
- •Φ* критерийінің шектеулері
- •Әртүрлі болжамдар және зерттелініп жатқан әсердің әртүрлі ықтималдылықтары болған жағдайларда критерийді таңдау
- •Белгілерді сандық өлшемі бойынша екі таңдауды салыстыру
- •Болжамдар:
- •Биномиальды m критерийі
- •Бірфакторлы талдау есебі
- •Көп қызметті статистикалық критерийлер
- •Фишердің бұрыштық түрленуі
- •Болжамдар
- •Φ* критерийінің шектеулері.
Болжамдар:
H0: Бірінші топтың есеп шығару адамдарының үлесі екінші топқа қарағанда көп емес.
H1: Бірінші топтың есеп шығару адамдарының үлесі екінші топқа қарағанда көп.
Төмендегі кестеде белгілердің екі мәні бойынша эмпирикалық жиілігін көрсетеді: "әсер бар" - "әсер жоқ".
Топтар |
"Әсер бар": есеп шығарылды |
"әсер жоқ": Есеп шығарылмады |
қосынды |
||||
|
Зерттелінушілер саны |
% үлесі |
|
Зерттелінушілер саны |
% үлесі |
|
|
1 топ |
12 |
(60%) |
А |
8 |
(40%) |
Б |
20 |
2 топ |
10 |
(40%) |
В |
15 |
(60%) |
Г |
25 |
қосындысы |
22 |
|
|
23 |
|
|
45 |
Қосымша
1-ң
XII
кестесінде φ
шамасының әр топтағы сәйкесінше пайыздық
үлесін табамыз.
Енді φ* эмпирикалық мәнін келесі формула бойынша есептейміз:
мұндағы φ1 – ең үлкен пайыздық үлеске сәйкес келетін бұрыш;
φ2 - ең кіші пайыздық үлеске сәйкес келетін бұрыш;
n1 - 1 таңдаудағы бақылау саны;
n2 - 2 таңдаудағы бақылау саны.
Берілген мысалдан:
Қосымша 1-ң XII кестесінен φ*эмп=1,34 мәннің қандай мәндік деңгейге сәйкес келетінін анықтайық: р=0,09Можно установить и критические значения φ*-ң критикалық мәнін статистикалық мағынасы бар деңгейге сәйкес орнатайық:
Мағынасы
бар осьті тұрғызайық:
Алынған φ*эмпирикалық мән мағынасы жоқ аймақта орналасқан.
Жауабы: H0қабылданады. Бірінші топтағы есепті шығарған адамдардың саны екінші топтан артық емес.
Биномиальды m критерийді қолданудың алгоритміАЛГОРИТМ 18
Применение биномиального критерия m
1. Определить теоретическую частоту встречаемости эффекта по формуле:
Fтеор=n·Р.
где n - количество наблюдений в обследованной выборке;
Р - заданная вероятность исследуемого эффекта. По соотношению эмпирической и теоретической частот и заданной вероятности Р определить, к какой ячейке Табл. 5.12 относится данный случай сопоставлений.Если биномиальный критерий оказывается неприменимым, использовать тот критерий, который указан в соответствующей ячейке Табл. 5.12
2. Если критерий m применим, то определить критические значения m по Табл. XVI (при Р=0,50) или по табл. XV (при Р<0,50) для данных n и Р.
3. Считать mэмп эмпирическую частоту встречаемости эффекта в обследованной выборке: mэмп=fэмп.
4. Если mэмп превышает критические значения, это означает, что эмпирическая частота достоверно превышает частоту, соответствующую заданной вероятности.