№ 1 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
1. Көлік техникасын техникалық жаратудың теориялық негізін қалауда ғылымның рөлі. Көлік техникасын техникалық жаратумен шұғылданушы маманға қоятын талап, маман дайындаудың және оның жұмысының ерекшелігі.
2. Көлік техникасының сапасы, техникалық күйі және жұмыс қабілеті. Пайдалану барысында көлік техникасының техникалық күйінің өзгеру себебі. Көлік техникасының техникалық күйінің өзгеруіне пайдалану жағдайының ықпалы.
3. Көлік техникасын техникалық пайдаланудың басты мақсаты
2. Автомобиль көлігімен тасымалдауда техникалық күйі қалыпты болатын жылжымалы құрамды (автомобильдер, автопоездар) пайдаланады.
Қалыпты техникалық күйі -дегеніміз жылжымалы құрамның техникалық пайдалану ережелерінде көрсетілген нормаларға толығымен сай болып, жұмыс істеу қабілеттілігін сипаттайтын параметр.
Автомобильдерді техникалық пайдаланудың негізгі мақсаты берілген пайдалану шарттарындағы автомобильдің жұмыс істеу қабілетін сақтауға кететін шығындарды азайту болып табылады. Бұл міндетті тиімді орындау үшін автомбиль бөлшектерін пайдалануға байланысты бұзылуының физикалық процестеріне негізделген оның техникалық күйінің өзгеруін белсенді бақылау,
Автомобильдің негізгі пайдаланушылық қасиеті қозғалыспен байланысты. Олар жүйелердің, тораптардың және агрегаттардың параметрлерімен, және шығу сипаттамаларымен анықталады. Бұл параметрлердің деңгейі конструкциялау және өндіру процесінде қамтамасыз етіледі де, пайдалану кезінде автомбильдің техникалық күйіне тәуелді болады.
Ұзақ пайдалану кезінде автомобильдердің техникалық күйі, барлық машиналар сияқты, нашарлайды. Автомобильді ұзақ пайдалану мерзімінде жұмыс істеуге қабілетті күйде ұстау техникалық баптау (ТБ) жөндеудің негізгі тіндеті болып табылады.
Автомобильдің техникалық жағдайының өзгеруінің негізгі себептері мынадай:
- Тозу; - қажу; - коррозия (даттану)
- бөлшектер мен материалдардың физикалық, химиялық және температуралық өзгеруі.
Тозу – бұл үйкеліс нәтижесінде бөлшектердің үйкелесу беттерінен материалдар ажырап, бөлшектердің өлшемдерінің өзгеру процессі.
Коррозия – материалдардың қоршаған ортамен физика-химиялық әсерлесу салдарынан бұзылу процесі.
3 Көлік техникасын техникалық пайдаланудың басты мақсаты:
Көлік техникасын техникалық пайдаланудың басты мақсаты берілген пайдалану шарттарындағы автомобильдің жұмыс істеу қабілетін сақтауға кететін шығындарды азайту болып табылады. Бұл міндетті тиімді орындау үшін автомбиль бөлшектерін пайдалануға байланысты бұзылуының физикалық процестеріне негізделген оның техникалық күйінің өзгеруін белсенді бақылау,
Автомобильдің негізгі пайдаланушылық қасиеті қозғалыспен байланысты. Олар жүйелердің, тораптардың және агрегаттардың параметрлерімен, және шығу сипаттамаларымен анықталады. Бұл параметрлердің деңгейі конструкциялау және өндіру процесінде қамтамасыз етіледі де, пайдалану кезінде автомбильдің техникалық күйіне тәуелді болады.
№ 2 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
1. Көлік техникасына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі. ТК және жөндеу жүйесінің міндеті мен түбегейлі негізі.
2. ТК және жөндеу кезінде көлік техникасына еңбек объектісі ретінде қарау. Технологиялық процес түсінігі. Өндірістік бағдарлама. Жұмыстың жалпы сипаттамасы.
3. Ағымды жөндеу жұмыстары бойынша еңбек сыйымдылық нормативін есептеу
2 Автокөлікті немесе жылжымалы құрамды тасымал құралы ретінде пайдалану барысында көлікті жарамды күйінде пайдалану дұрыс болады.
Автокөліктің жарамды күйі дегеніміз объектінің нормативтік-техникалық және (немесе) конструкторлық құжаттаманың барлық талаптарына сәйкес келетін күйі. Және көліктің жұмысқа жарамдылық күйін сипаттайды. Көліктің жұмысқа қабілеттіліг өз кезегінде көліктің негізгі технико-эксплуатациялық қасиетін, яғни, автокөліктің динамикасын, сенімділігін, шыдамдылығын, басқару қабілетін және төзімділігін сипаттайтын. Автокөлікті пайдалану барысында оның барлық бөлшектерінің жұмысқа қабілеттілігі бастапқы шамасынан өзгеріп, тозу процесі бола береді. Сондықтан автокөліктің техникалық күйі ешқашан өзгеріссіз қалмайды. Олардың бөлшектері кажалуға, үлкен механикалық зақымданулар әсерінен сынуға, коррозияға ұшырауға және т.б зақымдануға ұшырағандықтан көліктің технико-эксплуатаиялық қасиеті нашарлайды.
Жоғарыдағы айтылған өзгерістер тек көліктің жүрісі барысында ғана емес, сонымен қатар көлікке немесе жылыжымалы құрамға қойылған техникалық пайдалану немесе техникалық қызмет көрсету шарттарын бұзудың нәтижесінде де пайда болады.
Бөлшектер мен механизмдердің қарқынды тозу процестерінің және автокөліктің жарамсыз күйінің алдын алу шаралары ретінде көліктерге техникалық күтім, яғни техникалық қызмет көрсетіліп отырылады.
Техникалық қызмет көрсету дегеніміз автокөліктің жарамды күйін ұзақ уақытқа ұстап тұру мақсатында немесе бөлшектердің қажалуын баялату және көліктің бұзылуының алдын алу (сенімділігін жоғарылату) мақсатында жүргізілетін әртүрлі операциялар жиынтығын(жуу-тазалау, бекіту, реттеу жұмыстары, майлау жұмыстары) айтамыз.
Дегенмен аталып отырған операциялар жиынтығы бөлшектердің қажалу процесі мен көліктің техникалық күйін бірқалыпты қылып сақтай алмайды. Сондықтан автокөлік жарамсыз күйге отеді, сондықтан оның жұмысқа жарамдылық қабілеттелігін қалпына келтіретін қажетті іс жүргізіледі, яғни жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Демек жөндеу дегеніміз автокөліктің немесе оның тораптары мен механиздерінің жұмысқа қабілетті күйін қалпына келтіру операцияларының жиынтығы.
Көліктің техникалық күйі көлікті пайдалаунымен қатар оны сақтау арттарына да байланысты болады. Мысалы көлікті қыста өте қатты суықтарды от алдыру, қозғалтқыштың тозу процесін арттырады. Көлікке құюға кеңес берілмеген немесе сәйкес келмейтін май немес сұйықтықтарды пайдалану да көліктің агрегаттары мен бөлшектерінің тез тозуына әесліп соғады.
Рационалды техникалық қызмет көрстеу ұйымдары мен жөнжеу жұмыстарымен айналысатын орталықтар автокөліктің сенімділігін жоғарылатып қана қоймай көліктің жалпы техникалық күйін жоғры дейгейде ұзақ уақытқа сақтап тұруын қамтамасыз етеді.
3 АЖ еңбек сыйымдылығының коррекцияланған үлестік нормативі:
Мұндағы
- АЖ – ның үлестік еңбек сыйымдылық
нормативі, адам ∙ сағ/1000 км; К1
–
нормативті пайдалану жағдаятына
байланысты коррекциялау коэффициенті;
К3
– нормативті табиғат – климат жағдайына
қарай коррекциялау коэффициенті; К4
– нормативті автомобилдің пайдалана
бастағалы бергі жортуына байланысты
коррекциялау коэффициенті; К5
-
еңбек сыйымдылық нормасын АКК – дегі
автомобил саны мен көшпелі құрамның
технологиялық сыйысымды топ санына
қарай коррекциялау коэффициенті.
Ағымды
жөндеу жұмысы бойынша еңбек сыйымдылық
нормативі.
№ 3 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
1. Ағымдағы жөндеудің (АЖ) технологиялық процесін ұйымдастыру. Көлік техникасына ТҚ көрсету және оны АЖ-дан өткізу кезінде еңбекті ғылыми ұйымдастыру.
2. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеуді ұйымдастыру
3. Техникалық күтім (ТК-1) жұмыстары бойынша еңбек сыйымдылықты есептеу
1 Автомобиль ағымдағы жөндеуге жіберерден алдын сыртын жуады және оның ақауын диагностикалық құралдармен анықтайды. АЖ бекеттерінде ақауы бар бөлшектер, агрегаттар алмастырылады немесе жөнделеді, сондай-ақ реттеу, бақылау және майлау операциялары да орындалады. операциялардың еңбек сыйымдылығын төмендетеді.
Ағымдық жөндеу көлеміндегі бөлшектеу-құрастыру жұмыстарына моторды, алдыңғы және артқы мостыларды, беріліс қорабын, радиаторды және тіркісті алмастыру және т.б. жатады. Көптеген жұмыстар эстакадаларда, көтергіштерде, стенділерде агрегаттарды алып-салуға арналған домкарттардың және арнайы құрылғылардың көмегімен жүргізіледі. Жұмыс аяқталған соң оның сапасы тексеріледі де автомобиль желіге немесе тұраққа жіберіледі. Автомобильдердің ағымдағы жөндеуі кезінде қоршаған ортаға келесі зиянды заттар тасталуы мүмкін: а) бракқа шыққан бөлшектердің қатты қалдықтары; б) пайдаланылған майлар; в) техникалық сұйықтықтар; г) қозғалтқыштан шығатын пайдаланылған газдар;61 д) жанармай қалдықтарыАвтомобильдерге техникалық қызмет көрсету мен жөндеу тиімділігін арттыру үшін оларға қызмет көрсеткенге дейін және көрсеткеннен кейін техникалық жағдайлары туралы жеке ақпараттар алу қажет. Бұл кезде талап етілетін ақпараттарды алу үшін агрегаттар мен механизмдерді бөлшектемей және көп еңбек шығындарынсыз орындалуы қажет. Техникалық қызмет көрсету кезінде жасырын және жаңадан басталып келе жатқан тоқтап қалулар туралы ақпараттар алу алдын-ала немесе кеш жөндеулерді болдырмау үшін маңызы зор. Автомобильдерді диагностикалау ТҚК мен жөндеу жүйесінің бір элементі болып табылады. Автотранспорт кәсіпорындарында диагностикалау әрбір жеке алынған автомобильдің техникалық жағдайы туралы бірыңғай, дұрыс ақпараттармен техникалық қызмет көрсету мен жөндеу процесін қаматамасыз етеді. Автмобильдердің техникалық жағдайын жолда бақылау орнатылған диагностикалау приборларымен орындалады; күнделікті қызмет көрсету кезінде бақылаулар тексеру арқылы қамтамасыз етіледі; 1-ТҚК кезінде негізінен автомобиль қозғалыс қауіпсіздігін қаматамасыз ететін механизмдеріне Д-1 жалпы диагностикалау кешенімен қаматамасыз етіледі; 2-ТҚК және АЖ алдында агрегаттар мен механизмдерге тереңдетілген диагностикалау Д-2 орындалса, анықталған ақауларды жойғаннан кейін диагностикалау кешенін қолданады. Бұл жағдайда реттеу және жөндеу жұмыстарының сапасын аралық және қорытынды тексеруді қамтамасыз ету үшін, автомобильді қосымша орын ауыстырып жүрмес үшін, оны ТҚК мен жөндеу операцияларымен бірге орындайды.. Техникалық бөлім еңбекті ғылыми ұйымдастыру, жаңа техника мен өндірістік процесстердің жаңа технологияларын енгізу жоспарлар дайындап, шараларды жүзеге асырады, олардың орындалуын бақылайды, еңбекті қорғау шараларын дайындап өткізеді, өндірістік жарақат алу себептерін зерттеп, олардын алдын алу шараларын өткізеді, жаңа кадрларды дайындау, жұмыскерлердің квалификациясын көтеру үшін техникалық оқу өткізеді, техникалық нормативтер мен нұсқауларды құрастырады,стандартқа сәкес келмейтін құрал-жабдықтарды конструкциялайды.
2 ТЕХНОЛГИЯЛЫҚ ҚҰРАЛ САЙМАНДАР ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕСТЕРІН ЖҮРГІЗГЕНДЕ ӨТЕ ҚАЖЕТТІ ҚҰРАЛ . технологиялық құрал саймандардың міндеті-Сапаны жетілдіру өңдеу жұмысын оңайландыру, еңбек мәдениетін жетілдіру .
Техникалық қызмет көрсету (тқк) - техникалық құралды техникалық дұрыс жағдайда ұстау үшін жүргізілетін жоспарлы, еріксіз профилактикалық әрекеттер.
Авто көлікке техникалық қызмет көрсету 1. Автокөлік құралдарын сату алдындағы техникалық қызмет көрсету
. ТҚ са автокөлік құралдарын сату алдында, олардың пайдалануға енгізу кезіндегі толық жұмыс істеу қабілеттігін қамтамасыз ету мақсатында орындалады.
. ТҚ са орындау кезіндегі жұмыстардың тізбесі: 1) КҚ бойынша жұмыстардың толық көлемін; 2) автокөлік құралын консервациядан алу жөніндегі операцияларды, жинақталуын және жарамды күйін тексеруді қамтиды. Бұдан басқа, ТҚ са операцияларының тізбесі нақтыланады және автокөлік құралының нақты маркасына (моделіне) арналған сервистік кітапша бойынша өңделеді.
2. Автокөлік құралдарына сыннан өткізу кезеңінде техникалық қызмет көрсету
Жаңа автокөлік құралдарын сыннан өткізу кезеңі бөлшектердің, тораптардың, тетіктердің қарқынды қосымша жұмысымен, бекіткіш қосылыстардың босауымен және технологиялық саңылаулардың бұзылуымен сипатталады.
ТҚ сө бойынша жұмыстарды орындау автокөлік құралы агрегаттарының, тораптарының және бөлшектерінің ең аз тозуымен қосымша жұмыс істеуін, босаған бекіткіштер мен қосылған жерлерді бақылауды және қатайтып тартуды қамтамасыз етудің қолайлы жағдайын жасауға бағытталған.
. Автокөлік құралын сыннан өткізу кезеңінің соңында орындалатын негізгі жұмыстарға: 1) қозғалтқыштағы майды және май сүзгісін ауыстыру; 2) майлау, қоректендіру және салқындату жүйелерінің герметиктігін тексеру; 3) агрегаттардың бекіткіштері мен трансмиссияның тораптарын тексеру; 4) газ болу тетігі мен қоректендіру жүйесі бойынша реттеу жұмыстары; 5) басқару тетіктері мен тежегіш жүйесі бойынша бақылау-диагностикалық жұмыстар; 6) қозғалтқышты пайдаланылған газдардың уыттылығы мен түтінділігіне қатысты тексеру жатады. 3.Автокөлік құралдарына күн сайынғы техникалық қызмет көрсету
. КҚ күн сайын жұмыстың басталуы алдында автокөлік құралының техникалық жай-күйін бақылау мен оны пайдалануға дайындау мақсатымен орындалады.
. Автокөлік құралына КҚ операциялары: 1) тиісті сыртқы түрін сақтау бойынша жұмыстарды орындауды; 2) техникалық жай-күйін тексеруді; 3) пайдалану сұйықтықтарының деңгейін тексеруді; 4) санитарлық өңдеуді көздейді. .
. Техникалық күйді тексеруді күн сайын арнайы постта немесе автокөлік құралы тұрақты тұратын (сақталатын) орында жауапты техникалық қызметкер (бақылаушы механик) және (немесе) жүргізуші жүзеге асырады.
. Жолаушылардың және багаждың тұрақты автомобиль тасымалдарын жүзеге асыру кезінде пайдаланылатын автобустардың салондары, орындықтарын, тұтқаларын, терезе шыныларын және едендерін қоса алғанда, жолға шығу алдында жуғыш және дезинфекциялағыш заттарды пайдалана отырып күн сайын міндетті түрде жуылуға тиіс.
4. Автокөлік құралдарына мерзімдік техникалық қызмет көрсет
МҚ автокөлік құралын көктемгі-жазғы және күзгі-қысқы кезеңдегі жұмысқа дайындау жөніндегі жұмыстарды орындай отырып жылына екі рет (көктемде және күзде) жүргізіледі.
. МҚ кезінде орындалатын жұмыстардың жалпы көлеміне ТҚ-2 міндетті жұмыстары және МҚ тікелей операциялары (2-қосымша) кіреді.
. МҚ негізгі жұмыстарына: 1) қоректендіру жүйесінің герметиктігін, қозғалтқыштың майлануы мен салқындатылуы; 2) от алдыру жүйесін (жоғарғы вольтті сымдардың, бөлгіштің және тұтандыру оттықтарының жай-күйін) тексеру; 3) электролит тығыздығының деңгейін бақылау мен пайдалану шарттарымен сәйкестікке келтіру және аккумулятор батареясының бақылау-жаттығу циклін жүргізу; 4) қозғалтқыштағы майды және салқындатқыш сұйықтықты ауыстыру (қажет болғанда) жатады.
3 ТК-1 еңбек сыйымдылығы келесі турде анықталады( әр автомобиль маркасына, прицепына жеке):
Мұндағы t1 – ТО-1 үшін еңбек сыйымдылығының мағынасы,есептелетін аумақ ушін, адам сағ.;
t1H – ТО-1 сәйкес еңбек сыйымдылық нормативі , адам сағ.
K2,K4- жылжымалы құрамды сақтау тәсілі мен техикалық біріккен жылжымалы құрамның бірліктер санына сайкес ескерілетін коэффициент.
t1H, K2,K4 мағыналары арнайы кестелерден алынады.
Жылдық еңбек сыйымдылығы:
Мұндағы Т1г – жылдық еңбек сыйымдылығы, N1г –бір автомобилбге арналған ТО-1 жылдық саны.
№ 4 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
1. Технологиялық жабдықты сыныптау. Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі, жүйені құру және жұмысын ұйымдастыру.
2. Көлік техникасы инженерлік-техникалық қызметінің құрылымы мен ресурсы
3. Техникалық күтім (ТК-2) жұмыстары бойынша еңбек сыйымдылықты есептеу
1 Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі, жүйені құру және жұмысын ұйымдастыру — техникалық кызмет көрсету, қару-жарақты, әскери және басқа да техниканы күнделікті жөндеумен қатар, шектеулі жұмыстар жүргізуге арналған әскери бәлім паркінің негізгі элементтерінің бірі. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу пункті тұрақты парктерде бекітілген үлгілік жобалар бойынша салынып, аккумуляторлық және су, май қыздырғыш бөлімдермен біріктірілуі мүмкін. Олардың ішкі құрылысы қабылданған қызмет көрсету ауқымына және машиналар мен қару-жарақты жөндеу технологиясына байланысты болады. Әдетте, техникалық қызмет көрсету және жөндеу пунктінде шынжыр табанды және дөңгелекті машиналарға техникалық кызмет көрсету мен күнделікті жөндеу орындары, агрегаттарды күнделікті жөндеу, слесарьлық-механикалық, электргаз-дәнекерлік, ұста-қаңылтырлық, қаруды жөндеу мен қызмет көрсету, электрлік арнайы жабдықтар, оптикалық аспаптар, радио және жанармай аппараттары, шина монтаждық және желімдеу, шанақтарды, орындықтарды жөндеу және т.б. жұмыстары аткарылатын орындар жабдықталады. МашиналарғаТехникалық қызмет көрсету және жөндеу пунктінде жылжымалық қабырғалар мен диагностикалық— бақылау аспаптары бар, қажетті құралдармен жабдықталған машиналардың техникалық жағдайын тексеру қызметі орналасады. Техникалық қызмет көрсету және жөндеу пункті табельді жабдықпен және, әдетте, арнайы жұмыс орындарында, машиналар мен жеке агрегаттарды жөндеу мен қызмет көрсету учаскелерінде орналастырылған қызмет көрсету мен жәндеуді механикаландыру құралдарымен жабдықталады. Әскери бөлімде бар машиналардың санына, түрі мен маркаларына және орындалатын жұмыс көлеміне байланысты техникалық қызмет көрсету және жөндеу пунктін жабдықтау үшін бір немесе бірнеше технологиялық жабдықтар толымы қолданылады.
2 Көлік техникасы инженерлік-техникалық қызметтің құрылымы мен ресурсы.
Іс жүзінде автокөлік кәсіпорындарында автомобильдерге ТЖ мен ТҚ арнайы мемлекеттік сектор қаруаындағы жылжымалы автомобиль құрамын техникалық жағынан жоғары жеке меншіктегі автокөліктер үшін бұл мәселе көп қиындықтар туғызады. Бұл төмендегі мәселелерден туындайды: - бұл автомобильдерді пайдаланудың өзіндік ерекшеліктерінен; - маусымға байланысты- парктің басым көпшілігі тек сәуір- қазан - жылдық жүрілген қашықтықтың аз мөлшерінен – орташа есеппен қарқынды жүктеме эпизодтылығынан – демалыс күндері, жазғы демалыс уақыты; - көптеген жағдайлардағы жөндеу жұмыстарының сәйкес кепілдемесіз жасалатындығынан; - әр түрлі маркалы жылжымалы құрамға байланысты. Көлік техникасының жағдайы және қызметінің құрылымы мен ресурсы Автомобильдердің техникалық жағдайын автомобиль, агрегат, жөндеу материалдары жарамдылығы сияқты Автомобиль пайдаланған жағдайда техникалық жағадайы өзгереді. Мысалы габариттік өлшемі, жүк көтергіштігі мен сыйымдылығы сияқты автомобиль Автомобильдердің техникалық жағдайын жоғары деңгейде ұстау міндетті түрде үшін 1 Кесте – Автомобильдің негізгі сапа көрсеткіштерінің өзгерісі Пайдалану аралығы, жыл Жылдық өнімділігі, % Жөнделген жағдайда ұстау қиындығы, 0…1 1…4 4…8 8…12
3 Автомобильдер үшін берілген түрдің техникалық күтім көрсетудің еңбек сыйымдылығы анықталады.
(9)
мұндағы
–
берілген түрдегі автомобильдің базалық
үлгісінің ТҚК-ң мөршерлік еңбек сыйымдылық
бірлігі, адам.сағат.
– автомобильдер
үшін ТҚК-гі еңбек сыйымдылықты түзетудің
қорытынды коэфициенті
1000 км жүріске алынған ағымды жөндеудің есептік еңбек сыйымдылығы.
(10)
мұндағы
– автомобильдің базалық үлгісінің 1000
км жүрісіке арналған өтпелі жөндеудің
мөлшерлік еңбек сыйымдылығы, адам.сағат.
– 1000
км жүрген автомобильдер үшін, өтпелі
жөндеудегі еңбек сыйымдылықты түзетудің
қорытынды коэфициенті.
(11)
(12)
мұндағы:
,
-
нормативтық еңбеқ сыйымдылығы
,
- ТК-1 мен ТК-2 саны (3 кесте бойынша).
(13)
мұндағы:
- автомобильдердің саны (тапсырма
бойынша);
- орташа жылдық жүрісі, шақырым (тапсырма
бойынша);
-
нормативтық еңбеқ сыйымдылығы (2 кесте
бойынша);
Автокөлік шеберханаларында емес, арнайыландырылған жөндеу мекемелерінде өткізетінділіктен күрделі жөндеудің еңбек сыйымдылығы анықталмайды.
Маусымдық ТҚК-ң еңбек сыйымдылығы бір маусымдық ТҚК – санына және еңбек сыйымдылығына байланысты анықталады. Сондықтан еңбек сыйымдылығының 40 % тең деп алынады.
(14)
Жөндеу және ТҚК суммалық еңбек сыйымдылығы және машина маркаларына байланысты мөлшерлерін түзету қорытындысы кесте түрінде көрсетілуі керек.
№ 5 ЕМТИХАН БИЛЕТІ
1. Инженерлік-техникалық қызметтің міндеті. Көлік техникасы инженерлік-техникалық қызметтің құрылымы мен ресурсы.
2. Көлік техникасының сапасы, техникалық күйі және жұмыс қабілеті. Пайдалану барысында көлік техникасының техникалық күйінің өзгеру себебі. Көлік техникасының техникалық күйінің өзгеруіне пайдалану жағдайының ықпалы.
3. ТК-1, ТК-2 бойынша мерзімділік нормативті есептеу