V. Сорғыларды таңдау

Сорғының қажетті өнімділігін насос жұмысының қабылданған ұзақтылығы мен судың ең үлкен тәуліктік тұтыну бойынша анықтаймыз.Сорғының толық қысымы:

Н=Н_г+h_н+h_в

Мұндағы Н_г –көтерудің геометриялық биіктігі,м

D_н =√4Q/π*V_н =√4*17*10^-3/3,14*1,5=0,120м=125 мм

v_н =4Q/π*d_н²= 4*17*10^-3 /3,14*0,125² =1,38

h_н=(0,025*237/0,125+4*0,4+0,12+0,8)*1,38²/2*9,8=2,3 м

D_в=√4Q/π*V_в=√4*17*10^-3/3,14*0,85=0,159м=175мм

V_в =4Q/π*d_в² =4*17*10^-3 /3,14*0,175² =0,7

h_в =(0,025*10/0,2+10+0,4*2)*0,7²/2*9,8=0,3 м

Әртүрлі мөлшерде шығынды тағайындап отырып және құбырдың формуласын пайдалана отырып құбырдың Н_тр =Q сипаттамасын тұрғызамыз.

Н=Н+k* Q

k=2,6/17²*10^-6=8996

Құбыр сипаттамасының графигіне сорғының сипаттамасын енгізіп,қиылысқан немесе сорғының жұмыс нүктесі А-ны табамыз.

8-кесте Қысым жоғалулары

Q,n/c	10	20	30	40	50	60
Hг,м	8	8	8	8	8	8
К	0,89	3,5	8	14,3	22,4	32,3
Н,м	8,89	11,5	16	22,3	30,4	40,3

VI Сумен қамтамасыздандыру жүйесінің техникалық –эканомикалық көрсеткіштері

Су жүйесінің құрлысының шығындарын 9 кестеде көрсетілгендей әртүрлі бөлек құрылымдарының бағалары ұлғайтылған көрсеткіштермен анықтаймыз.

9-кесте –су жүйесінің құрлысының ұлғайтылып берілген баға көрсеткіш .

Құрылыстардың атауы	Саны	Бағасы,мың,теңге
Жер асты су көзінен су алынуы тәулігіне 100 ден 300м3 дейін берілгенде	1вдз	1040
Сорғы станциясының ғимараты	1квт	40
Сорғы станциясының жабдығы	10квт	200
Су жүргізгіш жүйесі болат құбыр асбецементті құбыр	d250=0,32 d175=0,5 d200=0,31 d243=0,32 d189=0,81	8384
Қысымды су мұнарасы	8м	1600
Санитарлық қорғау аймағының жабдығы	1 обьект	360
Бактерицидті шаммен суды жұққыштығын жоятын жабдық	1 обьект	200
Суммасы		11824тг

10-кесте Бағасына қарасты бөлектеу нормасы

Құрылымдар мен құрал-жабдықтардың атауы		Толық қайта қалпына келтірілуіне және капиталды жөндеуге жылдық бөліну мөлшері,мың тг		Ағымдағы жөндеуге жылдық бөліну мөлшерлері,мың тг
Жер асты су көзінен су алынуы		197		179
Насос станциясының ғимараты		1092		358
Насос станциясының жабдығы		1110		457
Су жүргізгіш жүйелері үшін :шойын жасалған құбырлар асбецементтен жасалған құбырлар		206 519		358 358
Қысымды су мұнаралары	215		179
Суды тазалау және санитарлық қорғау құралдары	671		358
Суммасы	4010000тг		2247000тг

1 м судың бағасын есептеп шығару үшін толық қалпына келтірілуіне және капиталды жөндеуге бөлінген жылдық есептеулерді,электр энергиясына кететін жылдық шығындарды,жұмыскерлерге төленетін жалақыны жәнеде басқа шығындарды қосып және оларды жылдық берілген су көлеміне бөлу арқылы анықталынады.Бөлектеу нормасы 11 кестеде келтірілген.Электр энергиясының шығынын анықтаған кезде қозғалтқышының ПӘК-ін есепке алыңдар.Ауыл тұрғындары үшін сағатына 1кВт электрэнергиясының бағасына 6 теңге деп аламыз.

11-кесте Жұмыскерлерге төленетін жалақылары

Қызмет түрі	Штаттық біліктер саны	Жалақы,тг айына
Техникалық жетекші	1	28000
Техникалық қызмет етуші жұмысшы бригадалары	4	24000
Зертханашы	1	22000
Барлығы		74000тг

С_э = N_дв *q*365,25*16/ η_дв *24= 2,7*5*365,25*16/0,98*24=3354,3

С_p = (1040*2+40*4+200*5,1+8384*4+1600*2+360*4)*1000/100=414360

С_k = (1040*2,2+40*12,2+200*12,4+8384*4,1+1600*2,4+360*7,5)*1000/100=461704

С_o = 12*(28000+24000*4+22000)=146000

С = С_э + С_p + С_k + С_o = 1025418,3

K=11824

W=k/t + C= 11824/12+1025,4183=2010,751

P=W/Q*365,25=2010751/886,25*365,25=6,2 тг

Қолданылған әдебиеттер

1.Карасев Б.В. Гидравлика, основы сельскохозяйственного водоснабжения и канализации. – Минск: Высшейшая школа,1983. 2.Канторович Б.В., Кузнецов Н.К. Гидравлика, водоснабжение и гидросило-вые установки. – М.: Издательство сельскохозяйственной литературы журналов и плакатов, 1961. 3.Справочник по гидравлическим расчетам / под ред. П.Г.Киселева. – М.: Энергия,1972. 4.Насосы. Термины и определения. ГОСТ 17398-72. – М.: Издательство стандартов, 1972. 5.Ә.Қадырбаев, Ә. Ауланбергенов. Гидравлика негіздері және ауыл шаруа – шылығын сумен қамтамасыз ету. Алматы, 1996. 6.Т.Есполов, Ә. Қадырбаев. Гидравлика, гидрожетектер және гидротасы – малдаулар. Алматы, 1995. 7.Исаев А.П. и др. Гидравлика и гидромеханизация сельскохозяйственных процессов. М., 1990. 8.Палышкин Н.А. Гидравлика и сельскохозяйственное водоснабжение. М., 1990. 9.Флексер Я.Н. Практикум по гидравлике и сельскохозяйственному водоснабжению. М., 1969.

Қорытынды

Курстық жұыста ауыл шаруашылығын сумен қамтамасыз ету тақырыбында есептер шығарылады. Сонын ішінде елді мекен және оның шаруашылықтарын су құбыры желісін есептеп, қысымды су мұнарасының биіктігін және ондағы резервуардың сиымдылығын анықтау арқылы сорғыларды таңдап, сумен қамтамасыздандырудың жүйесінің техникалық – экономикалық көрсеткіш есептеулері жүргізіледі. Таңдап алынған ортадан тепкіш сорғының маркасы 3к – 9, бір минуттағы айналым саны 2900, сорғының білігіндегі қуаты 6,2 а.к.,. Қорытындылай келе бұл курстық жұмысты жасап, шағын елді мекенді сумен қамтамасыз етудің жобасын жасау меңгерілді.