17.7 Іш өту кезінде қолданылатын дәрілік заттар.

17.7.1. Пероральды регидратация үшін қолданылатын заттар.

Пероральды глюкозо-электролиттік ерітінділерді дайындауға арналған тұздар.

Шығарылу түрі.

Глюкозо-тұзды ерітінді [ӘДҰ ұсынылған]. Ішке қолданатын ерітіндіні дайындауға арналған ұнтақ. Декстроза + калия хлорид + натрия хлорид +  натрия цитрат. Цитроглюкосолан. Глюкоза (10 г) + натрия хлорид (3,5 г) + калия хлорид (2,5 г) + натрия цитрат (2,9 г). Регидрон, 1 пакет 18,9 г.

Ерітіндіні алдын ала салынған қантты тұзды қоспадан немесе жеке заттар мен судан дайындауға болады. Ерітінділер жаңадан дайындалуы тиіс, алдын ала қайнатылған және суытылған сумен. Дәл өлшенген, жақсы араластырылған және ингредиентерді дұрыс көлемді таза суда еріту өте маңызды. Құнарланған ерітіндіні енгізу гипернатриемияға әкелуі мүмкін.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Жедел іштің өтуі кезінде дегидратация жүргізу. Жедел іштің өтуі кезінде сұйықтық пен электролиттің жоғалтуында ішке, ересектерге 200–400 мл ерітіндіні әр ішектің босауы кезінде; нәрестелерге және балаларға — А,В, немесе С жоспарына сәйкес:

Дегидратацияны емдеу: ӘДҰ ұсынылған.

Дегидратация дәрежесіне байланысты денсаулық сақтау қызметкерлері ұсынылған З жоспардың біреуімен науқасты емдеуі тиіс.

A жоспары: дегидратацияның клиникалық көріністері айқын емес. Бұндай жағдайларда емдәмдік ұсыныстар және сұйықтықты үлкен мөлшерде қолдану жеткілікті (сорпа, күріш, су және йогурттар, немесе жәй су). 6 айға дейінгі нәрестелерге, қатты тамақтарды қолданбайтын, пероральды регидратациялық ерітінділер сүттің алдында берілуі керек. Ана немесе сиыр сүті арнайы шектеулерсіз берілуі керек. Аралас тамақтану кездерінде (төс сүті/қоректі қоспа) төс сүтінің көлемін ұлғайту керек.

В жоспары: шамалы дегидратация. Бала қай жаста болмасын, ерте асқынулардың алдын алу үшін 4-сағаттық емдеу жоспары қолданылады. Осыған байланысты тамақтану бірінші болмайды. Ата аналарды балаға шамамен 75 мл/кг пероральды регидратациялық ерітіндіні қасықтың көмегімен 4-сағаттық кезеңмен беруді үйренуді ұсыну, сонымен қатар емнің басында олардың осымен қалай жүргізетінін байқау керек. Егер балада дәреттің жиі болуы жалғасса, сұйықтықты үлкен мөлшерде беру мүмкін. Егер құсу жағдайларында регидратацияны 10 минутқа доғару керек және шамалы жылдамдықпен қайтадан бастау керек (шамамен 1 ш.қ. 2 минут сайын ерітіндіні беру). Баланың жағдайын қайтадан 4 сағаттан кейін бағалау керек әрі қарай емді жалғастыру үшін. Егер балада іштің өтуі жалғасса, пероральды регидротациялық ерітіндіні беруді жалғастыру керек және барлық уақытта дегидратация барысын бақылай алған кезде де қолдану керек.

С жоспары: ауыр дегидратация. Ауруханаға жатқызу қажет, бірақ ең тез жылдам көмекке регидратацияны бастау мақсаты болып саналады. Ауруханада (немесе басқа жерде), егер бала өзі іше алатын болса, пероральды регидратациялық ерітіндіні көк тамырға енгізу алдында және енгізу кезінде де беру керек (20 мл/кг әр сағат сайын ішке ауыз арқылы инфузия алдында, кейін 5 мл/кг әр сағат сайын ішке көк тамырға енгізу арқылы регидратация кезінде). Көк тамырға енгізу үшін күрделі лактат натрия ерітіндісі ұсынылады (26.2 бөлімді қара), жылдамдықпен енгізілетін, баланың жасына сәйкес (12 айға дейінгі нәресте: 30 мл/кг 1 сағат бойы, кейін 70 мл/кг 5 сағат бойы; 12 айдан үлкен нәрестелерге: сол мөлшер З0 минут барысында және 2,5 сағат сәйкес). Көк тамырға енгізу мүмкіндіктері болмаған кезде назогастральды түтікшені пероральды регидратациялық ерітінділерді 20 мл/кг жылдамдықта әр сағат сайын енгізуге қолданады. Егер балада құсу болса пероральды регидратациялық ерітінділерді енгізу жылдамдығын төмендетеді.

Сақтандыру.

Бүйрек жетіспеушілігі.

Жанама әсерлері

Құсу көрсеткіштері ерітіндіні тез енгізу көрсеткіштеріне жатуы мүмкін; гипернатриемия және гиперкалиемия бүйрек жетіспеушілігі кезінде болатын нәтижеге жатады немесе тым құнарлы ерітіндіні енгізу болып табылады.