- •В.П. Чернобровин, в.Е. Рощин, т.П. Сирина, м.В. Чернобровина техногенді шикізаттардан қара металды бөліп алу
- •1.1. Темір кендері. Темір кендерінің қалдықтарынан металды бөліп алудың ерекшеліктері
- •1.2. Хром кендері. Оларды байыту
- •1.3. Марганец кендері. Оларды байыту
- •Домна және болат балқыту өндірісінің қождары
- •2.1. Қож жүйелерінің негізгі сипаттамалары
- •2.2. Қождардың балқымалығы және салқындау құбылысы
- •2.3 Қос оксиді жүйесінің күй диаграммасы
- •2.4 Балқыған қождардың тұтқырлығы
- •2.5 Өндірістік қождар
- •2.6 Сұйық қож құрамындағы металдың байланысуының себептері
- •2.7 Домендік қождар және оларды утилизациялау
- •2.7.1 Теміркенді шикізаттарды кешенді қайта өңдеу
- •Домна пешіне тиелетін материалдардың химиялық құрамы
- •2.7.2. Доменді ферромарганецті балқытудағы қождар
- •2.7.3. Домендік өндірістегі ванадилі шойындардың қождары
- •2.8 Болат балқыту өндірісінің қождары және оларады утилизациялау
- •2.8. 1. Болатбалқыту қождарының түрлері және оларды қолданудың негізгі тәсілдері
- •2.8.2. Жоғары марганцалы қождың қолданылуы
- •2.8.3.Ванадий құрамды қождардың пайдаланылуы.
- •2.8.4. Ниобий құрамды конвертерлі қождардың қолданылуы.
- •2.8.5.Фосфор құрамды қождардың қолданылуы.
- •2.8.6. Топырақты жою үшін арнайы қалдықтарды қолдану.
- •3.1.Көміртекті феррохромды қождар
- •3.2.Қождың балқуы мен қатуы.
- •3.3.Балқытылған қождың тұтқырлығы. Қату температурасы.
- •3.4.Жоғары көміртекті феррохромның өңделген қождары.
- •Қождың магнитті сепарациясының өнімдері
- •Магнитті сепараторлардың сипаттамасы
- •3.5.Ауа үстелдеріндегі қождың сипаттамасы.
- •Металлоконцентрат құрамы
- •Ауыр өнімнің магнитті компонентінің құрамы
- •Ауыр өнімнің магнитті емес компонентінің құрамы
- •3.6 Төмен көміртекті феррохром өндірісінің технологиясының негіздері
- •3.7 Жоғарғы көміртекті феррохром қожын өңдеу
- •3.8 Төменкөміртекті феррохромның сепарацияланған қожын қолдану
- •4.1. Ферромолибденді балқыту
- •Қожды балқыту басталғандағы температура мен химиялық құрамы
- •Ферромолибденді қождың минерологиялық құрамы, мас.%
- •4.2. Молибденқұрамды қалдықтарды қайта өңдеу
- •Катализаторларды бірге балқыту кезіндегі пештен шығарылған металлдың құрамы
- •4.3. Ферровольфрам өндірісіндегі қайта өңдеу, қождар мен қалдықтарды пайдаға асыру (утилизация)
- •4.4. Вольфрамды қождың магнитті сепарациясы
- •4.5 Ферровольфрамды үйінді кектерден алу
- •4.6 Ванадийқұрамды балқымалардың қалдығы мен қожын қайта өңдеу технологиясы
- •4.7 Феррованадий өндірісінің құйма қожын утилизациялау
- •Жэс қалдықтарын қолдану кезіндегі ванадийдің алынуы
- •4.8. Марганецті балқыма өндірісі кезіндегі техногенді қалдықтар және оның утилизациясы
- •Металлтермиялық өндірістің қождары
- •Зерттелген қождардың химияминералогиялық сипаттамасы
- •Аақ(Ашық Акционерлік Қоғам) «чэмк(Челябинск электрметаллургиялық комбинат)» құрайтын қалдықтардың сипаттамасы
- •30 Кесте Металл мен қождың қалдығына экспортталған саны
- •Үйінді материалының материалдық құрамы, масс. %
- •Аақ «чэмк-да» қож үйінділерді өңдеу
- •5.3 Аақ «Серов ферроқорытпа зауыты»-ндағы қож үйінділерді өңдеу
- •6.1. Шламдарды қайта өңдеу
- •6.2. Кендерді байытудың және газтазартқыштардың марганецқұрамды шламдары
- •6.4. Металлургиялық шламдардың цинксыздандыру
- •7.1. Сыныптау
- •Негізгі түсініктер мен анықтамалар
- •7.3. Электрсүзгіде шаңды жинау
- •7.4. Ферромолибден өндірісінің шаңтәрізді қалдықтары және оларды қайта өңдеу жолдары
- •Шаңды қаптарда ауланған шаңның құрамы, масс. %
- •Электрсүзгіде ауланған шаңнаң құрамы, масс. %
- •Балқыту өнімдеріндегі элементтердің орналасуы, қат. %
- •Балқыту өнімдері бойынша элементтердің орналасуы, масс. %
- •7.5. Феррованадийдің электрбалқытуынан ауланған шаңның қалпына келуі
- •7.6 Шаң тәріздес материалдарды кесектеу
- •7.7. Шекемтастарды беріктендіру
- •7.8 Болат балқыту өндірісіндегі шаңдар және олардың құрамы
- •7.9 Феррохромды балқытқан кездегі шаңдардың жоғалымдары, шаңды ұстау және кәдеге жарату
- •7.10 Ферровольфрамды балқыту кезіндегі шаңды ұстап алу және кәдеге жарату
- •8.1Метал сынықтарынан металды алудың ерекшеліктері
- •Улы ерітінділер және оларды қайта өңдіру
- •Түйіршікті қалдықтардың химиялық құрамы
- •9.1 Материалдардың қауіп класстары
- •Зиянды заттардың класы
- •9.2 Хром қорытпалар өндірісіндегі уытты(токсичности) қалдықтарды бағалау
- •9.3. Ванадий өнімінің өндірісіндегі токсикология
- •9.4 Оао « чэмк» өндіріс қалдықтарына радиациялық баға беру
- •Библиографиялық тізім
4.6 Ванадийқұрамды балқымалардың қалдығы мен қожын қайта өңдеу технологиясы
Ванадийдің мөлшері бойынша біздің елде төменванадийлі титаномагнетит басымдыққа ие, яғни 61 %-ды құрайды. Аз үлесі (37%) ортаванадийлі титаномагнетитке және 2% жоғарыванадийлі титаномагнетитке тиесілі.
0,5...0,6 мөлшерлі титаномагнетит концентратынан V2O5-ті алудың экономикалық тиімділігін качканар кендерінің мысалдарынан көруге болады.
Магнетитті концентраттар құрамында 0,5...1,0% V2O5 бар кендер біздің елде жақсы өңделеді.
Ванадийді балқытудың үш сатылы технологиясында әр алдыңғы периодтың есептелеген химиялық құрамы мен мөлшері бойынша пайда болған өнімнің (қож немесе металл) біреуі келесі периодқа өтіп әрі қарай балқу үрдісіне қатысып отырады. Сақинаға тек бастапқы шихта материалдары өтіп отырады. Сақинадан тек өнімді ванадий мен соңғы үйінді қож шығады. Балқымаға бірінен соң бірі тұрақты енгізу кезінде сақина ішінде балқыма өнімінің химиялық құрамы мен мөлшерін есептейтін режим жүзеге асып отырады. Феррованадийді алудың «сақиналанған» өндірістік технологиясының схемасы 48-ші суретте келтірілген.
Сурет 48. Феррованадийді алудың «сақиналанған» өндірістік технологиясының схемасы
(Бағыттаушының маңындағы сандар - V2O5тің мөлшері)
Циклдық режимде есептелген балқыманың үш периоды бойынша ванадийдің балансы 27-кестеде келтірілген.
Кесте 27
Ванадий балансы
Компонент |
Балқыма периоды |
Барлығы |
Балқымаға V бөлу |
|||||
1 |
2 |
3 |
|
|
||||
Берілді |
||||||||
Техникалық V2O5 |
114,89 |
459,56 |
413,60 |
988,05 |
98,64 |
|||
Металлеленді |
13,56 |
- |
- |
13,56 |
1,35 |
|||
Кремнийлі металл |
- |
413,79 |
868,76 |
- |
- |
|||
Қайта жіберу қожы |
289,52 |
- |
- |
- |
- |
|||
Барлығы |
417,97 |
873,35 |
1282,36 |
1001,61 |
100 |
|||
Алынды |
||||||||
Кремнийлі металл |
413,79 |
868,76 |
- |
- |
- |
|||
Соңғы металл |
- |
- |
992,84 |
992,84 |
99,12 |
|||
Үйінді қож |
4,17 |
4,59 |
- |
8,77 |
0,87 |
|||
Қайта жіберу қожы |
- |
- |
289,52 |
- |
- |
|||
Барлығы |
417,97 |
873,35 |
1282,36 |
1001,61 |
100 |
|||
Феррованадийді алудың «сақиналанған» өндірістік технологиясының схемасы мен циклдық режимде есептелген балқыманың үш периоды бойынша ванадийдің балансының нәтижелері ванадийді алудың жоғары дәрежесін көрсетеді – соңғы металлға 99,12 %, тек 0,87 % жоғалымы үйінді қожға. Үйінді қождар 0,24..0,30 % V2O5 құрайды.
