Билет 29

1. Басқарудың әкімшілік-ұйымдастыру тәсілін экономикалық тәсілмен салыстырыныз.

Ұйымдастыру-әкімшілік басқару әдістерін қолданудың объективті негізі басқару механизмінің бөлігі болып табылатын ұйымдастырушылық қатынастар болып табылады. Олар арқылы маңызды басқару функциясының бірі ұйымдастыру функциясы жүзеге асырылатын болғандықтан, ұйымдастыру-әкімшілік қызметтің міндеті қарамағындағылардың іс-әрекетін үйлестіру болып табылады. ұйымдастыру-әкімшілік және экономикалық әдістердің арасындағы рационалды қатынасты, оптимальды үйлесімділікті анықтай білудің маңызы зор.

Экономикалық әдістердің әсер ету сферасы тек басқарудың ұйымдастыру-әкімшілік әдістерін ығыстыру арқылы кеңейеді, олардың әрекет ету механизмдері бір-бірінен ерекшеленеді. Ұйымдастыру-әкімшілік әдістер негізінен жетекшінің билігіне, оның құқына, ұйымда қалыптасқан тәртіпке және жауапкершілікке сүйенеді. Жетекші бұл жерде өзіне берілген құқыққа сүйенетін әкімшілік, билік өкілі ретінде болады.

2. Дәріханада «пенициллиндер», «аминоглкозидтер» және «цефалоспориндер» топтары бойынша ассортиментінің толықтығын анықтаңыз. Мемлекеттік реестрде келесідей мөлшерде тіркелген және қолдануға рұқсат етілген пенициллиндердің – 3 препараты; аминоглкозидтердің – 2; цефалоспориндердің – 2.

Дәріханадан келесідей түрлері сатылады:

а) пенициллиндердің – 15 препараты;

б) аминоглкозидтердің – 22;

в) цефалоспориндердің – 10.

Ассортиментің толықтығы (қанықтығы) – ассортименттік топшадағы (класстағы) тауар бірліктерінің саны. Толықтығы дегеніміз (қанықтығы) әрбір топшадағы дәрілік препараттардың ассортименттік позицияларының саны, яғни мөлшерін, қаттамасын және дәрілік қалып түрін ескере отырып антибактериалды антибиотиктердің атауларының саны. Толықтық (қанықтық) коэффициенті есетеледі:

Кн = Пф , мұндағы

Пб

(Пб – базалық толықтығы (ҚР территориясында тіркелген және қолдануға рұқсат етілген антибактериалды антибиотиктердің саны);

Пф – нақты толықтығы (зерттелетін ұйымда бар антибактериалды антибиотиктердің топшаларының саны).

Есептің жауабы:

Кп1 = Пф1 = 3 = 0,2 (пенициллиндер)

Пб1 15

Кп2 = Пф2 = 2 = 0,09 (аминогликозидтер)

Пб2 22

Кп3 = Пф3 = 2 = 0,2 (цефалоспориндер)

Пб3 10

Билет 30

1. Экономикалық басқару тәсілін әлеуметтік-психологиялық тәсілмен салыстырыныз.

Ұжымға тигізетін әсердің нәтижесі болуы үшін, жеке орындаушылардың моральдық және психологиялық ерекшеліктерін, жеке топтар мен ұжымдардың әлеуметтік-психологиялық сипаттамаларын біліп қана қоймай, сонымен бірге басқарушы әсер етуді жүргізе білуі керек. Осы мақсатта әлеуметтік-психологиялық әдістер қолданылады, ол еңбек ұжымдарында пайда болатын жеке қарым-қатынастар мен байланыстарға, сонымен еңбек ұжымдарында жүретін әлеуметтік процестерге әсер етудің спецификалы әдістерінің жиынтығы.

Бұл әдістерді қолданудың басты мақсаты – ұжымда оң, қалыпты әлеуметтік-психо-логиялық климатты қалыптастыру, соның нәтижесінде тәрбиелік, ұйымдастырушылық және экономикалық міндеттер шешіледі. Басқаша айтқанда, ұжым алдындағы мақсатқа жұмыс сапасы мен тиімділігінің маңызды критерилерінің бірі – адам факторының көмегімен қол жеткізіледі.

Ұйымды басқару практикасында әлеуметтік-психологиялық әдістерді қолдану қажет, өйткені олар жұмысшылардың қызмет мотиві мен қажеттіліктерін өз уақытында ескеруге, нақты жағдайларды өзгерту перспективаларын көруге, оптималды басқару шешімдерін қабылдауға мүмкіндік береді.

2. Стероидты емес қабынуға қарсы препараттардың ассортиментінің тереңдігін анықтаңыз: анальгин; ацетилсалицил қышықылы; ортофен. Дәріханадан аталған дәрілік заттардың келесідей препараттары сатылады анальгин – 6, ацетилсалицил қышықылы – 2, ортофен – 1.

Реестр бойынша тауар түрлері:

а) анальгин 9 препаратты қамтиды

б) ацетилсалицил қышықылы – 3;

в) ортофен – 3.

Ассортименттің тереңдігі – бір тауарлық атаудың ассортименттік позицияларының саны. Ассортимент толықтығы мен тереңдігінің базалық шамалары ретінде ҚР тіркелген және қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттардың Тізімінің мәліметтері алынды. Сонымен, зерттелетін кезеңде антибактериалды антибиотиктердің 6 топшасында 143 атау болды. Жиі кездесетін дәрілік препараттар үшін антибактериалды антибиотиктердің ассортиментінің тереңдігі тереңдік коэффициентінің көмегімен келесі формула бойынша есептеледі:

Кг = Гф , мұндағы

Гб

Гб – ҚР тіркелген және қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттардың Тізіміне сәйкес бір тауарлық атаудың ассортименттік позицияларының саны число ассортиментных позиций одного товарного наименования в соответствии с Перечнем лекарственных средств, зарегистрированных и разрешенных к применению в РК;

Гф – зерттелетін ұйымдағы бар бір тауарлық атаудың ассортименттік позицияларының саны.

Есептің жауабы:

Кг1 = Гф1 = 6 ; Кг2 = Гф2 = 2 ; Кг3 = Гф3 = 1 ;