• операторлар процестерді дұрыс жүргізуге арнайы дайындалған болу керек;

• эдістемелер мен нұскаулар бекіткен кажетті сатылардың барлыгы шын мәнінде орындалғанын, олардың толык тіркелгенін жэне кез-келген маңызды ауытқулар зерттелетінін, өнімнің сапасы мен мөлшері күтілген шамага сәйкес екенін дэлелдеу үшін хаттамалар өндіріс кезінде кұрастырылуы керек;

• өнім сериясының толык тарихын бакылап отыратын, өндірісті жэне көтерме сауданы камтитын хаттамалар толык және түсінікті түрде сакталуы керек;

• өнімнің тиісті сакталуы жэне көтерме босату оның сапасына карасты кез-келген кауіпті барынша азайтуы керек;

• өнімнің кез-келген сериясын сауда немесе жеткізу жүйесінен қайтарып алу жүйесі болуы керек;

• сатылган препараттарга рекламациялар карастырылуы, сапа акаулыгының себептері зерттелуі жэне осы акауы бар өнімге қарасты тиісті шаралар кабылдануы, осындай акауларды болдырмаудың алдын-алу шаралары кабылдануы керек.

Бакылау сурактары:

1. Дайын дэрілер өндірісін ұйымдастыру үшін қандай шарттар болуы тиіс?

2. Өндірісті цехтық принцип бойынша үйымдастыру деген не?

3. Дәрілердің өндірістік технологиясыныц негізгі терминдерін атаңыз жэне сипаттама беріңіз.

4. Дәрі сапасын камтамасыз ететін негізгі нормативті-техникалык кұжаттарды атацыз.

5. Регламент деген не жэне оны дайындаудың кандай сатыларын білесіз?

6. Өндірістік регламенттіц негізгі бөлімдері кандай?

7. Материалдык баланс деген не? Оныц ендіріс үшін кандай маңызы бар?

8. Техникалык-нормативтік көрсеткіштер не максатпен анықталады жэне калай есептеледі?

9. GMP деген не? Оныц негізгі ережелері кандай?

10. Дайын дәрілік препараттарды өндірістік дәрежеде шыгарудыц артыкшылыгы неде?

Машиналар - деп энергияны озгерту немесе жұмыс жасау үшін белгілі максатта козғалыстар орындайтын механизмдер үйлесімі аталады. Кез келген машинаның негізгі бөлімдері болып козғалткыш, берілісті жэне орындагыш механизмдер табылады. Олардың жүмыстары тығыз байланыста жүріп отырады. Қозғаушы механизмдер ретінде двигательдер колданылады. Оларда энергияныц кез келген түрі айналмалы біліктің немесе тіке бойы козғалушы поршеньнің механикалык энергиясына айналады. Орындагыш механизмдер ретінде олардың көмегімен өңделуші нысанның касиеттерін, күйін, калпын немесе орнын өзгертетін кұралдар колданылады. Орындагыш механизм козгалткыш механизмнен козғалыска келуі үшін беріліс механизмдері кажет.

Фармацевтік өндіріс жагдайында двигательдер ретінде жиі электродвигательдер жэне кемірек дэрежеде бу машиналары колданылады.

Берілісті механизмдер мен козғалысты өзгертетін механизмдер фармацевтік өндірісте колданылатын барлык белгілі машиналар мен аппараттарда кездеседі.

Әрбір берілісті (аныгырак айтқанда кабьшдагыш-берілісті) және қозғалысты өзгертуші механизмдер кинематикалык жұптар мен звенолардан тұратын кинематикалык тізбек болып табылады. Звенолар деп механизмге енетін катты денелерді айтады. Мысалы, звенолар болып шатундер, подшипниктер жэне т.б. аталады. Кинематикалык жүл болып екі жанасушы звенолардың кез келген козғалмалы косылысы табылады, мысалы, поршень мен цилиндрдің. Бүл кинематикалык жұп поршеньнің цилиндрдегі тек үрдемелі козғалысын гана камтамасыз етеді, сондыктан ол үдемелі жул деп аталады. Поршеньдік сакинаның жанында бұрылатын шатун онымен бірге айналмалы жұпты кұрады. Гайка мен винт (бұранда) винтті жұп болып табылады.

Бірнеше кинематикалык жұ.птардың косьшысы кинематикалык тізбек кұрады, онда звенолардың эртүрлі саны болуы мумкін. Мысалы, кривошипті-шатунды механизмде төрт звено, ал тізбекті берілісте ондаган звенолар болады.

Орындагыш немесе жүмыешы механизм жүмыс машинасының негізі болып табылады. Ол еңбек күралына тікелей эсер ету үшін пайдаланылады жэне онда максаты ондеу болып табылатын өзгерістер жүргізіледі.

Берілісті механизм - бул двигатель мен орындагыш механизмді озара байланыстыратын звено. Ол өзінің функциясын бастапкы айналмалы козгалысты беру, реггеу, озгерту жэне тарату жолымен орындайды.

Двигатель білігінен жұмыс машинасының білігіне айналмалы козгалысты кабылдау жэне беру ушін шкивтер мен козгалткыш белдіктер, сонымен бірге тісті, червякты жэне баска да берілістер колданылады.

Шкив - машинаның басты білігіне кигізілген және онымен ныкты косылған жылтыр бетті дөңгелек. Двигательдің және жұмыс машинасының шкивтері бір-бірімен белдіктің көмегімен косылады. Қозғалысты бастайтын двигательдің шкиві - бастаушы, ал козғалысты кабылдаушы жұмыс машинасының шкиві - ілесуші деп аталады.

Тісті беріліс цилиндрлі тісті дөңгелек жұбы немесе шестеренкалар болып табылады жэне оның көмегімен айналмалы козғалыс бір біліктен екіншіге беріліп, оның қозгалу багыты өзгереді (сурет 4).

Бастаушы біліктен оган перпендикуляр немесе бұрышты орналасқан білікке айналмалы козгалысты беру конус тэріздес тісті шестеренкалар аркылы жүреді (сурет 5).

Дененің айналмалы козгалысын кайтымды - үдемелі қозгалыска ауыстыратын беріліс механизмдеріне шатунды - рычагты механизмдер: шатунды - кривошипты, эксцентрикті, жұмырықты (кулачковый) механизмдер жатады.

Шатунды-кривошипті механизм бағытталушы дене мен призма тэріздес формалы сырғымалы тиектен (2) түратын үдемелі жұптан (1), муфтасы сыргымалы тиектің топсасымен (4) косылған кривошиптен (3) және тік сызыкты рычагтан тұрады (сурет 7). Бастауыш біліктің козгалысы кезінде кривошип оның осі айналасында шеңбер сызады, ал оның артынан сыргымалы тиек кайтымды-үдемелі козғалыс жасайды.

]