Тәжірибелік жұмыс № 7,8,9

Курс тақырыбы: 1.1. Linux/UNIX ОЖ құрылымы және жалпы сипаттамасы

Сабақ тақырыбы: Каталогтар және файлдармен жұмыс атқаруға арналған командалар

1. Unix жүйесі бас және кіші әріптерді бөлек қарастырады.

2. Егер қандай да бір файлды жоятын болсақ, оны қайтадан қалпына келтіруге болмайды. Unix-те unerase командасы жоқ. Unix-те вирустар мен антивирустар жоқ.

3. Файл атындағы директорийлер келесі бөлігінен «/» символымен бөлінеді. Егер аты слэштан басталса, яғни бұл толық маршруттық аты деген сөз. Файлдың қарапайым атауы кез келген символдан тұруы мүмкін. Жай атаудың ұзындығы 256 символдан аспауы керек. Толық маршруттық файл атауы 32000 символдан аспауы керек.

4. Атаулардың шаблондарын юеру үшін «*» символы (символдардың кез келген символы) және «?» (бір кез келген символ) қолданылады. Бір нүктеден «.» тұратын атау ағымдағы директорияны білдіреді, ал екі нүктеден тұрса, «..» - жоғарғы каталогты білдіреді.

5. Бағдарламаны жүктеу үшін оның атын теру жеткілікті. Бағдарламаның аты – бағдарлама орналасқан файлдың маршруттық аты. Аргументтер бір немесе бірнеше бос орынмен және табуляторлармен бөлінеді. Команданың кілттері әдетте (бірақ ылғи емес) «-» таңбасымен ерекшеленеді.

команда –кілттер –кілттер ... басқа да аргументтер

6. Егер командалық жол & таңбасымен аяқталатын болса, онда команда параллель (фон ретінде) жүктеледі. Терминалда жүктелген процесс алатын нөмір басылады. Бұдан соң фондық тапсырманың аяқталмауын күтпей-ақ, жұмысты жалғастыруға болады.

команда –басқа да аргументтер... &

7. команданаың енгізу-шығаруға байланысты үш бағыты бар: стандартты енгізу, стандартты шығару және стандартты хаттама. Команда бастапқы берілгендерді стандартты енгізуден алып, оның нәтижелерін стандартты шығаруда басып шығарады. Стандартты хаттамаға қателіктер мен диагностикалар жөніндегі хабарламалар басылады. Бастапқыда стандартты енгізу, шығару және хаттама терминалға арналады, алайда келесі құрылымды пайдаланып, оларды өзгертуге болады:

команда > файла _аты

(стандартты енгізу үшін),

команда < файл_аты

(стандартты шығару үшін),

команда 2> файл_аты

(стандартты хатама – жүйелік диагностика үшін),

Мысал: файлға ағымдағы директорияның мазмұнын жазу

ls > infdir

Егер шығару файл үшін тағайындалса, онда команда орындалмастан бұрын сәйкес атпен бос файл құрылады. Егер файл бұған дейін құрылған болса, оның іші тазартылады да, оған ақпарат жазылады. Егер ақпаратты құрылған файлдың соңына жаз керек болса, келесі құрылымды пайдалануға болады:

команда >> файл аты

команда 2>> файл аты

Unix жүйесінің қолданушылары топтарға біріктіріледі, әр топтың файлға ену құқықтары әр түрлі болады. Бағдарламалар айнымалылардың мәндерін анықтауы мүмкін.

TERM=vt220

HOME=/home/moshkow

PATH=:/bin/:dss/rk:/home/moshkow/bin

Бір команданың шығуын екінші команданың енуіне бағыттауға болады. Бұл үшін «|» - конвейер қолданылады.

Мысал: /tmp каталогындағы барлық «text» деген символдардан басталатын файлдардың өлшемдерінің және жолдарының қосындысын шығару

cat /tmp/text* | wc -c

# cat командасы /tmp/text* түріндегі барлық файлдарды жинақтайды.

# wc -c -l енгізілетін ағымдағы барлық символдардың санын және жолдар санын санайды.