7.5 Тәжірибелік жұмыс бойынша есеп беру
Тәжірибелік жұмыс бойынша есеп беру келесі бөлімдерден тұрады:
1) атауы мен мақсаты (тапсырма);
2) жұмысты орындау:
а) дефектілеу картасы;
б) өлшеу және есептеу нәтижелері;
в) өлшем тозуы, майысу және бұралу шамалары бойынша есептеу;
3) қорытынды.
7.6 Өзін - өзі тексеру сұрақтары
Дефектілеуге жататын шатун құрылымдық элементтерін және сипаттаушыларымен бірге технологиялық параметрлерді атап шығыңдар?
Шатун төменгі және жоғарғы бастарының саңылауларының қалпын қалай анықтайды?
Шатун майысуын қалай анықтайды?
Шатун бұралуын қалай анықтайды?
Шатун деформациясының себептері қандай?
№ 8 ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС
Флюс қабаты астында балқыту арқылы тозған бөлшектерді қалпына келтіру
8.1 Жұмыс мақсаты
Флюс қабаты астында балқыту арналған қондырғы жұмысы және құрылғысымен танысу, пісіру жағдайлары мен режимдерін таңдау, үрдіс шығу параметрлерінің тәуелділіктерін оны жүргізу шарттары бойынша зерттеу.
8.2 Қажетті құрал- жабдықтар
Тәжірибелік жұмысты орындау кезінде қолданылады:
1 дайындама-валиктер, материал – болат 45, 180…190 НВ;
2 МемСТ 2246–70 ГСТЮЦА O 1,6 мм Св. 15 пісіру сымы;
3 МемСТ 9087–81 АП–20П флюсі;
4 МемСТ 166–89 ШЦ–1 штангенциркуль, 0…125 мм;
5 ОКС–6569М вибродоғалы балқыту ілгіш;
6 секундомер.
8.3 Жалпы жағдай
Флюс қабаты астында балқыту тәсілінің негізгі электродтық сым мен бөлшек қалпына келетін беті арасында пайда болатын және балқытылған металда атмосфералық ауадан [17] оқшаулайтын газдық қуыста балқытылған флюс қабаты астында электродтық доға жануында. Цилиндрлік пішіндегі қалпына келтірілетін бөлшек пісіру үрдісінде белгілі айналмалы жылдамдықпен н (сурет 8.1) айналады. Электродтық сым 7 автоматты түрде пісіру аумағына n жылдамдықпен беріліп және бөлшек 4 осі бойымен ілгерілмелі орын ауыстырады. Электрлік доға 1 жану кезінде бөлінетін жылу әсерінен доға жану аумағына түсетін электродтық сым мен бөлшек металы, және де флюс жартысы балқиды. Бұл аумағы жан- жағынан металл буы, флюс және газбен толтырылған қуыс пайда болады. Олардың қысымын балқытылған металл қадамында пайда болып және де балқытылған флюс бұлты тұратын флюсті жинақ сақтайды.
Балқытылған флюстен тұратын бұлт металл пісірмесін және тегіс айналасындағы аумақты ауадағы оттек пен азоттан қорғап және сұйық металлдық шашырауына кедергі жасайды. Балқытылатын флюс жылу өткізгіштігі арқасында пісіру металының салқындау үрдісі тежеледі. Бұл шлактық қоспалардың бетіне шығуын және металда газдың тез тарауын жеңілдетіп, нәтижесінде пісіру қабатының сапасы жақсарады.
Балқыту үрдісінің сұлбасы
1 – электрлік доға; 2 – газдық қуыс; 3 – пісіру қабаты; 4 – қалпына келтірілетін бөлшек; 5 – сұйық флюстен тұратын бұлт; 6 – флюсті беру құрылғысы; 7 – пісіру сымы (электрод); 8 – мундштук
8.1- сурет
Электродты 7 қалпына келтірілетін бөлшек осіне қатысты 5…8 мм- ге тең А шамасын қарама- қарсы бағытта бөлшек бетінен балқытылған металл мен флюс ағуын жою үшін орын ауыстыру ұсынылады. Доға қозғалған сайын балқытылған металл сууы, оның кристалдануы мен валик тәрізді тігіз қалыптасуы басталады (сурет 8.1 қараңыз). Сұйық флюс кейін бөлшектен алынатын шлактық қабатқа айналады. Флюс балқытылған бөлігі қайтадан бөлінуі мүмкін.
Флюс астында балқыту құндылығы болып үрдіс жоғары құндылығы мен балқыту қабатының сапасы, күйе мен шашырауға айтарлықтай емес жоғалтулар мен балқыту қабатының үлкен (5 мм дейін) қабатын алу мүмкіндігі табылады.
Кемшіліктеріне жатады: диаметрі 40 мм- деназ бөлшек балқымасының мүмкін еместігі, өйткені балқыған флюс пен шлак қатайып және бөлшек бетінен ажады; бөлшекті жоғары температураға дейін қызуы; үрдісті айтарлықтай қымбаттарын қымбат флюстар мен арнайы электродты сымды пайдалану қажеттілігі; флюсті дайындау мен шлак қабатынан тазарту сияқты көмекші жұмыстарға уақыт шығыны.
Флюс астындағы балқыма айтарлықтай тозуы бар бөлшектерді немесе соңғы жөндеу өлшемінің бөлшектерді (иінді мойындар мен таралу біліктері, жарты осьтер мен айнымалы беріліс қорабы білігінің балқытылуы) қалпына келтіру үшін қолданылады.
Мақсатты түрде диаметрі 45 мм- ден жоғары айналу бөлшегінің сыртқы бетін бағыттау.