1.3 Операция алдындағы дәрілік заттар және қысқа емшаралар жүргізу үшін қолданылатын тыныштандыратын заттар

АТРОПИН СУЛЬФАТ

(ATROPINE SULFATE)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітінді 0,1%

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Тегіс бұлшық етті мүшелердің тарылуы: АІЖ, өт жолдары, бронхтар. Асқазан мен ұлтабардың жара аурулары^В, жедел панкреатит, гиперсаливация (паркинсонизм, ауыр метал тұздарымен улану). Хирургиялық операция алдындағы премедикация^В. AV тежелу^В. М‑холиномиметиктермен және антихолинэстеразды заттармен улану (қайтымды және қайтымсыз әсерлер)^В. Жергілікті офтальмологияда: көз түбін зерттеу үшін, көздің шынайы рефракциясын анықтау; иритті емдеу үшін, иридоциклит, хориоидит және көздің кейбір жарақаттары.

Т/а, б/е, немесе к/т тағайындайды 0.25‑1 мг (0.25‑1 мл 0.1% ерітінді) 1‑2 реттен тәулігіне. Офтальмологияда: 1‑2 тамшыдан әр көзге тамызады, қолдану жиілігі 4‑рете дейі, қолдану көрсеткішіне байланысты.

Кері көрсеткіштері

Глаукома; аталық безінің аденомасында айқын зәрдің шығарылу бұзылыстар. Препаратқа жоғары сезімталдық.

Сақтандыру.

Атропинді ауыр жүрек қан тамырлар ауруымен ауыратын науқастарға сақтықпен тағайындайды. Жоғары көңіл қоюды талап ететін және тез реакцияларды қажет ететін мамандықпен жұмыс істейтін адамдарға сақтықпен қолдану керек, арақпен бірге қолданбайды, қарқынды физикалық күш түсу кезінде және ыстық күндері, ыстық монша мен ванналарда қызудан сақтану керек. Ауыздың құрғауы, 2 апиаға дейін сақталады, тіс эмалінің, иектің ауруларының тәуекелін жоғарлатады, саңырауқұлақ инфекциялары. Кейбір дәрілердің спазмолитикалық әсерін қолдану көрсеткіштерінің ерекшеліктері белсенділігі мен селективті әсерлері шамалы ерекшелінеді, олар көбінесе арнайы тесттерден және клиникалық зерттеулер нәтижесімен дәлелденбеген. Меңдуананың басқа алкалоидтарымен қайшылас сезімталдық. Атропинді бірден алып тастау кезінде, алып тастау синдромы болу мүмкін. Өт шығару жолдарының ауруларын басу кезінде, плацебодан айырмашылығы болмайды^В. Балалардағы қыли көздікті оперативті емдеуде алдын алу шаралары мақсатымен қолданғанда, окулокардиальды рефлекстің дамуының алдын алады, бірақ операциядан кейінгі жүректің айну және құсу жиілігі төмендемейді. Егде жастағы науқастарға премедикация үшін қолданғанда, гликопиррониум бромидке^В қарағанда көбінесе есте сақтаудың төмендеуін туғызады. Фиброгастродуоденоскопиялық зерттеулер үшін ұзақ қолдануға ұсынылмайды (қауіпсіздікті және емшараларды көтере алуды қамтамас етпейді)^В. Офтальмологияда. Көзге ерітіндіні инстилляция жасаған кезде, жас түтікшесін басу қажет, ерітіндінің мұрынөңешке өтпеуі үшін.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді. Лактацияны баяулатуы мүмкін.

Жанама әсерлері

Жүйелік енгізгенде: ауыз қуысының құрғауы, тахикардия, обстипация, зәр бөлінуінің қиындауы, мидриаз, фотофобия, аккомодацияның салы. Жергілікті қолданғанда офтальмологияда (әсіресе ұзақ қолданғанда) гиперемия, ісіну, конъюнктивит болуы мүмкін.

Саудаға тіркелген атауы: Атропин.

ДИАЗЕПАМ (DIAZEPAM)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітінді 10 мг/2 мл; таблеткалар 5 мг, 10 мг

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Жүйкелік қысылу, қозу, мазасыздану, ұйқының бұзылуы, нейровегетативті бұзылыстар, психоневроздар, невроздар, есірікті немесе ипохондриялық реакциялар, әр түрлі генезді дисфория жағдайлары, фобия, депрессияны емдегенде қосымша дәрі ретінде, маскүнемдерде абстиненция кезеңінде пайда болатын мазасыздану мен қозуларда, орталықтан пайда болған бұлшық еттердің тарылуы, сіреспе.

Мөлшер жеке, науқастың жағдайына, аурудың клиникалық суретіне, препаратқа сезімталдығына қарай анықталынады. Психиатрияда: психоневрозда, невроздар, есіріткі немесе гипохондриялық реакциялар, әр түрлі генздегі дисфория жағдайлары, фобия, сонымен қатара маскүнемдерде абстиненция кезеңінде препаратты 5‑10 мг-нан 2‑3 реттен тәулігіне қолданады. Қажет жағдайларда мөлшерін тәулігіне 60 мг-ға дейін жоғарлатады. Егде жастағыларға, әсіресе атеросклеробен ауыратын науқастарға емнің басында ішке 2 мг-нан тәулігіне 2 реттен тағайындайды, қажет жағдайда тиімді ықпалға қол жеткізгенше жоғарлатады. Жұмыс істейтін науқастарға 2,5 мг-нан тәулігіне 1-2 реттен тағайындау ұсынылады немесе 5 мг-нан кешке (негізгі мөлшер). Күйбелендеу жағдайларында орта мөлшерді 2,5 мг ішке тәулігіне 3 реттен құрайды; күйбелендеудің жедел емдеу кезінде бастапқы мөлшерді к/т 0,1-0,2 мг/кг дене салмағына енгізеді, егуді әр 8 сағат сайын қайталайды, симптомдар жоғалғанша, кейін пероральды емге көшеді. Неврологияда: дегенеративті неврологиялық аурулардағы орталықтан болған бұлшық еттердің тарылуы кезінде 5-10 мг ішке 2-3 реттен тәулігіне қолданады; жұлын миының жарақаттарында, параплегия немесе гемиплегиямен, хореемен жүретін кезде к/т ересектерге бастапқы мөлшері 10-20 мг, балаларға 2-10 мг тағайындайды. Қояншық статусы кезінде - 0.15‑0.25 мг/кг дене салмағына к/т немесе б/е, қажет жағдайларда 30‑60 минуттан кейін егуді қайталайды немесе к/т енгізуге ауыстырады, ең жоғарғы тәуліктік мөлшер ‑3 мг/кг. Сіреспе‑бастапқы мөлшер 0.1‑0.3 мг/кг дене салмағына к/т арасы 1 ден 4 сағатқа дейін немесе к/т енгізу түрде 4‑10 мг/кг тәулігіне. Кардиология мен ревматологияда: миокард инфактының жиынтық емдеу құрамында – бастапқы мөлшер 10 мг к/т, кейін ішке 5‑10 мг-нан тәулігіне 1‑3 реттен; стенокардия ‑ ішке 2‑5 мг тәулігіне 2‑3 реттен; дефибриляция жағдайларындағы премедикация ‑ 10‑30 мг к/т, баяу (жеке мөлшерде); гипертония ішке ­ 2‑5 мг тәулігіне 2‑3 реттен; ревматизм салдарынан болатын бұлшық ет тарылуы, вертебральды синдром – бастапқы мөлшер 10 мг к/т, кейін ішке 5 мг тәулігіне 1‑4 реттен, төсек тартып жатқанда ішке 10 мг тәулігіне 4 реттен; ревматизмдік пельвиспондилит, созылмалы үдемелі полиартрит және артроз кезінде физиотерапия жасағанда қосымша заттар ретінде ішке 5 мг тәулігіне 1‑4 реттен. Акушерствада және гинекологияда: психосоматикалық бұзылыстар, климактериялық және етеккір бұзылыстар, жүктілік токсикозы 2‑5 мг ішке тәулігіне 2‑3 реттен; преэклампсияда – бастапқы мөлшер 10‑20 мг к/т, кейін ішке 5‑10 мг-нан 3 реттен тәулігіне; эклампсия – криз кезінде 10‑20 мг к/т, кейін қажет жағдай кезінде к/т құю немесе тамшылатып беру, тәулігіне 100 мг артық емес; босануды жеңілдету үшін ‑ 10‑20 мг в/м (қатты қозу жағдайларында к/т). Хирургиядағы жансыздандыру: премедикация – операция алдында, кешке 10­/20 мг ішке; оперцияға дайындау - 1 сағат жаныздандырудың алдында б/е ересектерге 10‑20 мг, балаларға 2.5‑10 мг; жансыздандыру басында ‑ 0.2‑0.5 мг/кг дене салмағына, к/т; күрделі диагностикалық және емдік араласу емдерінде және хирургиялық араласуларда қысқа наркотикалық ұйқы үшін ересектерге 10‑30 мг, балаларға ‑ 0.1‑0.2 мг/кг дене салмағына. Педиатрияда: психосоматикалық және психореактивті бұзылыстарда, орталықтан шыққан бұлшық еттер тарылуында – препаратты мөлшерін біртіндеп жоғарлату арқылы тағайындайды (өте төменгі мөлшерден бастап, мөлшерін біртіндеп жоғарлатып, тиімді мөлшерге жеткізу), тәуліктік мөлшер (2-3 қабылдауға бөлуге болады, негізгі, ең жоғарғы мөлшер кешке қолданылуы тиіс): жаңа туылған нәрестелерге, 5-ші аптадан бастап ішке 0.5‑2 мг, балаларға 1‑6 жастан ішке 1‑6 мг, балаларға 6‑14 жасқа ішке 6‑10 мг; фебрильді (қызбалы) тырысулар – жасына қарай тәуелді 2‑10 мг к/т баяу.

Кері көрсеткіштері

Препаратқа жоғары сезімталдық, ауыр миастения.

Сақтандыру.

Препаратты қолданатын науқастар арақ қолданудан бас тарту керек. Жүктіліктің бірінші айында препаратты қолданудан бас тарту керек, тек өте қажетті жағдайларда ғана. Препаратты үнемі қолданғанда емшекпен емізуді доғару керек. Препарат реакция жылдамдығын баяулатуы мүмкін. Нейролептиктермен, тыныштандыратын, антидепрессанттармен, ұйықтататын, анальгетикалық және жансыздандырушы заттармен бірге біріктіріп қолданғанда олардың ОЖЖ тежеуші әсерлерін жоғарлатады, әсіресе парентеральды енгізуде. Диазепам б/е енгізгеннен кейін қанның сары суында креатинфосфокиназа белсенділігін жоғарлатуы мүмкін (миокардтың инфаркты кезде дифференциальды диагностикада ескеру керек). Жүкті әйелдерге тағайындағанда ұрықтың ЖЖЖ айтарлықтай өзгеруі мүмкін. К/т енгізгенде ірі тамырды таңдау керек және егуді өте баяу жүргізу қажет (шамамен 0.5‑1 мл/мин). А/і енгізуден қашу керек. Егуге арналған диазепам ерітіндісі басқа ерітінді препараттарымен сыймсыз.

Премедикация үшін талдамды препарат^В,С және құрама наркоз^В, қояншық ұстамаларын шеттету^В, қояншық статусы^В, екінші талдамдағы препарат, магнезиядан кейінгі, эклампсияны^А емдеуде. Диазепамды жабырқану статусын шеттетуде тониялық қояншық статусына әкелуі мүмкін. Препараттың ықпалы көктамырға енгізгеннен кейін 1-4 сағаттан соң бағаланады, себебі белсенді метаболиттердің түзілуіне уақыт керек. К/т болюсты енгізу жақсы, себебі препараттың көп бөлігі түтікше қабырғасында адсорбцияға ұшырайды. Өзін-өзі өлтіруге бейім науқастар препаратқа қол жеткізуін шектеу керек. Үрейлену немесе тыныштандыру-ұйықтату мақсатымен қолданған жағдайларда – 3 аптадан аспауы керек! Егде және кішкентай балаларда – тыныс алуды тежеу тәуекеліжоғары. Ұзақ қолдану және/немесе үлкен мөлшерде қолдану тәуелділік дамуының тәуекеліне жатады, доғаруды баяу жүргізеді. Алкогольден тұратын сусындармен қолдануға болмайды.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы D.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді.

Жанама әсерлері

Ұйқышылдық, қалжырау, бастың айналуы, бұлшық ет әлсіздігі байқалады. Сирек ‑ атаксия. Өте сирек ‑ парадоксальды реакциялар: қозудың күшеюі немесе бірден айқын бұлшық еттердің тарылуы. Парентеральды қолданғанда кейбір АҚ төмендеуі байқалады, өте сирек жағдайларда тыныс алу қызметінің бұзылыстары болады. Кейде к/т енгізгеннен кейін ықылық пайда болуы мүмкін. Акушерлік тәжірибеде препаратты босануды жеңілдету үшін тағайындағанда, нәрестелерде және өте жиі шала туылған нәрестелерде уақытша бұлшық ет гипотониясы, гипотермия, тыныс алу қызметінің бұзылуы байқалуы мүмкін.

Саудаға тіркелген атауы: Сибазон, Седуксен.

ДРОПЕРИДОЛ (DROPERIDOL)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітінді 25 мг/ 10мл

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Нейролептанальгезия (фентанилмен біріктірілген). Науқасты құралдармен, сонымен қатар эндоскопиялық зерттеулерге дайындағанда, хирургиялық араласуларда, әр түрлі наркоздарда қолданылады. Операциядан кейінгі кезеңдегі психикалық мазасыздану; әр түрлі уланулар (біріктірілген ем құрамында); Шок жағдайлары; ауыр дәрежелі күйіктер. Жүректің, бауырдың, бүйректің зақымдалуы.

Премедикация үшін: ересектерге 2.5‑5 мг-нан (1‑2 мл) бұлшық етке тағайындайды, 15‑45 минут алдын хирургиялық араласуларда. Балаларда Дроперидолдың мөлшерін дене салмағына 0,1 мг/кг құрайды. Хирургиялық анестезия үшін: ересектерге препаратты көктамырға 15-20 мг мөлшерде енгізеді (6‑8 мл), балаларға көктамырға дене салмағына 0.2‑0.4 мг/кг мөлшерде немесе бұлшық етке дене салмағына 0.3‑0.6 мг/кг мөлшерде енгізеді. Ұзақ операцияларда хирургиялық наркозды ұстап тұру үшін Дроперидолды 2,5-5 мг (1-2 мл) мөлшерде қай енгізуге болады. Операциядан кейінгі кезеңде 2.5‑5 мг (1‑2 мл) мөлшерде бұлшық етке тағайындайды. Көрсетілген мөлшерді әр 6 сағат сайын енгізуге болады.

Кері көрсеткіштері

Препаратқа және морфин туындыларына жоғары сезімталдық; Экстрапирамидалық бұзылыстар. Кесар тілігі; Ерте жастағы балалар (3 жастан кіші).

Сақтандыру.

Дроперидолды қолданар алдында бірнеше күн алдын гипотензивті дәрілердің мөлшерін төмендеткен дұрыс, кейін олардың енгізілуін толық доғару керек. Мөлшерден тыс қолдану. Симптомдары: артериальды қысымның бірден төмендеуі. Емдеу: арнайы антидоттары жоқ. Асқазанның жуылуы, белсендірілген көмірді, симптоматикалық ем қолдану ұсынылады. Сұйықтықты, аналептиктерді, вазопрессорлық заттарды, енгізу көрсетілген, тек адреналинді қолануға болмайды.

Егде жастағыларға, жарымес және седацияға айтарлықтай бейім келетін әлсіреген науқастарға, QT-қашықтығының ұзаруында, гипотензияда, қанда пролактин саны жоғарлағанда; алғашқы мөлшер төмен дәрежеде ұсынылады. Хирургияда жансыздандыру индукциясы ретінде жалғыз дәрі ретін қолданылмауы керек. Экстрапирамидалық ықпалдарын және QT-арақашықтығының ұзаруын анықтау үшін және қарыншалардың жыпылықтауында – дірілдеу белгілерін ЭКГ-де мониторинг жасау. Бутирофенон қатарының препараттары ықпалы жағынан фенотиазин қатарының препараттарымен бара-бар^А. Дроперидолды жедел психотикалық жағдайларды шеттету үшін парантеральды енгізуде тиімді, тиімділігін басқа нейролептиктермен саластыру әрі қарай зерттеулерді талап етеді^А.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С.

Емшекпен емізу: емшекпен емізу кезінде қолдануға болмайды.

Жанама әсерлері

ОЖЖ жағынан: экстрапирамидалық бұзылыстар. Жүрек қан-тамырлар жағынан: артериальды гипотензия.

Саудаға тіркелген атауы: Дроперидол.

МОРФИН ГИДРОХЛОРИД (MORPHINE HYDROCHLORIDE)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітінді 1%

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Жарақаттар және қатты ауырсынулармен жүретін (қатерлі ісіктер, миокардтың инфаркты ж.т.б.) аурулар кезінде ауырғанда басатын дәрілер ретінде қолданылады. Операцияға дайындау және операциядан кейінгі кезеңдерде. Қатты ауырсынумен байланысты болатын ұйқының қашуында. Жөтелге қарсы дәрілермен шеттелмейтін жөтелдер. Жедел жүрек жетіспеушілігімен байланысты қатты демікпелерде.

Ересектерге т/а 1 мл-ден тағайындайды. Ересектерге арналған жоғары мөлшер: бір реттік 0.02 г, тәуліктік 0.05 г.

Лапаротомия жүргізу кезінде опиаттарды жүйелік немесе эпидуральды енгізумен салыстырғанда, жергілікті жансыздандыруларды эпидуральды енгізуде асқазан-ішек жолдарының параличін төмендетеді, операциядан кейінгі ауырсынуды басумен тең. Опиатты эпидуральдыға қосымша эпидуральды жергілікті жансыздандырудықосқанда операциядан кейінгі анальгезияны күшейтеді^А. Эпидуральды емеске қарағанда, ауырғанды басу әсері босану кезіндегі эпидуральды анальгезия айқын қамтамас етеді, бірақ босанудың бірінші және екінші сатысының ұзаруына ықпал етеді, окситоциннің және қынап құрал әдістерінің қолдануының қажеттілігін жоғарлатады^А. Морфин – ӘДҰ (1986) ұсынысына сәйкес қатерлі ісіктер кезіндегі шамалы және айқын болатын ауырсынуларды шеттетудегі талдамды дәрі болып келеді. Ішке немесе парентеральды енгізген кезде терминальды науқастарда демікпені төмендетеді (операция жасалмайтын қатерлі ісіктер, айқын тыныс алу және жүрек жетіспеушілігі)^А. Морфин интраректальды және кесаро тілігі кезінде қосымша жұлын жансыздандыруында, операциядан кейінгі ауырғанда және анальгезиялық заттарды қолдануды қысқартқан. Фентанил, суфентанил және бупренорфин ықпалы жағынан морфинге орын береді. Салыстырмалы тәуекел қышыма, жүректің айнуы немесе құсу морфиннің мөлшерін жоғарлатумен жоғарлайды. Тиімді мөлшер – 0,1 мг^А.

Кері көрсеткіштері

Жалпы күшті жүдеу, тыныс жетіспеушілігі.

Сақтандыру.

Морфин айқын эйфория туғызады, қайта қолданғанда тез дәріге тәуелділік дамиды. 2 жасқа дейінгі балаларға тағайындамайды.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді, емшекпен емізу кезінде қолданбайды.

Жанама әсерлері

Жүректің айнуы, құсу, тыныстың тежелуі.

Саудаға тіркелген атауы: Морфина гидрохлорид.

ПРОМЕТАЗИН (PROMETHAZINE)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітінді 50 мг/ 2мл

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Аллергиялық аурулар мен реакциялар: спастикалық бронхит, бронхиальды демікпе, бөртпелер, қышыма, экзема, медикаментозды бөртпелер, сары су ауруы, Квинке ісінуі, қызба, анафилактикалық шок. Анестезиологияда: операциялық араласулардың алдында және кейін науқастарды тыныштандыру үшін, ауырғанды басатын препараттарға қосымша заттар ретінде біріктіреді. Наркоз жүргізгенде және хирургиялық араласуларда жүректің айнуын және құсуды емдеу және алдын алу үшін; жасанды гибернация кезінде. Неврологиялық тәжірибеде: кинетоздар, бас сақинасы, ұйқының бұзылуы, қозу жағдайлары, теңіз ауруы. Асқазан мен ұлтабардың жара аурулары. Өкпе эмфиземасы барысындағы созылмалы бронхит. Психиатрияда көмекші заттар ретінде. Педиатрияда: нәрестелердегі экссудативті диетез кезінде болатын тері мен шырышты қабаттардағы өзгерістер, экзема, демікпелі бронхит, жалған круп, әр түрлі түрдегі аллергодерматоздар, сары су ауруы.

Ересектерге ішке тәулігіне 0.075‑0.1 г мөлшерде тағайындайды. Бір реттік жоғары мөлшерді 0.075 г құрайды, тәуліктік ‑ 0.5 г.Препаратты парентеральды шұғыл жағдайларда енгізеді (демікпелі жағдай), сонымен қатар операциялық араласулардың алдында және кейін. Б/е енгізілетін бір реттік жоғары мөлшер ‑ 0.05 г, тәуліктік ‑ 0.25 г. К/Т препараты лити қоспасы құрамында енгізеді. 1 жастан 2 жасқа дейінгі аралықтағы балаларға ішке 0.005‑0.01 г-нан тәулігіне 1‑2 реттен тағайындайды; 2 жастан 5 жасқа дейінгілерге ‑ 0.005‑0.01 г-нан тәулігіне 1‑3 реттен; 5 жастан 10 жасқа дейін ‑ 0.005‑0.015 г-нан тәулігіне 1‑3 реттен; 10 жастан үлкен және жасөспірімдерге 0.005­0.02 г-нан тәулігіне 1‑3 реттен. Б/е енгізуде мөлшері дене салмағына есептегенде 0.5‑1 мг/кг құрайды, енгізу жиілігі тәулігіне ‑3‑5 реттен. Шұғыл жағдайларда (демікпелі статус, жалған круп) мөлшері 1‑2 мг/кг дейін жоғарлауы мүмкін. К/т енгізгенде (кәдімгі лити қоспа бөлігінің құрамы ретінде) мөлшері б/е енгізу мөлшерінің 1/3 мөлшерін құрайды.

Жылан шаққанда тиімсіз^А. Атопиялық дерматит кезінде тиімділігін анықтап, көрсететін мәліметтер жоқ, мүмкін ол препараттың тыныштандыратын әсерімен байланысты шығар^В. Автокөліктерді жүргізуден және көңілдің мұқияттылығын және тез психомоторлы реакцияларды талап ететін потенциальды қауіпті қызметтерді жасаудан, этанолды қолданудан бас тарту керек. Прометазин жүктілік кезіндегі аллергиялық ринитті емдеуде талдамды препарат болып келеді, себебі басқа гистаминге қарсы заттармен салыстырғанда ұрыққа әсер етуі жақсы зерттелген және қауіпсіз препарат, ең төменгі мөлшерде қолдану керек^В.

Кері көрсеткіштері

Препаратқа және басқа фенотиазиндерге жоғары сезімталдық. Жүктілік және лактация, ерте жастағы балалар. Моноаминооксидаза баяулатқыштарымен емдеу. Бауыр мен бүйректің ауыр қызметтерінің бұзылуы. Феохромоцитома. Жабық бұрышты глаукома. Қуықтың босануы бұзылуы қалдық зәрдің жиналуымен жүретін. АІЖ стенозды аурулары. Артериальды гипотензия.

Сақтандыру.

Препаратты көлік жүргізушілер мен тез психикалық және қозғалыс белсенділігін талап ететін науқастарға сақтықпен қолдану. Респираторлы аурулармен ауыратын науқастарға тағайындағанда байқап тағайындау керек (әсіресе балаларға), себебі препарат жөтелу рефлексін тежейді. Наркотикалық, ұйықтататын, анальгетикалық және жергілікті жансыздандыру дәрілерінің серін потенциялайды. При совместном применении с үшциклді антидепрессанттармен біріктіріп қолданғанда м‑холинотежегіштердің әсерін күшейтеді, сонымен қатар ОЖЖ-не тежегіш әсер көрсетеді; гипотензивті дәрілермен – гипотензивті әсерлерін күшейтеді.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С. Емдеу кезінде жүктілік тестінің нәтижесі жалған оң болуы мүмкін.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді. Емшекпен емізу кезінде қолданбау керек. Лактацияны төмендетеді (антихолинергиялық ықпал). 2 жасқа дейінгі балаларда бірден өлу синдромының дамуы, аналарының прометазиннің қолданылуымен байланысты болуы мүмкін.

Жанама әсерлері

Ұйқышылдық, ортостатикалық гипертензия, ауыздың құрғауы, іштің қатуы, диспепсия, диарея, тері бөртпелері, жэарыққа сезімталдықтың жоғарлауы, дене температурасының жоғарлауы, акинез, естің шатасуы комаға дейін, мазасыздану, қозу, бастың айналуы, бастың ауруы, сандырақтау синдромы, жоғары мөлшерде ұзақ қолданғанда көз бұршағында және қасаң қабақта жиналуы, еттекір циклінің бұзылуы, глюкоза метаболизмінің бұзылуы, жыныстық бұзылыстар.

Саудаға тіркелген атауы: Дипразин, Пипольфен

ФЕНТАНИЛ (FENTANYL)

Шығарылу түрі . Егуге арналған ампуладағы ерітіндісі 0,005%

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі.

Премедикация (әр түрлі наркоздарда; азот тотығына қосымша ретінде). Операциядан кейнгі жансыздандыру. Нейролептанальгезия (дроперидолмен бірге).

Ересектерде: премедикация үшін, сонымен қатар операциядан кейінгі кезеңде ересектерге Фентанилді бұлшық етке егеді 0.05‑0.1 мг-нан (1‑2 мл). Біріктірілген жансыздандыру үшін препаратты көктамырға 0.1‑0.2 мг (2‑4 мл) мөлшерде егеді. Нейролептанальгезия үшін Фентанилді көктамырға 0.06 мг мөлшерде егеді, бөліп, әр 20 минут сайын, тыныстың жиілігін бақылау арқылы. Жоғары мөлшерде (0.05‑0.1 мг/кг дене салмағы) Фентанилді жүрекке ашық өндірістік операция кезінде. Балаларға премедикация және операциядан кейінгі жансыздандыру мақсатымен қолданғанда Фентанилді бұлшық етке 0.002 мг/кг дене салмағына есептегендегі мөлшерді, операция алдынды 30‑60 минут бұрын егеді. Жансыздандыруды ұстап тұру үшін, сонымен қатар біріктірілген жансыздандыру кезінде Фентанилді көктамырға 0.002 мг/кг немесе бұлшық етке 0.0015‑0.0025 мг/кг дене салмағына тағайындайды.

Кері көрсеткіштері

Кесар тілігі. Бас ми қысымының жоғарлауы. Тыныс алу орталығының тежелуімен жүретін жағдайлар.

Сақтандыру.

Препараттың қолданылуы жоғары мамандандырылған мамандықпен арнайы стационар жағдайларында жүргізілуі тиіс. Операциядан кейінгі кезеңде науқасты қатаң бақылау тиіс. Арық науқастарда, ұзақ операция кезінде, жиі қайта қолдану жағдайларында фентанилдің созылмалы әсері дамуы мүмкін.

Әрекеттесуі: 1 қосымшаны қара.

Жүктілік: FDA категориясы С.

Емшекпен емізу: төс сүтіне өтеді. Емшекпен емізу кезінде қолданбау керек.

Жанама әсерлері

Фентанилді қолданған кезде жиі брадикардия және тыныстың тежелуі байқалады. Үлкен мөлшерді енгізгеннен кейін немесе көктамырға тез енгізген жағдайларда бұлшық еттің тарылуы және көкірек құрсағының тарылуы байқалуы мүмкін.