Халықаралық әуе құқығы

27- сызба

Әуе көлігі қызметі:

• ұшу аппараттарына мемлекеттің әуе кеңістігінде ұшуға рұқсат берілген шетелдік әуе-көлік кәсіпорындарының коммерциялық қызметін;

• шетелдік әуе-көлік кәсіпорындарына халықаралық әуе желілерін пайдалануға рұқсат беретін тәртіптер мен шарттарды;

• шетелдік әуе кемелерінің қону бекеттеріндегі коммерциялық кұқықтарынын ауқымын; осы мемлекеттің аумағынан өтетін әуе кемелерінің халықаралық әуе желілерін пайдалану шарттарын реттейді.

Чикаго Конвенциясы Біріккен Ұлттар Ұйымының мамандандырылған мекемесі болып табылатын тұрақты халықаралық авиациялық ұйым - халықаралық азаматтық авиация ұйымы ИКАО-ны құрды.

ИКАО-ның негізгі мақсаты халықаралық әуе навигациясының қағидалары мен техникаларын дамытудан және халықаралық әуе көліктерін жоспарлау мен дамытуды қолдаудан тұрады, олар:

• әлемде халықаралық азаматтық авиацияның қауіпсіз және жүйеленген дамуын қамтамасыз ету;

• ұшақтарды бейбіт мақсатта пайдалануды ынталандыру;

• халықаралық азаматтық авиациялар үшін авиажелілер, авианавигациялық құралдарды дамытуды ынталандыру;

• әлем халықтарының қауіпсіз, жүйелі, тиімді әуе көлігіне деген сұраныстарын қанағаттандыру;

• пайдасыз бәсекелестіктің кесірінен болатын мағынасыз экономикалық шығындарды болдырмау;

Әуе құқығы қағидалары жүйесіне халықаралық азаматтық авиацияның қызметін реттеп отыратын арнаулы қағидалар мен нормалар кіреді. Оларға мыналар жатады:

• әуе кеңістігінде мемлекеттің ерекше және толық егемендік қағидасы;

• халықаралық әуе кеңістігінде еркін үшу қағидасы;

• халықаралық әуе қатынастарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидасы;

• әуе кемелерінің заңсыз килігу әрекеттерінен қорғау қағидасы;

• тіркеу негізінде кеменің ұлттық негізін мойындау қағидасы;

• әуе кемелеріне және үшінші мемлекеттерге тигізген зияндардм өтеу қағидасы.

Бортында мынадай міндетті борттық құжаттары жоқ кемелерге әуе кеңістігінде ұшуға рұқсат етілмейді:

• тіркелу туралы куәлік;

• ұшуға жарамдылығы туралы куәлік;

• порт журналы;

• порттағы радиостансаға берілген құжаттар;

• жолаушылар тізімі;

• жүктер мен поштаның тиісті құжаттары.

Халықаралық әуе желілерін пайдаланатын шетелдік әуе кемелерінің коммерциялық қызметін реттеу проблемаларының мынадай негізгі аспектілері бар:

• халықаралық әуе көлігіндегі коммерциялық құқықтар;

• коммерциялық құқықтарды жүзеге асыратын шетелдік авиакәсіпорындарды бақылау;

• халықаралық әуе желілерінің маршруттарын реттеу;

• тасымалдау мөлшері мен халықаралық әуе желілерін пайдаланудың басқа да шарттарын реттеу;

• ұдайы емес халықаралық әуе қатынастарын құқықтық реттеу.