2.Максвеллдің үлестірілу функциясының жылдамдықтың х –компоненті үшін түрі.

Жылдамдықтары және интервалындағы көлем бірлі-гіндегі молекула саны -ға немесе тең болады. Олай болса, максвеллдік күйде жылдамдық компоненттері және , , және , аралығында жататын көлем бірлігіндегі молекулалар саны (4.13) өрнек бойынша анықталады:

Максвеллдің үлестірілу функциясының жылдамдықтың х –компоненті үшін түрі мынадай: немесе

3.Жылу молшері. Жылу мөлшерінің процеске катысты анықталуы.

Жылу алмасу кезінде берілген (немесе алынған) энергия мөлшерін жылу мөлшері деп аталады. . Ол (ку) – латын әрпімен белгіленеді Кез келген денені жұмыс атқармай-ақ қыздыруға немесе суытуға болатыны тәжірибеден белгілі. Мұндай қыздыру немесе суыту тәсілі температурасы әр түрлі денелер бір-бірімен түйіскенде (контакт бол-ғанда) немесе сәулелену кезінде жүзеге асырылады. Температуралары әр түрлі денелер кандай-да бір ортамен бөлінген болса, олардың да арасында осындай жылу алмасу процесі байқалуы мүмкін.

(6.2)-ші формула бойынша газдың температурасының өзгеруі, оның энергиясының өзгеруімен байланысты. Олай болса, денелер түйіскенде энергия қандай да бір себеппен беріледі (қыздыру) немесе денеден энергия алынады (суыту).

Энергияның бұл алмасу тәсілі түйіскен денелердің микробөлшек-тері өзара соқтығысу кезінде энергияларын алмастырып алуымен байланысты. Қыздырылған дененің бөлшектері суығырақ дененің бөл-шектеріне энергиясын беру нәтижесінде, жоғалтады, демек бір дене-нің хаосты қозғалыстағы бөлшектері екінші дененің микробөлшек-теріне энергиясын ауыстырады. Бұл жағдайда энергияның өзгеруі жұмыс істелуімен байланысты болмайды. Осы жылу алмасу кезінде берілген (немесе алынған) энергия мөлшерін жылу мөлшері деп атап кеткен. Ол (ку) – латын әрпімен белгіленеді. Дененің температура-сы өзгерсе (қызса немесе суыса) басқа денемен түйіскенде немесе сәулелену арқылы, онда денеге қандай-да жылу мөлшері берілді немесе алынды деп айтады.

Шынында, жылу алмасу кезінде жұмыс істеледі, бірақ бұл жұмыс-ты ретті қозғалыстағы макроскоптық денелер істемейді, олардың құрамындағы хаосты қозғалыстағы микробөлшектер істейді.

Осы айтылғаннан, жүйенің энергиясы тек қана жылу алмасу кезінде өзгерсе, онда , яғни жылу мөлшері жүйенің жылу алмасу кезіндегі энергияның өзгерісінің өлшеуіші болады.

Жылудың механикалық эквиваленті. Жылу мен жұмыс энер-гияның берілу (алыну), демек энергияның өзгеру түрлері екені анық-талды. Сондықтан олардың өлшем бірліктері де бірдей, СИ жүйесінде джоуль (Дж). 18 ғасырдың 50-ші жылдарында көптеген тәжірибелер нәтижесінде жылу мен энергия эквивалентті екендігін Д.Джоуль дәлелдеген. Ол бір килокалория жылу мөлшерінің қыздыру қабілеті – тура сондай белгілі мөлшерде жұмыстың істелуін талап ететінін дәлелдеді. Содан бұл жұмыс мынаған тең болып шықты:

1 ккал=4186,8 Дж.

Бір килограмм суды атмосфералық қысымда бір кельвинге қыздыру (немесе суыту) үшін берілетін (немесе алынатын) жылу мөлшерін бір килокалория (ккал) деп атайды.

Механикалық жұмыстың өлшемінің бірлігінің жылу бірлігіне қатысын анықтайтын санды жылудың механикалық эквиваленті деп атайды, ол мыныған тең: Дж/ккал = 4,1868 Дж/кал.Осыған кері шаманы механикалық жұмыстың жылулық эквиваленті дейді: ккал/Дж=0,239 кал/Дж.Сонымен, жылу мөлшерінің, жұмыстың және энергияның өлшем бірлігі бірдей.

№4билет