46. Ашытқылар, түрлері.

Саңырауқұлақтардың жинаған түрі. Белгілі мүшесі жоқ және жеке- жеке топша болып өмір сүретін немесе бөлінетін жасушалар. Ашытқылардың 500-ге жуық түрлері бар. Олар гетеротрофты және ашу типі зат алмасуы болады. Ашытқылар ақуызды, майды, полисахаридтерді жіне дірумендер тобын түзеді. Көп қолданатын түрлері сахаромицит руынан аксомицит руына. Олар қарапайып көміртегі этил спиртіне дейін белсенді ашытады. Ашытқылардың бағалы қасиеттері алуан, қоректік ортада (меласса, метин спирті), тез өседі, адамға қауіпсіз. Ашытқыларды зерттеген Луи Пастер.

47. Пеницилдер мен аспергилдер.

Пен/р. Пеницилл руы инфолициттер қатарынан жетілген саңырауқұлақтар класы. Бұл саңырауқұлақтар табиғатта тіршілік ету орнына тән, олар жиі әртүрлі сутбстрат-дың тобы, көп жағдайда өсімдік текті ден.

Аспергилдер. Аспергилдер пеницилдер сияқты жетілмеген саңырауқұлақтар тобына жатады. Табиғатта тіршілік ету аймағы топ-ң беткі жиегі,әсіресе оңт.жазығы, оларды көп жағдайда субстраттар бетінен, көп жағдайда өс-ді субстр-н табады. Бұл рулардың негізгі өкілі сапрофиттер. Бірақ адам мен жауарларға қауіптісі де болады. Иммун-ті төмендеген адам аспергиль ауруын тудыруы мүмкін.

48. Жыртқыш және паразиттік саңырауқұлақтар ауыл шаруашылығының зиянкестерімен күресте.

Жыртқыш және паразиттік саңырауқұлақтар ауыл шар.культура зиянкес-н күресте қолд. Жыртқыш саң.р саң.ң ең көп пайдаланылатын түрі. Arthropatris руынан, гифомицеттер қатарынан. Жыртқыш саңы.ды алғаш зерттеген.ң бірі И.И.Мечноков. Эволюция барысында жыртқыш саң.ң тағамға неше түрлі түрлері пайд-ды. Әсер ету мәселесі б/ша бұл аулағыштар 3 түрлі жабысқақ гифтік тор, гифтік бас және ілгек. Жыртқыш саң.р тағамға кематал, коловраток, қарапайымдар немесе майда жәндіктерді пайд.а алады. Жыртқыш саң.р топ-тп өмір сүреді.

49. Саңырауқұлақтар қолданылатын рециклизация әдісі.

Әдіс түрі алғашқы ...

Әдіс түрі	Алғ.мат-р	Фермент ағза.р(саңыр.р бар не/се ...)	Өнім нәтижесі
Қаусырма	Сабақ,ағаш үйінділері	Топырақ микроағзалары(+)	Ылғалды ауыр топ.р үшін қолайлы жеңіл, құрғақ топ.р үшін емес
Кампостерование	Орг.қ қалдық.ң кез---келгеніне	Топырақ ағзалары ұлғаятын популяциялары(+)	Тыңай.ға енгізуді және жағ.н оңтайландыру үрдісті түзетеді

50)Ауыл шарушылык осимдиктеринин биотехнологиясы

Өсімдіктер биотехнологиясы саласындағы ғалымдардың жұмыстары, өнімнің

шығымдылығын жəне оның қоректік құндылығын арттыруға, қолайсыз табиғи

жағдайларға жəне əртүрлі фитопатогенді микроорганизмдер мен зиянкестердің

əсеріне төзімділігін жоғарылатуға, сонымен қатар, мəдени өсімдіктердің əр түрлілігі

мен генетикалық ресурстарын сақтау мəселелеріне бағытталған. Мəдени

өсімдіктердің түрлерін жəне сұрыптарын көбейтудегі жаңа жетістіктер, өсімдік

жасушаларын дақылдау əдістерін жетілдірумен байланысты болып келеді.

Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін жаңа астық дақылдарының жоғары

өнімді сұрыптарын шығару бағытында селекциялық жұмыстар жүргізіле бастады.

Олардың нəтижесінде бидайдың (Мексикада), күріштің (Филиппинде), ақ жүгерінің

(сорго), сұлының, жүгерінің жəне т.б. астық тұқымдастарының жаңа сұрып түрлері

пайда болды. Бұл жаңа сұрыптарды жергілікті желілермен шағылыстыру, өнімділігі

жоғары жəне табиғаттың қолайсыз жағдайларына төзімді өсімдіктер алуға

мүмкіншілік туғызды. Қазіргі зерттеулер зиянкестер мен əртүрлі ауруларға,

құрғақшылыққа төзімді өсімдіктерді сұрыптау мен дақылдауға бағытталып отыр.

Бұл шағылыстыру əдістеріне негізделіп қана қоймай, сонымен қатар өсімдіктердің

биологиялық əртүрлілігін қамтамасыз ететін молекулалық жəне жасушалық

механизмдерге бағытталған əсер арқылы, мəдени өсімдіктердің жаңа сұрыптарын

алуды көздейтін, гендік инженерия əдістеріне жəне жасушалардың, протопластар

мен ұлпалардың дақылдарын пайдаланатын жаңа технологияларға сүйенеді. Өсімдік

объектісіне бейімделген, рекомбинантты ДНҚ технологиясы түр аралық

шағылыстыруда кезедесетін кедергілерге қарсы тұруға жəне ауруға шалдыққан

өсімдік ұлпаларындағы вирустарды анықтауға мүмкіндік беруі себепті, нəтижесінде

вирустардан сау екпе материалдарды пайдалану арқылы, сапалы жəне құнды өнім

алуға қол жеткізіледі.

Осындай мəдени өсімдіктердің сұрыптарын жақсарту мақсатындағы қазіргі

кезде көп қолданылатын өсімдік жасушасын дақылдау əдістері қатарында, ұлпалық

жəне жасушалық дақылдарды пайдалану жəне протопластарды біріктіруді айтуға__болады