэр 1 фольклор салаатын, 15 уруhуйдьут, 8 ункууhут, 9 ырыаhыт ону таhынан 8 пианист баар.