Культура Беларусі XVII – XVIII стст.
Рэформы ў Рэчы Паспалітай. Падзелы Рэчы Паспалітай. Паўстанне пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі.
Узровень канца XVI застауся выш. адзнакай гаспадарчай i ваеннай магутнасцi краiны.Патрэбны рэформы, канцынтрацыя улады у руках манарха-дыктатара.Шляхта не жадала паступiцца сваiм усеуладзем.Вольны Сойм "дзякуючы" "лiберум вета" стау недзеяздольным. Прусiя,Аустрыя,Расiя – выгадны слабы сусед. З 60-х гг XYIII РП - iнтэнсiуная рэфармацыйная дзейнасць. Рэформы Тызенгауза: на пауночным захадзе Беларусi - значная колькасць мануфактур,скасоуваецца шэраг прывiлей шляхты,арганiзуецца i працуе "адукацыйная камiсiя". У 1764 г. было уведзена абмежаванне на ужытак права "лiберум вета",але ужо гэтыя рэформы прывялi да незадаволенасцi з боку магнатау якiя iмкнулiся як i раней панаваць у краiне. Грамадства расколата на варожыя групоукi,якiя шукалi падтрымкi у моцных суседзяу: Расii,Аустрыi,Прусii.Пачалi стварацца канфедэрацыi "узброенныея арганiзацыi": у 1767 г.у Слуцку i Тарунi ( Расiя i Прусiя).У адказ на гэта была створана канфедэрацыя у Бары ( Украiна 1768г).Пачалiся межусобныя войны.Расiя для абароны праваслауных увяла 40 тыс.войска,якое разбiла барскiх канфедэратау у 1771 годзе. 1772 – 1-шы падзел РП: Да Расii - Усходняя частка Б. (Полацк,Вiцебск,Ворша,Магiлеу,Рагачоу,Гомель).Але нават гэта не астанавiла варагуючыя магнацкiя групоукi.Выратаваць РП магла толькi цэнтралiзацыя.Такая спроба была зроблена у 1791, падчас прыняцця канстытуцыi РП - першай у Еуропе. Але час рэфармавання быу упушчаны. 1792 - Расiя накiравала у Польшчу 100 тыч. войска.Войскi РП панеслi паражэнне Опсай,Мiрам,Зельвай,Бярэсцем. РП капiтулiравала, канстытуцыя 1791 года была адменена. 1793 - Прусiя, Аустрыя i
Расiя ажыццявiлi 2-гi падзел РП.Да Расii адыйшлi землi Беларусi па лiнii Друя-Пiнск.Стала зразумела,што ад канчатковага падзелу РП можа выратаваць рашучае супрацiуленне аб''яднанага грамадства. Паустанне 1794г. на чале з Тадэвушам Касцюшкам.Але атрады Касцюшкi не вытрымалi удары рускiх на чале з Суворавым: занялi Варшаву. 1795 года Расiя,Прусiя, Аустрыя - 3-цi падзел РП: уся тэр. Б. далучана да Расiйскай iмперыi.Сяляне,гараджане спакойна успрынялi далучэнне да Расii.Новыя парадкi заусёды неслi у сябе надзею на лепшую будучыню,на мiрнае жыццё.
Уключэнне Беларусі ў склад Расійскай імперыі, асноўныя напрамкі палітыкі рускага ўрада на далучаных землях Беларусі. Беларусь у вайне 1812 г.
Грамадска-палітычны і вызваленчы рух у Беларусі ў XIX ст. Змены ў палітыцы рускага ўраду ў адносінах да Беларусі.
Пасля падаўлення паўстання 1863–1864 гг. на Беларусi адбыўся рэзкi спад сялянскiх выступленняў i на працягу наступных 40 год сялянскi рух нiколi не дасягаў таго ўзроўню.Арганiзаваны рэвалюцыйны рух на Беларусi пачаў адраджацца толькi ў сярэдзiне 70-х гг.З самага пачатку ў народнiцтве iснавалi дзве плынi – рэвалюцыйная i рэфарматарская. Прадстаўнiкi першай асноўным сродкам дасягнення сваiх мэт лiчылi сялянскую рэвалюцыю. Памяркоўныя народнiкi хацелi перайсцi да сацыялiзму шляхам паступовага рэфармавання iснуючага ладу Расii.Народнiцкi рух на Беларусi быў iдэйна i арганiзацыйна звязаны з агульнарасiйскiм.Тым не меньш, выступленняў рабочых на Беларусi было ня шмат. Толькi ў 90-я гады назiраецца ўздым барацьбы. Паступова рабочы рух набывае ўсе большую арганiзаванасць i ў канцы ХIХ ст. вылучаецца ў самастойную плынь.У дугой палове 80-х – пачатку 90-х гг. у некаторых гарадах Беларусi былi арганiзаваны гурткi, у якiх вывучалiся працы К. Маркса, Ф. Энгельса i iх паслядоўнiкаў.Аднак ужо з сярэдзіны 90-х гадоў у сацыял-дэмакратычным руху Расіі адбываюцца значныя змены. Пачынаецца пераход ад вузкай гуртковай прапаганды марксізму да масавай эканамічнай і палітычнай агітацыі.