Ишсизлик ва унинг турлари. Ишсизлик даражасини аниқлаш.
Улар меҳнатга лаёқатли бўлиб, ишлашни хоҳлаган, лекин иш билан таъминланмаганлар.
Ишсизлик турлари
Ишсизлик даражаси
Бу ишсизлар сонининг ишчи кучи таркибидаги улушидир.
Ишсизлик даражаси Ишсизлар сони 100%. Èø÷è êó÷è ñîíè
Ўзбекистонда ишчи кучи бандлигини таъминлаш ва ишсизларни ижтимоий ҳимоялаш борасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари.
Ўзбекистон Республикаси меҳнат бозорида ишсизлик |
|||||
|
|
тенденциялари |
|
|
|
|
|
(минг киши ҳисобида)* |
|
|
|
|
|
|
Шундан: |
|
|
|
|
Расмий равишда рўйхатга |
Мустақил равишда иш |
||
|
Ишсизлар |
олинган ишсизлар |
қидираётганлар |
||
|
|
|
|
|
|
Йиллар |
сони, минг |
|
|
|
|
|
киши |
сони, минг |
улуши, % |
сони, минг |
улуши, % |
|
|
киши |
киши |
||
|
|
|
|
||
2000 |
421,4 |
35,4 |
8,4 |
386,0 |
91,6 |
2001 |
462,8 |
37,5 |
8,1 |
425,3 |
91,9 |
2002 |
448,2 |
34,8 |
7,8 |
413,4 |
92,2 |
2003 |
430,5 |
32,2 |
7,5 |
398,3 |
92,5 |
2004 |
425,0 |
34,9 |
8,2 |
390,1 |
91,8 |
2005 |
410,3 |
27,7 |
6,8 |
382,6 |
93,2 |
2006 |
391,5 |
25,5 |
6,5 |
366 |
93,5 |
2007 |
557,4 |
23,2 |
4,2 |
534,2 |
95,8 |
2008 |
623,3 |
16,9 |
2,7 |
606,4 |
97,3 |
2009 |
601,4 |
20,1 |
3,3 |
581,3 |
96,7 |
2010 |
658,2 |
16,2 |
2,5 |
642 |
97,5 |
2011 |
622,4 |
12,9 |
2,1 |
609,5 |
97,9 |
2012 |
626,3 |
6,0 |
1,0 |
620,3 |
99,0 |
2013 |
639,7 |
5,4 |
0,8 |
634,3 |
99,2 |
2014 |
687,0 |
3,4 |
0,5 |
683,6 |
99,5 |
2015 |
709,4 |
2,7 |
0,4 |
706,7 |
99,6 |
2016 |
724,0 |
4,9 |
0,7 |
719,1 |
99,3 |
Ўзбекистонда ишсизлик даражаси, % |
Ўзбекистонда расмий ишсизлик даражаси, % |
Ишсизлик даражаси, % |
Индикаторнинг сифат |
|
баҳоси |
10 дан юқори |
салбий даража |
|
|
6-10 |
ўртача даража |
|
|
3-6 |
мўътадил даража |
|
|
3 дан кам |
паст даража |
|
|
Ишсизликнинг ижобий жиҳатлари
ходимларни меҳнат унумдорлигини оширади
ходимларни меҳнатга муносабатларини яхшилайди
фуқаролар билим олиш ва малакаларини ошириб боришга ҳаракат қилади
иш берувчиларни паст иш ҳақида ўз истакларидаги ходимни ёллаш имкониятлари
Ишсизликнинг салбий
жиҳатлари
1. Иқтисодий жиҳатдан
ишсизлик ортиши натижасида ЯИМнинг камайиши (А. Оукеннинг қонунига кўра
ишсизлик даражасининг 1 фоиз ошиши ЯММни 2,5 фоизга камайтириши мумкин),
ҳукуматнинг ишсизларга қиладиган нафақа, касбга тайёрлаш, малака ошириш харажатлари ортади,
айрим ҳолларда меҳнат бозорида кераксиз мутахассислик тайёрлаш учун ҳукумат ва фуқароларнинг харажатлари ортади,
аҳоли даромади ва турмуш даражаси пасаяди;
2.Ижтимоий жиҳатдан
ишсизлик шахснинг ижтимоий мавқеини пасайтиради,
узоқ давом этадиган ишсизлик фуқароларнинг ҳукуматга норозилигини уйғотади ва кучайтириб боради,
аҳоли орасида жиноятчилик ортади,ходимларда эртанги кунга ишонч йўқолади,
иш берувчиларнинг ходимларни рағбатлантириш, меҳнатни муҳофаза қилиш, меҳнат шароитларини яхшилаш тадбирлари сустлашади;