• Дірілдік диагностика кезінде қолданылатын құралдар

Дірілдік сигналдарды бақылауға және өңдеуге қолданылатын аспаптар кешені мен аппаратуралары құрылымдық орындалулары мен функциональдық мүмкіндіктерінің алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Бұл аспаптардың бәрінде де дірілдік сигналдардың параметрлерін тіркеуге арналған өлшегіш өзгерткіштер (ӨӨ), дірілдік сигналдарды тіркеуге және өңдеуге арналған электрондық блоктар электронды блоктардың бергіштері (датчиктері) бар. Аппаратуралар бір және көп арналы, тұрғылықты және тасылатын болып жасалады. Діріл параметрлерін бақылауда өлшеудің екі әдісін – кинематикалық және динамикалық әдістерді пайдаланады. Кинематикалық әдіс – таңдалған қозғалмайтын координат жүйесіне қатысты объектінің нүктелерінің координаттарын өлшейді. Динамикалық әдіс – дірілдің параметрлерін жасанды қозғалмайтын есептеу жүйесіне қатысты өлшейді. Бұндай ӨӨ абсолюттік дірілдің өзгерткіштері деп аталады. Өлшеулерді динамикалық күйден жоғары дәрежеде әсер алатын, яғни тіркелетін диагностикалық сигнал ең жоғарғы шамаға ие болатын, машинаның элементтерінің бақылау нүктелерінде жүргізеді. Әдетте бұндай элементер болып корпус мойынтіректері қарастырылады. Ірі агрегаттардың дірілдік күйінің бағасын дірілдік параметрлерді өзара перпендикуляр үш бағытта (вертикаль, горизонталь және өстік) өлшеп анықтайды. Бұндай бағалауларды әдетте қабылдау сынауы кезінде және машиналарды динамикалық теңгеруден өткізгеннен кейін жүргізеді

• Дірілдің параметрлерін бақылау пайдаланылатын әдістер

Дірілдік сигналдарды бақылауға және өңдеуге қолданылатын аспаптар кешені мен аппаратуралары құрылымдық орындалулары мен функциональдық мүмкіндіктерінің алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Бұл аспаптардың бәрінде де дірілдік сигналдардың параметрлерін тіркеуге арналған өлшегіш өзгерткіштер (ӨӨ), дірілдік сигналдарды тіркеуге және өңдеуге арналған электрондық блоктар электронды блоктардың бергіштері (датчиктері) бар. Аппаратуралар бір және көп арналы, тұрғылықты және тасылатын болып жасалады. Діріл параметрлерін бақылауда өлшеудің екі әдісін – кинематикалық және динамикалық әдістерді пайдаланады.

Кинематикалық әдіс – таңдалған қозғалмайтын координат жүйесіне қатысты объектінің нүктелерінің координаттарын өлшейді.

Динамикалық әдіс – дірілдің параметрлерін жасанды қозғалмайтын есептеу жүйесіне қатысты өлшейді. Бұндай ӨӨ абсолюттік дірілдің өзгерткіштері деп аталады.

• Дірілдік диагностика кезінде қолданылатын құралдар

Дірілдік сигналдарды бақылау және өңдеу құралдары. Дірілдік сигналдарды бақылауға және өңдеуге қолданылатын аспаптар кешені мен аппаратуралары құрылымдық орындалулары мен функциональдық мүмкіндіктерінің алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Бұл аспаптардың бәрінде де дірілдік сигналдардың параметрлерін тіркеуге арналған өлшегіш өзгерткіштер (ӨӨ), дірілдік сигналдарды тіркеуге және өңдеуге арналған электрондық блоктар электронды блоктардың бергіштері (датчиктері) бар. Аппаратуралар бір және көп арналы, тұрғылықты және тасылатын болып жасалады. Діріл параметрлерін бақылауда өлшеудің екі әдісін – кинематикалық және динамикалық әдістерді пайдаланады.

Кинематикалық әдіс – таңдалған қозғалмайтын координат жүйесіне қатысты объектінің нүктелерінің координаттарын өлшейді.

Динамикалық әдіс – дірілдің параметрлерін жасанды қозғалмайтын есептеу жүйесіне қатысты өлшейді. Бұндай ӨӨ абсолюттік дірілдің өзгерткіштері деп аталады.

• Диагностиканың түрлерінің сыныптамасы

Техникалық диагностика(1 Диагностикалау объектісін бөлшектейтін 2 Диагностикалау объектісін бөлшектемейтін) (1,1 Бақылаудың бөлшектейтін әдістері қолданылатын диагностика 1,2 Сырттай қарау-өлшеу әдістері қолданылатын диагностика 1,3 Тесттік диагностикалау) (2,1 Сырттай қарау-өлшеу әдістері қолданылатын диагностика 2,2 Жұмыс істетіп диагностикалау 2,3 Тесттік диагностикалау) (2,2 Параметрлік (оперативтік диагностика Дірілдік диагностика)

• .Герметикалыққа сынау кезінде қолданылатын заттар

Бұйымдарды герметикалылыққа сынау кезінде сынама, индикаторлық, балластық заттарды пайдаланады. Сынама деп ағу арнасы арқылы өтулері ағуларды іздеу кезінде байқалатын заттарды атайды. Балластық заттарды үлкен қысым айырмашылығын жасауға пайдаланады, демек, сынама заттардың концентрациясы аз кезде сынаулардың сезімталдығын арттыру үшін қолданады. Индикатор деп сынама заттың құрылымның екінші жағынан шығуын көрсететін (байқататын) заттарды айтады.

Сынама зат ретінде сұйықтар, газдар, тез буланатын заттардың булары қолданылады.

Сынама зат ретінде сұйықтарды қолданған кезде ағуларды сандық бағалау үшін өлшем бірлігі ретінде уақыт бірлігі ішінде ағу арналары арқылы өтетін сұйықтың көлемін пайдаланады. Газ сынама затты пайдаланған кезде сандық бағаны қуат бірлігімен жүргізеді

Бұйымдарды герметикалылыққа сынау кезінде сынама, индикаторлық, балластық заттарды пайдаланады. Сынама деп ағу арнасы арқылы өтулері ағуларды іздеу кезінде байқалатын заттарды атайды. Балластық заттарды үлкен қысым айырмашылығын жасауға пайдаланады, демек, сынама заттардың концентрациясы аз кезде сынаулардың сезімталдығын арттыру үшін қолданады. Индикатор деп сынама заттың құрылымның екінші жағынан шығуын көрсететін (байқататын) заттарды айтады.

Сынама зат ретінде сұйықтар, газдар, тез буланатын заттардың булары қолданылады.

Сынама зат ретінде сұйықтарды қолданған кезде ағуларды сандық бағалау үшін өлшем бірлігі ретінде уақыт бірлігі ішінде ағу арналары арқылы өтетін сұйықтың көлемін пайдаланады. Газ сынама затты пайдаланған кезде сандық бағаны қуат бірлігімен жүргізеді

• Газ-мұнай өткізгіштерінің негізгі ақаулары

Әрбір газмұнайөткізгішке техникалық құжаттарына талдау нәтижелері негізінде диагностикалаудың жеке бағдарламасы жасалады. Оған кіретіндер:

- потенциальды қауіпті телімдері және құрылымының ерекшеліктеріне немесе пайдалану шарттарына байланысты зақымдану мен істен шығуларға ең бейім, жекелеген элементтері көрсетілген газмұнайөткізгіштіңкарта-сұлбасы;

- диагностикалық жұмыстарды жүргізу тәртібі мен реті, диагностикалау үдерісі кезінде пайдаланылатын әдістері мен аппаратуралары кіретін, зерттеу жоспары;

- диагностикалауды жүргізу кезіндегі қауіпсіздік шаралары;

- диагностикалау нәтижелерін өңдеу әдістері және оларды көрсету тәртібі.

Жету қиын магистральдық құбырөткізгіштердің күйін интегралдық бағалаудың тиімді әдісі инфрақызыл, түсті, көп аймақтық және басқа суретке түсіру әдістерін пайдаланып трассаларды аэроғарыштық суретке түсіру.

Құбырішілік диагностикалау бойынша жұмыстарға жалпы жағдайда кіреді:

- пішінөлшегішті жіберер алдында құбырөткізгіштің өткізу қимасын анықтау мақсатында қырғыш-калибрді жіберу;

- жапсырма сақиналармен деформацияланған пішінөлшегіштің қысылып қалуын және зақымдануын болдырмау мақсатында, жапсырма сақиналары бар телімдерге алғашқы зерттеулерге арналған шаблон –пішінөлшегішті жіберу;

- дефектоскоптың қысылып қалуы мен зақымдануын болдырмау және майысу тереңдігін анықтау мақсатында, құбырөткізгіштің өткізу қимасын анықтау үшін пішінөлшегішті жіберу;

- құбырөткізгіштің ішкі бетін парафин-смолалық жабысулардын, балшық тампондардан тазарту, сондай-ақ бөгде заттарды шағару үшін тазалау қырғыштарын жіберу;

- дефектоскопты жіберу.