2 Бұрыштық қозғалыстарды өлшеу датчиктері

Орын ауыстыру және деформацияның электромагниттік датчиктері. түрлі схемалары 9.4-суретте көрсетілген.

б-суретте бұрыштық орын ауыстырудыкі.

Генераторлы түрлендіргіштің жұмыс істеу принципі сәйкес өлшенетін шаманың энергияның электрлік формасына түрленуін қамтамасыз ететін белгілі бір физикалық құбылысқа негізделген. Индукциялық өлшенетін түрлендіргіш деп жұмыс істеу принципі электромагниттік индукция заңына негізделген түрлендіргіш аталады.

Түрлендіргіштің катушкасы болады. Түрлендіргішке кіретін шама әсер еткенде катушканың оған қатысты ішкі магнит өрісі бар тізбектік ағын  өзгереді:

мұндағы w – катушка орамдарының саны; Ф – катушка арқылы өтетін магнит ағыны; В – магнит индукциясы; S – катушканың көлденең қимасының ауданы.

Сондай-ақ катушкада ЭҚК байқалады:

Келтірілген w,В, S шамаларының уақыт бойынша кез-келгені өзгергенде ЭҚК байқалады.

Мысал ретінде ауа саңылауында катушка айналатын тұрақты магниті бар магниттік жүйе болып табылатын түрлендіргішті қарастырайық (9.8- сурет).

Катушка Х осімен қозғалған кезде магнит өрісінде орналасқан катушканың қимасының ауданы өзгереді, .

Бұл тізбектік ағынның өзгеруіне алып келеді және катушкада ЭҚК байқалады:

Индукциялық түрлендіргіштер катушканың сызықтық және бұрыштық жылдамдықтарының ЭҚК-дегі магнит өрісінің орын ауыстыруын түрлендіру үшін қызмет етеді. Олар катушканың сызықтық және бұрыштық орын ауыстыруының механикалық энергиясын электрлікке түрлендіреді.

3 Тізбек параметрлерін өлшеу

Токты өлшеу үшін аспапты зерттеліп жатқан тізбекке тізбектеп қосады. Бұл тізбектің жалпы кедергісін үлкейтеді және ондағы токтың мәнін азайтады. Тізбектің жұмыс ережесіне аспаптың әсерін кеміту үшін аспаптың қосылатын нүктелер 1 жәнс 2 арасындағы сыртқы тізбекгің R, кедергісіне қарай аспаптың ішкі кедергісі R_а аз болу керек.

Тізбектің схемасы

Жалпы жағдайда тізбектегі токтың салыстырма мәнінің азаюы немесе аспаптың әсер ету коэффициенті:

теңдеудің бөлшегі мен алымын I-ға көбейтсек және тілдің бүкіл шкалаға ауытқу кезінде ға тең, ал re тең болғандықтан. табамыз:

Егер тізбек күрделі болса, онда Е ЭҚҚ-тің мәні тізбектең, аспап қосылған нүктелерінің арасындағы бос жүріс кернеу деп ұғуға болады (өлшеніп жүрген жатқан токтың тізбегін үзген кезде).

Мысалы, егер тең болса онда В_i =10% тең, яғни аспапты қосу токты 10% азаяды.

22-билет

1.Өлшеу жабдықтары.Өлшеу аспаптары

Өлшеу аспаптарының жіктелуі

Әр түрлі өлшеу аспаптарының ерекшеліктерін есептеу үшін оларды әртүрлі белгілері бойынша жіктейді. Индикациялау түріне байланысты өлшеу аспаптарын мына түрлерге бөледі:

 көрсетуші, өлшенетін шаманың көрсеткішін ғана санайды, мысалы тілшелі немесе сандық вольтметр;

 тіркеуші, көрсеткіштердің осы немесе басқа ақпараттарды сақтаушыда тіркелуін алдын ала қарастырады, мысалы қағаз лентасында. Тіркеме аналогты немесе санды түрде болуы мүмкін. Оларды өзінше жазатын және жазып шығарушы деп ажыратады.

Атқаратын функцияларына байланысты өлшеу аспаптары амперметрлер, вольтметрлер, омметрлер, термометрлер, гигрометрлер және т. б. болып бөлінеді.

Өлшеу сигналдарын түрлендіру түріне байланысты аспаптар аналогты және сандық болып жіктеледі.

Аналогты аспаптар – бұл көрсеткіштері мен шығыс сигналдары өлшенетін шаманың өзгеру функциясында үздіксіз болып келетін аспаптар.

Сандық аспаптар – бұл әрекет принципі өлшенетін шамаларды кванттауға негізделген аспаптар. Мұндай аспаптардың көрсеткіштері сандық түрде беріледі.

Құрылымы және жұмыс істеу принциптері бойынша электр өлшеу аспаптары келесі топтарға бөлінеді: магнитоэлектрлік, электромагниттік, электродинамикалық, ферродинамикалық, индукциондық, электростатикалық, вибрациялық, жылулық, шала өткізгішті түзеткіштер, электромеханикалық түзеткішетр.