29. Құқық нормасын талқылау түрлері.

30. Англо-саксондық құқықтық жүйедегі заң орны.

31. Мемлекет нысандары: түсінігі және түрлері, Мемлекет нысанына ықпал ететін факторлар.

Мемлекеттің сыртқы нысаны мен ішкі мазмұнының диалектикалық бірлігі байқалады. Мемлекеттің нысаны қоғамның экономикалық, мәдени, рухани мазмұнына байланысты. Демократиялық мемлекеттер туралы айтатын болсақ, олар тек қана республика немесе шектелген монархия түрінде өмір сүреді. Ал шығыс мемлекеттер көбіне монархия болатыны жақсы мәлім. Мемлекеттің мазмұны оның нысанынан бөлінбейді, олар бір бірімен тығыз байланыста дамиды.Тәуелсіз Қазақстанда екі жылдн кейін 1993 жылғы Конституциясының орнына екінші 1995 жылғы Конституция алынды. Бұл соңғы Конституция мемлекеттің сыртқы нысанын өзгертті. Қазақстанда президенттік республиканың саяси режимі құрылды.

Мемлекеттің тарихи даму процесінде оның нысанына бірнеше факторлар әсер етеді.

1. Географиялық, климат, тарихи факторлар.

2. Экономикалық және саяси жағдайлар.

3. Қоғамның ұлттық құрамы, әдет-ғүрыптары немесе ерекше тарихи жағдайлар.

4. Халықаралық жағдай, мемлекеттердің арасындағы қарым қатынастар және абыройы күшті адамдардың істері етеді.отарлық мемлекеттердің басқару нысанына бұрынғы метрополия мемлекеттерінің нысаны үлгі болатыны мәлім.

5. Саяси күшті адамдардың қызметі және жүргізілген саясаты әсер етеді. Мысалы, Гитлер , Рузвельт, Шыңғыс хан, Абылай , Ататүрк.

6. Діни факторлар.

Мемлекеттің нысаны үшке бөлінеді.

1. Мемлекет басқару нысаны. мемлекеттің жоғары аппаратының құрылысы, оларды құру тәсілі, аппаратының бір бірімен байланысы

2. Мемлекеттің құрылымдық нысаны. Мемлекеттің әкімшілік аймақтық және ұлттық құрылысы, автономиялардың, өлкелердің бір бірімен байланысы, орталық аппаратпен жергілікті органдардың қарым қатынасы.

3. Мемлекеттің саяси басқаруының режим нысаны. Жалпы мемлекетті басқару тәсілдері, саясаттағы демократияның деңгейі.

Мемлекеттің басқару нысаны.

1. Монархия ( Көне шығыс мемлекеттері: Вавилон, Египет,Үндістан.,Көне Рим мемлекеті.,Алғашқы феодалдық мемлекеттер., Шектеулі монархия.,Шексіз монархия.,Конституциялық монархия)

2. Республика (Көне Афин мемлекеті,Рим аристократиялық республикасы, Спарта аристократиялық республикасы, Орта ғасырда Қала-республикалар,Парламенттік республика, Президенттік республика)

Мемлекеттің құрылымдық нысаны.

1. Унитарлық мемлекет. Бір парламент, бір үкімет, бір жоғарғы сот. Бір конституция,бір мемлекеттік бюджет, бір азаматтылық. Бір жергілікті басқару аппараты.

2. Конфедерациялық мемлекет. Уақытша бірігу,кейін таратуға тиіс, немесе федерациялық мемлекет құруы да мүмкін.

3. Федеративтік мемлекет. Неше автономия, сонша Конституция.Әр автономияның парламент, үкімет, жоғарғы соты бар. Автономиялар бірігіп одақтық мемлекет құрады. Әр автономияның азаматы одақтың да азаматы болып есептеледі. Бір қарулы күштері, бір бюджет, бір мемлекеттік салық жүйесі.

Мемлекеттің саяси басқаруының нысаны

• Демократиялық басқару.

Экономика саласындағы адамның бостандығы,

Адамның бостандығы мен құқығының толық қамтамасыз етуі,

Халықтың мемлекетті толық бақылауы,

Аз ұлттардың құқығын,бостандығын,теңдігін сақтау,

Мемлекетті, қоғамды басқаруда демократиялық принциптерді бұзбау,

Барлық бірлестіктерге, одақтарға бостандық беру,

Қатаң заңдылықты,құқықтық тәртіпті сақтау,

Мемлекеттің аппараттың жұмысын құқылық бағытта жүргізу

• Тоталитарлық басқару.

Мемлекеттің бірлестіктерді толық бақылауға алуы,

Адамның бостандығына,құқығына шектеу қою,

Партияның диктатурасын орнату,

Қоғамдық өмірді милитаризациялау,

Азшылық ұлттарды қанаушылыққа алу,

Жеке адамдарды, бірлестіктерді қуғынға алу,

Бір адамға табынушылықты орнату,

Заңдылықты, құқықтық тәртіпті жою,

Ұлтшылдықты, шовинистікті, расизмді дамытып күшейту.