- •Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі с.Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университеті
- •5В050700 «Менеджмент» мамандығына арналған
- •Әдістемелік нұсқаулары
- •Өндірістік практиканың мақсаттары мен міндеттері
- •Өндірістік практикаға жетекшілік ету
- •3. Практика мазмұны
- •4. Практиканы өткізуді ұйымдастыру және өткізу тәртібі
- •5. Өндірістік практиканің тақырыптық жоспары
- •5.1 Кәсіпорын қызметінің ұйымдастыру-шаруашылық жағдайы
- •5.1.1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы
- •5.1.2 Басқаруды ұйымдастыруды талдау
- •5.1.3 Кәсіпорындағы менеджмент жүйесін жобалау
- •5.2 Кәсіпорынның экономикалық қызметтері және қаржы-шаруашылық жағдайының талдауы.
- •5.2.1 Кәсіпорынның шаруашылық жағдайын және экономикалық даму деңгейі талдауы.
- •5.2.2 Экономикалық (жер) ресурстарын (материалды-техникалық базаны) пайдалануды талдау.
- •5.2.3 Кәсіпорынның (ауыл шаруашылық) өндірістік негізгі қорлармен қамтамасыз етілу және оларды қолдану тиімділігі талдауы.
- •5.2.4 Өнімдер (қызметтер) өндіруді талдау
- •5.2.5 Еңбек ресурстарын пайдалану мен еңбекті төлеу қорын талдау
- •5.2.6 Өндіріс шығындары (айналымы) талдауы және өнімдердің (қызметтердің) өзіндік құны
- •5.2.7 Кәсіпорынның табыстарын, пайдасын және рентабельділігін талдау
- •5.2.8 Сауда кәсіпорнының қаржылық жағдайын талдау
- •5.3 Таңдау бойынша бөлім (мысалы «Кәсіпорында персоналды басқару»)
- •6. Студенттердің практикадан өту барысындағы құқықтары мен міндеттері
- •7. Практика бойынша есепті рәсімдеу және қорғау
- •7.1 Өндірістік практика туралы есепті ресімдеуге арналған талаптар
- •Қосымша б
- •Қосымша в
- •Қосымша г
- •Қосымша д Кафедраға өндірістік практикаден кейін тапсырылатын материалдар тізімі
5. Өндірістік практиканің тақырыптық жоспары
1. Кәсіпорын қызметінің ұйымдастыру-шаруашылық жағдайы.
2. Кәсіпорын экономикалық қызметі және қаржылық жағдайы.
3. Персоналды басқару.
Ескерту. Дипломдық жұмыстың ғылыми жетекшісінің қалауы бойынша тақырыптық жоспардағы үшінші бөлімнің орнына студентке таңдалған дипломдық жұмысының тақырыбына сәйкес, сұрақтарды терең зерттеу ұсынылуы мүмкін.
Өндірістік практиканің тақырыптық жоспарының бөлімдеріне дайындық тәртібі.
5.1 Кәсіпорын қызметінің ұйымдастыру-шаруашылық жағдайы
5.1.1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы
Бұл бөлімде студент келесідей ақпараттарды ұсынуы және нақтылауы қажет:
- кәсіпорын мақсаттары мен міндеттері;
- кәсіпорын қызметінің масштабы;
- кәсіпорын миссиясы мен имиджі;
- өндірістік кооперация сипаттамасы, қамтамасыз ету және өткізу жүйесі;
- кәсіпорынның географиялық орналасуы, климаттық жағдайы;
- өндірісті және басқаруды механизациялау және автоматизациялау деңгейі;
- өндірістің мамандану, кооперациялау және концентрациялау деңгейі;
- өндірістің ұйымдастыру-шаруашылық құрылымы (құрылымдық бөлімшелердің ұйымдастыру-құқықтық формалары және олардың арасындағы ұйымдастыру сипаты);
- кәсіпорынның өндірістік құрылымы (технологиялық аспект);
- кәсіпорынды басқару стратегиясы мен тактикасы;
5.1.2 Басқаруды ұйымдастыруды талдау
Бұл бөлімде студент 1, 2 кестені толтыруы және келесідей сұрақтарды қарастыруы қажет:
- кәсіпорын ұйымдастыру-құқықтық формасын есепке ала отырып, оның қызметін басқарудың ұйымдастыру құрылымын;
- құрылымдық бөлімшелердің ұйымдастыру-шаруашылық қатынастарының сипатын;
- ұйымдастыру құрылымының компоненттерін: сызықтық бөлімшелер (негізгі өндірісті басқару), функционалдық құрылымдық бөлімшелер (кеңесу функциялары және функционалдық өкілеттіктер), қамтамасыз ету бөлімшелері;
- кәсіпорында әрбір деңгейде басқарудың ұйымдастыру құрылымдарын жетілдіру және марапаттау үшін қолданылатын әдістер;
- құрылымдық бөлімшелердің қызметтерін, олардың ішкі құрылымдарын, басқа құрылымдық бөлімшелермен байланыстарын регламентациялау;
- басқару құрылымдарының тиімділігі және үнемділігі, оларды жетілдіру механизмдері.
Бұл бөлім бойынша есепті студент кәсіпорынды басқару ұйымдастыру-шаруашылық құрылымының, оның құрылымдық бөлімшелерінің дипломдық жұмыстың базасы ретінде алынған (бөлімдер, цехтар және т.б.) сызбаларымен толықтыруы қажет.
Кесте 1 – Басқару ұйымын талдау үшін көрсеткіштер жүйесі
№ |
Көрсеткіштер |
Сипаттама |
1 |
2 |
3 |
1 |
Бизнес ұйымының типі – бизнестің тік немесе көлденең интеграциясы (бизнестер саны) |
|
2 |
Басқару құрылымының типі – сызықтық, сызықты-штабтық, функционалды, сызықты-функционалды, дивизиондық, жоба-матрицалық |
|
3 |
Басқарушылар саны және басқару деңгейлері: |
|
|
-Фирманың 2008 ж., 2009 ж. ортатізімдік саны, адам Рсс= |
|
|
-Басқару-әкімшілік персоналдың ортатізімдік саны, адам Рауп= |
|
|
-Сызықтық басқарушылар саны Рупр= |
|
|
-Басқару аппараты құрылымдық бөлімшелерінің саны – бөлімдер, қызметтер, бюролар nсп= |
|
|
-Басқару қызметкерлерінің үлесі βауп=Рауп/Рсс*100%= в %, - бір құрылымдық бөлімшеге келетін басқару қызметкерлерінің орташа саны, адам Руп=Рауп/nсп |
|
|
-Ұйым «қабаттары» бойынша басқару деңгейлерінің саны: -сызықтық -сызықтық-функционалдық |
|
|
-Басқарушылар мен бағыныштылар қатынасы (1:Х) Рупр:(Рсс-Рауп) |
|
4 |
Байланыстар саны: - бағыныштылар, яғни иерархия (органограмма бойынша бағдаршалар санын санау) |
|
|
Оның ішінде аномалды байланыстар – екі бағыну |
|
|
нақты қамтамасыз етілуі (%) |
|
|
нақты қамтамасыз етілуі (%) |
|
5 |
Басқару орталықтандыру деңгейі (наличие филиалдар, бөлімдер және бөлімшелер бөлек баланстағы немесе еншілес фирмалар жеке баланыстағы) |
|
6 |
Ұйымдардың икемділігі немесе қатаңдығы (критерий – «не өндіру және сату» шешімін қабылдау құқығын делегирлеу (икемділік) немесе бұл сұрақ тек орталық аппаратпен шешіледі (қатаңдық) |
|
7 |
Ұйымның қозғалғыштығы немесе кертартпалығы (критерий – жиі қайта ұйымдастырылуы) |
|
8 |
Орталық аппараттың шешім қабылдау жылдамдығы (динамикалық немесе ақырын, бағыныштыларды субъективті бағалау) |
|
9 |
Басқару аппаратына жұмсалатын шығындар: - штаттық кесте бойынша (тек еңбек ақы қоры) - іс-сапар және өкілеттілік шығындар, басқарудың материалдық шығындарың қосқанда барлығы (кеңселік, басшылар үшін оргтехника және автокөлікті сақтау) Басқару аппаратының орташа жалақысы - |
|
10 |
Басқарушылық еңбектің техникалық қамтамасыз етілуі деңгейі ФРут =Фот / Рауп мұндағы Фот – кәсіпорынның басқаруын қамтамасыз етуге оргтехниканың баланстық құны; |
|
Кесте 2 – Басқаруды ұйымдастыруды сипаттайтын ақпарат
№ |
Көрсеткіштер |
құжат өлшем бірл. |
Кімнің көмегімен? |
|
1. Жалпы мәліметтер |
|
|
1 |
Фирма аты және мекен-жайы |
|
Кадр бөлімі Бухгал-терия |
2 |
Қандай құрылымдар құрылымына кіреді (концерн, ассоциация) |
|
|
3 |
Меншік формасы |
|
|
4 |
Шаруашылықтың ұйымдастыру-құқықтық формасы (ҰҚФ) |
|
|
5 |
Қызметтің негізгі түрі |
|
|
6 |
Қызметтің (бизнестің) қосымша түрі |
|
|
7 |
Құрылған жылы |
|
|
8 |
Бизнестің тік немесе көлденең ұйымдастырылуы |
|
|
9 |
Бизнестер саны (1, 2, 3, 4 және т.б.) |
|
|
10 |
Бизнестер түрі жиынтық табыстағы олардың әр қайсының санына және % үлесіне сәйкес: (әр түрін жеке жолға!) |
|
Бухгалтерия |
11 |
- |
% |
|
12 |
- |
% |
|
13 |
- |
% |
|
14 |
Содан әрі |
% |
|
15 |
Фирманың бизнес-құрылымы |
сурет |
|
|
2. Басқару бойынша ақпарат |
|
|
|
2.1 Адами факторы |
|
Кадр бөлімі |
16 |
Әкімшілік-басқару аппаратының саны: - орталық аппараты |
адам |
|
17 |
- басқару саласында жұмыс жасайтындар, барлығы (бөлімшелермен бірге) |
адам |
|
|
Оның ішінде |
|
|
18 |
-басшылар |
адам |
|
19 |
мамандар |
адам |
|
20 |
Қызмет етуші персонал |
адам |
|
|
2.2. Материалдық-техникалық қамтамасыз ету |
|
|
21 |
Кәсіпорынның басқаруын қамтамасыз етуге, оргтехниканың баланстық құны |
Мың тенге |
|
|
2.3. Басқару ұйымдастырудың сипаттамасы |
|
Ком.бөлім |
22 |
Штаттық кестені қайта жазу (көшіріп алу) |
Кесте |
|
23 |
Кім кімге бағынатынын анықтау |
|
ОК |
24 |
Басқаруды органограмманы құру (ұйымдастыру құрылымы) (штаттық кесте) |
Диа-грамма |
Директор |
25 |
Негізгі өндірістік қорлар ауыстырылған ба - кіммен және неге |
|
|
|
Фирма тарихында қанша рет қайта құрылған: |
Рет саны |
|
26 |
-жартылай |
|
|
27 |
-толық |
|
|
28 |
Қанша бөлімшелер: -бөлек баланста |
|
|
29 |
-өзіндік баланста |
|
|
|
2.4. Басқару үрдісін қамтамасыз ететін, байланыстар |
|
|
|
2.4.1. Басқару байланыстары: |
|
Кадр бөлімі |
30 |
-кәсіпорын жарғысы |
Иә/жоқ |
|
31 |
-жарғылық келісім-шарт |
Иә/жоқ |
|
32 |
- директормен келісім-шарт |
Иә/жоқ |
|
33 |
-құрылымдық бөлімшелер туралы нұсқаулар: - нешеу болуы керек |
дана |
|
34 |
- мұндай типті қанша құжат бар |
дана |
|
|
2.4.2. Еңбек қатынастары |
|
Кадр бөлімі |
35 |
-ұжымдық келісім-шарт |
Иә/жоқ |
|
36 |
-басқару аппаратының мамандарымен контракт |
дана |
|
37 |
-кәсіпорындағы еңбек тәртібі ережелері |
Иә/жоқ |
|
38 |
-кәсіпорындағы еңбекақы туралы ережелер |
Иә/жоқ |
|
39 |
-лауазымдық нұсқаулар: -қанша болуы қажет |
дана |
|
40 |
- мұндай типті қанша құжат бар |
|
|