39.Египет пен Ирактағы антибритандық күрестің жаңа формаларын атап беріңіз

Ирак көтерілісі - 1920 жылы Ирак халқының ағылшын отаршылдарының үстемдігіне қарсы ұлт - азаттық көтерілісі. Сан-Ремо конференциясының араб елдерін Ұлыбритания мен Францияға бөліп беру жөніндегі шешімі Ирак көтерілісінің тууына тікелей себепші болды. 30 маусымда Румаита қаласында басталған көтеріліс арабтар қоныс тепкен барлық диқаншылық аймақтарды қамтыды. Ағылшын әкімшілігінің қолында Бағдад, Мосул, Басра және орта Тигр аймағы қалды. Көтерілістің басты күші шаруалар болып, оны тайпа шейхтері мен шейіт дін иелері басқарды. Көтерілісшілер басқыншылардың әскеріне тойтарыс берді. Азат етілген аймақтарда революциялық өкімет органдары құрылды. 1920 жылы октябрьде ағылшындар 65мың әскер төгіп, көтерілістің негізгі күшін күйретті. Ирак көтерілісі елдің одан әрі дамуына үлкен ықпал етті. Ұлыбритания Иракта тікелей отарлық тәртіп орнату жоспарынан бас тартуға мәжбүр болды. Ирак халқы 1920 жылғы көтерілісті "Даңқы өшпес ұлттық революция" деп атайды. Египеттегі антибритандық күрес.1879-1882 жылдары Египетте антибритандық күрес болып өтті.Бұл көтеріліс нәтижелі болды,себебі мысырлықтар жеңіске жетті.Бұл антибритандық күресті басқарған Араби-паша болды.Араби-паша- Мысырдың мемлекеттік және әскери қайраткері, Мысырдағы ұлт-азаттық қозғалысының басшысы. Полковник.Ауқатты шаруы отбасынан шыққан. Каирдағы әскери мектебінде білім алып, полковник шеніне дейін жеткен.1881 ж. қыркүйекте Каир ганизонның "Египет египеттіктер үшін" деген ұранмен өткен көтерілісін басқарған. Көтеріліс нәтижесінде ұлттық үкімет құрылып, 1882 ж. ақпанда Араби-паша соғыс министрі болып тағайындалды. Сол жылғы шілде-қыркүйекте Мысырға басып кірген ағылшын әскерлеріне арсы күресті басқарды. Ағылшындарды жеңген соң, Араби-паша ұсталып, Цейлон аралына жер аударылды.

Мысырға 1901 ж. мамыр айында оралды. Бірақ саяси-қоғам істерге араласқан жоқ. Араби-пашаның даңқы Мысыр халқына кең тараған.

40. Сирия мен Мароккодағы антифранцуздық күрестің нәтижелерін сипаттаңыз

41. Египеттегі 1952 ж. революция және оның араб әлемі үшін тарихи маңызын көрсетіңіз Елдегі шиеленіс өршіп тұрғанда Ерікті офицерлер армияға сүйеніп,1952 жылы 23 щілдеде төңкеріс ұйымдастырды.Шілде айында мысыр мықтылары Жерорта теңізінде демалып жатқанда елде революция ұйымдастырылды.Батыс елдерін күдіктендірмеу үшін Ерікті офицерлер жетекшілері ГА Насыр,З Мұхиддин,АХ Әмір,А Сабри,А Садат тб үкімет басына Әли Махирды қойды.Бірак ол халыұұа жақпай Италияға көшіп кетті.Төңкерістен кейін болған өзгерістер оны революция дәрежесіне жеткізді.Ол антиимпералистік және антифеодалдық сипатта болды.Мысыр шаруалары армандаған аграрлық реформалар басталды.1953 жылы ескі саяси партиялар таратылып,мүліктері тәркіленді.Тек Азат ету ұйымына ғана жұмы жүргізуге рұқсат берілді.Ерікті офицерлер Мұх Набибті елді басқаруға қойды.Бірақ ол мемлекеттік соғыстан кейін ел басқарудан бас тартты.Либерал-буржуазия Нагиб төңірегіне топтасты.Ол топ иұсылман бауырлары мен Уафд партиясына сүйенді.1954 жылы қазанда осы топтар Насырға қастандық ұйымдастырды.Бірақ бұл сәтсіз болып 1954 жылы 18 қарашада ол Президент болып сайланды.

1953 жылы Мысыр мен АҚШ техникалық көмек көрсету туралы келісім жасасты.Бұл кезде ағылшын әскерлері Мысырдан шығарыла бастады.Келісім бойынша Ніл өзеніне бұғау жасап,Асуан тоспасын жасауға көмек білдірді.

Асуан таспасы 1,3 млрд ақш долларын қамтитын көлемі Хеопс пирамидасына тең құрылыс болды.Бірақ Мысыр Англиядан,Франциядан,АҚШ-тан қару-жарақ сұрауды өтінуіне байланысты АҚШ-тың көмегінен айырылды.1955 жылы Қытай Мысырға КСРО көмектесетіндігін мәлімдеді.Сол жылы АҚШ Мысырға көмектеспеу туралы келісімге қол қойды.1956 жылы 26 шілдеде Суэц каналы мемлекеттік меншікке айналдырылды.Отаршылдар Мысырды да Басқаларды да қорқытып қою үшін әскери шабуылға шықты.30 қазанда Израиль армиясы Синай түбегіне еніп,канал бойына жетті.Батыс елдер кемелеріне қауіп төнді.

Олар Мысыр және Израиль қарулы күштері 16 км жерге дейін шегінсін деген ұсыныс жасады.Оны мысыр қабылдамады.Енді Мысырға қарсы Англия Франция қарсы шығып үштік агрессия осылай басталды.Масқара болған үш ел 1956 жылы 7 қарашада соғысты тоқтатып,Мысырдан әскерлерін алып кетуге мәжбүр болды.Бұдан кейін Насыр беделі айтарлықтай өсіп елдің экономикалық ілгерілеуі жүрді.