Inglisshe - qaraqalpaqsha zoologiyalıq terminler sózligi

NÓKIS – 2016

A

aardvark

mam. tútik túsli

abacterial

Bakteriyasız

abandoned

Túlew

abarticulation

Dipartroz

abbreviation

abbrevaiaсiya,

organizmde

ata

tegine

tán

belgilerdiń joq bolıwı

abdomen

abdomen, qursaq

abduction

Abdukсiya

aberrant

aberrantlı, normadan tıskarı

aberration

Aberraсiya

aboral

haywan denesiniń bir qarama-qarsı tárepi

abmigration

Abmigraсiya

above-ground

tiri, janı bar

Abrego

albakor, uzın tárep qus

Acrology

kenelerdi úyrenetuǵın ilim

Acceptor

Akсeptor

accessory

Qosımsha

acclimatization

akklimatizaсiya,

klimatlasıw,

jergilikli

jaǵdayǵa iykemlesiw

accommodation

akkomodaсiya, kózdiń úyrenisiwi

acellular

Kletkasız

acara

Akara

adaptation

aynala sharayatqa beyimlesken

addax

taw kiyigi

adder

záhárli jılan

milk adder

sútli jılan

puffing adder

shoshqa moyınlı jılan

sea adder

1. tiken balıq, 2. teńiz iynesi

spotted adder

sarı jılan

stone adder

avstraliya kesirtkesi

adder’s tongue

iyt tisi

adenocyte

adenoсit, bez kletkası

adenose

Bezli

adenosine

Adenozin

adenovirus

Adenovirus

adipose

Maylı

adjacent

Aralas

adnexa

ósindi, qosımsha

adolescaria

adoleskariya (sorıwshılardıń rawajlanıw dáwiri)

adoptive

Qabıllaǵısh

adrenal

búyrek ústi

adrostral

tumsıqqa jakın jaylasqan

adsorption

Adsorbсiya

aerie

jırtqısh qus uyası

airostat

hawa qaltaları

aestivator

jazǵı uyqıǵa ketetuǵın haywan

affection

Kesellik

affinity

jaqınlıq; fipogenetikalıq jakınlıq

antigenic

antigenlik jakınlıq

afterbirth

jatır, joldas

afterbrain

artqı miy, artqı kókirek

agama

kesirtke (kesirtkeniń bir túri)

agminate(d)

Colqımsımaq

agnathous

jaq súyeksizler

agouti

aguti, altın sımaq qoyan

agrilus

jıltırawıq gúbelek

agujon

Sargan

aholehole

qızıl ayaq

airway

dem alıw jolları

aku

balıq, skipdjek

ala

Qanat

alar

qanat tárizli

alate

Qanatlı

albacore

Albakor

false

(atlantikalıq) kishkene balıq

great

kók balıq

albatros

1. aq gúbelek, 2. albatros (qus)

black-browed

qara-qaslı albatros (qus)

black footed

qara-ayaqlı albatros (qus)

Grey-headed

ala baslı albatros

sooty

tútin reńli albatros

wandering

sayaxat etiwshi albatros

Yellow – nosed

sarı tumsıqlı albatros

Albinism

teri reńiniń ózgeriwi

Albumen

Belok

alchymist

sovka (jánlik)

Alepidate

qabırshaqsız balıq

Alewife

seld (balıq)

aleyrodids

aleyrodidler (aq kanaatlılar)

alimentation

Awqatlanıw

alisphenoid

alisfenoid, pana sımaq súyek

allostose

tutastırıwshı súyek

allotype

Allotip

alternate

Gezekleniwshi

alternation

of

násildiń gezeklesiwi

generations

altrice

palapan shıǵarıwshı qus

amazon

1. qumırsqa amazon, 2. urǵashı agressiv qumırska

ambulatory

Xodilnıy

ambuscader

buqqıda olja kútiwshi haywan

ametrous

jatırǵa iye emes kletka

amitosis

kletkanıń ápiwayı bóliniwi

amnion

zarodısh (urıq) japıraǵı

amniote

amniot, máyekten kóbeyiwshi

amoeba

bir kletkalı ápiwayılar

amphibian

amfibiyalar (jer-suw haywanları)

ampiblastula

amfiblastula, gubkanıń lichinkası

amphid

Amfida

ampula

Quwıqsha

anabiosis

anabioz, jasırın tirishilik

anaconda

anakonda (jılan túri)

anaerobe

anaerob

(kislorodtan

ǵárezli

jasawshı

organizmler)

analogy

Analogiya

analogous

Uqsas

anal

artqı shıǵarıw jolı

anaphase

anafaza

(tuwrı

emes

bóliniwdiń

úshinshi

stadiyası, basqıshı)

anatomy

anatomiya (kesip jarıw)

anchory

anrous (balıqtıń bir túri)

Anstraian~~~

Avstraliya anrousı

Azov ~~~

Azov teńizi anrousı

Black sea~~~

Qara teńiz anrousı

Californian ~~~

Kaliforniya anrousı

golden~~~

altın anrous

Medilerranean

Jer otra teńiz

ander

Erkek

aner

erkek jánlik

aneurogenic

nervsiz rawajlanıwshı

angelfish

1. teńiz perishtesi, 2. marjan balıqlar

anguine

jılan tárizli

angwantibo

angvantibo

anhydrous

Suwsız

ani

átshók (kókek) ani lichinka-jewshi

animal

Haywan

alpha ~~~

dúrkinde, padada ústemlik etiwshi haywan

beta~~~

padada ústemlik etiwshi ekinshi haywan

carnivorous ~~~

jırtqısh (tuqımı záhárli haywan)

cold – blooded ~~~

salqın qanlı haywanlar

domestic ~~~

úy haywanları

experimental ~~~

qolǵa úyretilgen haywanlar

four – footed ~~~

tórt ayaqlı haywanlar

fur – bearing ~~~

ań teri beretuǵın haywan

game ~~~

ań (ań qusları)

hoofed ~~~

tuyaqlılar

horned ~~~

múyizli, shaqlı haywanlar

key – industry ~~~

ósimlikti sorıwshılar

multiparous ~~~

kóp urıqlı haywanlar

ruminant ~~~

gúysewshi haywan, gúyis qaytarıwshı

solid – hoofed ~~~

taq tuyaqlı haywan

trained ~~~

úyretilgen haywan

wood -boring

toqıldawıq

animalization

animalizaсiya

annelides

saqıynalı qurtlar

anoa

jabayı ógiz

anomaly

anomaliya, normal rawajlanıwdan awıtqıwı

ant

qumırısqa(lar)

Alleghany mount~~~

allegan qumırısqası

Argentine ~~~

argentina qumırısqası

army ~~~s

qańǵımay, gezende qumırısqalar

black ~~~

qara, iyisi bar qumırısqa

black carpenter ~~~

pensilvaniya qumırısqası

callow ~~~

pilleden shıqqan qumırısqa

common black~~~

qara końır qumırısqa, toǵay qumırısqası

cow-killer

úrpek júnli hárre

harvester ~~~

oraqshı qumırısqa

hill ~~~

sarı tóǵay qumırısqası

honey ~~~

pal jıynawshı qumırısqa

leaf - cutting~~~

japıraq kemiriwshi qumırısqa

little black ~~~

kishi qara qumırısqa

red carpenter ~~~

qızıl kumırısqa

soldier ~~~

ásker qumırısqa

white ~~~s

termitler, aq qumırısqalar

antbirds

qumırısqa uslawshı quslar

anteater

1. qumırısqa jewshiler, 2. e xidna (ápiwayı sút

emiziwshi haywan)

banded ~~~

kaltalı qumırısqa jewshi

cape~~~

afrika tútin tisli qumırısqa

scaly~~~

Kesirtke

antelope

antilopa, taw kiyigi

beira~~~

beyra antilopa

four-horned~~~

tórt múyizli

harnessed ~~~

toǵay kiyigi

prong – hormed~~~

is múyizli kiyik

roan (e) ~~~

at tárizli kiyik

spiral – horned ~~~

burındı múyizli kiyikler

anthill

qumırısqa uyası (ini)

anthropology

antropologiya

anthropometry

antropometriya

antigen

Antigen

anting

«enting», quslardıń kumırısqalar uyasın kazıyı

antipoison

záhárge qarsı

antivirus

virusqa karsı

antler

suwın múyizi (shaqı)

anubis

anubis, pavian (iyt baslı maymıl)

anurous

quyrıqsız

anus

anus, artqı shıǵıw jolı

aorta

Qolqa

aoudad

afrika qoshkarı

ape

Maymıl

anthropoid

adam sımaq maymıllar

barbary~~~

quyrıqsız turpayı maymıl, Makaka

black~~~

qara pavian (maymıl)

holy~~~

Langur

night~~~

ápiwayı úsh sızıqlı tún maymıl

red ~~~

Orang – Utang (maymıl), (orangutan)

aperture

tesik, jarıq

branchial ~~~

saǵaq sańǵaqları

aphid

shırınja (ósimlik biytleri)

apple~~~

alma shırınjası

bean~~~

láblebi shırınjası

beech blight~~~

qayın aǵashı shırınjası

black cherry~~~

shiye aǵashı shırınjası

brown citrus~~~

сitrus ósimlikler shırınjası

cabbage~~~

kapusta shırınjası

corn leaf~~~

mákke júweri japıraqları shırınjası

cotton~~~

paxta shırınjası

wooly pear~~~

almurt aǵashı shırınjası

yellow sugarcate~~~

sarı kant trostnigi shırınjası

apish

maymılǵa tiyisli

apitoxin

pal hárresi záhári (uwı)

apivorous

pal

hárreleri

menen

awqatlanıwshı

(azıqlanıwshı)

apodal

ayaqsızlar, qarın kalashıǵına iye emes

apodema

apodema

apogamy

apogamiya

apogeny

tólsizlik, apogeniya

apomixis

tólsiz kóbeyiw, apoliksis

apophysis

Apofiz, ósikshe

apparatus

apparat, qurılma

canalicular~~~

ishki kletkalı Goldji apparatı

Golgi~~~

Goldji apparatı

hatching~~~

inkubator

appearance

sırtkı kórinis

apterium

apteriy

apterrous

qanatsız, qalashsız

aquarium

akvarium (balıq ósiriw ushın arnalǵan ıdıs)

aquatic

suwda jasaytuǵın

arachin

araxin

arachnoid

1. órmekshiniń qabıǵı, 2. órmekshi tárizli

arch

duga

~~~of cranium

bas súyegi dugası

aortic~~~

qolqa dugası

axillary~~~

qanat astı dugası

costal~~~

qabırǵa dugası

gill~~~

saǵaq dugası

intestinal

ishek arkası

mandibular

jaq dugası

palatine~~~

tańlay súyegi

pectoral~~~

kókirek súyegi

pelvic~~~

jambas súyegi

subocular~~~

sheke dugası

tendinous~~~

sińir dugası

visceral~~~

saǵaq dugası

archebiosis

arxebioz, tirishliktiń payda bolıwı

archencephalon

aldıńǵı miy kaltashası

archenteron

arxenteron, birinshi ishek

area

belgili jasaw ornı

hibernating~~~

qıslaw arealı, ornı

natural~~~

adam barmaǵan jer, úlke

reserved~~~

qorıq jer

wintering

qıslaw ornı

areography

territoriyanı tekseriw izertlew

arenaceous

Qumlı

areolet

áynekshe (pal hárresinde)

argali

arxar, argali, taw qoshqarı

siberian

altay (tyan-shan) qoshqarı

argenteum

argenteum, gúmis reńli qatlam (balıqlarda)

argentine

argentina, serebyanka

arm

qol, seziw aǵzaları

lower~~~

qarı jilik (iyin aldı súyegi)

upper~~~

Iyin

armature

qorǵanıw dúzilisi, sawıt, qattı kabıq

armor

qattı qabıq, sawıt

armpit

qoltıq, qanat astı shuqır, oy

artery

Arteriya

carotid

uyqı arteriyası

allontoic~~~

kindik arteriyası

coranary

koroparlıq (vena) arteriyası

cephatic~~~

ulıwma uyqı arteriyası

efferent~~~

shıǵarıwshı arteriya

arthropods

buwın ayaqlılar

bloodsucking~~~

qan sorıwshı buwın ayaqlılar

articulation

buwınlasıw, buwın

asexual

1. jınıssız 2. vegativli

asiphonate

sifonga iye emes

asp

1. ápiwayı záhárli qara jılan 2. kobra (jılan) 3.

aq marqa (balıq)

Aral~~~

Aral qızıl erinli aqmarqası

flathead~~~

Krisnoper

pike~~~

jerex lısach

aspect

1. sırtqı kórinis, 2. aspekt (fenologiyalıq)

3. landshaft, formaсiyanıń kórinisi

autumnal~~~

gúzgi aspekt

hiemal~~~

qısqı aspekt

seasonal~~~

máwsimli aspekt

vernal~~~

báhárgi aspekt

ass

Eshek

african wild~~~

afrika jabayı eshegi

asiatic wild~~~

aziya jabayı eshegi, qulan, onagr

assimilation

assismilyaсiya (ózlestiriw, sińiriw, házil etiw)

genetic~~~

genetikalıq assimiliсiya

association

assoсiaсiya, shólkem

atavism

atavizm, tukım quwıw, ata-babasınıń belgisiniń

ballada qaytalanıwı

atlant

atlant, moyın omırtkası

atmobios

hawada jasawshı oragnizmler

atmosphere

Atmosfera

atacia

erkeklerdiń tólsizligi

atomy

Skelet

atocous

gewdeniń jınıssız bólimi (qurtlarda)

atoxic

Záhársiz

atrium

júrek aldı

auk~~~

qus

great~~~

(qanatsız) teńiz úyregi

aura

túyetawıq

auricle

júrek aldı

auriform

qulaq tárizli

autecology

autekologiya (osoblardıń ortalıq arasındaǵı óz-

ara qarım-katnasın izertleytuǵın ilim)

autodermalia

teri nurları

autogamy

yadro apparatınıń bóliniwi

automixis

óz-ózinen tuxımlanıw

autonereid

ósimlikler, organikalıq e mes birikpeler menen

awqatlanıwshı organizmler

autopodium

sawsaq (barmaq)

auto reduplication

avtoreduplikaсiya, óz-ózinen kóbeyiw

autosome

jınıssız xromosoma

avian

quslar, quslardıń, quslarǵa arnalgan

awn

qılshıq, tiken

plumose~~~

pár tárizli kılshıq, tiken

scanbrous~~~

tisli tiken, kılshıq

awned

tikenli, qalshıqlı

awnless

tikensiz, qalshıqsız

axis

kósher, ekinshi moyın omırtqası

cerebrospinal ~~~

bas hám arqa omırtqa miyi

electruc(al)

júrektiń elektrik kósheri

axon

akson, neyrit, nerv talshıǵınıń bir bólimi

aye-aye

Ay-Ay (maymıl tuqımına jatatuǵın madagaskar

haywanı

azygous

jup emes

Absorbent-

limfa tamırları

Accessory-

qosımsha tamır

adfly

-soqır shıbın, sona

Adipose-

may tkanı

Adjutant-

hindistan jemsekli láylegi

Africfy ground-

afrika jer balpaq tıshqanı

Ailanthus-

qúye

Air-

hawa qaltası

Air-

traxeya, dem alıw tútigi

Albino-

aq tıshqan

Alder tube

-

otshıl gúbelek

Alfalfa-

motılek gubelegi

Allantoic-

urıqlıq jatatuǵın orındaǵi tamır (qabıq)

alligator

qattı qabıqlı shortan

Alpine-

aq qoyan

Alskan ground-

uzın quyrıqlı balpaq tıshqan

Amazona-

amazonka totı qusı

Ambulatary-

júriw ayaǵı

American-

yaguar

American-

yaguar

American white-

aq mańlaylı ǵaz

fronted-

Anal-

artqa shıǵarıw tamırı

Angorn goat bitting-

angar eshkisiniń biyti

Animal-

haywanlar dúnyası

Animal-

glikogen, haywan kraxmalı

Annelid-

saqıynalı qurtlar