1)Өлшеудің методикалық қателігі

2)Датчиктерде қолданыс тапқан физикалық құбылыстар

Генераторлы түрлендіргішті құрастыру үшін қолданылатын физикалық эффектілердің ең маңыздылары 7.2- кестесінде келтірілген.

7.2- кесте Физикалық эффектілердің жіктелулері

Өлшенетін шама	Қолданылатын эффектілер	Шығыстық шама
Температура	Термоэлектрлі эффект	Кернеу
Оптикалық шағылудың ағыны	Пироэлектрлік эффект	Заряд
	Сыртқы фотоэффект	Ток
	p-n ығысудағы жартылай өткізгіштегі ішкі фотоэффект
	Фотоэлектромагнитті эффект	Кернеу
Күш, қысым, үдеу	Пъезоэлектрлік эффект	Заряд
Жылдамдық	Электромагнитті индукция	Кернеу
Ығысу	Холл эффектісі	Кернеу

7.3-кестеде параметрлік түрлендіргіштердегі орын алатын физикалық эффектілер қарастырылған.

7.3- кесте Параметрлік түрлендіргіштердегі орын алатын физикалық эффект

Өлшенетін шама	Өлшенетін шама әсерінен өзгеретін электрлік сипаттама	Қолданылатын материалдар типі
Температура	Кедергі	Металдар (платина, никель, мыс) , жартылай өткізгіш
Өте төмен температура	Диэлектрлік өтімділік	Шыны, керамика
Оптикалық сәулелену ағыны	Кедергі	Жартылай өткізгіштер
Деформация	Кедергі	Никель балқымасы, кремний
Орын ауыстыру	Магнит өткізгіштік	Ферромагнитті балқымалар
	Кедергі	Магнитті резистивті материалдар: висмут, индий антимониді
Ылғалдылық	Кедергі	Хлорлы литий, амоний оксиді, полимерлер
	Диэлектрлік өтімділік
Сұйықтық мөлшері	Диэлектрлік өтімділік	Сұйық изоляциялы материалдар

3)Симметриялық және симметриялық емес үш фазалы жүйелердегі кернеуді өлшеу

Симметрилы 3 фазалы жүйелерде кернеуді өлшеу операциялары тек қана бір фаза үшін жүргізіледі.

Симметрилы емес 3 фазалы жүйелердегі кернеуді өлшеу үшін 2 өлшеу трансформаторы қолданылады (10. 4 сурет)

Бұл өлшеу тәсілінің негізінде 3 фазалы жүйенің келесі қатынастары жатыр

(10.6)

Өлшеу кезінде фазалық кернеулер және және волтьметрлерінің көрсетулерімен анықталады да, кернеуі - (10.6) теңдігі арқылы немесе аспабының көрсетуімен анықталады.

10.4 сурет Симметрилы емес 3 фазалы жүйелердегі кернеуді өлшеу

20-билет

1.Кездейсоқ қателіктері

Кездейсоқ қателік – қандай да бір ФШ-ны бірдей жағдайларда ұқыпты түрде қайталап өлшеу кезінде кездейсоқ түрде (таңбасы мен мәні бойынша) өзгеретінөлшеу нәтижелерінің бір құрамы болып табылады. Мұндай қателіктер пайда болған кезде ешқандай заңдылыққа жүгінбейді, ол бірдей шамаларды қайталап өлшеу нәтижесінің кейбір шашырандысы түрінде алынады. Кездейсоқ қателіктерден біз құтыла да, жоя да алмаймыз, олар әрқашан да өлшеу нәтижелерінде болады. Кездейсоқ қателіктер кездейсоқ процесстер мен математикалық статистика теориясы негізінде ғана бейнеленуі мүмкін.

Кездейсоқ қателіктердә жүйелі қателіктен айырмашылығы, оны өлшеу нәтижесінен түзету жолы арқылы жоя алмаймыз, бірақ оларды бақылау санын жоғарлату жолымен азайтуға болады. Сондықтан да нәтижені өлшенетін шаманың шын мәнінен минималды аз ғана ерекшеленетін түрде алу үшін, қажетті шаманы тәжірибеде берілген мәндерді математикалық тізбекті өңдеу арқылы көп ретті өлшеу керек.