- •1. Сельская гаспадарка Беларусі ў 60-90-я гг. XIX ст.
- •2. Развіцце прамысловасці Беларусі ў 60-90-я гг. XIX ст.
- •3. Асаблівасці эканамічнай і саслоўнай урадавай палітыкі ў 60-90-я гг. XIX ст.
- •5. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •6. Ліберальна-буржуазны рух на Беларусі ў апошняй трэці XIX ст.
- •7. Народніцкі рух на Беларусі
- •8. Распаўсюджванне марксізму ў Беларусі. Першыя сацыял-дэмакратычныя арганізацыі.
- •9. Утварэнне ппс, ппс на Літве, Бунд, рсдрп, пс-р, бсг.
- •10. Прычыны і пачатак рэвалюцыі 1905-1907 гг.
- •11. Палітычная барацьба ў 1906-1907 гг.
- •12. Беларускі нацыянальны рух у перыяд рэвалюцыі 1905-1907 гг.
- •13. Эканамічнае развіцце Беларусі ў пачатку XX ст.
- •14. Сталыпінская аграрная рэформа ў Беларусі.
- •15. Беларусь падчас трэцячэрвенскай палітычнай сістэмы.
- •16. Беларусь у гады I сусветнай вайны.
- •17. Падзеі Лютаўскай рэвалюцыі на Беларусі.
- •18. Беларускі нацыянальны рух у сакавіку-кастрычніку 1917 г.
- •19. Кастрычніцкая рэвалюцыя і ўстанаўленне Савецкай улады на Беларусі.
- •20. Падрыхтоўка і правядзенне I Усебеларускага з’езда.
- •21. Германская акупацыя. Абвяшчэнне бнр.
- •22. Утварэнне ссрб і ЛітБел сср.
- •23. Польска-савецкая вайна і Беларусь.
- •24. Другое абвяшчэнне ссрб.
- •26. Палітыка нэПа на Беларусі.
- •27. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў 1921-1927 гг.
- •28. Грамадска-палітычнае і культурнае жыццё бсср ў гады нэПа.
- •29. Індустрыялізацыя ў бсср.
- •30. Калектывізацыя ў бсср.
- •31. Грамадска-палітычнае жыццё бсср у 30-х гг. XX ст. Масавыя рэпрэсіі.
- •32. Сацыяльна-эканамічнае становішча Заходняй Беларусі ў 1921-1939 гг.
- •33. Нацыянальна-вызваленчы рух ў Заходняй Беларусі ў 1921-1939 гг.
- •34. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •35. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Баі летам 1941г. На Беларусі.
- •36. Акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •37. Партызанскі рух у Беларусі у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •38. Дзейнасць падполля ў Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •39. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.
- •40. Аднаўленне і развіцце народнай гаспадаркі бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе.
- •41. Беларусь на міжнароднай арэне ў першае пасляваеннае дзесяцігодзе.
- •42. Грамадска-палітычнае жыцце бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе.
- •43. Развіцце прамысловасці, будаўніцтва, транспарта бсср у 1955 – перш. Палове 1980-х гг.
- •44. Сельская гаспадарка бсср у 1955 – першай палове 1980-х гг.
- •45. Грамадска-палітычнае жыцце бсср у 1955 - перш. Палове 1980-х гг.
- •46. Бсср у перыяд перабудовы
- •47. Грамадска-палітычнае жыцце Беларусі ў 1991-2007 гг.
- •48. Сацыяльна-эканамічнае развіцце Беларусі ў 1991-2007 гг.
- •49. Асноўныя накірункі знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь на сучасным этапе развіцця.
1. Сельская гаспадарка Беларусі ў 60-90-я гг. XIX ст.
У развіцці сельскай гаспадаркі Беларусі другой паловы XIX ст. трэба вылучыць два перыяды: першы ахоплівае 60-70-я гг., другі – 80-90-я гг. першы перыяд характарызуецца панаваннем у памешчыцкай і сялянскай гаспадарках збожжавых напрамкаў, шырокім распаўсюджваннем адработачнай сістэмы, сутнасць якой заключалася ў апрацоўцы памешчыцкай зямлі сялянскім інвентаром, за прадстаўленне яму ў арэнду ворнай зямлі і іншых угоддзяў. Найбольшае распаўсюджванне адработачная сістэма атрымала ў Віцебскай і Магілеўскай губернях. У Мінскай, Гродзенскай і Віленскай губернях памешчыкі разам з адработкамі, якія займалі значнае месца, асабліва ў перыяд уборкі збожжа і траў, шырока выкарыстоўвалі працу наемных рабочых. Трэба адзначыць, што тэхнічная ўзброенасць земляробства як у памешчыцкай, так і ў сялянскай гаспадарках амаль нічым не адрознівалася ад дарэформеннай.
Нягледзячы на рэшткі феадальна-прыгонніцкіх адносін, капіталізм у сельскай гаспадарцы Беларусі развіваўся адносна хутка. Гэтаму садзейнічаў шэраг абставін: развіцце прамысловасці, сістэмы капіталістычнага крэдыту, рост чыгуначнага будаўніцтва і гарадоў, а таксама канцэнтрацыя войскаў на тэрыторыі Беларусі. Усе гэта стварала спрыяльныя ўмовы для развіцця гандлевага земляробства і рыначных адносін.
Моцным каталізатарам эвалюцыі сельскай гаспадаркі Беларусі з’явіўся сусветны аграрны крызіс 80-90-х гг., які выклікаў рэзкае зніжэнне цэн на хлеб. Гэта прывяло да карэнных змяненняў у эканамічнай арганізацыі і тэхнічнай аснашчанасці сельскай гаспадаркі, да канчатковай перамогі гандлевага земляробства і павелічэння рыначнага попыту. У сувязі са значным скарачэннем у пачатку 80-х гг. пасяўных плошчаў пад збожжавыя культуры сельская гаспадарка Беларусі спецыялізуецца на вытворчасці тэхнічных культур (бульбы, ільну і інш.) і мяса-малочнай жывелагадоўлі, звязанай з вытворчасцю мяса і сыру.
Развіцце малочнай гаспадаркі аказала ўплыў на змяненне структуры пасяўных плошчаў. Так, у буйных маентках, на землях заможных сялян уводзілася шматпольная сістэма севазвароту, прымяняліся мінеральныя ўгнаенні, пашыралася выкарыстанне машын (малатарні, арфы) і палепшаных сельскагаспадарчых прылад (жалезныя плугі, бароны). Па прымяненні машын Беларусь стаяла на адным з першых месцаў у Расійскай імперыі, хаця ў цэлым ва ўсей сельскай гаспадарцы панавала ручная тэхніка.
Важным відам капіталістычнай прадпрымальнасці як у памешчыкаў, так і ў заможных сялян было вінакурства, асноўнай сыравінай для якога спачатку служыла зерне, пераважна жыта, а затым бульба. Адыходы вінакурства ішлі на корм жывеле.
Развіцце гандлевага земляробства, спецыялізацыя яго па асобных галінах (малочная жывелагадоўля, вытворчасць ільну, вінакурства) пашыралі абмен паміж земляробствам і прамысловасцю. Гэта садзейнічала росту ўнутранага рынку і прывяло ў канцы XIX ст. да з’яўлення ў памешчыцкай гаспадарцы буйных высокатаварных капіталістычных фермаў, якія працавалі выключна на рынак. Колькасць малатаварных маенткаў, заснаваных на адработачнай сістэме, паступова скарачалася. Збяднелыя дваране прадавалі маенткі і ішлі на дзяржаўную службу, а іх земля трапляла ў капіталістычны абарот. Адна яе частка куплялася дваранствам, а астатняя набывалася купцамі і заможнымі сялянамі.
Развіцце капіталістычных адносін у сельскай гаспадарцы ўзмацніла працэс расслаення сялянства. З аднаго боку, расла сельская буржуазія, а з другога – павялічвалася маламаемаснае сялянства. Надзельная зямля, атрыманая ў 60-я гг. па ўраўнальным прынцыпе, ужо к канцу 70-х гг. была размеркавана нераўнамерна. Павялічылася колькасць беззямельных двароў. Малазямельныя і беззямельныя сяляне, вымушаныя наймацца да памешчыкаў або да заможных сялян, па сутнасці рабіліся наемнымі сельскагаспадарчымі рабочымі.