28.Популяция

(лат.populas-халық,тұрғын халық)белгілі бір гентикалық жүйе түзетін бір түрге жататын және өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы. Популияция терминін ғылымға ең алғаш рет 1903 жылы дания биологы Иогансен енгізді.Популияцияның таралу аймағы:

1.Түр ареалы(аумағы) 3.Экологиялық н/е аумақтық популияциясы

2.Географиялық популияция 4.Микропопулияция(қарапайым) тенобатты- қысымның ауытқуы

29. Популяция саны деп – белгілі бір территориядағы даралар санын айтамыз.Популияция санының динамикасы белгілі бір уақыт арасындағы тірі ағзалардың өмірге келуі мен өлімі көрсеткіштерінің ара салмағы б-ша анықталады.Популияция санының озгеруіне иммиграция ж/е еммиграция процестері әсер етеді.Популияция саны осуінің біртіндеп тежелуі логистикалық теңдеу арқылы өрнектеледі.на шыдай алмайтындар

 Стенофактар- азықтың белгілі бір түрімен ғана қоректенетіндер

 Стенотоптар- тек белгілі бір тіршілік ортасында ғана өмір сүре алатын организмдер.

32.Географиялық популяция кеңістіктегі біріккен экологиялық популяциялардың жиынтығы.Географиялық жағдайлары бірдей аумақты қамтитын,даралар топтарын құрайтын экологиялық популяциялардан тұрады.Географиялық популяциялар салыстырмалы түрде бір-бірімен нақты шектелген әрі өсімталдығы, даралар формасы, экологиялық қатарлары, физиологиялық мінез- құлқы және басқада қасиеттері арқылы ерекшеленеді. Популациялардың осылайша ұзақ жылдар бойы жекеленуі бірте-бірте географиялық расса немесе жаңа түр формаларын дүниеге алып келуі мүмкін. Ондай түрлерді түрлерді географиялық түр тармағы, раса немесе сол түрдің синонимі ретінде қарастырылады.Мәселен,кәдімгі ақ тиыннің 20-дан астам географиялық популяциясы бар.

33.Экологиялық популяция –кеңістіктегі біріккен элементарлы популяциялардың жиынтығы.Жергілікті популяциялардың жиынтығы негізінде қалыптасады.Олар негізінде түр ішіндегі топтар болғандықтан,белгілі бір биоценозда тіршілік етуге бейімделген.Мәселен, кәдімгі ақ тиын көптеген ормандарда кең таралған.Сондықтан олардың "қарағайлық","шыршалық" немесе т.б. экологиялық популяциялар көптеп кездеседі.Олар бір-бірімен жиі араласатындықтан,генетикалық алмасулар элементар популяцияларға қарағанда баяу жүреді.

34.микропопуляция-микроценоз немесе микропроценоздың құрамына кіретін бір түрлердің жиынтығы.Популяцияның морфологиялық айрықша бөлігі.Қоршаған ортаға бейімделген түрдегі жеке форма.Жалғыз өзі ұзақ тіршілік ете алмайды,тек басқаларымен бірге.Популяцияның ең төменгі құрылымы

6.Организмдердің толеранттылық қабайл топтары.Оганизмге қатысты факторлардың әсерінен бірнеше жалпы заңдылықтарды бөліпк өрсетуге болады,Ондай заңдылықтарға :оптимум ережесі, шектеуліфакторлар ережесі, факторлардың өзара әсері ережесі және т,б жатады.Организм тіршілігі үшін аса қолайлы экологиялық факторлардың белсенділігі оптимум немесеэкологиялықфакторлардың оптимум аймағы деп аталады .Оптимум аймағынан тыс,организмнің тіршіліне қауіпті немесе өлуіне алып келетін пессимум аймағы деп аталады. Белгілі бірфакторларға қатысты организмнің өмір сүре алатын төзімділік нүктелерінің арасын организмдердіңэ кологиялықт олеранттылығы деп атайды.

Фактордыңеңтөменгінемесееңжоғарғымәндеріненасып,организмніңтіршілігінтоқтатуытуралыұғымдығылымға 1913ж американдық зоолог В,Шелфорденгізді,Бұл максимум немесетөзімділік(толеранттық) заңыдепаталады,КейдемұныШелфордережесідеп те атайды.