Інтэрактыўны падыход у выкладанні айчыннай і сусветнай мастацкай культуры.

Інтэрактыўны падыход – гэта вызначаны тып дзейнасці вучняў, які звязаны з вывучэннем вучэбнага матэрыялу ў ходзе інтэрактыўнага ўрока. Асноўным стрыжнем інтэрактыўных падыходаў з’яўляюцца інтэрактыўныя практыкаванні і заданні:

1.Творчыя заданні;

2.Работа ў малых групах;

3.Навучальныя гульні (ролевыя гульні, імітацыі, дзелавыя і дыдактычныя гульні);

4.Выкарыстанне грамадскіх рэсурсаў (запрашэнне спецыяліста, экскурсіі);

5.Сацыяльныя праекты і іншыя пазааўдыторныя метады навучання (спаборніцтва, СМІ, фільмы, спектаклі, выставы, прадстаўленні і іншыя);

6.Размінкі;

7.Заданні на вывучэнне і замацаванне новага матэрыялу (інтэрактыўная лекцыя, праца з нагляднымі дапаможнікамі, відэа- і аўдыаматэрыяламі, “вучань у ролі настаўніка”, “кожны вучыць кожнага”, “Сакратычны” дыялог і г.д.);

8.Абмеркаванне складаных і дыскусійных пытанняў і праблем (“Займі пазіцыю (шкала меркаванняў)”, праектыўныя тэхнікі, “Адзін – удваіх – усе разам”, “Памяняй пазіцыю”, сімпозіум);

9.Вырашэнне праблем (“Дрэва рашэнняў”, “Разумовы штурм”, “Аналіз казусаў” і г.д.).

Пад творчымі заданнямі разумеюць такія вучэбныя заданні, якія патрабуюць ад вучняў не простага аднаўлення інфармацыі, а творчасці, паколькі заданні ўтрымліваюць большы або меньшы элемент невядомасці і маюць, як правіла, некалькі падыходаў. Творчыя заданні складае змест, аснову любога інтэрактыўнага метада і надаюць сэнс навучанню, матывуе навучэнцаў. Невядомасць адказу і магчымасць знайсці сваё ўласнае правільнае рашэнне, заснаванае на сваім персанальным вопыце і вопыце сваіх калег, аднагрупнікаў, дазваляюць стварыць фундамент для супрацоўніцтва, узаемнага навучання, зносін усіх удзельнікаў адукацыйнага працэсу. Выбар творчага задання сам па сабе з’яўляецца творчым іспытам для педагога, паколькі яно павінна адказваць наступным крытэрыям:

не мае адназначнага і простага адказа ці рашэння;

з’яўляецца практычным і карысным для вучняў;

звязана з жыццём вучняў;

выклікае цікаўнасць у вучняў;

максімальна адпавядае мэтам навучання.

Калі вучні не прызвычаіліся працаваць творча, то неабходна паступова ўводзіць спачатку простыя практыкаванні, а затым усё больш складаныя заданні.

Работа ў малых групах – гэта адна з самых папулярных стратэгій, паколькі яна дае ўсім вучням магчымасць удзельнічаць у працы, практыкаваць навыкі супрацоўніцтва, міжасабістых зносін (у прыватнасці, уменне актыўна слухаць, выпрацоўваць агульную думку). Работа ў малой групе – неад’емная частка многіх інтэрактыўных метадаў, напрыклад такіх, як дыскусія, грамадскія чытанні, імітацыі і г.д.

Пры арганізацыі групавой работы неабходна звярнуць увагу на той момант, што вучні валодаюць ведамі і ўменнямі, неабходнымі для выканання групавога задання. Інструкцыі па выкананню задання павінны быць дакладнымі і зразумелымі.

Ответ № 19

Метад мастацка-педагагічнай драматургіі ў выкладанні айчыннай і сусветнай мастацкай культуры.

Урок з’яўляецца асноўнай формай аргінізацыі навучання і выхавання ў школе, і, зразумела, асноўнай формай выкладання культуралагічных дысцыплін. Значыць, урок павінен падпарадкоўвацца ўсім заканамернасцям працэса навучання і выхавання. Аднак спецыфіка ўрока па культуралагічных дысцыплінах вызначаецца ў тым, што на першы план выходзіць не кіраванне пазнаваўчай дзейнасцю вучняў, а выхаванне асобы вучня, фарміраванне каштоўнасных адносін сродкамі мастацтва. Спецыфічныя метадычныя асаблівасці ўрока айчыннай і сусветнай мастацкай культуры павінны забяспечыць вядучую ролю арганізацыі перажыванняў.

Прадмет пазнання мастацтва – адносіны чалавека да з’яў жыцця. Вызначэнне сваіх адносін да свету, выбар свайго шляху – адны з галоўных духоўных задач, якія чалавек вырашае ў юнацтве. Пры гэтым дапаможнікам можа стаць мастацтва. Яно ўключае чалавека ў свет падзей, з’яў, праблем, створаных уяўленнем аўтараі прымушае яго разам з героямі твору перажыць сітуацыю, прыняць рашэнне. Толькі непасрэднае перажыванне, характар і сіла пачуцця становіцца адзінай, неабходнай і дастатковай падставай ацэначнага суджэння.

Дзеля таго, каб урок прадстаўляў сабой адзінае цэлае, здольнае ўздзейнічаць на пачуцці і эмоцыі, вельмі важным з’яўляецца яго драматургічная пабудова, распрацоўка яго кампазіцыі і на аснове яе – сцэнара ўрока. У адрозненні ад драматургічнага твора не сюжэт, а кампазіцыя ўрока з’яўляецца галоўным арганізатарам мастацка-дакументальнага матэрыялу.

У тэатры праблемы жыцця, канфліктныя сітуацыі на сцэне вырашаюць дзеючыя асобы, акцёры. Глядач толькі сочыць за сутыкненнем пазіцый, светапоглядаў і вызначае да іх свае адносіны “моўчкі”, у працэсе суперажывання. На занятках у школе вучань – актыўны ўдзельнік дзеяння, і адначасова і глядач, і слухач. Ствараючы на ўроке праблемныя сітуацыі і ўключаючы вучняў у пошукі рашэнняў, настаўнік можа толькі меркаваць пра магчымыя адказы вучняў.

Метад мастацка-педагагічнай драматургіі вызначае распрацаваную на аснове праблемнага навучання і законаў тэатральнай драматургіі сістэму мэтанакіраваных дзеянняў настаўніка, якія арганізуюць зносіны вучняў з творам мастацтва і забяспечваюць цэласнае ўспрыманне твора, выкарыстанне яго сілы, эмацыянальнага ўздзеяння для развіцця духоўнага свету вучняў, а таксама атрыманне ведаў, неабходных для ўспрымання розных відаў мастацтва.

Задача кожнага ўрока айчыннай і сусветнай мастацкай культуры заключаецца ў тым, каб абуджаць уяўленне вучняў, накіроўваць яго ў нечаканым для вучня, нязвыклым і недаступным яму раней накірунку, раскрыць з’яву, факт ў незнаёмых яму раней сувязях, у тым ліку і ў сувязі з праблемамі яго ўласнага жыцця.

У працэсе стварэння ўрока важным кампанентам творчасці настаўніка з’яўляецца адбор і мантаж матэрыялу, яго камапазіцыйнае рашэнне. Мэта ўрока, яго галоўныя задачы – гэта стрыжань, на аснове якога аб’ядноўваюцца часткі ўрока. Кожны ўрок будуецца ў суаднясенні з адпаведнымі канкрэтнымі задачамі, зместам, творчымі магчымасцямі настаўніка.

Аднак ёсць агульныя правілы распрацоўкі кампазіцыі:

1. Яна павінна быць яснай і дакладнай. Задума кампазіцыі ўрока, якая рэалізаваны ў паслядоўным, дакладным развіцці праблем, што лагічна пераходзяць адна ў другую, павінна быць у цэнтры ўвагі вучня, абуджаць яго думкі і пачуцці. У драматургіі гэта асаблівасць кампазіцыі называецца скразным дзеяннем.

2. Пабудова урока:

А) экспазіцыя – пачатак урока, тая сітуацыя, з якой пачнецца развіццё праблемы. Яна задае правільную танальнасць, уводзіць вучняў у вобразны свет урока і накіроўвае іх увагу на галоўную думку, ідэю.

Б) завязка – падзея, з’ява, факт, якія з’яўляюцца штуршком да ўзнікнення канфлікту.

В) развіццё дзеяння – распрацоўка праблемы, пошук шляхоў вырашэння.

Г) кульмінацыя – вяршыня ўроку, вызначэнне тых маральных, ідэйных, эстэтычных вынікаў, да якіх павінны прыйсці вучні. Яны павінны ўзнікнуць у свядомасці вучняў на вельмі высокай ноце эмацыянальнага гучання. Таму важна, каб эмацыянальнае напружанне ўрока ўвесь час развівалася па ўзыходзячай і не загасала да яго завяршэння.

Д) развязка – фінал урока, наступае тады, калі вырашаныя праблемы, вызначаны адказы на пытанні, сфармуляваны асноўныя вынікі.

Е) “паслядзеянне” – калі дзеянне ўрока працягваецца пасля школы, у размовах, думках, уяўленні вучняў, калі ўзнікае імкненне яшчэ раз сустрэцца з творам мастацтва.

Ответ № 20