2. Қазақстанда инновацияны басқару мəселелері

2 Инновация Қазақстан үшін – барлық ұлттық шаруашылықты интеллектуалдандыру, технопарктер негізінде дамытудың жаңа аясына серпін беру.«Инновациялар (жаңартпалар) қалыптасқан дəстүрлердітек өзгертіп қана қоймай, сонымен қатар кəдімгі тəуекелді іскер кəсіпорындарға қарағанда əлдеқайда мол табыс əкеледі» Сонымен Қазақстан дүние жүзіндегі бəсекеге қабілетті елдердің қатарына ену үшін инновациялық өрбуді егжей-тегжей зерттеп, оның нəтижесін іске асыру қажет. Ұлттық инновациялық жүйе дегеніміз – инновациялық қызмет жасайтын субъектілер жиынтығын, сонымен қатар олардыңқатынастары арқылы жаңа білімді дамыту, тарату жəне пайдалану процесін қамтамасыз ету. Экономикалық тұрақсыздық жағдайында өнеркəсіп секторының стратегиясы инновациялық дамуға, отандық зерттеу нəтижелері мен əзірлемелеріне бағдарлануы қажет. Ұлттық инновациялық жүйені құру жəне оның ойдағыдай қызмет жасауы экономика құрылымынын тұрақты өсуіне жəне Қазақстанның əлеуметтік дамуының жаңа деңгейге көтерілуіне ықпал етеді. Инновациялық экономиканы құру дегеніміз ары қарай даму дың негізгі бағыттарының бірі жəне міндетті түрдегі шарты Жоғары технологиялар дегеніміз – əрбір мемлекеттің əлеуметтік-экономикалық дамуында кездесетін ең кездейсоқ мəселелерді шешетін сала. Нарықтық экономикада бəсекелестікті арттырудың, экономикалық өсуді қамтамасыз етудің, халықтың өмір сүру деңгейін арт-

тырудың негізгі шешуші факторлары инновациялар болып есептеледі. Бұл процесте мемлекеттің реттеулер рөлінің əрдайым артуы көзделеді. Мемлекет бір жағынан, ұзақ мерзімді стратегияны жəне ұлттық инновациялық жүйенің даму тұжырымдамасын қалыптастырса, екінші жағынан, инновациялық қызметті қолдаумен ынталандырудың нақты шараларын іске асырады. Инновацияларды басқару процесінде инновациялық бизнеске мемлекет тарапынан қаржылық қолдау көрсету ерекше орын алады. Инновациялық құрылымдар мен инновациялық жобаларды іске асырудың басты шарттарының бірі – венчурлік қаржыландыру ды дамыту қажет. Бұл инновациялық менеджменттің негізгі функцияларының бірі.

3Еліктеушілік стратегиясы

Көп жағдайда стратегияның мұндай түрі жұтып алушы деп

аталады. Жұтып алушы стратегиясы басқа фирмалармен алынған

инновациялық шешімдерді (қорғалған патенттерді немесе ноу-ха-

уды) сатып алуға негізделіп отыр. Кейде ірі корпорациялардың

өздері ауқымды зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін жеткілікті

мүмкіншіліктерге ие болмайды. Сонымен қатар олар өздерінің

зерттеулерін, игерулерін жəне лицензияларды сатып алудың

арасында ресурстардың реттелген бөлінісін өткізуді ұсынады.

Бас қа жағынан, өзінің жаңашылдығына лицензияны сату басқын-

шылық стратегияның тиімді құралы болуы мүмкін. Бұл, əсіресе,

басқа жағдайларда басқыншылық стратегиясын жүргізуге мүмкін-

шіліктері жоқ шағын инновациялық фирмаларға қатысты болады.

Лицензиялық келісімшарт арқылы бəсекелестің технологи-

ясын сатып алуға балама ретінде оның мамандарын, не жетекші

мамандарын, не барлық «жоба тобын» тарту болып табылады.Мұндай əрекеттің мүмкіншілігі бəсекелестің зерттеу жобасыбойынша жұмыстарды одан ары жалғастырмауымен, немесе оған деген шығындардың қысқаруымен сипатталуы мүмкін.Бəсекелестердің саясатында мүмкін болатын өзгерістердің мəні тəжірибе мен икемділікті ең төмен бағаға сатып алуында болады.Өзінің дайындауларына қарағанда лицензияның бағасы төменірек,тұрақтылығы жағынан сенімдірек жəне өтімділігі тезірек болады.Бұл өте жетістігі мол стратегия болып табылады, алайда ұқсастығыжоқ жəне монополиялық жағдайды туғыза алатын өнімнің бейімделуі үшін қызметкерлердің жоғары мамандануы мен қаржылық мүмкіншіліктері қажет болып отыр.