95. Құқық қолдану актілері және оның ерекшеліктері.

Құқық қолдану актісі-бұл нақты бір заңды істі шешу нәтижесінде құзіретті орган шығаратын,жеке биліктік ережеден құралған құқықтық акт.Оның мынадай ерекшеліктері болады:

-құзіретті орган шығарады;

-мемлекеттік-биліктік сипатқа ие;

-нормативтік емес,жеке сипатқа ие,себебі,нақты субъектілерге бағытталған;

-заңмен анықталған өзіне тән нысанға ие.

Құқыққолдану актілерін келесі негіздер бойынша түрлерге бөлуге болады:

1)нысаны бойынша-жарлықтар,үкімдер,шешімдер,бұйрықтар және т.б.

2)оларды қабылдайтын субъектілерге байланысты-мемлекеттік және мемлекеттік емес органдардың (мысалы муниципалды органдардың) актілері;

3)құқықтың функциялары бойынша-реттеуші(мысалы,қызметтік бұйрықтар)және қорғаушы(мысалы,қылмыстық істе қозғау туралы қаулы);

4)заңды табиғаты бойынша-негізгі және көмекші;негізгі актілер заңды істің соңғы шешімін көрсетеді(мысалы,үкім),ал көмекші актілер негізгі актілерді шығаруға жәрдемдеседі(мысалы,тұлғаны айыпкер ретінде жауапқа тарту туралы қаулы);

5)құқықтық реттеу пәні бойынша-қылмыстық-құқықтық,азаматтық-құқықтық және т.б.актілер;

6)сипаты бойынша-материалдық және іс жүргізушілік.

96. Заңдық техника.

С.С. Алексеев: Заң техникасы – құқықтық (нормативтік) актілерді әзірлеген және жүйелеген кезде ережелерге сәйкес пайдаланылатын құралдар мен тәсілдердің жиынтығы.

А.Ф. Череданцев: Заң техникасы – заң құжаттарын даярлау, жасау, ресімдеу, оларды жүйелеу мен есепке алу тәсілдердің жиынтығы.

Шет елдік ғалымдар да заң техникаларын түбірлі түрде басқаша түсінеді деп айта алмаймыз. Мысалы, француз ғалымы П.Сандевуар заң техникасын кең мағынасында (оның көмегімен мемлекеттік органдардың мақсаты құқық нормаларының арнасында орналасатын және оларды әсерлі орындаумен қол жеткізілетін құралдар мен әдістердің жиынтығы) және тар мағынасында (заң тұжырымдарының тілін және құрылымын, сондай-ақ әр түрлі техникалық тәсілдерді құралдар мен ережелерді пайдалану шарттары).

Заң техникасының құралдары – алға қоған мақсатқа қол жеткізу үшін заң жұмысын жүргізу үрдісінде манипуляциялар жасалатын материалдық заттар, объектілер:

• жетілдірілуі қажет заң мәтіндерін жариялау, жүйелеу;

• нормативтік актілер жарияланатын журналдар, газеттер немесе оларды басып шығару үшін пайдаланылатын көбейту техникасының құралдары;

• егер әңгіме нормативтік актілерді жүйелеу туралы болса, онда карточкалар, жапсырмалар, журналдар, кітаптар, дәптерлер, алып салмалы парақтар;

• сот шешімін немесе басқа заң құжаттарын дайындау үрдісінде пайдаланылатын компьютерлер;

• оқиға болған жерде заттардың орналасқан жерін және т.б. белгілеу үшін қолданылатын фотоаппараттар.

Заң техникасы туралы айтқанда, біз бұл ұғымға екі бірдей мағынаны сыйдырамыз:

1. заң техникасы – құқық шығармашылығы мен құқық қолдануды қалай жүзеге асыру туралы ғылыми білімдер жүйесі;

1. заң техникасы – нормативтік актілерді құрастырудың практикалық дағдыларының және оларды іске асырудың жүйесі.

Сонымен, заң техникасының мақсаты, негізінен, құқық шығармашылығы мен құқық қолдану саласындағы объективті шынайылықты зерттеу, заң қызметінің осы екі түрі арасындағы (сондай-ақ әрқайсысының ішіндегі) байланысты анықтау, осы саладағы заңдылықтарды анықтау болып табылады.