Бағдарламаның жазылуы

BEGIN PROGRAM

Мәтінді енгізу;

FOR I:=1 TO бастапқы мәліметтің соңы DO шифрлеу;

Шифрленген мәтінді беру;

FOR I:=1 TO шифрленген мәтіннің соңы DO дешифрлеу;

Дешифрленген мәтінді беру;

END PROGRAM.

Бұл программа мәтінді шифрлеуді орыналмасыту әдісімен орындайды.

program demo;

uses crt;

var st,st1:string;

i,j,k,v,code:integer;

begin

clrscr;

write('(255 символға дейінгі) мәтінді енгізіңіз ');

readln(st);

write('Кодталған:');

for i:=1 to length(st) do

begin

v:=ord(st[i]);

st1[i]:=chr(v+3);

write(st1[i]);

end;

writeln;

write('Декодтау:');

for i:=1 to length(st) do

begin

v:=ord(st1[i]);

write(chr(v-3));

end;

readln;

end.

Зертханалық жұмыс 3 сағатқа арналған. Зертханалық жұмысты тапсыру үшін бақылау сұрақтарына жауап беру қажет.

Жұмыс істеу жолдары:

1. Теориялық материалдарды оқу

2. Бақылау мысалын құру

3. Жеке тапсырмалар бойыншы бағдарламасын құру

Бақылау сурақтары:

1. Криптография дегеніміз не?

2. Криптографиялық білімнің түрлері?

3. Хаттардың берілу кезінде шифрлеу және дешифрлеу?

4. Шифрлық форманың құрылуы?

5. Бір рет қолданатын блокнот?

6. Берілгендерді шифрлеу стандарты?

7. Блоктық шифрлеу?

8. Электрондық кодтау кітабының әдісі?

9. Кері байланыс арқылы блоктық шифрлеу әдісі?

10. Кері байланыс бойынша кезектік шифрлеу?

11. Кері байланыс бойынша кілттерді шифрлеу әдісі?

12. Ашық кілтпен шифрлеу?

13. Кілттерді қолдану?

Жеке тапсырмалар:

1. Кодтық қорғаныс

2. Шифрлеу қорғанысы

3. Бір рет қолданылытын блокнотты қолдану

4. Блоктық шифрлеуді қолдану

5. Ашық кілтпен шифрлеу

№ 3 – Зертханалық жұмыс

Тақырыбы: Қорғауды оптималды басқаруды моделдеу программасын құру. Паролді қорғау мәселесі. Белсенді қорғау.

Жұмыстың мақсаты: Белсенді қорғау тәсілін меңгеру

Қысқаша теориялық мағлұматтар

Белсенді қорғаныс 2 топқа бөлінеді: ішкі және сыртқы, яғни компьютер құрамында орындалып және керісінше құрамында емес. Белсенді қорғаныс бұл қате пароль еңгізгенде, программаны іске қосқанда дұрыс емес дата немесе ақытты көрсеткенде болатын ерекше жағдайларды инициалдайтын қорғаныс түрлерінің жиынтығы.

1. Белсенді қорғаныстың ішкі түрі.

Белсенді қорғаныстың ішкі түрі программаны блоктау немесе оларды жою әрекеттерімен сипатталады. Программаның іске асуының блокталуы үшін арналған қорғаныс кілті кезкелген рұқсат етілмеген әрекетке түзетілуі мүмкін. әдетте бұл кілттер датаға белгілі бір уақытқа түзетіледі. Дұрыс ақпаратқа қолдануға болмайтын ресурстарға қол жеткізуді блоктау үшін авторлық құқық деңгейін тексеру керек.

Бақылау инициялизациясы терминалды пайдалану үшін арналған жүйенің журналға тіркелуден басталуы мүмкін немесе программа структурасының жасанды екендігін анықтайтын түрде іске асады. Ол үшін программаға қосылған қорғаныс түрі өзгеріске ннемесе жойылуға ұшырылғанын тексеру керек.

2. Белсенді қорғаныстың сыртқы түрі.

Қорғаныстың осы түрінде хакер білетін және білмейтін қауіптілік сигналы қорғаныс түрін дайындыққа әкеледі. Олар әр түрлі шарттардың пайда болуынан активталуы мүмкін. Осындай сыртқы факторлар программаның атын немесе оның иесінің атын баспаға шығаруды шақыру үшін кілттіксөздерді қолданады. Оны сипатталғандар пираттықтан қорғай алмаса, кездейсоқ сандар копиясы азайса сатылым көлемін үлкейте алады.

Программаның қорғалған территориясындағы этикетка немесе басқа детальдарға басып шығаруды іске қосу кілттік сөздер арқылы ғана орындалады.