10. Қанға әсер ететін дәрілік заттар

10.1. Қаназдыққа қарсы дәрілік заттар

Темір жетіспеушілік қаныаздықты емдеуге арналған препараттар.

Темір препараттары тек темір жетіспеушілігі дәлелденген жағдайларда ғана қолданылуы мүмкін. Емнің басында кез келген қаназдықтың салмақты себептерін алып тастау маңызды (мысалы, АІЖ эрозиясы немесе қатерлі ісігі).

Темір жетіспеушіліктің алдын алу шаралары үшін темір препараттарын тағайындау кезінде, науқастардағы тағаммен жеткіліксіз темір жетіспеушілігінің даму тәуекелінде қосымша факторлар мақұлдануы мүмкін.

Алдын алу шаралары сонымен қатар малабсорбция, меноррагия кезінде, гастроэктомия жасаған науқастарға, гемодиализ кезінде, шала туылған және дене салмағы жетілмеген нәрестелерге көрсетілуі мүмкін. Темір тұздарымен алдын алу шараларын жүктілік кезінде темір жетіспеушілігінің дамуы үшін қосымша факторлар жағдайы болғанда жүргізілуі тиіс; жүктілік кезіндегі темір жетіспеушілігінің қаназдығында темірдің және фолий қышқылы препараттарының төменгі мөлшері қолданылады.

Темір тұздарын мүмкіндігінше пероральды енгізу керек. Олар бір-бірінен тек сіңірілу дәрежесі жағынан ерекшеленуі мүмкін, сол себепті препаратты таңдау да жанама әсерлерінің жиілігі мен бағасына негізделінеді. Ересектердегі темір жетіспеушілік қаныаздықты емдеу үшін пероральды қарапайым темірдің мөлшері тамақпен 100–200 мг тәулігіне құрайды. Қарапайым темірдің әртүрлі тұздардағы құрамы мынандай: темір фумараты 200 мг (темір 65 мг), темір глюконаты 300 мг (темір 35 мг), темір сукцинаты 100 мг (темір 35 мг), темір сульфаты 300 мг (темір 60 мг), құрғақ темір сульфаты 200 мг (темір 65 мг).

Гемоглобин құнарлығы орта есеппен 100–200 мг/100 мл күніне көтерілуі тиіс немесе 2 г/100 мл 3-4 апта ішінде. Гемоглобин деңгейі қалпына келген соң, темірдің қорын толтыру үшін 3 айға дейін қабылдау керек.

Темірді кешкі уақытта қабылдағанда, оның сіңірілуі жақсы жүретіні көрсетілген. Темірді тамақпен қабылдау, оның биожетістігін төмендетуі мүмкін, бірақ тұрақтылығын және емге приверженность жақсартады.

Егер бір тұзды қолданғаннан жанама әсерлері дамыса, оның мөлшерін төмендетуге болады немесе темірдің басқа тұзына ауыстыруға болады, бірақ жақсы көтеруі қарапайым темір құрамының аз болуына байланысты болады. Темір тұздарын қолданғанда асқаза-ішек жолдарының тітіркенуі болуы мүмкін. Жүректің айнуы мен эпигастриидің ауруы мөлшерге тәуелді болып келеді. Темір препараттарын ішке қолданған кезде әсіресе егде жастағыларда іштің қатуы, кейде нәжіске толуы болуы мүмкін. Темірді ішке қолданғанда тоқ ішектің қабынуымен ауыратын науқастарда диареяны күшейтуі мүмкін, сонымен қатар ішек стриктурасы мен дивертикуласымен ауыратын науқастарға сақтықпен қолдану керек. Темірдің темір декстраны түрінде (темір гидроксиді декстранмен біріккен) [ӘДҰ моделді тізіміне кірмеген], тек науқастар пероральды темірді көтере алмаған жағдайларда ғана тағайындалуы мүмкін немесе дәрігер науқастың дәріні жүйелік қабылдауына күмәнданған кезде, немесе шамалы қан кету жалғасқан кезде, немесе сіңірілуі бұзылғанда тағайындайды. Кейбір темір препараттарының құрамына аскорбин қышқылы кіреді, ондай препараттардың терапиялық ерекшелігі шамалы, бірақ бағасы жоғары болып келеді. Темір препараттарына тек фолий қышқылынан басқа жүкті әйелдерге витаминдерді енгізудің (мысалы В тобының витаминдері) негіздемесі жоқ. Көптеген созылмалы бүйрек жетіспеушілігімен ауыратын, гемодиализдегі науқастарға (немесе перитонеальды диализдегі) темірді ретімен көк тамырға енгізу қажет. Парентеральды темір пайдаға қарағанда көп зиян келтіруі мүмкін. Тек гемодиализдегі науқастарға ғана, басқаларында ішке қолдануға қарағанда, парентеральды қолдану кезінде жауапты реакция тез дамымайды.

Ішке қолданылатын темір препараттары

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Темір жетіспеушілігік қаназдық. Емдеу: ересектерге 100-200 мг кәдімгі темір бір неше бөлінген мөлшерде; темір жетіспеушілік қаныаздықтың алдын алу шаралары – ересек әйелдерге 60 мг кәдімгі темір күніне, 5 жасқа дейінгі балаларға – 2мг/кг (ең жоғарғы 30 мг) күніне, 5 жастан үлкен балаларға 30 мг күніне. Әйелдер мен 5 жастан асқан балаларға фолий қышқылымен қолдануға болады.

Кері көрсеткіштері.

Гемосидероз, гемохроматоз, қаназдықтың кез келген түрі темір жетіспеушілігі туғызбаған, қайта қан құюды қабылдаған науқастар; темір препараттарымен парентеральды терапия жүргізілгенде.

Сақтандыру.

Темір препараттарын қабылдау 6 айдан артық созылмауы керек.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

жүктілік; пептикалық жаралар, энтерит, жаралы колит, дивертикулез.

Әрекеттесуі: 1 Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - А.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді.

Жанама әсерлері

Іштің қатуы; диарея; нәжістің қара болуы; жүректің айнуы, эпигастральды аймақтың ауруы, АІЖ тітіркенуі; ұзақ немесе үлкен мөлшерде қолданғанда гемосидерозға әкелуі мүмкін.

Парентеральды енгізуге арналған темір препараттары

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Темір препараттарын ішке қолданғанда, темір жетіспеушілігінің орынын толтыра алмаған жағдайларда: АІЖ темірдің сіңірілуі бұзылғанда, препараттарды ішке қолданғанда рефрактерлік болуы, оларды уақытында қолдану мүмкіндіктері болмаған жағдайларда.

Жедел тгеморрагиядан кейінгі қаназдық^D, СБЖ ауыратын науқастардағы темір жетіспеушілік қаназдығы.

ЭПОЭТИН АЛЬФА және БЕТА

(Рекомбинантты адам эритропоэтині)

(EPOETIN ALFA and BETA)

(Recombinant human erythropoietins)

Шығарылу түрі.

Клиникалық әсері эпоэтин альфа мен эпоэтин бетаның айырмашылығы жоқ және препаратты дәрігердің жазып беруіне байланысты таңдайды.

Сауыттағы лиофилизирленген ұнтақ, 1000 ЕД, 2000 ЕД, 5000 ЕД; егуге арналған ерітінді 1000 МЕ, 2000 МЕ, 4000 МЕ, 10000 МЕ.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі кезіндегі қаныаздық гемо- және перитонеальды диализдегі ересектерге, диализ алдындағы науқастарға, гемодиализдегі балаларға.

Т/а немесе к/т. Енгізу әдісі өзгерген жағдайда бұрынғы мөлшермен енгізеді, кейін қажет жағдайда мөлшерін түзетеді (бірдей терапиялық ықпалға қол жеткізу үшін т/а енгізуде 20-30% -ға төмендеу, к/т енгізуге қарағанда). Алғашқы мөлшер - 20 МЕ/кг 3 реттен аптасына, әлде 10 МЕ/кг 7 реттен аптасына. Гематокриттің жоғарлауы жеткіліксіз болған жағдайда (0,5% -дан аз аптасына), әр 4 аптада мөлшерін 40 МЕ/кг-ға 3 реттен аптасына жоғарлату мүмкін. К/т енгізген кезде (баяу 2 минут ішінде) бастапқы мөлшер - 40 МЕ/кг 3 рет аптасына, 4 аптадан кейін 80 МЕ/кг 3 рет аптасына жоғарлатуға болады. Мөлшерін жоғарлату қажеттілігі болған жағдайда, оны 20 МЕ/кг 3 рет аптасына 4 апталық ара қашықтықпен жоғарлатуға болады. Енгізу әдісіне байланыссыз, ең жоғарғы мөлшер 720 МЕ/кг/аптасына жоғарламауы керек. Гемодиализдегі науқастарға артериовенозды фистула арқылы диализден кейін енгізеді. Ұстап тұрушы терапия: гематокриттің деңгейін 30-35%-да ұстап тұру үшін бастапқы мөлшерін келесі мөлшерден екі есе төмендетеді. Кейіннен ұстап тұрушы мөлшерді 1-2 апталық ара қашықтықпен әр науқасқа жеке таңдайды, гематокрит 30-35% деңгейде болу үшін. Гемодиализдегі балаларға бастапқы мөлшер - 50 МЕ/кг 3 реттен аптасына. Қажет жағдайда бір реттік мөлшерді 1 рет 4 аптада 25 МЕ/кг-ға тиімді гемоглабиннің құнарлығына қол жеткізгенше жоғарлатады. Дене салмағы 10 кг-нан төмен балалардағы ұстап тұрушы мөлшер - 75-150 МЕ/кг (орта есеппен 100 МЕ/кг), 10-30 кг - 60-150 МЕ/кг (орта есеппен 75 МЕ/кг), 30 кг –нан жоғары 30-100 МЕ/кг (орта есеппен 33 МЕ/кг). Қорытынды ауыр қаныаздықпен ауыратын науқастарға (гемоглобин 68 г/л-ден төмен) үлкен ұстап тұрушы мөлшер қажет, жеңіл қаныаздыққа қарағанда. Орта ұстап тұрушы мөлшер - 30 МЕ/кг 3 рет аптасына (диализден кейін). Емдеу - өмірінің ақырына дейін, қажет жағдайларда емді доғаруға болады.

АИЖВ-зарарланған науқастардағы зидовудинмен емделу барысындағы қаныаздық (эндогенді эритропоэтиннің құнарлығы 500 МЕ/мл немесе аз болғанда);

Бастапқы мөлшер - 100 МЕ/кг 3 рет аптасына т/а немесе к/т 8 апта бойы. Қажет жағдайда бір реттік мөлшерді 4 аптада 1 рет 50-100 МЕ/кг-ға сол енгізу жиілігімен жоғарлатады. Препаратты мөлшері 300 МЕ/кг 3 рет аптасына енгізуде әсері болмаған жағдайда, әрі қарай жүргізілетін емнің мақсаты жоқ. Ұстап тұрушы мөлшер гематокрит деңгейін 30-35%-да ұстап тұруы қажет. Егер ол 40%-дан жоғары болса, дәрінің қолдануын доғару керек, оның 36%-ға төмендеуіне дейін. Емді қайта бастағанда мөлшерін 25%-ға төмендету керек.

Миеломды ауру кезіндегі, неходжкинский лимфомасындағы қатерлі ісіктің төменгі дәрежесіндегі қаныаздық. Миелоидты емес ісіктер кезіндегі қаныаздық (сонымен қатар цитостатикалық ем тұсында); ұзақ химиотерапия курсын қабылдаушы миелоидты емес ісіктер кезіндегі қаныаздықтың алдын алу шаралары. Емді бастар алдында гемоглабин денгейінің көрсеткіші 130 г/л-ден жоғары болуы керек. Т/а, бастапқы мөлшері - 450 МЕ/кг аптасына, 3 немесе 7 енгізуге бөлінген. Гемоглабиннің жеткілікті жоғарлауы 4 аптадан кейін болмағанда, мөлшерін екі есеге көтереді. Химиотерапия аяқталғаннан кейін емді 3 аптаға дейін созады. Егер химиотерапияның бірінші кезегінде гемоглабин деңгейі емге қарамастан 10 г/л-ге төмендесе, дәріні әрі қарай қолдану тиімсіз. Миеломды аурумен және неходжкинскии лимфомамен ауырған кезде бастапқы мөлшер - 450 МЕ/кг аптасына. Гемоглабин деңгейі 4 аптадан кейін жоғарламаса, мөлшерін екі есе жоғарлатады. Егер 8 аптадан кейін науқас гемотрансфузияны қажет ететін болса немесе гемоглобин денгейі ең болмағанда 5 г/л-ге жоғарламаса, препаратты қолдануды доғару керек. Ең жоғарғы мөлшер 900 МЕ/кг-нан аспауы керек. Емдеу ұзақтығы әр адамға жеке, қаныаздық қайталанған кезде емді қайталау керек.

Шала туылған нәрестелердегі қаныаздық дене салмағы 1.5 кг-нан төмен. Т/а мөлшері 200 МЕ/кг 3 рет аптасына, өмірінің 6 күнінен бастап, гемоглабин мен гематокрит көрсеткіштерінің толығына жеткенше, бірақ 6 аптадан артық емес.

Қаныаздықпен ауыратын науқастарды үлкен қан кетулер күтілетін операцияға дайындау (гемоглобин - 100-130 г/л) (2-4 бірлікте немесе 900-1800 мл) аллогенді гемотрансфузияларды қажеттілікті төмендету және эритропоэзді қалпына келтіруді жақсарту үшін; гематокриті 33-39% науқастарды үлкен операциялық араласуларға дайындау бағдарламасында аллогенді трансфузияны қолдануға байланысты болатын аутологиялық қанның жинауын жеңілдету және тәуекелді төмендету үшін (қажетті құйылатын қанның жоғарлығында күтіледі, оны эпотинді қолданбастан алуға болады. Аутологиялық қанды қолданатын науқастарға хирургиялық араласулар алдында - 600 МЕ/кг 2 реттен аптасына. Қажет жағдайда эритропоэзді аз белсендіретін кезде - 150-300 МЕ/кг 2 реттен аптасына. Емдеу курсы - 3 апта. Қан жинау гематокриттің көлемі - 33% немесе жоғары кезде және гемоглобин - 110 г/л және жоғары кезде жасайды. Науқастарға операция алдында және операциядан кейінгі кезеңде, аутологиялық қан жинау бағдарламасына қатыспайтындарға - т/а 600 МЕ/кг аптасына, ұзақтығы 3 аптаға дейін. Болатын операцияларда (21, 14, 7 күндері операция алдында) және операция алдында. Егер операция алдындағы кезеңді қысқарту керек болса, онда күнде 300 МЕ/кг-нан 10 күндей операцияға дейін енгізеді, операция күні және операциядан кейін 4 күндей енгізеді.

Барлық жағдайларда дәрінің мөлшерленуі гемоглобин деңгейінің ең кем дегенде 2 г/л-ге 100 мл/айына жоғарлауын қамтамас етуі керек және тұрақты деңгейі 10-12 г/100 мл құрауы тиіс (9,5-11 г/100 мл балаларда). Әр рекомбинанттық эритропоэтин препараттарының мөлшерлеу ерекшелігі өндірушілердің ережелерінде көрсетілген.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, артериальды гипертензия, гипотензивті терапияға тұрақтылықта, жүктілік, лактация кезеңі, парциальды қызыл жасушалы аплазия алдында эритропоэтинмен жүргізілген емнің салдарынан болған. Аутогемотрансфузия үшін донорлық қанның көлемін жоғарлату мақсатымен қолданғанда (қосымша): миокардтың инфаркттынан кейін немесе инсульт 1 ай бұрынғы, тұрақсыз стенокардия, терең тамырлардың тромбозының тәуекелі (сонымен қатар анамнезіндегі тромбоэмболия).

Сақтандыру.

Бірінші енгізгеннен кейін науқасты қадағалау қажет, әсіресе алғашқы 4 сағатта. Емдеу кезінде апта сайын АҚ мен жалпы қанның анализін, гематокритті, тромбоцитті және ферритинді анықтау қажет. Бақылай алатын артериальды гипертензиямен ауыратын науқастарда немесе тромботикалық асқынуларда антигипертензиялық препараттардың және/немесе антикоагулянттардың мөлшерін жоғарлату керек. Шұғыл емдеу шараларын жүргізу кезінде гипертониялық криз даму кезінде, эпотинмен емдеуді доғару керек. Бауыр жетіспеушілігімен ауыратын науқастарға эпотинді тағайындағанда, оның метаболизмі баяулайды және эритропоэздің күшеюі айқын болады. Емнің алдында препаратқа болатын әр түрлі реакциялардың себептерін шеттету керек (темірдің, фолий қышқылының, цианокобаламиннің жетіспеушілігі, алюминимен ауыр улану, қосымша инфекциялар, қабыну үдерістері және жарақаттар, жасырын қан кетулер, гемолиз, сүйек миының әр түрлі фиброздары) және қажет жағдайларда емді түзету керек. Көптеген науқастарда уремиямен, ісік ауруларымен және ВИЧ-инфицирленген науқастарда плазмада ферритин деңгейі гемотокриттің жоғарлауымен бірге төмендейді. Емдеу курсының барлық кезеңінде ферритин деңгейін анықтап отыру керек. Егер ол 100 нг/мл-ден төмен құраса, темір перпараттарын ішке тағайындау арқылы орын басушы ем тағайындалынады есептеу бойынша 200-300 мг/тәулігіне (балалар үшін 100-200 мг/тәулігіне). Шала туылған нәрестелерге пероральды ем темір препараттарымен мөлшері 2 мг/тәулігіне лажы болса ерте тағайындалынады. Аутологиялық қан тапсыратын науқастар және операция алдында және кейінгі кезеңдегі науқастар, сол сияқты темір препараттарымен мөлшері 200 мг/тәу дейін адекватты ем қабылдауы тиіс.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Тромбоз кезінде (анамнезінде), қатерлі ісіктерде, орақ тәрізді жасушалы қаныаздық, анамнезіндегі темір жетіспеушілігісіз шамалы қаныаздық, рефрактерлі қаныаздық, қояншық, созылмалы бауыр және бүйрек жетіспеушілігі, жүктілік және лактация кезеңі. Диализдегі емес нефросклерозбен ауыратын науқастарға, препаратты қолдану шешімі жеке қабылдануы керек, себебі бұндай науқастарда бүйрек қызметінің бірден нашарлау мүмкіндіктері бар.

Әрекеттесуі: ... Қосымшаны қара.

Жүктілік пен лактация кезеңі:

Жүктілік және лактация (емшекпен емізу) кезінде препаратты қолдану тәжірибесі жеткілікті емес. Репродуктивті жастағы әйелдер препаратты қолданғанда етеккірінің қайта басталуы мүмкін.

Жанама әсерлері

Тұмау тәрізді симптоматика (емнің басында), АҚ жоғарлауы, гипертензивті криз энцефалопатиямен жүретін, тромбоцитоз, тромбоз, тамырлардың атеросклерозының күшеюі, порфирияның асқынуы, гиперкалиемия, гиперфосфатемия, аллергия, енгізілген жердегі реакция.

Саудаға тіркелген атауы: Эпокрин, Рекормон, Эпкрес.

Мегалобластикалық қаназдықты емдеуге қолданылатын препараттар

Мегалобластты қаназдық витамин В₁₂ , әлде фолий қышқылының, әлде екеуінің де жетіспеушілігінің нәтижесінде дамиды. Фолий қышқылының клиникалық көріністері В ₁₂ витаминінің жетіспеушілігіне ұқсас болып келеді, тек бірге жүретін ауыр невропатия дамымайды; әр жағдайда қаныаздықтың себептерін белгілеу өте қажет. Гидроксокобаламинді В₁₂ витаминінің тамақпен жеткіліксіз түсуінен, әлде сіңірілуінің бұзылуынан, әлде пернициозды қаныаздық кезіндегі (В₁₂ витаминінің сіңірілуіне қажетті ішкі фактордың болмауынан) жетіспеушілігін емдеу үшін қолданады. Тамақтың жетіспеушілігі, жүктілік, қояншыққа қарсы дәрілерді қолданғанда немесе сіңірілуінің бұзылуында болатын фолий жетіспеушілік жағдайларын, фолий қышқылының көмегімен емдейді, бірақ ол себебі белгіленбеген мегалобластты қаныаздық кезде В₁₂ витаминісіз қолданбауы тиіс, себебі В₁₂ витаминнің жетіспеушілігімен жүретін неврологиялық бұзылыстардың асқыну тәуекелі жоғарлауына байланысты.

Темір тұздарынан және фолий қышқылынан тұратын препараттар жүктілік кездегі болатын мегалобластты қаныаздықтың алдын алу шаралары үшін қолданылады. Бұл дәрілік түрдегі фолий қышқылының төменгі мөлшерлері мегалобластты қаныаздықты емдеу үшін жеткіліксіз.

Ұрықтанудың алдында және жүктіліктің ерте мерзімінде фолий қышқылын дұрыс қолдану, ұрықта жүйке түтікшелерінің даму кемістігінің тәуекелін төмендетеді. Сол себепті жүктілікті жоспарлаған әйелдер ұрықтанудың алдында және жүктіліктің бірінші 12 аптасында фолий қышқылын жеткілікті қабылдауы тиіс; фолий қышқылын тамақ қоспасы ретінде тағайындауға болады немесе дәрі ретінде мөлшері 400–500 мкг күніне қабылдау. Жүктілікке күдігі бар әйел қосымша фолий қышқылын қабылдамаса, онде тез арада фолий қышқылын қабылдау керек және жүктілік дәлелденгенде 12 аптаға дейін қабылдауды созу керек.

Егер әйелде баланың жүйке түтікшесінің даму кемістігімен туылу тәуекелі жоғары болса (мысалы, алдыңғы баладағы жүйке түтікшесінің даму кемістігі) фолий қышқылын жоғары мөлшерде қабылдауы тиіс – шамамен 5 мг күніне, ұрықтанудың алдында және жүктіліктің алғашқы 12 аптасында. Қояншыққа қарсы препараттарды қабылдаған әйел фолий қышқылын қабылдар алдында дәрігермен кеңесуі керек.

Фолий ҚЫШҚЫЛЫ

(FOLIC ACID)

Шығарылу түрі.

Таблеткалар, фолий қышқылы, 1 мг. Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Фолий жетіспеушілік мегалобластты қаназдық^А. Макроцитарлы қаныаздық. Мегалобластты В₁₂ жетіспеушлікті жүктілік кездегі қаназдық. Ересектерге және 1 жастан үлкен балаларға 5 мг-нан күніне 4 ай бойы, мальабсорбция (жеткіліксіз сіңірілгенде) кезінде тәулігіне 15 мг-ға дейін болуы мүмкін; безгек кезінде 5 мг-нан күніне 2 реттен темір препараттарымен бірге.

Жүктілік кездегі жүйке түтікшесінің даму кемістігінің алдын алу шаралары үшін^А. Бірінші жүйке түтікшелерінің даму кемістігінің алдын алу шаралары: ішке, ересектерге 400–500 мкг-нан күніне ұрықтануға дейін және жүктіліктің бірінші 12 аптасында. Жүйке түтікшесінің даму кемістігінің қайталануын алдын алу шаралары үшін ересектерге ішке 5 мг-нан (4 мг-ға дейін тәулігіне төмендету, егер сәйкес препарат болса) ең аз дегенде 4 апта ұрықтануға дейін және жүктіліктің алғашқы 12 аптасында.

Жанама әсерлерінің алдын алу шаралары (асқазан-ішек, гематологиялық) аптасына 5 мг метотрексат немесе 28-29 апта бойы 1 мг/тәу. қабылдайтын ревматоидты артритпен ауыратын науқастарда.

Гемодиализ кезінде фолий қышқылының алдын алу шаралары. Ересектерге 5 мг-нан әр 1-7 күн; балаларға 1-12 жастағы 250 мкг/кг (ең жоғарғы 10 мг) тәулігіне бір рет күніне, 12 жастан үлкен балаларға 5-10 мг-нан тәулігіне бір реттен.

Гипергомоцистеинемия^В. Ішке 0,8-5 мг/тәу 3-12 апта бойы.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық. Себебі белгіленбеген мегалобластты қаназдық кезінде В₁₂ витаминісіз қолданылмайды, қаназдық немесе кез келген В₁₂ жетіспеушілігі кезінде жұлын миының жедел асты біріккен дегенерация тәуекелінің көріністері болуынан; фолийге тәуелді қатерлі аурулар.

Сақтандыру.

Қояншыққа қарсы ем қабылдайтын әйелдерге, фолий қышқылымен емді бастар алдында дәрігердің кеңесі керек;

Әрекеттесуі: 1 Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - А.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді.

Жанама әсерлері

Бронхтың тарылуы; аллергиялық реакциялар; эритема; қызба; жалпы қалжырау; бөртпелеп; қышынулар. Саудаға тіркелген атауы: Фолиевая кислота, Фолацин.

ЦИАНОКОБАЛАМИН

(CYANOCOBALAMIN)

Шығарылу түрі.Егуге арналған ерітінді, 500 мкг, ампула 1 мл-ден [ӘДҰ ұсынылған Гидроксокобаламин]. Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

В₁₂ витаминінің жетіспеушілігі салдарынан болған мегалобласты қаназдық. Мегалобластты қаныаздық неврологиялық көріністерсіз, бұлшық етке, ересектерге және балаларға алғашқыда 1 мг-нан 3 реттен күніне 2 апта бойы, кейін 1 мг-нан әр 3 ай сайын. Мегалобластты қаныаздық неврологиялық көріністермен, бұлшық етке ересектерге және балаларға алғашқыда 1 мг-нан күн ара жағдайы тұрақтанғанша, кейін 1 мг-нан әр 2 ас сайын. Алиментарлы макроцитарлы қаныаздықтың алдын алу шаралары кезінде, бұлшық етке ересектерге және балаларға 1 мг-нан әр 2–3 ай сайын.

Темекі амблиопиясы және Лебера көру атрофиясы, бұлшық етке, ересектерге және балаларға 1 мг-нан күніне 2 апта бойы, кейін 1 мг-нан күніне екі реттен жағдайы тұрақтанғанша, кейін 1 мг-нан әр 1–3 ай сайын.

В₁₂ витаминінің жетіспеушілігін алдын алу шаралары. В₁₂ витаминінің жетіспеушілігімен жүретін созылмалы аурулар (мысалы, Аддисона-Бирмер ауруы, созылмалы гепатит, бауыр циррозы, бауыр жетіспеушілігі, сәуле аурулары). В₁₂ витаминінің сіңірілуінің бұзылысымен жүретін асқаза мен ішектің патологиясы (асқазан, аш ішек бөлігінің резекциясы, Крона ауруы, целиакия, мальабсорбция синдромы, спру). Бұлшық етке 100-200 мкг күн ара.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, тромбоэмболия, эритремия, эритроцитоз, жүктілік, емшекпен емізу.

Сақтандыру.

Шұғыл жағдайлардан басқа, дәл диагнозы қойылмастан емді бастауға болмайды; емнің ерте кезеңінде гипокалиемиялық аритмия туу тәуекеліне байланысты, қанның сары суындағы калий деңгейін қадағалау қажет. Стенокардия кезінде сақтықпен қолдану керек.

Әрекеттесуі: 1 Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - С.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді.

Жанама әсерлері

Диарея (1-10%), қышыма, экзантема, қызба, тоңу, тасқыну, жүректің айнуы, бастың айналуы; сирек акне-тәрізді және буллезді жаралар, анафилаксия.

Саудаға тіркелген атауы: Витамин В12, Цианокобаламин.

Коагуляцияға әсер ететін дәрілік заттар

Антикоагулянттарды тромбаның тромбоциттер мен эритроциттерден тұратын фибрин торшасынан құралған кездегі, тромба түзілуінің немесе венозды бөлімдегі қан айналымдағы қан айналым баяулағанда, тромбоздың таралуының алдын алу шаралары үшін қолданады. Сол себепті, олар аяқтың терең көк тамырларының тромбозын емдеу және алдын алу шаралары үшін, жүректің ревматикалық зақымдалуындағы эмболияны және жүрекше фибрилляциясының (жыбырлауық аритмия) және жүректің жасанды қалпақшаларында тромбаның түзілуінің алдын алу шаралары үшін кеңінен қолданады.

Гепарин парентеральді тікелей әсер ететін антикоагулянт, қанның тез ұюына кедергі жасайды, бірақ әсер кезеңі қысқа. Төменгі молекулярлы гепариндер ұзақ кезең әсер етеді.

Терең көк тамырлардың тромбозын және өкпе артериясы жүйесіндегі эмболияны емдеу үшін гепариннің күш түсетін мөлшерін көк тамырға енгізеді кейіннен көк тамырға тамшылатып енгізеді (инфузияға арналған мөлшерлеуді қолданып) немесе тері астына кезеңмен енгізу. Пероральды антикоагулянттарды гепаринмен бірге тағайындайды. Гепарин ең аз дегенде 5 күндей қолданылуы тиіс, пероральды антикоагулянттардың әсері басталғанша, ал ХҚҚ (халықаралық қалыпты қатынас) терапиялық маңызбен шектелгендіктен екі күн кезекпен. Күнделікті зертханалық мониторинг өте қажет. Гепарин сонымен қатар миокардтың инфаркты, тұрақсыз стенокардия, шеткі артериялардың жедел окклюзиясы және гемодиализ жүргізген кезде де қолданылады.

Хирургиялық мамандарға жататын науқастарда гепариннің төменгі мөлшері тері астына енгізу ретінде операциядан кейінгі жоғары тәуекел топтарындағы терең көк тамырлардың тромбозы мен өкпе артериясы жүйесіндегі эмболияның (семіздік, қатерлі ісіктермен, терең көк тамырлардың тромбозы мен өкпе артериясы жүйесіндегі эмболиясы анамнезінде, 40 жастан жоғары науқастар, тромболиттік бұзылыстары бар немесе белгіленген науқастар, үлкен немесе ауыр операцияларды басынан өткізген науқастар) алдын алу шараларына қолданылады. Гепарин сонымен қатар тәуекелі жоғары топтағы науқастарда - семіздікпен немесе жүрек жетіспеушілігімен ауыратын науқастардың төсек тәртібін сақтаған жағдайлары кезінде бағалы дәрі болып келеді.

Қан кетулер дамыған кезде гепариннің қолданылуын доғарған жеткілікті, бірақ тез әсерін доғару үшін арнайы антидотқа протамин сульфаты жатады.

Пероральды тікелей емес әсер ететін антикоагулянттардың толық антикоагулянттық әсерінінің дамуы үшін, ең аз дегенде 48-72 сағат қажет; егер әсері тез қажет болса гепаринмен бірге қолдану керек. Варфарин терең көк тамырлардың, өкпе артериясы жүйесінің тромбозы кезінде, жүрекше фибрилляциясы кезінде эмболия даму тәуекелі бар науқастарға және жүрек қалпақшалары протезделген науқастарға (қақпақшаларда тромбоның дамуын шеттету үшін) қолдану көрсетілген; пероральды антикоагулянттар бас ми тамырларының тромбозы мен шеткі артериялардың окклюзиясы кезінде бірінші қатардағы дәрілер ретінде қолданбауы тиіс. Пероральды антикоагулянттардың негізгі жанама әсерлеріне қан кетулер жатады. Протромбин уақытының мониторингі қажет (ХҚҚ түрінде ұсынылатын – халықаралық қалыпты қатынас) алғашқыда күніне, кейіннен жауабына қарай үлкен ара қашықтықпен.

Ауыр қан кетулер пайда болғанда варфаринді қолдануды доғару және фитоменадион (витамин К) көк тамырға баяу енгізуді тағайындау.

Жүктілік кездегі антикоагулянттар

  Пероральды антикоагулянттар тератогенді әсерге ие және жүктіліктің І үш айында қолданбауы тиіс. Әйел жүкті болған кезде осы қауіп туралы ескерту керек, себебі жүктіліктің 6 айына дейін варфаринді қолдануды доғарса, көп жағдайларда ұрықтың кемістіктерінің даму тәуекелі шеттеледі. Пероральды антикоагулянттар плаценттен өтіп, плаценттен қан кету немесе ұрықта қан кету тәуекелін дамытады, әсіресе жүктіліктің соңғы бірнеше аптасында және туу кезінде. Сол себепті мүмкіндігінше пероральды антикоагулянттарды жүктілік кезінде, әсіресе жүктіліктің І-ші және ІІІ-ші үш айында қолданбауға тырысу керек. Анамнезінде жасанды жүрек қақпақшалары, қайталаушы венозды тромбоз немесе өкпе артериясы жүйесіндегі эмболиясы бар жүкті әйелдерге препараттарды тағайындау қиынға соғады.

Гемофилия 

Десмопрессин [Моделді тізім ӘДҰ кірмейді] парентеральды (егу) гемостазға ықпалын тигізуі мүмкін және гемофиллияның жеңіл түрлерінде тиімді болуы мүмкін. Үлкен емес ем шараларды жүргізген кезде, мысалы жақ тіс хирургиясында, ол VIII фактор қажеттілігінің орынын басуы мүмкін. VIII және IX факторларды қолдану туралы 11.2 бөлімді қара. [Редакторлардың ескертпелері: бұл топтың дәрілерін қолдану мамандырылған көмекке жатады]

ГЕПАРИН

(HEPARIN)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді, гепариннің натрий тұзы 5000 ЕД, 25000 ЕД, сауытта [ӘДҰ ұсынылған].

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Терең тамырлардың тромбозын, өкпе артериясының эмболиясын, тұрақсыз стенокардия, миокардтың инфаркты, шеткі артериялардың жедел эмболиясын емдеу^А-В: көк тамырға енгізу, ересектерге қаныққан мөлшер 5000 ЕД (75 ЕД/кг) немесе ауыр өкпе эмболиясында 10 000 ЕД, кейіннен үздіксіз көк тамырға инфузия жасау, тамшылатып 15–25 ЕД/(кг·сағ), орта есеппен 18 ЕД/кг/сағ, немесе тері астына егу 15 000 ЕД әр 12 сағат (көк тамырға егуге болмайды); зертханалық мониторинг өте маңызды, күнделікті мөлшерге қажетті түзетулер енгізу керек; Дене салмағы төмен ересектерге немесе балаларға қанығу мөлшерді төмендетіп береді, кейін үзіліссіз көк тамырға тамшылатып 15–25 ЕД/(кг·сағат) енгізу немесе тері астына егу 250 ЕД/кг әр 12 сағатта.

Тромбоэмболияның алдын алу шаралары^А жалпы хирургияда (стационарлық тәжірибеде), тері астына егу, ересектерге 5 000 ЕД 2 сағат алдын операцияға дейін, кейіннен әр 8–12 сағат сайын 7-10 күндей немесе науқастың ауруханадан шыққанына дейін (мониторинг қажет емес); жүктілік кезінде (мониторинг қажет емес) 5 000–10 000 ЕД әр 12 сағат сайын (маңызды: жүктілік кезде жасанды жүрек қақпақшаларын гепаринмен қорғаудың қажеті жоқ – бұл мамандардың қатысуын талап етеді).

Экстракорпаральды қан айналым әдістерін операция кезінде қолдануда қан ұюдың алдын алу шараларында (140-400 ЕД/кг немесе 1500-2000 ЕД-ден 500 мл қанға) (поддержание АЧТВ на уровне более 480с), қан құю кезде, гемодиализ жүргізгенде (бас кезде 10000 ЕД, тағыда 30000-50000 ЕД емшараның ортасында 2000-5000 ЕД болюсты, кейін 10 ЕД/кг/сағ под контролем АЧТВ – 70-80 с), зерттеуге қан алған кезде.

Микротромб түзілгенде және микроциркуляция бұзылыстарында алдын алу шаралары, жыбырлауық аритмия кезіндегі тромбоздың, жүректің митральды ақауларының, ДВС-синдромының (бірінші фазасы) гемолитико-уремиялық синдромның, қызыл жегі нефритінің, ревматизмнің алдын алу шаралары – қолдану деңгейінің дәлелі С және D байланысты.

Кері көрсеткіштері

Гепаринге жоғары сезімталдық; гемофилия және басқа да геморрагиялық аурулар, тромбоцитопения, пептиттік жара, жуыр арада болған миға қан құюылу, ауыр гипертензия, бауырдың және бүйректің ауыр аурулары (өңештің көк тамырларының кеңеюімен жүретін, бауыр циррозы), үлкен жарақаттардан кейін немесе жуырда болған операция (әсіресе көзге немесе жүйке жүйесіне), жедел бактериальды эндокардит, белсенді өкпе құрты, антифосфолипидті синдром, АІЖ эрозивті-жаралармен зақымдалуы; етеккір кезеңі, қауіпті түсік, жұлын миының пункциясынан кейінгі жағдай.

Сақтандыру.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Бауыр жетіспеушілігі немесе бүйрек жетіспеушілігі; төменгі молекулярлы гепаринге ижоғары сезімталдық; жұлын ми немесе эпидуральды жансыздандыру – гематома түзілу тәуекелі; Созылмалы бүйрек жетіспеушілігінде, қант диабетінің ІІ типі, қышқылдану кезінде калий сақтаушы несеп айдағыштармен бірге қолдану – гиперкалиемия тәуекелі жоғарлайды. Гепаринмен емдеудің ұзаруы кезінде тәуекел жоғарлайды. Егер гепаринмен емдеу 7 күнге дейін созылса және одан көп болса, гепаринді енгізер алдында калий деңгейін анықтау керек және гепаринді енгізу курс барысында бақылап отыру керек.

Әрекеттесуі: 1 Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - С.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеуі туралы мәліметтер жоқ.

Жанама әсерлері

Иммунологиялық тромбоцитопения емнің басталуынан кейін 6-10 күндері дамиды (гепаринді тез доғаруды қажет етеді); қан кетулер, терінің некрозы, жоғары сезімталдық реакциясы, уртикария, ангиоэдем және анафилаксия, ұзақ қолданғаннан кейінгі остеопароз және сирек алопеция.

Мөлшерден тыс қолданғанда. Ерте белгілері: иектің қансылауы, терідегі көгерулер немесе пурпуралар, мұрыннан қан кетулер, етеккір кезіндегі қан кетудің жоғарлауы. Ішкі қан кетулердің белгілері: бастың айналуы, іштің арқаның немесе белдің ауруы, гематурия, нәжісте қанның болуы, мелена, құсу «кофе қоюы», өкпеден қан кетулер, буындардың қанауы. Емдеу: кез келген жағдайларда гепаринді қолдануды доғару, ауыр жағдайларда – 100 ЕД гепаринге 1 мг протамин сульфат енгізу.

Саудаға тіркелген атауы: Гепарин.

ВАРФАРИН

(WARFARIN)

Шығарылу түрі.

Таблеткалар 2,5 мг [ӘДҰ ұсынылған таблеткалар 1,2,5 мг].

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Қан тамырларының тромбозы мен эмболиясының алдын алу шаралары: жүректің ревматизммен зақымдалуы және жүрекшенің фибрилляциясы, ревматизмді емес жүрекшенің жыбырлауы (аспириннен^А артық) – МНО 2,8-3; кардиоверсия^А жолымен ырғақты қалпына келтіргеннен кейін; жүрек қақпақшаларын^А және тамырларын^А протездеу (аспиринмен және дипиридамолмен біріктіру) – МНО 2,8-3,5; тромболизистен кейінгі реоклюзияның алдын алу шаралары, (аспиринге орын береді) коронарлы^В, ми тамырларының тромбозы^В (өтпелі бұзылыстарда немесе кіші инсульттарда қолданбайды) немесе шеткі артериялар; хирургиялық араласудың алдында (тромбоэмболиялық асқынулардың жоғары тәуекелі) операцияның алдында 2-3 күн алдын, ортопедиялық операция кезінде – 1 күн бұрын (төменгі молекулярлы гепаринге^В орын береді), тізеге операция жасар кезінде – 14 күн алдын, гинекологиялық операциялар кезінде – 20 күн бұрын;

Қан тамырларының тромбозы мен эмболиясын емдеу кезінде. Өкпе артериясының жедел венозды тромбозы мен эмболиясы (гепаринмен бірге антикоагулянттармен пероральды терапия кезінде тиімділікке қол жеткізгенше, 3-5 тәуліктен артық). ХҚҚ 2,8-4,5. ХҚҚ 2,8-3 ұстап тұрушы терапия жүргізген кезде. Қайталаушы венозды тромбоз немесе қайта болған өкпе артериясының эмболиясы^В (гепариннен асып түсуі немесе тепе-тең, тек төменгі молекулырлы гепаринге орын береді). Тізенің терең көк тамырларының тромбозы МНО 2,0-3,5 (төменгі молекулярлы гепаринге орын береді немесе онымен салыспалы^А.

Ересектерге, кәдімгі жағдайда алғашқы 2 күнде науқастың жеке ерекшелігіне байланысты 10 мг мөлшерді құрайды [ӘДҰ ұсынылған]; келесі мөлшер протромбин уақытының көрсеткішіне немесе халықаралық қалыпты қатынасқа байланысты. Протромбин уақыты басиапқы қалпынан 2-4 рет жоғарлауы тиіс, ал ХҚҚ 2,2-4,4- жетуі керек, тромбоз, қан кету тәуекелінің және науқастың жеке ерекшелігінің қауіпне байланысты. Кәдімгі күнделікті ұстап тұрушы мөлшер – бір рет қабылдауға 3-9 мг әр күні және күніне бір уақыт мезгілінде. Варфарин мен ацетилсалицил қышқылымен бірге қолданғанда ХҚҚ көрсеткіштері шамамен 2-2,5 болуы керек. Емдеу ұзақтығы науқастың жағдайына байланысты. Емдеуді бірден алып тастау мүмкін.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, жедел қан кетулер, пептиттік жаралар, ауыр артериальды гипертензия, бактериалды эндокардит.

Сақтандыру.

Барлық жағдайларда протромбин уақытының деңгейін емді бастар алдында анықтау керек.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Бауыр жетіспеушілігі немесе бүйрек жетіспеушілігі;

жуырда болған операциялық араласулар; маскүнемдік; коагулопатия; тромбоцимтопения; бас миына қан құйылу.

Мүкжидек шырынын қолданудан бас тарту керектігін науқасқа айту керек.

Әрекеттесуі: ... Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - А.

Емшекпен емізу: белсенді емес түрінде төс сүтіне өтеді, балаға әсері болмайды

Жанама әсерлері

Қан кетулер (24,7-41,4%), ХҚҚ 3 артық болғанда тәуекелдік жоғарлайды. Жоғары сезімталдық, қышыма; алопеция; диарея; гематокриттің белгісіз себептермен төмендеуі; «қан-қызыл шұлық», аяқ саусақтарының қызыл көгілдір синдромы және и нефротикалық синдром холестеринмен тамырлардың микроэмболизация көріністері кезінде; терінің некрозы; сары ауру, бауырдың дисфункциясы; жүректің айнуы, құсу және панкреатит; шаштың түсуі.

Шамадан тыс қолданғанда: қан кету. Мөлшерін төмендету керек немесе қысқа мерзімге емді доғару, витамин К, қанның ұю факторларын біріктіріп енгізу (II,VII, IX, X) немесе жаңа тоңазытылған плазманы қолдану.

Саудаға тіркелген атауы: Варфарекс, Варфарин.

Протамин сульфат

(PROTAMINE SULFATE)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 5 мг – 5 мл [ӘДҰ ұсынылған].

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Гепаринді мөлшерден тыс қолданғандағы антидот^А. Көк тамырға орта есеппен 10 минут арасында егу, 1 мг 80–100 ЕД гепаринді бейтараптандырады, егер 15 минут ішінде қолданса; егер кеш болса протаминнің аз мөлшері қажет, себебі гепарин ағзадан тез шығады. Әсері тез басталады («иненің ұшынан»). Мөлшерден тыс болғанда қанның ұюын төмендетеді, себебі өзі антикоагулянттық әсер көрсетеді. Әсер ұзақтығы – 2 сағ. Көк тамырға ағызып немесе тамшылатып 50 мг егеді, 15 минуттық ара қашықтықпен қайталаға болады. Ең жоғары 150 мг-нан артық емес 1 сағат шінде. Егуді қанның ұюын бақылау арқылы енгізу қажет.

Жүрекке операция жасағаннан кейін және қан тамырлары экстракорпоралды қан айналыммен^В (транзиторлы тромбоцитопенияның алдын алу үшін).

Гипернатриемия^В, өздігінен қан кетулер. 5-8 мг/кг тәулігіне 6 сағаттық ара қашықтықпен 2 рет енгізуге, к/т тамшылатып 300-500 мл изотониялық натрия хлорид ерітіндісінде. Ең жоғарғы 3 күн.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, Идиопатиялық немесе туа пайда болған гипергепаринемия (препарат тиімсіз және қан кетуді күшейтеді), айқын артериалды гипертензия, тромбоцитопения, бүйрек үсті безінің милы қабатының жетіспеушілігі.

Сақтандыру.

Шамадан көп қолданғанда (мөлшерін көбейткенде) антикоагулянттық әсері байқалады; аллергиялық реакциялар – жоғары тәуекел тобындағыларда, сонымен қатар ертеде протаминмен немесе протамин-инсулин қабылдағандарда, балыққы аллергия болғанда, ерлердегі бедеулік және вазэктомия.

Әрекеттесуі: ... Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категория - С.

Емшекпен емізу: мәліметтер жоқ

Жанама әсерлері

Брадикардия, шок, коллапс (гиповолемияда тәуекел жоғары болып келеді), жүректің айнуы, құсу, диспноэ; сирек - өкпенің ісінуі және гипертония. Гипотония (28,6% антрааортальды енгізу кезінде). Демікпе. Қан кетулер. Аллергиялық реакциялар.

Саудаға тіркелген атауы: Протамин сульфат.

МЕНАДИОНА НАТРИЯ БИСУЛЬФИТ

(MENADIONE SODIUM BISULPHITE)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 1% 1 мл, таблетка 0,015.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Қанауға бейімділік (қан кетулер) гипопротромбинемии тұсында: обтурациялық сары ауру, гепатит, паренхиматозды және капиллярлы жарақаттан кейінгі қан кетулер, хирургиялық араласулар, жара және сәулелі ауруларда; геморроидальды, жатыр, өкпе және ұзақ мұрыннан қан кетулер; тікелей емес антикоагулянттардың мөлшерідкөп болғанда. К/т 10-15 мг 1 рет тәулігіне 3-4 күндей, күндік үзілістен кейін курсты қайталау. Хирургиялық араласулар кезінде күшті паренхиматозды қан кетулер мүмкіндігінде операция алдында 2-3 күн алдын тағайындайды. Ересектерге ішке 15-30 мг/тәу, балаларға 2-15 мг/тәу. Геморрагиялық көріністер шала туылған нәрестелерде^В - 4 мг-ға дейін тәулігіне 3-4 күндей, 4 күндік үзілістен кейін курсты қайталау 1 мг/тәу к/т.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, гиперкоагуляция, тромбоэмболия, нәрестелердегі гемолитикалық ауру.

Әрекеттесуі: ... Қосымшаны қара.

Жүктілік: мәліметтер жоқ.

Емшекпен емізу: мәліметтер жоқ

Жанама әсерлері

Гемолитикалық қаныаздық, гипербилирубинемия, сары ауру, әсіресе шала туылған нәрестелерде, глюкозо-6-фосфатдегидрогеназаның жетіспеушілігімен туылған нәрестелердегі гемолиз.

Саудаға тіркелген атауы: Викасол.

Фитоменадион

(HPYTOMENADIONE)

Шығарылу түрі.

Таблеткалар, фитоменадион (витамин К₁) 10 мг [ӘДҰ ұсынылған].

Капсулалар, фитоменадион майдағы ерітінді 10%, 0,1 г.

Егу (егуге арналған ерітінді), фитоменадион 10 мг/мл, ампула 5 мл-ден [ӘДҰ ұсынылған]. Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Тікелей емес әсерлі антикоагулянттардың мөлшерін көп қолданғанда^В (кумарин және индандион қатарын). Антикоагулянтармен болған гипопротромбинемия; қан кетусіз немесе шамалы қан кетумен: тамыр ішіне баяу, ересектерге 500 мкг немесе ішке ересектерге 5 мг; айтарлықтай ауыр қан кетулерде ішке немесе тамыр ішіне, ересектерге 10–20 мг; ауыр қан кетулерде, ересектерге, тамыр ішіне баяу, 2,5–5 мг, өте сирек 50 мг-ға дейін (бірақ жоғары мөлшерлер кезінде улы әсерл тәуекелі бар).

Нәрестелердің геморрагиялық аурулары, емдеу, тамыр ішіне немесе бұлшық етке, нәрестелерге 1 мг, қажет жағдайларда келесі мөлшерді 8 сағаттық ара қашықтықпен қолданады.

Нәрестелердегі геморрагиялық ауруларда, алдын алу шаралары, тамыр ішіне, нәрестелерге 0,5–1 мг бірегей мөлшер немесе ішке 2 мг келесі мөлшері 4–7 күннен кейін және емшектегі балаға үшінші мөлшер 1 айдан кейін. Ішке қолданғанда тиімділігі 6-10 сағаттан кейін байқалады (бұлшық етке еккенде – 1 сағат ішінде) және 3–6 сағат сақталады. Фитоменадион гемофилия және Верльгофа ауруы кезіндегі, сонымен қатар гепарин мен ақуыз алмасу жетіспеушілігі кезіндегі протромбин жетіспеушілігіндегі қан кетулерді шектетпейді.

Гипопротромбинемиямен жүретін геморрагиялық синдром, бауыр қызметінің бұзылуы туғызған 10 мг тәулігіне к/т, кейін 2,5-25 мг (кейде 50 мг).

Ауыр операция алдындағы жоғары қан кетулердің алдын алу шаралары – 30 мг/тәу 3-4 күндей. Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, қанның жоғары ұюы, тромбоз бен тромбоэмболияға бейім болу, холестатикалық сары ауру.

Сақтандыру.

Есте сақтайтын жәй гепариннің антидоты болып келмейді.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Жүктілік, төспен емізу, жас балаларға. Егде жастағыларға мөлшерін төмендету.

Әрекеттесуі: 1. Қосымшаны қара.

Жүктілік:

Емшекпен емізу:

Жанама әсерлері

Парентеральды енгізгенде анафилактикалық реакциялар туу тәуекелі жоғары, жүректің және тыныстың тоқтауына дейін. Жоғары сезімталдық реакциялары, тасқынуды қоса, диспноэ, бронхтың тарылуы, бастың айналуы, гипотензия және тыныс немесе айналымды коллапс, кейбір егуге арналған фитоменадион препараттарындағы үпілмәлік майының сурфактантты полиэтоксилирлеуімен байланысты болуы мүмкін. Гемолитикалық қаныаздық.

Саудаға тіркелген атауы: Фитоменадион.

ЭНОКСАПАРИН НАТРИЯ

(ENOXAPARIN)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 2000 анти-Ха МЕ/0,2 мл, 4000 анти-Ха Ме/0,2 мл, 6000 анти-Ха Ме/0,6 мл, 8000 анти-Ха МЕ/мл–0,8 мл, 10000 анти-ха МЕ/мл–1мл.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Тромбоз бен тромбоэмболияның алдын алу шаралары (әсіресе ортопедиялық және жалпы хирургияда, сонымен қатар ұзақ төсекте жататын науқастарда). Шамалы тромбоэмболия даму тәуекелінде – 20 мг/тәулігіне, жоғары тәуекелде – 40 мг/тәу, төсекте жататын науқастарға 40 мг/тәу 6-14 күндей.

Хирургиялық араласуларда – 20 мг-нан 2 сағат алдын операцияға дейін, кейін 1 реттен тәулігіне 7-20 күндей; ортопедиялық операциялар кезінде – 40 мг-нан 12 сағат алдын операция алдында, кейін 1 реттен тәулігіне 40 мг-нан 7-20 күндей.

Экстракорпоральды айналым жүйесіндегі гемодиализ жүргізу кезіндегі гиперкоагуляцияның алдын алу шаралары^С – 0,5 мг/кг.

Терең көк тамырлардың тромбозы – емдеу т/а 1 мг/кг әр 12 сағат сайын немесе 1,5 мг/кг 1 реттен тәулігіне 10 күндей пероральды коагулянтарды қолдану барысында.

Өкпе артериясының тромбоэмболиясы – т/а 1 мг/кг әр 12 сағат сайын, немесе 1,5 мг/кг 1 реттен тәулігіне 10 күндейей пероральды коагулянтарды қолдану барысында.

Тұрақсыз стенокардия және миокардтың инфаркты Q тісшесіз – 1 мг/кг 2 реттен тәулігіне жағдайдың тұрақтануына дейін аспиринмен бірге қолдану керек. Көбінесе 2-8 тәулік бойы.

Флебографиядан кейін 10 күндей 20 мг-нан.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, қанның ұю жүйесінің бұзылуы (гемофилия, тромбоцитопения, Вилленбранда ауруы және т.б.), пептиттік жара, бас ішінің қан құйылуы, аневризм, бақылай алмайтын артериальды гипертензия, қайталанушы неврологиялық немесе офтальмологиялық операциялар, жұлын-ми анестезиясы, диабеттік ретинопатия, жүктілік, қатерлі түсік, емшекпен емізу кезінде.

Сақтандыру.

Көңіл қоятын жағдай: протромбин, тромбин уақытына айтарлықтай әсер етпейді, АЧТВ (АЧТВ-индикаторының жоғарлауы мөлшердің көптігін көрсетеді). Мониторинг: Ха фактор белсенділігінің тежеу деңгейі. Емнің басталуына дейін тромбоциттер санын сараптау жүргізу, кейін аптасына 2 реттен.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Тромбоцитопения, тромбоцитопатия; бауыр жетіспеушілігі, жүктілік; емшекпен емізу кезеңінде.

Әрекеттесуі: 1. Қосымшаны қара.

Жүктілік: ФДА категориясы В.

Емшекпен емізу: төс сүтіне енуі туралы мәліметтер жоқ

Жанама әсерлері

Қан кетулер (2-6,7%), қызба, аяқтың ісінулері, асимптоматикалық тромбоцитопения (емнің бірінші күндері), сирек – иммуноаллергиялық тромбоцитопения (емнің 5-21 күндері, трансаминаза деңгейінің жоғарлауы, остеопороз, өздігінен болатын сынықтар, аллергиялық реакциялар.

Мөлшерден тыс қолдану

Қан кетулер, қан кетуге бейім болу. Емдеу: кезекті мөлшерді алып тастау; кейбір жағдайларда – к/т протамин сульфат (0,6 мл протамин 0,1 мл препаратты бейтараптандырады).

Саудаға тіркелген атауы: Клексан.

Надропарин кальция

(nadroparin)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 3800 МЕ/мл–0,4 мл, 7600 МЕ/мл–0,8 мл; 11 400 МЕ/0,6 мл, 15200 МЕ/0,8 мл, 19000 МЕ/1 мл.

Тері астына енгізуге арналған ерітінді 9,5 мың МЕ (анти-Ха)/мл 0,3, 0,4, 0,6, 0,8, 1 мл, бір рет қолданылатын шприцтер. тері астына егуге арналған ерітінді 19 мың МЕ/мл 0,6, 0,8, 1 мл, бір рет қолданылатын шприцтер. Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Тромбоздар мен тромбоэмболияны емдеу мен алдын алу шаралары (жедел ишемиялық инсульт, венозды тромбоэмболия, эндоваскулярлы араласулар, операциядан кейінгі тромбоэмболияның алдын алу шаралары). Тромбоэмболиялық асқынулардың алдын алу шаралары, сонымен қатар жалпы хирургиялық араласулар, — 0,3 мл 2–4 сағат бұрын операция алдында, кейін 1 рет тәулігіне. Курс — ең азы 7 күн; ортопедияда — 1 рет тәулігіне күніне; дене салмағы 50 кг төмен кезде – операция алдында және 3 күн бойы оперциядан кейін 0,2 мл; операциядан кейінгі кезеңде (4-күннен бастап) — 0,3 мл; 51–70 кг — 0,3 және 0,4 мл; 71–95 кг: 0,4 және 0,6 мл, сәйкес; онкологияда (3075 анти-Ха МЕ т/а 8 тәулік бойы — науқастарға, өкпенің қатерлі ісігімен жасалған операцияларда; жедел өкпе жетіспеушілігінде (қалпына келмейтін СОБА – 45%-ға терең көк тамырлардың тромбозының тәуекелі төмендейді, 0,4–0,6 мл/тәу т/а дене салмағына сәйкес). Гемодиализ барысындағы қанның ұюының алдын алу шаралары. Терең көк тамырлардың симптоматикалық эпизодтарының алдын алу шаралары – 85 антиХа МЕ/кг 1 рет тәулігіне т/а, немесе 1025 aнти-Xa МЕ/10 кг т/а 2 рет тәулігіне (0,1 мл/кг мөлшерде 2 реттен күніне т/а тиімді және қауіпсіз, фракциаланбаған гепаринге қарағанда). Флебографиядан кейін: дене салмағы 45 кг — 0,4 мл; 55 кг — 0,5 мл; 70 кг — 0,6 мл; 80 кг — 0,7 мл; 90 кг — 0,8 мл; 100 кг және одан жоғары — 0,9 мл әр 12 сағатта 10 күндей енгізеді.

Тромбоз бен тромбоэмболияны емдеу — 225 ЕД/кг (100 МЕ/кг) мөлшерде 2 реттен тәулігіне 10 күндей, ол сәйкес: 45–55 кг – 0,4–0,5 мл, 55–70 кг – 0,5–0,6 мл, 70–80 кг – 0,6–0,7 мл, 80–100 кг – 0,8 мл, одан жоғары 100 кг – 0,9 мл.

Жедел ишемиялық инсульт – 4100 анти-Xa МЕ т/а әр 12 сағатта; Венозды тромбоэмболия — күніне бір рет енгізу (20 500 AXa МЕ/мл т/а) сондай-ақ тиімді және қауіпсіз, екі реттен енгізуге негізделген тәртіп сияқты (10 250 AXa МЕ/мл) (бірақ венозды тормбоэмболияның қайталануы жоғары болып келеді).

Тұрақсыз стенокардия және миокардтың инфарктыQ тісшесісіз — 0,6 мл (5700 МЕ анти-Xa) 2 рет тәулігіне (ерте мезгілде жедел коронарлы синдром: 86 анти-Xa ЕД/кг к/т болюсты, кейіннен 86 анти-Xa ЕД/кг 2 реттен тәулігіне т/а 6 күндей ацетилсалицил қышқылымен 325 мг/кг біріктіріп қолдану).

Флебографиядан кейін әр 12 сағаттан 10 күндей енгізу, мөлшері дене салмағына байланысты болып келеді 0,4-0,8 мл.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, жедел бактериальды эндокардит, тромбоцитопения, қан кетуге бейім болу (ҰТС-синдромынан басқа), геморрагиялық инсульт, перикардит, васкулит, артериальды гипертензия, ортостатикалық гипотензия, естен тану жағдайлары, хориоретинопатия, асқазан мен ұлтабар жараларының асқынуы, ауыр бауыр/бүйрек жетіспеушіліктері, ауыр қант диабеті, ОЖЖ жарақаты, жұлын ми пункциясынан кейінгі жағдайлар, сәуле терапиясын жүргізу, жатыр ішінің контрацепциясын қолдану, жүктілік, емшекпен емізу кезеңінде, босанғаннан кейінгі кезең.

Сақтандыру.

Егде жастағы науқастар, арақты көп қолданатандарда; бүйрек жетіспеушілігімен ауыратын науқастарға және ауыр соматикалық науқастарда; тізе буынына операция жасаған кезде – гемартроз тәуекелінің дамуы.

Көңіл бөлетін жайлар: АЧТВ тек мөлшерден тыс көп қолданғанда болады (мөлшерден тыс болғандағы индикатор). Қанның ұю уақыты шамалы өзгереді. Мониторинг: фактор Ха белсендігінің тежелуі; Hb құнарлығы (20 г/л төмендегенде және одан көп – қан кету туралы ойлау керек); ХҚҚ (сирақтың терең тамырларының тромбозы кезінде); анализ Tr.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Тромбоцитопения, тромбоцитопатия; бауыр жетіспеушілігі, жүктілік; емшекпен емізу кезеңі.

Әрекеттесуі: 1. Қосымшаны қара.

Жүктілік: мәліметтер жоқ.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтуі туралы мәліметтер жоқ

Жанама әсерлері

Қан кетулер (фактор Ха белсендігінің 2 МЕ/мл және одан көп тежелуі кезінде). Ауыр дәрежелі қан кетулер — 0,5–0,9%, тромбоцитопения (надропаринді алып тастау), енгізген жерде гематомалардың болуы, остеопороз, өздігінен болатын сынықтар, аллергиялық реакциялар, АЛТ, АСТ белсенділігінің жоғарлауы.

Мөлшерден тыс болғанда

Қан кетулер қан кетуге бейім болу. Емдеу: кезекті келесі мөлшерді кейінге қалдыру; ауыр жағдайларда – к/т протамин сульфат (0,6 мл протамина 0,1 мл препараты бейтараптандырады, яғни 950 МЕ).

Саудаға тіркелген атауы: Надропарин кальция.

АМИНОКАПРОН ҚЫШҚЫЛЫ

(AMINOCAPRONIC ACID)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 5%.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Паренхиматозды қан кетулердің алдын алу шаралары мен емдеу, кілегей қабаттың геморрагиясы, меноррагия, асқазан мен ішектің жаралары мен эриозиясынан қан кетулер, бауырға, өкпеге, ұйқы безіне, кейбір ісік ауруларына операция жасаған кезде қан кетулер, гиперфибринолиздің әртүрлері, сонымен қатар тромболитикалық^D препараттарды қолданумен байланысты. Жарақатты гифема. Интравезикальды 0,5% аминокапрон қышқылының ерітіндісі – қуық үсті безінің трансуретральды резекциясынан кейін^В

К/т жедел қан кетулер 4-5 г, 250 мл 0,9% натрий хлор ерітіндісінде, 1 сағат бойы, кейін 1 г-нан (50 мл-ден) әр сағат сайын қан кету тоқтағанша, қажет кезінде қайталауға болмады. Қан кету жалғасқан кезде инфузияны әр 4 сағат сайын қайталайды. Ішке 5 г-нан, кейін 1 г-нан әр сағат сайын 8 сағатқа дейін қан кету тоқтағанша. Жергілікті: қан кету беткейін салқындатылған 5% ерітіндімен бүрку (50-200 мл-ден).

Фибринолиз белсендіргіштерімен бай мүшелерге хирургиялық араласулар кезіндегі қан кетулер (жүрек, құлақ түсінің тамырлары, тамақ, мұрын). 8-24 г/тәу п/о 3-6 қабылдаудан. Жүрекке операция жасағанда алдын алу шараларында 7-30 г-нан, бауырды трансплантациясында – 16 мг/кг.

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, томбозға бейімділік, барлық тұқым қуалайтын және екіншілік тромбофилия, ҰБС-синдром, макрогематурия, НМК, бүйрек қызметінің ауыр бұзылыстары.

Сақтандыру.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Жүрек аурулары, гематурия, этиологиясы белгісіз несеп шығару жолдарының жоғарғы бөлімінен қан кетулер, бауыр жетіспеушілігі, СБЖ.

Әрекеттесуі: Қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С.

Емшекпен емізу: мәліметтер жоқ.

Жанама әсерлері

Тромбоэмболиялық асқынулар, бұлшық ет әлсіздігі, тері бөртпелері, іштің ауруы, гипертензия, бастың айналуы, бастың ауруы, брадикардия, аритмия, бүйрек жетіспеушілігі.

Саудаға тіркелген атауы: Аминокапроновая кислота.

АМИНОМЕТИЛБЕНЗОЙ ҚЫШҚЫЛЫ

(AMINOMETHYLBENZOIC ACID)

Шығарылу түрі.

Таблеткалар 250 мг, жергілікті қолданылатын гемостатикалық сіндіргіш 1 г, егуге арналған ерітінді 50 мг – 5 мл.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Капиллярлы және паренхиматозды қан кетулер, сүйектен қан кетулер, бұлшық ет пен басқа да тіндер, қуыстар мен дененің басқа да беткейлері, сонымен қатар жергілікті фибринолитикалық белсенділіктің жоғарлауы және жалпы фибринолизде әртүрлі хирургиялық араласуларда жергілікті қан кетуді тоқтату зат ретінде.

Мұрыннан, иектен және басқа да сыртқы қан кетулерде тромбоцитопениялық пурпурамен, лейкозбен, геморрагиялық тромбоцитопениямен, Рандю-Седера ауруымен, бауыр циррозымен, созылмалы нефритпен ауыратын науқастарда.

Жергілікті ¼ сініргіштің бөлігі, 3-4 сініргішке дейін және одан көп (дәрежесіне, мінезіне және қан кету жерге байланысты).

Кері көрсеткіштері

Жоғары сезімталдық, ауыр СБЖ, тромбоэмболиялық ауру, тромбозға бейім болу, барлық тұқым қуалайтын және екіншілік тромбофилия, ҰБС-синдром, макрогематурия, НМК, бүйрек қызметінің ауыр бұзылыстары.

Сақтандыру.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Жүрек аурулары, гематурия, этиологиясы белгісіз несеп шығару жолдарының жоғарғы бөлімінен қан кетулер, бауыр жетіспеушілігі, СБЖ.

Әрекеттесуі: Қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы белгісіз.

Емшекпен емізу: мәліметтер жоқ.

Жанама әсерлері

Тромбоэмболиялық асқынулар, бұлшық ет әлсіздігі, тері бөртпелері, іштің ауруы, гипертензия, бастың айналуы, бастың ауруы, брадикардия, аритмия, бүйрек жетіспеушілігі.

Саудаға тіркелген атауы: Аминометилбензойная кислота.

Жергілікті гемостатикалық заттар 

АПРОТИНИН

(APROTININ)

Шығарылу түрі.

Егуге арналған ерітінді 500 000 КИЕ, егілетін ерітіндіні дайындауға арналған порошок лиофилизирленген ұнтақ 10 000 КИЕ/мл. Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі

Гиперфибринолизбен байланысты болған қан кетулер, сонымен қатар тромболитикалық терапия салдарынан, жүрекке, өкпеге және ісік ауруларында ашық операция жасаған кезде, ДВС-синдромының терминальды жедел фазасында СПЗ трансфузиясымен біріктіру және тромбоцит концентраты. К/т алғашқы 5 минутта 100 000-250 000 КИЕ баяу енгізу, кейін 200 000 КИЕ әр 1-2 сағатта қан кету тоқтағанша.

Кері көрсеткіштер.

Жоғары сезімталдық, тромбоз, тромбоэмболия, тромбофлебит, гиперфибрилинолиз, ДВС−синдромның гиперкоагуляционды фазасы, жүктіліктің I және III үш айында.

Сақтандыру.

Көтере алмауды анықтау үшін адымен к/т баяу сынама мөлшерді 50 000 КИЕ енгізеді. Бүйрек қызметінің зақымдалу тәуекелі бар науқастарда, әсірісе бүйрек дисфункциясында немесе бүйрек қызметін бұзатын дәрілерді бірге қолданатын науқастарда.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстыру керек:

Әрекеттесуі: қосымшаны қара…

Жүктілік: ФДА категория В.

Лактация кезеңі: мәліметтер жоқ.

Жанама әсерлері.

Бүйре қызметінің бұзылыстары, тубулярлы некрозды қоса; сирек жоғары сезімталдық реакциясы, анафилаксияны қоса; өте сирек диссиминирленген тамыр ішінің қан ұюы, енгізген жердегі реакциялар, тромбофлебитті қоса.

Саудаға тіркелген атаулары: Ингитрил, Протинол.

СҰЙЫҚ ЖЕЛАТИН ЕРІТІНДІСІ

(МНН жоқ)

Шығарылу түрі.

Инфузияға арналған ерітінді

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі

Гиповолемия, қанның қоюлануымен жүретін жағдайлар, экстракорпоральды қан айналымы, жұлын ми немесе эпидуральды жансыздандыру кезіндегі артериальды гипотензияның алдын алу шараларында, инсулинді енгізу кезіндегі еріткіш ретінде (инфузиялық ыдыстар мен түтікшелер қабырғасынан олардың адсорбциясын төмендету үшін). Мөлшерін жеке белгілейді. Алдын алу шараларының мақсаты ретінде — 500–1 000 мл-ден 1-3 сағат бойы; шок кезінде — 10–15 л-ден тәулігіне. Гематокрит дәрежесінің төмендеуі 25% -дан аспауы керек (егде жастағыларда — 30%) және гемодилюция туғызған қанның ұюының болмауы.

Кері көрсеткіштер.

Циркуляторлы күш түсу, препаратты енгізуге болатын анамнезендегі анафилактоидты реакциялар.

Сақтандыру.

Жүрек жетіспеушілігі кезінде, гипергидратацияда, бүйрек жетіспеушілігінде, геморрагиялық диатезде, өкпе ісінуде, натрия және калия жетіспеушілігінде, жүктілік кезде, лактация кезеңінде, препарат құрамына жоғары сезімталдық кезде сақтықпен тағайындау керек. Глюкоза, фруктоза, холестерин, майлы қышқылдардың диагностикалық тест көрсеткіштерін өзгертуі мүмкін. Майлы эмульсиямен араластыруға болмайды.

Жанама әсерлері.

Ауыр анафилактикалық реакциялар.

Саудаға тіркелген атаулары: Раствор жидкого желатина.

ФОНДАПАРИНУКС НАТРИЯ

(FONDAPARINUX SODIUM)

Шығарылу түрі.

Тері астына енгізуге арналған шприцтегі ерітінді 2,5 мг/0,5 мл; 5 мг/0,4 мл; 7,5 мг/0,6 мл

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Аяқтарына үлкен ортопедиялық операция жасалатын науқастарға венозды тромбоэмболиялық асқынулардың алдын алу шараларында (сонымен қатар жамбас сүйегінің сынықтарында, тізе немесе санға жасалатын орын басушы үлкен көлемді оперативті араласулар кезінде). Ұсынылатын мөлшерді 2,5 мг-нан тәулігіне 1 реттен тері астына құрайды. Бастапқы мөлешерді операция аяқталғаннан кейін 6 сағаттан соң гемостаз жағдайында енгізеді. Емдеу курсы 5-9 күнге созылады.

Кері көрсеткіштері.

Белсенді, клиникалық маңызды қан кетулер; жедел бактериальды эндокардит; ауыр дәрежелі бүйрек жетіспеушілігі (КК<30 мл/мин); қан кету дамуымен байланысты жағдайлар (қанның ұюының бұзылыстары, сонымен қатар гемофилия, тромбоцитопения, гипокоагуляция, Виллебранда ауруы); асқазан мен ұлтабардың жара ауруларының асқыну фазысында; бас миына қан құйылу; бас ми тамырларының аневризмі; бақыланбайтын артериальды гипертензия (бас миына қан құйылу тәуекелі жоғарлайды); аортаның қабаттап бөлінуі; диабеттік ретинопатия; қайта болатын жүйкелік немесе офтальмологиялық операциялар; жұлын ми анестезиясының жүргізілуі (гематоманың потенциальды даму қауіпсіздігі); қауіпті түсік; бауыр қызметінің айқын бұзылыстары; дене салмағы 50 кг-нан төмен; фибринолитиктер, гепарин, гепариноидтар, GP IIb/IIIa антагонистерінің рецепторларымен, антитромбоцитарлы заттармен, СЕҚҚЗ сияқты препараттармен біріктіріп қолдану; 18 жасқа дейін; белсенді заттарға жоғары сезімталдық.

Сақтандыру.

Келесі мәселелі жағдайларда тәуекел мен пайданы салыстырып қарастыру қажет:

Қан кету тәуекелі жоғары науқастарға (мысалы, тромбоциттер саны 50 000/мкл төмен), ауыр бүйрек жетіспеушілігінде және жуырда болған бас ішінің қан құйылуы немесе бас миына немесе жұлын миына хирургиялық араласуларынан кейін, офтальмологиялық операциядан кейін; балаларға және 17 жасқа дейінгі жасөспірімдерге.

Егер фондапаринукс натриймен емдегеннен кейін гепаринді немесе төменгі молекулярлы гепариндерді алдын алу шаралары ретінде қолдануды жалғастыру қажет болса, гепариннің бірінші енгізуін фондапаринукс натрийді соңғы енгізуінен кейін бір күннен соң бастау керек.

К витаминінің антагонистерімен ұстап тұрушы ем қажет кезінде, бір мезгілде фондапаринукс натрийді енгізуді МНО мақсатының маңызына жеткенше жалғастыру керек.

Фондапаринукс натрийді қолданғанда бір мезгілде эпидуральды анестезия немесе жұлынды ми пункциясында, салдарға алып келетін эпидуральды немесе жұлынды гематоманың пайда болу мүмкіндіктер тәуекелін шеткеруге болмайды. Бұл сирек болатын асқыну тәуекелдері операциядан кейінгі қолданылатын үнемі эпидуральды катетерлер немесе бір мезгілде гемостазға әсер ететін басқа дәрілік заттарды енгізу жоғарлатуы мүмкін.

Егде жастағылар қан кету тәуекелдеріне жоғары бейімділікке ие болып келеді. Себебі жасына қарай бүйрек қызметі төмендейді, егде жастағы науқастарда фондапаринукс натрийдің шығарылуы төмендеуі мүмкін, сондықтан белсенді заттардың экспозициясы жоғарлайды. Осындай категориядағы науқастарға байқап қолдану керек.

Дене салмағы 50 кг-нан төмен науқастар қан кетулерге күштірек бейім болып келеді, себебі бұндай науқастарда фондапаринукс натрийдің шығарылуы төмендейді. Бұндай категориядағы науқастарға байқап қолдану керек.

Бүйрек қызметі бұзылған кездегі науқастарда КК<50 мл/мин қан кету тәуекелі жоғарлайды. Бұл категориядағы науқастарға байқап қолдану керек.

Бауыр қызметінің ауыр бұзылыстарында сақтықпен қолдану керек, себебі ұю факторының жетіспеушілігіне байланысты қан кету тәуекелі жоғарлайды.

Қолданар алдында және емнің соңында тромбоциттер санын бақылау ұсынылады. Ол әсіресе гепаринмен немесе төменгі молекулярлы гепаринмен ұстап тұрушы ем жүргізу жоспарланған жағдайларда өте маңызды.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: жүктілік кезінде қолдану ұсынылмайды, тек анасы үшін потенциальды пайда ұрық үшін потенциальды тәуекелден жоғары болғанда.

Емшекпен емізу: Қажет жағдайда лактация кезеңінде емізуді доғару керек. Фондапаринукс натрий адамның төс сүтімен бөлене ме жоқ па белгісіз.

Экспериментальдық зерттеулерде фондапаринукс натрий лактациядағы егеуқұйрықтардың сүтімен бөлінетіні көрсетілген.

Жанама әсерлері

Қанның ұю жүйесі жағынан: қан кетулер.

Жалпы ағза жағынан: шаршау, әлсіздік, дене қызуының жоғарлауы, АҚ төмендеуі, бастың айналуы, бастың ауруы.

Асқорыту жүйесі жағынан: жүректің айнуы, іштің қатуы, диарея, диспепсия, іштің ауруы.

Зертханалық көрсеткіштер жағынан: тромбоциттер санының төмендеуі, бауыр ферменттерінің белсенділігінің жоғарлауы.

Жергілікті реакциялар: терінің әлсіз тітіркенуі, ауырсыну, экхимоз/гематома және гиперемия.

Басқа да: операциядан кейінгі жаралардан қанды бөлінулер, ісінулер, тері бөртпелері немесе қышыну, аллергиялық реакциялар.

Бұл жанама әсерлер сонымен қатар жүргізілген операциялық араласулардың.

Саудаға тіркелген атауы: Арикстра.