- •Тау жыныстарын айналмалы бұрғылау қалай іске асырылады?
- •Таужыныстарын соққылап бұрғылау қалай іске асырылады?
- •Тау жыныстарын соққылап-бұрып бұрғылау.
- •Тау жыныстарын соқпа-айналымды бұрғылау.
- •Жарылғыш зат дегеніміз не?
- •Жарылыс реакциясының өту түрі.
- •Өнеркәсіптік жз-тар қандай қоспалардан тұрады?
- •Жарылыстың қандай түрлері болады?
- •Химиялық жарылыс д/з не?
- •Жз құрамдарына қоспалар қандай мақсатта қосылады?
- •Жз сипаттамаларын бағалау үшін қандай сынақ әдістері қолданылады?
- •Жарылғыш заттардың бризанттылығын анықтау.
- •Жарылғыш заттардың жұмыс істеуге қабілеттілігін анықтау.
- •Жз сезімталдығын анықтау.
- •Жарылғыш заттардың сапасын тексеру әдістері.
- •Құрғақ ұнтақталған жарылғыш заттар.
- •Құрамында суы бар жарылғыш заттар.
- •Жз оқтамдарын от арқылы қоздыру әдісінің ерекшеліктері.
- •От арқылы қоздыру әдісіндегі қолданылатын құралдар
- •Жарылғыш зат оқтамын электрлі-отты қоздыру әдісі.
- •Электрлі қоздыру әдісінің тиімділігі.
- •Электрлі қоздыру желісін жалғау әдістері.
- •Жз оқтамын дүмпіткіш пілте арқылы қоздыру әдісі.
- •Жарылғыш зат оқтамдары қандай белгілермен топталады?
- •Жарылыстан пайда болатын ұра көлемін қалай анықтауға болады?
- •Табан бойынша кедергі сызығы д/з не және оны қалай анықтайды?
- •Үйлер мен ғимараттарға байланысты зақымдану дәрежесі қалай белгіленеді?
- •Шпурлық оқтам д/з не, қолданылу орны.
- •Ұңғымалық оқтамды ашық кен жұмыстарында қолдану технологиясы.
- •Камералық оқтамдарды жербеті жағдайында қолдану әдісі.
- •Карьерлердегі ұңғымаларды қандай техникалармен оқтауға болады?
- •Камералық оқтамды дайындау үшін камераның көлемін қалай анықтайды?
- •Ұңғымаларды бос ауа аралықтарын қалдырып оқтаудың тиімділігі.
- •Ұңғымалар арақашықтығын қалай анықтайды?
- •Жерасты қазбаларының забойларында шпурлар қалай орналасады?
- •Шпурлардың тереңдігі қандай жағдайларға байланысты анықталады?
- •Бір аттыруға қолданылатын жз көлемі қалай анықталады?
- •Жарылғыш заттың меншікті шығыны д/з не?
- •Шпурларды пайдалану коэф?
- •Забойды қопаруға қолданылатын шпурлар саны қалай анықталады?
- •Электрлі қол бұрғыларының жұмыс принципі және қолданылатын орны.
- •Оттегілік баланс д/з не?
- •Оттегілік баланстың қандай түрлері болады?
- •Оттегілік балансты анықтауда аммиакты селитра қалай қолданылады?
- •Жарылыстан пайда болатын газдар қалай анықталады?
- •Нөлдік оттегілік баланс д/з не?
- •Жз жарылысынан пайда болатын газ көлемі қалай анықталады?
- •Жз жарылысынан пайда болатын қысымды қалай анықтауға болады?
- •Дүмпіткіш капсюль д/з не?
- •Отпілтенің құрылысы.
- •Тұтандырғыш түтік д/з не және ол қалай жасалады?
- •Электрлі-отты қоздыру жабдығы қалай жасалады?
- •Электрлі дүмпіткіш д/з не?
- •Лезде атылатын электрлі дүмпіткіштердің құрылысы.
- •Кідіріп атылатын электрлі дүмпіткіштердің ерекшеліктері.
- •Электрлі дүмпіткіштерге ток беретін құралдар.
- •Дүмпіткіш пілте құрылысы және қолданылатын орны.
- •Дүмпіткіш пілте аттыру желісін жалғау әдісі.
- •Жз оқтамын соққы толқынды қоздыру әдісі.
- •Соққы толқынды қоздыру әдісінің ерекшеліктері.
Үйлер мен ғимараттарға байланысты зақымдану дәрежесі қалай белгіленеді?
Жеке орналасқан үйлер мен басқа да екінші дəрежелі ғимараттар, қозғалысы көп емес көлік жəне теміржолдары, ерекше мықты ғимараттар (болат жəне темірбетон көпірлері, коперлары, элеваторлар, т.б.) жəне биік жағаларда орналасқан нысандар үшін қауіпсіз арақашықтықты анықтау үшін төртінші дəрежелі зақымдануды қабылдау керек;
- электрөткізгіш желілеріне дейінгі арақашықтықтарды анықтағанда, кесектердің ұшу радиусінің мəніне байланысты қабылдаған жөн. Себебі, электр желілері ауалы соққы толқынына тұрақты ғимарат болып есептеледі;
- бірінші жəне екінші зақымдану дəрежесі кезіндегі опырылған қоймалар, сыртқы оқтам ретінде қарастырылады. Есептеу кезінде зақымдану дəрежесі екіден жоғары опырылған қоймаларды, тереңге орналастырылған оқтамға теңестіріп қабылдауға болады.Сондықтан, оларды ғимараттың күйіне байланысты таңдау керек. Яғни, ғимарат қаншама мықты болған сайын, коэффициенттің аз мəнін қабылдап отыру керек;
- қауіпсіз арақашықтықты есептеу кезінде ЖЗ қасиеті ескерілмейді.
Егер қарастырылып отырған нысан ауа арқылы берілетін соққы толқынының жолында орналасқан қорғанның (қалың орманның шетінде немесе таудың етегінде) сырт жағында орналасса, келтірілген формулалар арқылы анықталған қауіпсіз арақашықтықтың мəндерін кемітуге болады, бірақ ол 2 еседен аспауы керек.
Шпурлық оқтам д/з не, қолданылу орны.
Шпурлық оқтам әдiсi – тау-кен қазбаларын қазғанда, қалыңдығы шағын (10 м-ден аспайтын) кендердi қопарып алуға қолданылады. Шпурлық оқтам әдiсiнiң артықшылығы мыналар: таужыныстары жақсы ұсақталады; әртүрлi жағдайда (өте тар жерлерде де) қолдануға болады; жеңiл бұрғылау машиналары пайдаланылады. Бұл әдiстiң кемшiлiгi мыналар: бұрғылау және аттыру жұмыстарының мөлшерi көбiрек; перфоратормен бұрғылағанда шаң көп бөлінеді.
Шпур дегеніміз – цилиндр тәрізді ұзындығы 5 м аспайтын, диаметрі 75 мм артық емес тау массивін қопару үшін массивтің ішіне ЖЗ орналастыруға арналып жасалатын қуыс.
Шпурлық оқтам әдісі механикаланбаған кіші карьерлерде ғана қолданылады. Карьерлерде шпурлық оқтамдар көмегімен аттыру әдісін қопару жұмыстарының көлемі аз, пайдалы қазбалар қабатының қалыңдығы үлкен емес болғанда, құрылысқа қолданылатын тастардың ірі блоктарын өндіргенде, өлшемі үлкен таужынысы кесектерін ұсақтауға қолданады. Бұл әдісте таужынысының кертпешінде диаметрі 32–70 мм және тереңдігі 3–5 м болатын шпурларды тік, көлбеу және жазық бағыттарда қол перфораторларының көмегімен бұрғылайды.
Таужыныстарын карьер кертпешінен жақсы жұлып қопару үшін шпурларды кертпеш биіктігінен 10–15% асыра бұрғылайды. Егер кертпеш табанында тұрақсыз бос таужыныстары шоғырланған болса, шпурларды кертпеш биіктігінің мөлшерімен теңдей етіп бұрғылауға болады. Ал кертпеш табанында саз топырақты таужыныстар шоғырланған болса, шпурларды сол қабатқа 15–20 см жеткізбей бұрғылайды.
Қатарда орналасатын шпурлардың арақашықтығын, бірінші атылатын оқтамдар, кідіріп атылатын оқтамдарды зақымдап кетпейтіндей етіп қабылдау қажет.