2-МАВЗУ

Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети Ижтимоий фанлар факультети Социология кафедраси

Фан: Социология

Мавзу: ЖАМИЯТ ЯХЛИТ ТИЗИМ СИФАТИДА

доц. Жиянмуратова Г.Ш.

Режа:

1.Жамият ва социал тизим тушунчалари

2.Жамият тўғрисидаги қарашлар хилмахиллиги

3.Ҳозирги кун жамиятининг кўринишлари ва турлари

4. Фуқаролик жамияти

Таъриф

Жамият – кишилар ҳаётий фаолиятининг тарихий ривожланиш шакли бўлиб, ўз тузилиши жиҳатидан мураккаб тизимни ташкил қилади.

Социология тарихида жамият – ўз ижтимоий эҳтиёжларини қондирувчи кишилар бирлиги сифатида тушунилган.

Шу билан бирга, жамият айрим ижтимоий бирликгина эмас, балки

ижтимоий муносабатлар мажмуаси ҳамдир.

ТАЪРИФ

Жамият – тараққиётнинг маълум босқичида пайдо бўлган, ўзининг ишлаб чиқариш муносабатларига асосланган, тили, ҳудуди, маданияти билан фарқланадиган, кишилар ўртасидаги бевосита ёки билвосита ижтимоий муносабатларга амал қиладиган уюшмадир.

Жамиятга берилган социологик таърифлар

бошқа инсонларга МАКС ВЕБЕР йўналтирилган

ҳаракатлар маҳсули бўлган инсонлар муносабатидир

жамият қадриятлар ва

меъёрлар орқали тузиладиган Т.ПАРСОНС муносабатлар тизими.

Табиий феномен

О.КОНТ

Социология жамиятни қуйидаги нуқтаи назардан ўрганади:

1.Жамият тузилиши ва таркиби ўрганилади (жамият қандай кишилардан иборат, улар қанча ва қандай синф ёки табақаларга мансуб?).

2.Жамиятда яшаётган

кишиларнинг хаттиҳаракатлари нималардан иборат (уларнинг ўзаро муносабатларидаги характерлари).

3. Жамият тараққиёти унинг ривожланиши нуқтаи назаридан ўрганилади.

Социал тизим тушунчаси

Социал тизим – ўзаро боғланган индивидлар, ижтимоий гуруҳлар ва институтларни ўз ичига олувчи, мураккаб ташкил

бўлган ва тартибланган ижтимоий яхлитлик.

Алоҳида шахс ҳам унинг ташқи дунё билан мунособатларининг серқирралиги ва ўз-ўзини ташкил қилишининг яхлитлиги нуқтаи назаридан социал тизим ҳисобланиши мумкин.

Социал тизим – мураккаб ички тузилишга эга бўлиб, тартибли, бир бутун, ўзига хос ижтимоий алоқадорлик ва турли ижтимоий муносабатлар бирлигини ташкил қилади.

яхлитлик

Тизимга хос

хусусиятлар мослашувчан

лик

ўзгарувчанлик

ўзини ўзи

тарихийлик ташкил этиш ва ўзини ўзи

бошқариш

Жамиятнинг таркибий тузилиши