Жанама әсерлері

Наркозға енгізу кезеңінде — қарынша үсті аритмиясы, брадикардия, қан айналым жетіспеушілігі; наркоздан шыққаннан соң — диффузды гипоксия, наркоздан кейінгі делирия: мазасыздану сезімі, естің шатасуы, қозу, елестер, ашуланшақтық, қимылдық мазасыздану; ұзақ қолданғанда — лейкопения, ОЖЖ зақымдалуы, тыныстың тежелуі, жүректің айнуы, құсу, қатерлі гипертермиялық криз, операциядан кейінгі қалтырау.

Мөлшерден тыс қолдану: Симптомдары: брадикардия, аритмия, қан айналымының жетіспеушілігі, гипотензия, гипертермиялық криз, тыныстың тежелуі, делирия. Емдеу: брадикардия кезінде — 0,3–0,6 мг атропин енгізу, аритмияда — қандағы газдың құрамын түзету, қан айналым жетіспеушілігінде және гипотонияда — плазма немесе плазманың орынын басушы заттарды енгізу, нарко тереңдігін азайту немесе доғару, гипертермиялық кризде — ингаляцияны доғару, оттегіні беруді жоғарлату, антипиретиктерді енгізу, су-тұз тепе-теңдігі мен метаболиттік ацидозды бұзылыстарды түзету, қажет жағдайларда дантроленді (1 мг/кг) к/т тамшылатып және симптомдардың жоғалуына дейін енгізуді жалғастырады (ең жоғарғы қосынды мөлшері 10 мг/кг). Криз қайталануының алдын алу үшін 1–3 тәулік бойы операциядан кейін сақтықпен дантероленді ішке немесе к/т (4-8 мг/кг/тәу 4-ке бөлінген мөлшерде) тағайындайды. Тыныстың тежелуі немесе операциядан кейінгі өкпе вентиляциясының дұрыс жұмыс істемеуі (егер ол әлі қолданылып жатса) анестетиктер мөлшерін төмендету қажеттілігімен түсіндіріледі, тыныс алу жолдарының өткізгіштігінжәне ӨЖВ қамтамас ету. Наркоздан шыққаннан кейінгі дамыған делирия жағдайында, наркотикалық анальгетиктердің аз мөлшерін енгізеді.

Саудаға тіркелген атауы: Азота оксид

ГАЛОТАН (HALOTANE)

Шығарылу түрі. Ингаляциялық наркоз үшін сұйықтық.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Үлкен және кіші хирургиялық араласу кезіндегі ингаляциялық наркозда.

Шектеулі мөлшерлеу буландарғыш көмегімен дұрыс мөлшерлегенде, жабық айналым жүйесінен тыс орналасқанда, мөлшерден артық қолдануды болдырмайды. Галотанмен ингаляция жасауды оттегімен де, азот тотығы қоспасы мен оттегіні біріктіріп қолдануға болады. Кіріспе наркоз үшін оттегімен немесе оттегі және азот тотығының қоспасына галотан буының құнарлығын біртіндеп 3-4 көл.- % дейін жоғарлатады. К/т енгізу арқылы наркозға енгізгенде, кейін миорелаксанттар енгізілгенде, галотан оттегімен тек наркозды ұстап тұру үшін қолданылады, кәдімгі ұстап тұрушы құнарлығы 0.5‑2 көл.‑%. Наркоздың хирургиялық сатысы көбінесе 4-6 минуттан кейін барып дамиды, бұл кезде галотан құнарлығы қан плазмасында 7‑12 мг % құрайды. Ең аз наркотикалық құнарлығы галотанның ересектерде ‑ 0.77 көл.‑%, 70 көл.‑%. Азот тотығын қосқанда оның көлемі 0.3 көл.‑% төмендейді, ол 16 мг және 6 мг қандағы деңгейге сәйкес келеді. Морфинмен жүргізілетін премедикация галотанның ең аз наркотикалық құнарлығын төмендетеді. Галотанның ең аз наркотикалық құнарлығы балалар үшін 10 жасқа дейін ‑0.92 көл.‑%, ал 70 жастан үлкендерге ‑0.64 көл.‑% құрайды.

Кері көрсеткіштері

Жүктіліктің I үшайында. Босану кезеңінде. Бауыр қызметінің айқын бұзылыстарында, галотанмен анестезия жасау сары ауру немесе анамнезіндегі қатерлі гипертермиясында. Бас ми ішінің қысымы жоғарлайды. Операция барысында жергілікті адреналинді қолдану қажет.

Сақтандыру.

Қан плазмасындағы галотанның құнарлығы 30-38 мг % болғанда тыныс орталығының тежелуі басталады. Бір мезгілде симпатомиметиктер немесе бета‑адренотежегіштерді бірге қолданғанда жүрек ырғағы бұзылыстарының даму тәуекелі жоғарлайды. Галотан үйексізденбейтін миорелаксанттардың әсерін, оймақгүл препараттары мен холинэстераза баяулатқыштары туғызған брадикардияны потенциялайды, жатырға әсер ететін заттардың әсерін әлсіздендіреді. Морфин және фенотиазиндер галотанның депрессорлық әсерін потенциялайды. Жүрек гликозидтерін қабылдаған науқастарға, сонымен қатар жүрек ырғағының бұзылыстарында препаратты сақтықпен қолдану керек.