Тезағардағы судың қалыпты тереңдігін (h0) анықтау.

в, м	h, м	ω, м2	, м	R, м	С, м0,5/с		Q, м3/с
const

Сурет 10.2. Тезағардағы судың қалыпты тереңдігін анықтау графигі.

Суұрма құдықтың негізгі өлшемдерін анықтау.

Суұрма құдыққа кірер кездегі құлау қабырғасының биіктігін (P) алдын ала қабылдаймыз.Суұрма құдықтың түбіндегі сығылған қима мен қабыспа (h′c) тереңдіктерін алғашқы жуықтаулармен формуламен анықтаймыз:

(10.16)

мұнда =0.95-жылдамдық коэффициенті;V₂-тезағар аяғындағы судың жылдамдығы,яғни суұрма құдыққа кірер жердегі,м/c;V₂= =1.1-тірі қима бойынша жылдамдықтың біркелкі таралмау коэффициенті.

(h΄c)-ні біле отыра және қатынасы бойынша графиктен [16,140 бет]ε″с₂- ны анықтаймыз және екінші қабыспа тереңдікпен тең болады: һ''c₂ = h_кр * ε''с₂ ,м.

4-сұрақ. Түтікшелі –ожаулы су қашыртқыны есептеу (сурет 9.5).

Ожаулы су қашыртқының гидравликалық есебі былайша жүргізіледі.

Ғимарат жұмысының нормативтік режимін қамтамасыз ететін суағар енін формула бойынша табады:

(10.17)

мұнда _n-суға бастырылу коэффициенті, тәуелділігіне байланысты график бойынша анықталады [13.169 бет ]; һn=0.2 м суға бастырылу биіктігі;Н₀-жақындау жылдамдығын есептей отыра алынған арын, Н₀=Н=Zтід-Zәід; m=0.42, өтімділік коэффициенті.

5-сұрақ. Сифонды су қашыртқының есебі.

Сифонның гидравликалық есебі төмендегідей:берілген есептік өтімділік (Q_сқ) үшін сифон типі таңдалады,сифон құбырының көлденең мөлшерлері,сифондағы ваккум және жылдамдық анықталады.

Төменгі бьефтегі ӘІД және ТІД белгілері белгілі болғанда құбырдағы ағынның тірі қимасының ауданын формула арқылы анықтайды:

Q_сқ = *ω (10.18)

мұнда =0.8 – өтімділік коэффициенті;Н₀=H=Z ТІD-ZТД ТБ-тегі, яғни, жақындау жылдамдығын ескереміз.

ω= (10.19)

Тірі қиманың ауданын біле отыра, құбырдың диаметрін анықтаймыз:

d= (10.20)

Сифондағы вакуумды анықтау үшін, қарастырылып отырған қимадағы жылдамдықты білу керек.

(10.21)

Сифонды ғимараттың жиынтықты кедергі коэффициенті кірер алдындағы дөңгелектен шығар жеріндегі және құбырдың ұзындық бойындағы кедергі коэффициенттерінен тұрады:

Σξ= ξ _куб+ξ_донг+ξ_шығу+ξ_кұб.

Суды атмосфераға шығарардағы шығар қимадағы жылдамдық формула бойынша анықталады:

Vшығ = (10.22)

Өтімділік (Q_сқ) пен жылдамдықты (V_шығ) біле отыра, сифондағы ваккум Бернулли теңдеуі бойынша анықталады:

Вак= у+ (1+Σξ) – H [Вак]рұқ.ет; (10.23)

мұнда [Вак] рұқ.ет - рұқсат етілген мән, 8- 8.5 су бағаны м-ге тең. У - салыстыру жазығынан қарастырылып отырған қиманың ортасына дейінгі арақашықтық,м;2-3 м –ге тең.

6- сұрақ. Шахталы су қашыртқы есебі.

Шахталы су қашыртқының су қоймасының бір жағалауына бөгеттен тыс орналастырады.Су ағызатын воронканы ӘІД белгісіне қояды, яғни ол автоматты түрде жұмыс істейтін су қашыртқы болып табылады.(сурет 10.3).

Шахталы суқашыртқының гидравликалық есебі воронка радиусын (R), конустық бөліктегі жылдамдықты (V) және воронканың диаметрін (d) анықтауға келіп саяды.

Суқашыртқының берілген есептік өтімділігінде (Qсқ) воронканның радиуысын формула бойынша анықтайды:

(10.24)

мұнда m =0.36 өтімділік коэффициенті; Н-суағар табалдырығындағы судың тереңдігі,м; Н = ZТІD - ZӘІД;

Конустық бөліктің аяғында судың тереңдігі, һ_о=0,65Н, м тең.

Сурет 10.3.Шахталы су қашыртқының есептік схемасы.

Конус бөлігінің ұзындығы: L=(0.4÷0.5)R,м. Конус бөлігінің соңындағы радиус:

r₀ =R – L-0.325 *H *sin ; (10.25)

мұнда – воронканың конустық беті мен жазықтық арасында пайда болатын бұрыш.

Конус бөлігінің соңындағы жылдамдық тең V₀= (10.26)