Добавил:
mkk-1978@mail.ru Доктор экономических наук, профессор кафедры Экономической теории национального университета Республики Узбекистан им. М.Улугбека Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
1-mavzu.pptx
Скачиваний:
1604
Добавлен:
01.01.2021
Размер:
1.13 Mб
Скачать

MAKROIQTISODIY TAHLIL VA

PROGNOZLASHTIRISH

1-Mavzu: Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

Ma‘ruzachi: Q.Q.Mambetjanov

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

Reja

:

1.“Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash” fanining

predmeti va ob’ekti

2.Asosiy makroiqtisodiy bog‘liqliklar

3.Makroiqtisodiy tahlil va prognozlashning o‘zaro bog‘liqligi hamda ularning iqtisodiy fanlar tizimidagi o‘rni

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

Makroiqtisodiy tahlilning predmeti – milliy iqtisodiy jarayonlarning o‘ziga xos xususiyatlari, iqtisodiyot tarmoqlari o‘rtasidagi universal bog‘liqliklarning o‘ziga xos shakllari, iqtisodiy siyosatning turli vositalaridan foydalanishda amal qiladigan sabab-oqibat mexanizmlari, shuningdek, ichki iqtisodiyot hamda tashqi dunyoning o‘zaro bog‘liqligi va o‘zaro ta’siri ishtirok etishidir.

Iqtisodiy siyosat – davlat va jamoat institutlarining makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy o‘sishga erishish maqsadida iqtisodiy jarayonlarga tuzatishlar kiritishga yo‘naltirilgan harakatlari tizimi.

Fanning maqsadi – hisobot asoslarini o‘rgatish, mamlakat iqtisodiyotida daromad va boyliklar taqsimotiga, ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar faoliyatiga ta’sir etuvchi byudjet, soliq, pul-kredit siyosatlari, to‘lov balansi va tashqi qarzni tahlil qilayotganda asosiy konsepsiyalar, soliq sohasi, davlat xarajatlari va kapital qarz siyosati bilan tanishtirishdan hamda makro ko‘rsatgichlarni prognozlashdan

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

Faning mazmuni – makroiqtisodiy tahlil va prognozlashning paydo bo‘lishi, rivojlanishi bosqichlari va xususiyatlari, uslubiyoti va usullari, makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar axborot ob’ekti, makroiqtisodiy jarayonlarning iqtisodiy tahlili, byudjet, soliq, pul, kredit siyosati, to‘lov balansi, bandlik, ishsizlik va inflyasiya darajasidagi o‘zgarishlar va ular rivojlanish qoidalarining takomillashuvining nazariy va amaliy asoslarini o‘rgatadi.

Makroiqtisodiy tahlilning asosiy bo‘limlari quyidagilar: makroiqtisodiy tahlil va prognozlashtirishning uslubiy asoslari, makroiqtisodiy jarayonlarning iqtisodiy tahlilini o‘rganish, uni yanada rivojlantirish, takomillashtirish, mavjud imkoniyatlardan to‘liq foydalanish, erishilgan muvaffaqiyatlarni keng yoyish va yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarning sabablarini o‘rganish hamda ularni imkoni boricha tugatishga yordam berishdan iborat.

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

“Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash” fanining vazifalari:

milliy iqtisodiyot ko‘rsatkichlarini baholash va monitoring o‘tkazishda foydalanadigan usullar majmuini o‘rganish;

mamlakatimizda ishlab chiqariladigan tovar va xizmatlarning jami hajmini hisoblash;

inflyasiya sur’atlarini, ishsizlik darajasini, to‘lov balansi saldosini tahlil qilish;

valyuta almashtiruv kursi ko‘rsatkichlarini tahlil qilish.

Iqtisodiy tahlil va prognozlashning ilmiy asoslari

Makrotahlil quyidagi tarkibiy qismlarni o‘zida mujassam etgan:

pozitiv

«Nima sodir bo‘layapti?» degan savolga javob beradi va prognoz qilish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi (bunda muayyan faktlar, nisbatlar va raqamlardan foydalaniladi).

normativ

«Qanaqa bo‘lishi kerak?» degan savolga javob beradi va iqtisodiy siyosat vositalarini ishlab chiqish orqali vaziyatni to‘g‘rilashga yordam beradi.

Makroiqtisodiyot

Bu mamlakat miqyosida moddiy ishlab chiqarish va nomoddiy sohalarini bir butun qilib birlashtirgan milliy va jahon xo'jaligi darajasidagi iqtisodiyotdir.

moddiy ishlab chiqarish

uning

nomoddiy

ishlab

tarkibi

chiqarish

 

xizmat ko'rsatish

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Makroiqtisodiy

ko'rsatkichlar

yalpi milliy mahsulot;

YaMM

yalpi ichki mahsulot;

YaIM

sof milliy mahsulot, sof ichki mahsulot;

SMM, SIM

milliy daromad;

MD

pul oqimi, byudjet xolati, inflyatsiya

moliyaviy

 

(deflyatsiya);

ko'rsatkichlar

axoli daromadlari, ishsizlik darajasi, axoli

ijtimoiy

 

soni va h.k.

ko'rsatkichlar

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Iqtisodiy o'sishni ifodalovchi ko'rsatkichning asosiy kamchiliklari

mahsulot

xalq

atrof

ishlab

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Makroiqtisodiy ko'rsatkichlarning ahamiyati

ular yordamida butun iqtisodiyotning holati, uning o'sishi yoki pasayishi tahlil qilinib, xulosa chiqariladi;

ular yordamida davlat o'z iqtisodiy siyosatini belgilaydi;

ma'lum vaqt oraliғidagi ishlab chiqarish hajmini hisoblash va milliy iqtisodiyotning faoliyat yuritishiga bevosita ta'sir qiluvchi omillarni aniqlash imkonini

ishlab chiqarish, ayirboshlash, taqsimlash, qayta

taqsimlash va natijada foydalanish bosqichlarida

mamlakatdagi umumiy iqtisodiy muvozanatlik holatini aks ettiradi.

© 2013 Cengage Learning. All Rights Reserved. May not be scanned, copied or duplicated, or posted to a publicly accessible website, in whole or in part.

Соседние файлы в предмете Макроэкономический анализ и прогнозирования